Spotkania Biuletynu

Podcast "Spotkania Biuletynu" to przestrzeń spotkań z ludźmi, którzy tworzą historię badań nad językiem polskim, literaturą i kulturą polską, którzy te badania uprawiają i stwarzają im warunki rozwoju.
Skierowany jest do wszystkich osób, których interesują: literatura i kultura polska, język polski, polonistyka lub szerzej - humanistyka.
Pierwszy cykl tematyczny dotyczy mapy "Geopolonistyka", stanowiącej część internetowego "Biuletynu Polonistycznego" (biuletynpolonistyczny.pl), na której zaznaczone są ośrodki polonistyczne na całym świecie, oraz projektowi „Geopolonistyka – wirtualny most pomiędzy kulturami”, realizowanemu wspólnie przez cztery instytucje:
Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Centrum Polonistyczne Uniwersytetu Wileńskiego, Wydział Filologii i Dziennikarstwa Wołyńskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki w Łucku i Wydział Studiów Europejskich, Amerykańskich i Międzykulturowych Uniwersytetu Rzymskiego "Sapienza".
Projekt sfinansowała Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej w ramach programu "Promocja Języka Polskiego".
Łącznie "Spotkania Biuletynu" obejmują 3 cykle tematyczne: 1. Geopolonistyka, 2. Wydarzenia oraz 2. Badania naukowe.
Gospodynią "Spotkań Biuletynu" jest Mariola Wilczak, redaktor naczelna "Biuletynu Polonistycznego" i członkini Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN.
***
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego":
- https://www.facebook.com/BiuletynPolonistyczny/
- https://twitter.com/B_Polonistyczny
- https://www.youtube.com/@biuletynpolonistyczny8801/
Muzyka: "Inspiration" by Rafael Krux (źródło: https://freepd.com/; licencja: CC BY 4.0)
Od narracji maladycznych do wspólnotowości. Rozmowa z dr Iwoną Boruszkowską i mgr Marią Świątkowską
2025-03-19 12:23:45
Na czym polega wspólnotowy i emancypacyjny aspekt tych narracji?
Jak z dzisiejszej perspektywy, po 30 latach od wydania The Wounded Storyteller Arthura Franka (1995), możemy spojrzeć na teorię „zranionego narratora”?
Na te i inne ważne pytania odpowiadają redaktorki jednego z numerów „Ruchu Literackiego”, zatytułowanego Dyskurs maladyczny – Choroba jako narracja: teorie i interpretacje (nr 4/2023) – dr Iwona Boruszkowska i mgr Maria Świątkowska.
Numer „Ruchu Literackiego”, który stał się pretekstem do tej rozmowy, jest dostępny na stronie internetowej pisma, pod adresem: https://journals.pan.pl/rl/150189#tabs.
Iwona Boruszkowska – doktora nauk humanistycznych; badaczka kulturowych reprezentacji choroby; literaturoznawczyni i kulturoznawczyni; wykładowczyni akademicka i adiunkta w Katedrze Teorii Literatury, Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński. Tłumaczka i badaczka literatury ukraińskiej. Autorka książki Defekty. Literackie auto/pato/grafie – szkice (WUJ, Kraków 2016), monografii Sygnatury choroby. Literatura defektu w ukraińskim modernizmie (IBL, Warszawa 2018). Od 2023 roku kierowniczka akademickiego Ośrodka Badań nad Kulturowymi Dyskursami Choroby UJ.
Maria Świątkowska – doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego (program doktorski: literaturoznawstwo). Przygotowuje rozprawę poświęconą autopatografiom w najnowszej literaturze polskiej. Członkini Ośrodka Badań nad Kulturowymi Dyskursami Choroby UJ.
Rozmowę przeprowadziła Klaudia Muca-Małek, uczestniczka projektu „Polonistyka zaangażowana”.
Teksty kultury i publikacje naukowe wymienione w rozmowie (w porządku alfabetycznym):
- Małgorzata Baranowska, To jest wasze życie. Być sobą w chorobie przewlekłej, Wołowiec 2011.
- Stella Bolaki, Illness as Many Narratives, Edinburgh 2016.
- Iwona Boruszkowska, Sygnatury choroby. Literatura defektu w ukraińskim modernizmie, Warszawa 2018.
