Ludzie tak mają
Podcast o nas - ludziach. Problemach, relacjach, ambicjach. Po ludzku, bez moralizatorstwa czy wzniosłych słów. Blisko życia, konkretnie i użytecznie. Prowadzę go ja, czyli Przemek Mućko, psychoterapeuta z kilkunastoletnim stażem, autor bloga "Psychowiedza". A powstał dzięki wsparciu wielu osób. Tu szczególnie chciałbym wymienić trzy: moją żonę Agę (wspiera mnie od lat, pomaga układać sobie różne rzeczy w głowie i wierzy we mnie bardziej, niż ja sam), Zuzę Piechowicz (moja podcastowa mentorka. Pomogła mi uporządkować koncepcję, dba też o stronę techniczną LTM oraz wspiera swoim ogromnym doświadczeniem) oraz Tomka Lipińskiego (który przypadkowemu kolesiowi z internetu udostępnił za darmo swój utwór do tego oto podcastu).
Doskonalenie siebie Edukacja Społeczeństwo i Kultura Stosunki międzyludzkie Zdrowie & Fitness Zdrowie psychiczne
Wolne kroki
2024-12-18 14:46:41
W naszej podróży przez uwikłanie dotarłem już do końca, choć oczywiście nie wyczerpałem tematu. Ale też nie to było moją ambicją. Nie chodzi o to, by gromadzić wiedzę, ale by z tej wiedzy korzystać. I to jest główny przekaz tego odcinka: jak tę wiedzę przełożyć na konkretne kroki. Jakie to kroki? To już sprawdź słuchając. A ja jeszcze dla ułatwienia zamieszczę listę kolejnych odcinków:
- Więzy zamiast więzi - wprowadzenie do tematu uwikłania.
- Przykazania uwikłania - najczęstsze i zarazem najbardziej typowe dla uwikłanych relacji schematy.
- Kolektyw - jak wyżej, przy czym tym razem opowiadam o trybach schematów.
- Psia lojalność - tu pokazuję jak to wszystko się łączy i jak działa u osób, u których dominuje uwikłanie.
- Pieskie życie - ...a tu robię analogiczną rzecz dla osób z nie w pełni rozwiniętym ja.
- Ja to ja - opowiadam o tym, jak zacząć obserwować oczekiwania względem nas oraz role, w jakie te oczekiwania nas wrzucają, by dzięki temu lepiej zobaczyć kto kryje się pod tymi wszystkimi oczekiwaniami i rolami.
- Niefortunny splot - odcinek o emocjach, jakie trzymają nas w uwikłaniu.
- Wyzwolenie - o tym, jakie zasoby i narzędzia są nam potrzebne, żeby uwolnić się z uwikłanych relacji lub - jeśli to nie jest jeszcze możliwe - jak będąc w nich zacząć budować zdrową autonomię.
- Fałszywi prorocy - o uwikłaniu w skali makro, czyli jak nie dać się złapać na haczyk uwikłania w mediach, sektach i innych grupach.
Sezon "Byle do świąt" zakończony. Wracam w kwietniu z sezonem "Byle do wakacji" :P
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Fałszywi prorocy
2024-12-11 14:54:29
Każdy wczesny schemat to pewna podatność, którą w sobie nosisz. I gdy trafisz na coś, co obudzi ten schemat z uśpienia, wtedy odezwie się również zapisana w nim podatność. Gdy masz schemat uwikłania i nie w pełni rozwiniętego Ja, wtedy możesz być bardziej podatny czy podatna na działanie osób, które kreując się na autorytety w jakiejś dziedzinie głoszą treści, które mogą być po prostu głupie (pół biedy), ale też szkodliwe (cała bieda).
Ten odcinek jest o tym, na co zwracać uwagę i przed czym się chronić, żeby nie dać się uwikłać jakiejś postaci czy grupie. To szczególnie ważne w dzisiejszych czasach globalnej wioski i wszechobecnych mediów społecznościowych, gdzie trudno zobaczyć z kim faktycznie mamy do czynienia, a co jest jedynie tworzoną na potrzeby mediów kreacją.
