GPS - Globalny Punkt Spojrzenia w Radiu Lublin
Audycja o oddziaływaniu globalnego na lokalne i lokalnego na globalne. Rozmawiamy w poszukiwaniu orientacji w gąszczu problemów współczesnego świata.
Zaprasza Grzegorz Gil.
Kategorie:
Rządowe
Rządowe
GPS - Globalny Punkt Spojrzenia - o misji rozjemczej w Ukrainie
2025-03-10 19:08:00
Równolegle do prób zbliżenia USA z Rosją i negocjowania tekstu amerykańsko-ukraińskiej umowy surowcowej rozważane są scenariusze gwarancyjne i rozjemcze dla Ukrainy, którą Stany Zjednoczone spychają dziś w stronę kapitulacji. Część państw deklaruje otwarcie gotowość wzięcia udziału w misji rozjemczej (Wielka Brytania, Turcja), inne (w tym Polska i Finlandia) dystansują się od tego pomysłu. Jej potencjalni uczestnicy oczekują jednak gwarancji bezpieczeństwa. Kto miałby ich udzielić? Czy taka operacja ma sens? Czy Polska powinna się do niej włączyć? Na czym miałby polegać „rozejm w powietrzu”, który ostatnio zaproponował W. Zełenski. Na rozmowę z dr. Danielem Szeligowskim (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych) zaprasza Grzegorz Gil.
Równolegle do prób zbliżenia USA z Rosją i negocjowania tekstu amerykańsko-ukraińskiej umowy surowcowej rozważane są scenariusze gwarancyjne i rozjemcze dla Ukrainy, którą Stany Zjednoczone spychają dziś w stronę kapitulacji. Część państw deklaruje otwarcie gotowość wzięcia udziału w misji rozjemczej (Wielka Brytania, Turcja), inne (w tym Polska i Finlandia) dystansują się od tego pomysłu.
Jej potencjalni uczestnicy oczekują jednak gwarancji bezpieczeństwa. Kto miałby ich udzielić? Czy taka operacja ma sens? Czy Polska powinna się do niej włączyć? Na czym miałby polegać „rozejm w powietrzu”, który ostatnio zaproponował W. Zełenski.
Na rozmowę z dr. Danielem Szeligowskim (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych) zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - Globalny Punkt Spojrzenia - o Trumpie, emocjach i Grenlandii
2025-03-03 10:25:00
Biznesowe usposobienie Donalda Trumpa przestaje powoli szokować. Kanał Panamski, Zatoka Ameryki, Kanada i Grenlandia - to pierwsze kierunki retorycznej ofensywy 47. gospodarza Białego Domu, który zmienia zdanie jak rękawiczki. Czy Prezydent USA jest osobą zrównoważoną emocjonalnie? Jaka jest rola emocji w dyplomacji? Dlaczego Stany Zjednoczone interesują się Grenlandią i czy jest ona na sprzedaż? Wbrew pozorom nie byłaby to pierwsza transakcja tego typu w stosunkach amerykańsko-duńskich… O Grenlandii, Trumpie i emocjach po obu stronach Atlantyku, a także szansach Grenlandczyków na niepodległość rozmawiamy z dr. Przemysławem Damskim (Uniwersytet Łódzki). Zaprasza Grzegorz Gil.
Biznesowe usposobienie Donalda Trumpa przestaje powoli szokować. Kanał Panamski, Zatoka Ameryki, Kanada i Grenlandia - to pierwsze kierunki retorycznej ofensywy 47. gospodarza Białego Domu, który zmienia zdanie jak rękawiczki. Czy Prezydent USA jest osobą zrównoważoną emocjonalnie?