- Arthur Frank, The Wounded Storyteller: Body, Illness, and Ethics, Chicago 1995.
- Havi Carel, Illness: The Cry of the Flesh, London, New York 2019.
- Audre Lorde, Dzienniki raka, przeł. A. Dzierzgowska, Lublin 2022.
- Monika Ładoń, Wyczerpanie. O kondycji bohaterek narracji maladycznych, „Ruch Literacki” 2023, nr 4, s. 463-480.
- Mateusz Pakuła, Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję, Warszawa 2021.
- Aleksandra Zbroja, Mireczek. Patoopowieść o moim ojcu, Warszawa 2021.
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
Producent: Torba reportera i podcastera
Identyfikacja wizualna i projekt okładki: Klaudia Węgrzyn
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego": https://www.facebook.com/BiuletynPolonistyczny/
https://twitter.com/B_Polonistyczny
https://www.youtube.com/@biuletynpolonistyczny8801/
Badając narracje maladyczne. Rozmowa z dr Joanną Szewczyk i mgr Wiktorią Kulak
2025-03-12 15:51:20
Co oznacza stwierdzenie, że choroby są polityczne?
Czym jest dyskurs maladyczny i jakie ma cechy?
I dlaczego Susan Sontag zmieniła swoją postawę wobec metafor choroby?
Na te i inne ważne pytania odpowiadają redaktorki jednego z numerów “Ruchu Literackiego”, zatytułowanego Dyskurs maladyczny – figury i ontologie (nr 5/2023) – dr Joanna Szewczyk i mgr Wiktoria Kulak.
Numer “Ruchu Literackiego”, który stał się pretekstem do tej rozmowy, jest dostępny na stronie internetowej pisma, pod adresem: https://journals.pan.pl/rl/151762#tabs.
Joanna Szewczyk – adiunktka w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkini Ośrodka Badań nad Kulturowymi Dyskursami Choroby. Interesuje się historią kobiet z perspektywy dyskursów feministycznych i genderowych, antropologią choroby, narracjami żałobnymi i pandemicznymi w kulturze współczesnej. Publikowała m.in. w „Tekstach Drugich”, „Zagadnieniach Rodzajów Literackich”, „Ruchu Literackim” i „Tekstualiach”.
Wiktoria Kulak – doktorantka literaturoznawstwa w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Jej zainteresowania naukowe obejmują antropologię literatury, krytykę feministyczną i genderową, historię oraz literaturę kobiet, dyskurs maladyczny i genologię literacką. W ramach przygotowywanej rozprawy doktorskiej opracowuje monografię poświęconą współczesnemu felietonopisarstwu kobiet. Od 2023 roku członkini Ośrodka Badań nad Kulturowymi Dyskursami Choroby, działającego przy Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Rozmowę przeprowadziła Klaudia Muca-Małek, uczestniczka projektu „Polonistyka zaangażowana”.
* * *
Teksty kultury i publikacje naukowe wymienione w rozmowie (w porządku alfabetycznym):
- Agata Andrzejewska, "Dostałaś raka tylko po to, aby go opisać", czyli literacko-fotograficzna narracja o raku piersi w książce Annie Ernaux L'usage de la photo, “Ruch Literacki” 2024, nr 5, s. 813-824.
- Agnieszka Dauksza, Humanistyka medyczna: o leczeniu (się) w patosystemie, “Teksty Drugie” 2021, nr 1, s. 38–58.
- Emilia Dłużewska, Jak płakać w miejscach publicznych, Kraków 2023.
- Arthur Frank, The Wounded Storyteller: Body, Illness, and Ethics, Chicago 1995.
- Olga Hund, Psy ras drobnych, Kraków 2018.
- Mark Johnson, George Lakoff, Metafory w naszym życiu, przeł. T. P. Krzeszowski, Warszawa 2010.
- Barbara Klicka, Zdrój, Warszawa 2019.
- Beata Koper, Sublingualis. Problemy i poetyki dyskursu medycznego w literaturze polskiej po roku 1989, Gdańsk 2024;
- B. Koper, Lektura patograficzna Dzienników raka Audre Lorde i Lewej, wspomnienie prawej Krystyny Kofty, “Ruch Literacki” 2024, nr 5, s. 647-661.
- Monika Ładoń, Choroba jako literatura. Studia maladyczne, Katowice 2019.
- Aleksandra Młynarczyk-Gemza, Zapiski wariatki, Kraków 2022.
- Alicja Müller, Choreografie niepełnosprawności a klasyczny etos. Asymilacje i negocjacje, “Ruch Literacki” 2024, nr 5, s. 679-693.
- Małgorzata Okupnik, W niewoli ciała. Doświadczenie utraty zdrowia i jego reprezentacje, Kraków 2018.
- Mateusz Pakuła, Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję, Warszawa 2021.
- Michał Rymaszewski, Typograficzna reprezentacja choroby, “Ruch Literacki” 2024, nr 5, s. 663-677.
- Susan Sontag, Choroba jako metafora; AIDS i jego metafory, przeł. Jarosław Anders, Warszawa 1999.
- Justyna Wicenty, Kołysanka z huraganem, Warszawa 2020.
- Karolina Wiktor, Wołgą przez Afazję, Kraków 2014.
- Virginia Woolf, O chorowaniu, przeł. M. Heydel, Wołowiec 2010.
- Aleksandra Zbroja, Mireczek. Patoopowieść o moim ojcu, Warszawa 2021.
- Aneta Żukowska, Mięcho, Kraków 2019.
- Spektakl Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję, reż. M. Pakuła, Teatr Łaźnia Nowa, Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, data premiery: 20.01.2023 r.
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
Producent: Torba reportera i podcastera
Identyfikacja wizualna i projekt okładki: Klaudia Węgrzyn
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego": https://www.facebook.com/BiuletynPolonistyczny/ https://twitter.com/B_Polonistyczny https://www.youtube.com/@biuletynpolonistyczny8801/
O kompetencjach polonisty inaczej (cz. 3: rozmowa z Marcinem Miłką)
2025-03-12 15:38:07
Naszym Gościem jest Marcin Miłko - nauczyciel języka polskiego w szkole podstawowej, ale także doradca zawodowy i life-oraz educoach. Marcin pracuje również na uczelni, gdzie zajmuje się między innymi dydaktyką polonistyczną, literaturą dla dzieci i młodzieży oraz literaturą popularną.
Rozmowę z Gościem przeprowadzili: Piotr Bordzoł, polonista, członek redakcji "Biuletynu Polonistycznego" oraz Karolina Malinowska, psycholożka, coach i badaczka.
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
- Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
- Producent: Torba reportera i podcastera
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego":
- https://www.facebook.com/BiuletynPolonistyczny/
- https://twitter.com/B_Polonistyczny
- https://www.youtube.com/@biuletynpolonistyczny8801/
Kiedy jutro nie jest projektem, tylko nadzieją (cz. 2 rozmowy z Prof. Hanną Serkowską)
2025-02-22 21:02:32
Wraz z rozmówczyniami szukamy także odpowiedzi na pytania:
- Czy stare musi być brzydkie?
- Dlaczego nie można odsłaniać starego kobiecego ciała?
- Jak rozmawiać o starości, by nie dyskryminować?
- Ile razy można mówić chorej na demencję mamie, że tata nie żyje?
- Dlaczego „metafory są dla chorego jak szlafrok i kapcie”?
- I dlaczego Susan Sontag nie cytuje Virginii Woolf?
Medycyna, która działa przez komunikację (cz. 1 rozmowy z prof. Hanną Serkowską).
Publikacje wymienione w rozmowie (w porządku alfabetycznym):
- Jan Bernlef [Hendrik Jan Marsman], Niewdzięczna pamięć [1984], przekł. Alicja Oczko, Warszawa 2010.
- Max Black, Jeszcze o metaforze, „Pamiętnik Literacki”, 74/2, 1983, przeł. Maria Bożenna Fedewicz, s. 255-281.
- Norberto Bobbio, De Senectude [w:] De Senectude e altri scritti autobiografici, Einaudi 1996, s. 17-50.
- Stella Bolaki, Illness as Many Narratives. Arts, Medicine and Culture, Edinburgh 2016.