Jaka jest rola emocji w dyplomacji? Dlaczego Stany Zjednoczone interesują się Grenlandią i czy jest ona na sprzedaż? Wbrew pozorom nie byłaby to pierwsza transakcja tego typu w stosunkach amerykańsko-duńskich… O Grenlandii, Trumpie i emocjach po obu stronach Atlantyku, a także szansach Grenlandczyków na niepodległość rozmawiamy z dr. Przemysławem Damskim (Uniwersytet Łódzki). Zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - Globalny Punkt Spojrzenia – o broni jądrowej dla Republiki Korei
2025-02-24 18:45:00
50 lat temu prezydent Park Chung Hee ogłosił plan pozyskania broni jądrowej dla Republiki Korei. To jednak Korea Północna osiągnęła status jądrowy jako pierwsza (2006). Czy wobec takiej asymetrii oraz kształtującej się „doktryny Trumpa”, czyli przenoszenia kosztów bezpieczeństwa na sojuszników USA, Seul zamierza rozwijać swój własny potencjał jądrowy? Czy jest na to zgoda społeczna? Na ile pouczający przy planowaniu misji rozjemczej dla Ukrainy jest przypadek koreański? Czy odziały KRLD definitywnie wycofano już z obwodu kurskiego? Na rozmowę z dr. Oskarem Pietrewiczem (PISM) o nuklearyzacji Republiki Korei oraz koreańskich wątkach w wojnie na Ukrainie zaprasza Grzegorz Gil.
50 lat temu prezydent Park Chung Hee ogłosił plan pozyskania broni jądrowej dla Republiki Korei. To jednak Korea Północna osiągnęła status jądrowy jako pierwsza (2006). Czy wobec takiej asymetrii oraz kształtującej się „doktryny Trumpa”, czyli przenoszenia kosztów bezpieczeństwa na sojuszników USA, Seul zamierza rozwijać swój własny potencjał jądrowy? Czy jest na to zgoda społeczna? Na ile pouczający przy planowaniu misji rozjemczej dla Ukrainy jest przypadek koreański? Czy odziały KRLD definitywnie wycofano już z obwodu kurskiego?
Na rozmowę z dr. Oskarem Pietrewiczem (PISM) o nuklearyzacji Republiki Korei oraz koreańskich wątkach w wojnie na Ukrainie zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - o pomiarze „miękkiej siły” w sporcie
2025-02-17 19:00:00
„Sport to wojna, tyle że bez strzelania” (G. Orwell). O przenikaniu się sportu, polityki i ekonomii w XXI w. napisano i powiedziano już bardzo dużo. Zdecydowanie mniej dyskutowaną kwestią pozostaje wpływ sportu na „miękką siłę” państw, dzięki której mogą one osiągać swoje cele przez „przyciąganie”, a nie szantaż czy presję. Czym jest „dyplomacja sportowa” i jakie miejsce zajmuje ona w soft power. Jak mierzyć sportową „miękką siłę”? Na rozmowę z Michałem Banasiakiem (PIDS), współautorem rankingu sportowego soft power przygotowanym przez Polski Instytut Dyplomacji Sportowej, zaprasza Grzegorz Gil.
„Sport to wojna, tyle że bez strzelania” (G. Orwell). O przenikaniu się sportu, polityki i ekonomii w XXI w. napisano i powiedziano już bardzo dużo. Zdecydowanie mniej dyskutowaną kwestią pozostaje wpływ sportu na „miękką siłę” państw, dzięki której mogą one osiągać swoje cele przez „przyciąganie”, a nie szantaż czy presję. Czym jest „dyplomacja sportowa” i jakie miejsce zajmuje ona w soft power. Jak mierzyć sportową „miękką siłę”?
Na rozmowę z Michałem Banasiakiem (PIDS), współautorem rankingu sportowego soft power przygotowanym przez Polski Instytut Dyplomacji Sportowej, zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - Globalny Punkt Spojrzenia – o USA i Kanale Panamskim
2025-02-10 19:00:00
Kanał Panamski to jedno z największych osiągnięć inżynierii. Po porażce Francuzów, w 1914 roku Kanał „otworzyli” Amerykanie, co zrewolucjonizowało handel drogą morską. Wcześniej Stany Zjednoczone musiały jednak „utworzyć” Panamę. Jakie jest znaczenie tego kanału w XXI w. i jak wpływa na niego globalne ocieplenie? Do kogo właściwie należy Kanał Panamski i czy Chińczycy mogą irytować Donalda Trumpa? O retorycznej ofensywie prezydenta USA i obawach Panamczyków porozmawiamy z dr Joanną Gocłowską-Bolek (UW). Zaprasza Grzegorz Gil.