- Thomas DeBaggio, Losing My Mind: An Intimate Look at Life with Alzheimer's , London–Toronto–Singapore–Sydney, 2002.
- Arno Geiger, Stary król na wygnaniu, 2011, przeł. Karolina Niedenthal, Warszawa 2013.
- Simone De Beuvoir, Starość, [1970], przeł. Zofia Styszyńska, Warszawa 2011.
- Draaisma Douwe, Księga zapominania [2010], przeł. Robert Pucek, Warszawa 2012.
- Draaisma Douwe, Rozstrojone umysły. Historie chorych i dzieje chorób [2006], przeł. Ewa Jusewicz-Kalter, Warszawa 2009.
- Hendrik Groen [Peter de Smet], Dopóki życie trwa. Nowy sekretny dziennik Hendrika Groena, lat 85, przeł. Ryszard Turczyn, Warszawa 2016.
- Salcia Hałas, Potop, Warszawa 2019.
- Michel Houellebecq, Mapa i terytorium, przeł. Beata Geppert, Warszawa 2011.
- Tomasz Jastrun, Osobisty przewodnik po depresji, Warszawa 2016.
- Erwin Mortier, Pieśni bełkotu, Pieśni bełkotu. Mamine godzinki [2011], przeł. Łukasz Żebrowski, Warszawa 2011.
- Grzegorz Olszański, Wiek męski: epopeja rozkładu. Motywy senilne w poezji polskiej po 1989 roku (Marcin Świetlicki, Jacek Podsiadło i inni poeci), Katowice 2015.
- Flavio Pagano, Perdutamente, Firenze 2013.
- Jerzy Pilch, Dziennik, Warszawa 2012.
- Jerzy Pilch, Drugi Dziennik, Kraków 2013.
- Ryszard Przybylski, Baśń zimowa. Esej o starości, Warszawa 1998.
- Anna Sakowicz, Ewa Beniak-Haremska, Listy do A. Mieszka z nami Alzheimer, Warszawa 2019.
- May Sarton, As we are now, London 1978.
- Helen Small, The Long Life, Oxford 2007.
- Susan Sontag, Choroba jako metafora, AIDS i jego metafory, przeł. Jarosław Anders, Warszawa 1999.
- Susan Sontag, The Double Standard of Ageing, „The Saturday Review”, 23.09.1973, s. 29-38.
- Susan Sontag, Kilka uwag o emancypacji, przeł. Dariusz Żukowski, Kraków 2024.
- Susan Sontag, Przeciwko interpretacji i inne eseje, przeł. Małgorzata Pasicka, Anna Skucińska, Dariusz Żukowski, Kraków 2023.
- Susan Sontag, Widok cudzego cierpienia, przeł. Sławomir Magala, Kraków 2016.
- Magdalena Tulli, Fusy [w:] Włoskie szpilki, Warszawa 2011.
- Dana Walrath, Aliceheimer’s: Alzheimer’s Through the Looking Glass, 2013.
- Virginia Woolf, O chorowaniu [1938], Wołowiec 2011.
- Hannah Zeilig, Dementia As a Cultural Metaphor, „The Gerontologist”, Vol. 54, Issue 2 (1 April 2014), s. 258–267.
- A Song for Martin, 2001, reż. Bille August,
- Away from her, 2006, reż. Sarah Polley
- The Father, 2020, reż. Florian Zeller
- Still Alice, 2014, reż. Richard Glatzer i Wash Westmoreland
Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
Producent: Torba reportera i podcastera
Identyfikacja wizualna i projekt okładki: Klaudia Węgrzyn
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego": https://www.facebook.com/BiuletynPolonistyczny/ https://twitter.com/B_Polonistyczny https://www.youtube.com/@biuletynpolonistyczny8801/
Medycyna, która działa przez komunikację (cz. 1 rozmowy z prof. Hanną Serkowską)
2025-02-22 20:57:52
O osobistych doświadczeniach, spostrzeżeniach i refleksjach z profesor Hanną Serkowską rozmawia Marta Chojnacka-Kuraś.
Hanna Serkowska – profesor, literaturoznawczyni, pracuje w Katedrze Italianistyki UW; obszar jej zainteresowań, początkowo związany ściśle z kulturą, językiem i literaturą Włoch, stopniowo poszerzał się o zagadnienia komparatystyki, teorii i krytyki literackiej, problemy historii i historiografii, a także ageing studies (studia nad starzeniem się) i humanistyki medycznej. Jest autorką m.in. książki Co z tą starością? O starości i chorobie w europejskiej literaturze i filmie (2018) oraz współredaktorką numeru „Tekstów Drugich” (1/2021) poświęconego medycynie narracyjnej. Jej najnowszy dorobek to projekty i publikacje poświęcone żałobie, eutanazji, a także depresji i jej obrazom w kulturze współczesnej; depresji dotyczy m.in. artykuł Nie daję łajbie żadnych szans. Depresja: choroba czy rozczarowanie? w „Ruchu Literackim” (2023). Obecnie Hanna Serkowska pracuje nad książką Godzina “D” – języki depresji. Opracowuje też tom zbiorowy o narracjach lekarskich.
O medycynie narracyjnej rozmawiamy już po raz trzeci w naszym cyklu o „polonistyce zaangażowanej”. Zachęcamy do wysłuchania pozostałych dwóch odcinków na ten temat:
- Między językiem a medycyną. Marta Chojnacka-Kuraś o medycynie narracyjnej i humanistyce medycznej
- Spotkanie jako przywilej. Adrianna Beczek o medycynie narracyjnej w praktyce klinicznej
Kiedy jutro nie jest projektem, tylko nadzieją (cz. 2 rozmowy z Prof. Hanną Serkowską).
Publikacje wymienione w rozmowie:
- Rita Charon, Narrative Medicine: Honoring the Stories of Illness, Oxford, 2006.
- Elinor Cleghorn, Wybrakowane. Jak leczono kobiety w świecie stworzonym przez mężczyzn, przeł. Adrian Stachowski i Paulina Surniak, Poznań 2024.
- MK Czerwiec, Ian Williams, Susan Merrill Squier, Michael J. Green, Kimberly R. Myers, and Scott T. Smith, Graphic Medicine Manifesto, University Park, PA, 2015.
- Przemysław Czapliński, Narracje i medycyna, „Teksty Drugie” 2021, nr 1.
- Hanna Serkowska, Co z tą starością? O starości i chorobie w europejskiej literaturze i filmie, Toruń 2018.
- Hanna Serkowska, Nie daję łajbie żadnych szans. Depresja: choroba czy rozczarowanie?, „Ruch Literacki” 2023, nr 4 (379), s. 497-513.
- „syndrom Yentl”, czyli błędne diagnozowanie kobiet w sytuacji, gdy występujące u nich objawy nie są charakterystyczne dla mężczyzn. Zjawisko to opisała w 1991 roku kardiolożka Bernadine Healy (The Yentl Syndrome, New England Journal of Medicine, 325, s. 274–276).
- Alzheimer Café Amsterdam West | Alzheimer Nederland
- Poesia Presente Lab - Poetry Therapy Italia. Rivista di poesiaterapia a cura di millegru
- Onvergetelijk Museum
- projekty prof. Stefano Calabrese
- studia w Modenie: Master in Medical Humanities :: Unimore Academics
- Master's Degrees Narrative Medicine | Columbia University School of Professional Studies
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
Producent: Torba reportera i podcastera
Identyfikacja wizualna i projekt okładki: Klaudia Węgrzyn
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego": https://www.facebook.com/BiuletynPolonistyczny/ https://twitter.com/B_Polonistyczny https://www.youtube.com/@biuletynpolonistyczny8801/
Spotkanie jako przywilej. Adrianna Beczek o medycynie narracyjnej w praktyce klinicznej
2024-12-20 21:04:29
O medycynie narracyjnej w praktyce klinicznej, o chwilach rozczarowania mechanicystyczną medycyną oraz o podejściu narracyjnym, które ponownie łączy ciało i duszę człowieka, dopełniając obraz pacjenta, rozmawiają Marta Chojnacka-Kuraś (ekspertka w projekcie "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata") i Adrianna Beczek - lekarka i humanistka, absolwentka studiów medycznych w Collegium Medicum UJ, antropolożka kulturowa po Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych UJ, asystentka dydaktyczna w Studium Komunikacji Medycznej WUM-u, w trakcie specjalizacji z psychiatrii, zaangażowana w prace nad metodologią medycyny narracyjnej, uczestniczka warsztatów z Ritą Charon w Mediolanie.