Kanał Panamski to jedno z największych osiągnięć inżynierii. Po porażce Francuzów, w 1914 roku Kanał „otworzyli” Amerykanie, co zrewolucjonizowało handel drogą morską. Wcześniej Stany Zjednoczone musiały jednak „utworzyć” Panamę. Jakie jest znaczenie tego kanału w XXI w. i jak wpływa na niego globalne ocieplenie? Do kogo właściwie należy Kanał Panamski i czy Chińczycy mogą irytować Donalda Trumpa?
O retorycznej ofensywie prezydenta USA i obawach Panamczyków porozmawiamy z dr Joanną Gocłowską-Bolek (UW).
Zaprasza Grzegorz Gil.
GPS – Globalny Punkt Spojrzenia – o AI made in China
2025-02-03 18:38:45
Chatbot o nazwie DeepSeek wstrząsnął branżą sztucznej inteligencji. Ten chiński start-up zyskał światową popularność w ciągu kilku dni od debiutu, powodując duże straty u takich gigantów jak Nvidia. Wszystko dlatego, że DeepSeek jest kilkadziesiąt razy tańszy od modelu GPT-4.
Czy ChRL może zrewolucjonizować branżę AI, czy też „Państwo Środka” potrafi jedynie naśladować? O możliwościach i ograniczeniach chińskiego sektora AI porozmawiamy z Krzysztofem Karwowskim (Instytut Nowej Europy).
Zaprasza Grzegorz Gil.
Chatbot o nazwie DeepSeek wstrząsnął branżą sztucznej inteligencji. Ten chiński start-up zyskał światową popularność w ciągu kilku dni od debiutu, powodując duże straty u takich gigantów jak Nvidia. Wszystko dlatego, że DeepSeek jest kilkadziesiąt razy tańszy od modelu GPT-4.
Czy ChRL może zrewolucjonizować branżę AI, czy też „Państwo Środka” potrafi jedynie naśladować? O możliwościach i ograniczeniach chińskiego sektora AI porozmawiamy z Krzysztofem Karwowskim (Instytut Nowej Europy).
Zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - Globalny Punkt Spojrzenia - o tym, jak myślą państwa
2025-01-27 18:32:00
Książka Johna Mearsheimera i Sebastiana Rosato o racjonalności w polityce zagranicznej (wydanie amerykańskie z 2023 r.) z pewnością nie jest pierwszą z tego gatunku. Pisano ją pod wyraźnym wpływem agresji Rosji Putina przeciwko Ukrainie, którą na Zachodzie gremialnie uznano za „nieracjonalną”, zaś Putina okrzyknięto szaleńcem. Czy było tak w istocie? Czy państwa Zachodu są wzorem racjonalności dla innych?
Na rozmowę z Janem Sadkiewiczem (Wydawnictwo Universitas), który przełożył omawiane dzieło na język polski (Wydawnictwo Prześwity, 2024), zaprasza Grzegorz Gil.
Książka Johna Mearsheimera i Sebastiana Rosato o racjonalności w polityce zagranicznej (wydanie amerykańskie z 2023 r.) z pewnością nie jest pierwszą z tego gatunku. Pisano ją pod wyraźnym wpływem agresji Rosji Putina przeciwko Ukrainie, którą na Zachodzie gremialnie uznano za „nieracjonalną”, zaś Putina okrzyknięto szaleńcem. Czy było tak w istocie? Czy państwa Zachodu są wzorem racjonalności dla innych?
Na rozmowę z Janem Sadkiewiczem (Wydawnictwo Universitas), który przełożył omawiane dzieło na język polski (Wydawnictwo Prześwity, 2024), zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - Globalny Punkt Spojrzenia – o napięciach na pograniczu afgańsko-pakistańskim
2025-01-20 18:00:00
W ostatnich tygodniach relacje pomiędzy afgańskimi Talibami a Pakistanem znacznie się ochłodziły. Oddzielająca je granica, na której doszło do walk, jest przedmiotem sporu sama w sobie. Dlaczego?