* * *
O medycynie narracyjnej rozmawialiśmy również w odcinku serii "Polonistyka zaangażowana" zatytułowanym "Między językiem a medycyną. Marta Chojnacka-Kuraś o medycynie narracyjnej i humanistyce medycznej".
* * *
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
- Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
- Producent: Torba reportera i podcastera
* * *
Link do transkrypcji wkrótce.
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego":
Co humanistyka może dać architektom? Rozmowa o przestrzeni, społeczeństwie i literaturze
2024-12-04 18:53:33
O zależności polityki i przestrzeni, o reprezentacji i praktyce, typie źródeł i metodach ich wykorzystania, o ekologii, emocjach, rozwiązaniach systemowych, pracy architekta i działaniach na styku przestrzeni fizycznej i wyobrażonej, a także od przejściu od literaturoznawstwa architektonicznego do humanistyki architektonicznej usłyszycie w odcinku podcastu z udziałem dr arch. inż. Krystyny Ilmurzyńskiej, dr. hab. Włodzimierza Pessela i dr. Andrzeja Skalimowskiego, z którymi rozmawia dr Aleksandra Wójtowicz, ekspertka w zakresie literaturoznawstwa architektonicznego w projekcie „Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata”, kierowniczka studiów "Humanistyka architektoniczna" w IBL PAN.
***
Kilka słów o Rozmówcach:
- dr arch. inż. Krystyna Ilmurzyńska - adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, specjalistka w zakresie integracji architektury i urbanistyki w kontekście życia społecznego i przyrodniczego. Autorka oraz współautorka projektów architektonicznych, zrealizowanych wspólnie z Markiem Budzyńskim i Zbigniewem Badowskim.
- dr hab. Włodzimierz Pessel - kulturoznawca, skandynawista, badacz kultury miejskiej i urbanomarginaliów (należy zaznaczyć, iż jest to jego autorski koncept) z Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, wykładowca Studiów Miejskich przy Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych UW.
- dr Andrzej Skalimowski - historyk specjalizujący się w dziejach społecznych, historii architektury, urbanistyki oraz tematyce związanej z przestrzennym rozwojem przemysłowym, adiunkt w Instytucie Historii Nauki PAN oraz kierownik Działu naukowego Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki.
- dr Aleksandra Wójtowicz - adiunkt w Instytucie Badań Literackich PAN; kierownik studiów podyplomowych Humanistyka architektoniczna oraz projektu Humanistyka architektoniczna jako propozycja w ramach humanistyki obywatelskiej, członkini Zespołu Nazewnictwa Miejskiego m.st. Warszawy. Sformułowała założenia literaturoznawstwa architektonicznego. Autorka m.in. książki "The Staszic Palace as Affective Heterotopia: New Category of Spatial Description" (Peter Lang 2024).
Publikacje wymienione w rozmowie:
- Marek Budzyński, "Przekształcanie przestrzeni dla trwania Życia", Warszawa 2021,
- Aleksandra Wójtowicz, "Literaturoznawstwo architektoniczne. Wstępne rozpoznania", Warszawa 2019,
- Andrzej Skalimowski, "Sigalin. Towarzysz odbudowy", Warszawa 2023,
- Bolesław Stelmach, "Teatr w budowie. Dziennik podróży", Lublin 2016,
- A. Wójtowicz, M. Budzyński, Krystyna Ilmurzyńska, Bohdan Jałowiecki, Ryszard Mączewski, Krzysztof Mordyński, Anna Kronenberg, Dawid Maria Osiński, Jacek Paulinek, Igor Piotrowski, A. Skalimowski, B. Stelmach, Wojciech Tomasik, Zbigniew Tucholski, "Miejsca trudne - transdyscyplinarny model badań. O przestrzeni placu Piłsudskiego i placu Defilad", pod kier. naukowym A. Wójtowicz, Warszawa 2019,
- Marta Zielińska, "Warszawa - dziwne miasto", Warszawa 1995.
***
Za wsparcie w realizacji odcinka dziękujemy Towarzystwu Literackiemu im. Adama Mickiewicza w Warszawie.
Za pomoc w edycji podziękowania składamy również Mateuszowi Franczakowi.
***
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
- Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
- Producent: Torba reportera i podcastera
* * *
Link do transkrypcji (w formacie pdf): https://biuletynpolonistyczny.pl/media/articles/files/2024/12/Transkrypcja.pdf
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego":
O kompetencjach polonisty inaczej cz. 2
2024-10-23 13:27:56
Karolina Malinowska - psycholożka, badaczka, analizująca w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata" ścieżki karier osób o wykształceniu polonistycznym, rozmawia z mamą - Barbarą Smoczyńską - dr nauk humanistycznych, nauczycielką akademicką i trenerką umiejętności psychospołecznych. Rozmawiają o możliwościach szerokiego zastosowanie kompetencji polonistycznych na dzisiejszym rynku pracy, a także o społecznym odbiorze polonistyki.
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01). Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
- Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
- Producent: Torba reportera i podcastera
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego":
O kompetencjach polonisty inaczej
2024-10-21 17:28:18
Od wieków miejscem szukania odpowiedzi był uniwersytet. Poprzez wymianę myśli i poglądów sekundował przyrostowi wiedzy, tworzeniu artefaktów, budowaniu cywilizacji. Dziś mówi się coraz częściej o tym, że studia wyższe utraciły ducha "humanitas", uległy presji wskaźników ekonomicznych, są nastawione na kształcenie pracowników. Coraz częściej kryterium popularności poszczególnych kierunków są "losy absolwentów" określane wysokością możliwych do uzyskania honorariów.
Jak w nowej rzeczywistości odnajduje się polonistyka? Z jednego strony ma ważny, choć w powszechnym odbiorze nie zawsze wyraźnie zarysowany, wymiar utylitarny. Tworzy historię, łączy różne środowiska w dyskusji nad tożsamością, polskością czy istnieniem w języku. Jednocześnie pozwala konstruować i rozwijać narzędzia przydatne w życiu, określane mianem "kompetencji przyszłości": uczy myśleć, kreować, wykorzystywać odkrycia i technologie w sposób efektywny, uczy wartości "humanistycznych". Podlega też jednak prawom ekonomii edukacji. Czy ma szanse przetrwać? Czy jest szansa, że będzie atrakcyjnym kierunkiem studiów odgrywającym ważną rolę na rynku pracy, czy też pozostanie jedynie dziedziną nauki uprawianą w zaciszu bibliotek i archiwów?
Jednym z założeń projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata" jest próba dyskusji wokół powyższych zagadnień. W dzisiejszym odcinku opowiedzą o tym Karolina Malinowska, psycholożka, coach, badaczka rynku i pracy oraz Piotr Bordzoł, polonista, członek redakcji "Biuletynu Polonistycznego".
Nowa seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01). Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
- Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
- Producent: Torba reportera i podcastera
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego":
- https://www.facebook.com/BiuletynPolonistyczny/
- https://twitter.com/B_Polonistyczny
- https://www.youtube.com/@biuletynpolonistyczny8801/
Między językiem a medycyną. Marta Chojnacka-Kuraś o medycynie narracyjnej i humanistyce medycznej
2024-10-12 19:12:27
Medycyna narracyjna to podejście, które pomaga w uzyskaniu odpowiedzi na te pytania i doskonaleniu naszych kompetencji komunikacyjnych. Odgrywa coraz większą rolę w systemach ochrony zdrowia na całym świecie (na Uniwersytecie Columbia stanowi już odrębny kierunek studiów, zob. Academics | Master's Degrees Narrative Medicine | Columbia University School of Professional Studies). Ma ona ogromny potencjał już dzięki temu, że uczy podmiotowego podejścia do pacjenta, zakładającego postawę uważności i szacunku do jego narracji o bólu, cierpieniu, o osobistym doświadczeniu.