Czy w 2025 r. dojdzie do eskalacji na linii Kabul – Islamabad? Jak wpłynęłaby ona na interesy m.in. Iranu, Chin oraz… Państwa Islamskiego Prowincji Chorasan (ISKP)?
Na rozmowę z Marcinem Krzyżanowskim - byłym polskim dyplomatem w Kabulu - zaprasza Grzegorz Gil.
W ostatnich tygodniach relacje pomiędzy afgańskimi Talibami a Pakistanem znacznie się ochłodziły. Oddzielająca je granica, na której doszło do walk, jest przedmiotem sporu sama w sobie. Dlaczego?
Czy w 2025 r. dojdzie do eskalacji na linii Kabul – Islamabad? Jak wpłynęłaby ona na interesy m.in. Iranu, Chin oraz… Państwa Islamskiego Prowincji Chorasan (ISKP)?
Na rozmowę z Marcinem Krzyżanowskim - byłym polskim dyplomatem w Kabulu - zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - Globalny Punkt Spojrzenia - o Turcji wobec Syrii i Ukrainy
2025-01-13 18:00:00
Operacja „Tarcza Eufratu” czy „Gałązka Oliwna” mogłyby być tytułami gier komputerowych, ale nie są. To nazwy operacji wojskowych Turcji na terenie Syrii Assada, która rozpadła się jak domek z kart w końcu 2024 r.
Jakie są dziś interesy Turcji w Syrii i czy Erdogan ma wolną rękę w zaprowadzaniu porządków na swojej południowej granicy? Czy jest on nadal gotowy gościć rozmowy pokojowe między Ukrainą a Rosją? A może mógłby on
odegrać w nich rolę mediatora, który przybliży nas pokoju?
Na rozmowę z dr Aleksandrą Spancerską (PISM) zaprasza Grzegorz Gil.
Operacja „Tarcza Eufratu” czy „Gałązka Oliwna” mogłyby być tytułami gier komputerowych, ale nie są. To nazwy operacji wojskowych Turcji na terenie Syrii Assada, która rozpadła się jak domek z kart w końcu 2024 r.
Jakie są dziś interesy Turcji w Syrii i czy Erdogan ma wolną rękę w zaprowadzaniu porządków na swojej południowej granicy? Czy jest on nadal gotowy gościć rozmowy pokojowe między Ukrainą a Rosją? A może mógłby on odegrać w nich rolę mediatora, który przybliży nas pokoju?
Na rozmowę z dr Aleksandrą Spancerską (PISM) zaprasza Grzegorz Gil.
GPS - Globalny Punkt Spojrzenia - o stanie Rosji na początku 2025 roku
2025-01-06 20:14:15
Zastanawiamy się nad balastem, z jakim w Nowy Rok wchodzi Rosja Putina. To dla niego rok jubileuszowy, który zadedykował on już wszystkim „obrońcom ojczyzny”. Czy Putin jest „sigmą”, a jego system został już szczelnie domknięty? Czy Rosjanie są jeszcze w stanie wyjść
na ulice? Na co wskazują zaplanowane na Kremlu wydatki wojskowe na 2025 rok?
Na rozmowę o stanie Rosji z dr. Michałem Sadłowskim (UW, Centrum Badań nad Państwowością Rosyjską) oraz dr. Filipem Bryjką (PISM, ISM PAN) zaprasza Grzegorz Gil.
Zastanawiamy się nad balastem, z jakim w Nowy Rok wchodzi Rosja Putina. To dla niego rok jubileuszowy, który zadedykował on już wszystkim „obrońcom ojczyzny”. Czy Putin jest „sigmą”, a jego system został już szczelnie domknięty? Czy Rosjanie są jeszcze w stanie wyjść na ulice? Na co wskazują zaplanowane na Kremlu wydatki wojskowe na 2025 rok?
Na rozmowę o stanie Rosji z dr. Michałem Sadłowskim (UW, Centrum Badań nad Państwowością Rosyjską) oraz dr. Filipem Bryjką (PISM, ISM PAN) zaprasza Grzegorz Gil.