Twórczynią medycyny narracyjnej jest Rita Charon, która w 1978 roku ukończyła studia medyczne na Harvard Medical School, a po kilku latach praktyki klinicznej podjęła studia literaturoznawcze na Uniwersytecie Columbia, gdzie obroniła doktorat na temat twórczości Henry’ego Jamesa. Charon zdefiniowała medycynę narracyjną jako „wykorzystanie w praktyce medycznej kompetencji narracyjnej, która umożliwia rozpoznanie i zinterpretowanie opowieści o chorobie, a zarazem wchłonięcie ich i pozwolenie, aby nas poruszyły wewnętrznie” (R. Charon, Narrative Medicine: Honoring the Stories of Illness, New York 2006).
O medycynie narracyjnej i szerzej, o humanistyce medycznej, związkach polonistyki i językoznawstwa z medycyną rozmawiają Mariola Wilczak, redaktor naczelna „Biuletynu Polonistycznego” i kierowniczka projektu „Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata”, oraz dr Marta Chojnacka-Kuraś, językoznawczyni w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego, absolwentka Wydziału Polonistyki UW i Pomagisterskich Studiów Logopedycznych UW, członkini i sekretarz Zespołu Języka w Medycynie Rady Języka Polskiego PAN oraz Polskiego Towarzystwa Komunikacji Medycznej; autorka prac o tematyce lingwistycznej oraz interdyscyplinarnej, dotyczących m.in. semantyki bólu we współczesnej polszczyźnie, językowych reprezentacji doświadczenia choroby, medycyny narracyjnej i komunikacji medycznej.
Publikacje wymienione w rozmowie:
- Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczeniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej, pod red. naukową Marty Chojnackiej-Kuraś, Warszawa 2019; dostęp online: https://wuw.pl/data/include/cms/Medycyna_narracyjna_Chojnacka_Kuras_Marta_2019.pdf.
- Rita Charon, Narrative Medicine: Honoring the Stories of Illness, New York 2006.
- Małgorzata Nowaczyk, Nasze życie jest opowieścią.Czym jest medycyna narracyjna?, „Medycyna Praktyczna” 2014, s. 125-128.
- Monika Ładoń, Choroba jako literatura. Studia maladyczne, Katowice 2019.
- Małgorzata Okupnik, W niewoli ciała. Doświadczenie utraty zdrowia i jego reprezentacje, Kraków 2018.
- Medycyna narracyjna – webinarium cz. I | W jaki sposób można ćwiczyć kliniczną uważność? Jakie narzędzia ułatwiają budowanie konstruktywnej relacji z pacjentami? Dlaczego opowieści są ważne w... | By Medycyna Praktyczna dla lekarzy | Facebook.
- Alice Munro Wiszący most, przeł. T. Oziewicz, w: tejże Kocha, lubi, szanuje…, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015, s. 77-118.
- Antonina Doroszewska, Leszek Denkiewicz, Jędrzej Ochremiak, Weronika Orczykowska, Małgorzata Szczepanek, Aldona K. Jankowska, Tomasz Pasierski, Marcin Wojnar, Dobre relacje personelu medycznego z pacjentami, Stowarzyszenie Akademia Komunikacji Medycznej, Warszawa 2002; dostępne online: https://akademiakomunikacjimedycznej.pl/wp-content/uploads/2022/05/Strategia-Dobre-relacje-personelu-medycznego-z-pacjentami-executive-summary.pdf.
- Medycyna narracyjna – Teksty Drugie – teoria literatury / krytyka / interpretacja 2021, nr 1.
- Medycyna narracyjna i komunikacja w sytuacjach granicznych, pod red. Aleksandra Woźnego, Wrocław 2023.
Za wsparcie w realizacji odcinka dziękujemy Towarzystwu Literackiemu im. Adama Mickiewicza w Warszawie.
Nowa seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01). Strona projektu: https://biuletynpolonistyczny.pl/pl/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
* * *
Intro i outro
- Muzyka Piotr Lakwaj, czyta: Aldona Brycka-Jaskierska
- Producent: Torba reportera i podcastera
* * *
Zachęcamy do zadawania pytań i dzielenia się przemyśleniami na temat naszego podcastu: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl.
* * *
Media społecznościowe "Biuletynu Polonistycznego":
- https://www.facebook.com/BiuletynPolonistyczny/
- https://twitter.com/B_Polonistyczny
- https://www.youtube.com/@biuletynpolonistyczny8801/