W odcinku mówię o tak zwanej ciemnej triadzie. Możesz o niej przeczytać więcej w Wikipedii albo poszukać informacji na własną rękę.
Strzeż się fałszywych proroków! I na mnie również uważaj.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Wyzwolenie
2024-12-07 14:45:07
Czy trudno jest wyjść z uwikłania? Odpowiedź na to pytanie jest jednocześnie miarą siły tych "uwikłaniowych" wzorców, w których jesteś. Im są silniejsze, tym trudniej. Czasem wystarczy tylko silne postanowienie i powiedzenie sobie "dość!". A czasem masz poczucie, że żyjesz w obozie koncentracyjnym. A wyzwolenie nastąpi dopiero wtedy, kiedy ta ważna, wikłająca postać umrze.
Niezależnie jak silne są twoje wzorce, jest kilka rzeczy, które możesz dla siebie zrobić. I to właśnie o nich jest ten odcinek. Wspominam w nim też o kilku książkach. Polecam je z serca, nie mam od tego żadnych profitów. Oto one:
- "Supernormalsi" - książka o osobach, które w dzieciństwie czy młodości przetrwały różne trudne doświadczenia i teraz układają sobie swoje dorosłe życia.
- "Siostry. O nadużyciach w żeńskich klasztorach" - Monika Białkowska rozmawia z byłymi zakonnicami na temat tego, jak trafiły do klasztorów i dlaczego z nich odeszły.
- "Pięć lat kacetu" - środkowa z trzech autobiograficznych książek Stanisława Grzesiuka. Autor opowiada o swoich pięcioletnich doświadczeniach bycia więźniem obozów koncentracyjnych
- Książki Lindsay C. Gibson, która dużo pisze o osobach wychowywanych przez niedojrzałych emocjonalnie rodziców.
Oprócz książek wspominam też o schemacie, który może zrobić krecią robotę. To schemat negatywizmu/pesymizmu.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Niefortunny splot
2024-11-27 16:49:22
Z uwikłaniem mamy do czynienia wtedy, kiedy występują trzy elementy. Jest jakaś postać wikłająca. Ta, która swoimi słowami, postawą czy w jakiś inny sposób tworzy poczucie, że trzeba wejść w jakąś określoną rolę czy spełnić oczekiwania. Jest i druga, wikłana. Ta, która zostaje niejako wywołana do odpowiedzi przez tą wikłającą. Ale to jeszcze nie wszystko. Do uwikłania potrzebny jest jeszcze trzeci element. Specyficzny rodzaj emocjonalnej więzi, który konsekwentnie nazywam w tym sezonie smyczą.
Ten odcinek jest o smyczy właśnie. Skupiam się w nim na tym, z czego ta emocjonalna smycz jest spleciona. Wychodząc z partyjnego wiecu docieram do lęku, gniewu i poczucia winy. Jak to wszystko łączy się w całość? Nie będę pisać. Posłuchaj.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Ja to ja
2024-11-20 15:03:04
Życie w uwikłanych relacjach wiąże się zwykle z tym, że będziesz czuć presję żeby wejść w jakąś rolę i spełnić oczekiwania. Im więcej masz w sobie zdrowych wzorców, tym łatwiej będzie podejść do tych oczekiwań rozsądnie. Znaleźć punkt równowagi między przywiązaniem a autonomią. Może dzięki temu uda się naprawić relację. Może z niej wyjść. A może zdecydujesz się pozostać w niej, ale będziesz umieć zachować własne ja.
Jeśli masz w sobie schemat uwikłania, wtedy sprawy się komplikują. Oczekiwania wrzucają cię w narzucone role. I zaczynasz pinball między oczekiwaniami, rolami, uleganiem albo próbami buntu. I przeżywasz to wszystko podlane intensywnymi emocjami. Trochę wynikającymi z ról i z oczekiwań. A trochę z emocjonalnych ech sytuacji zapisanych we wzorcu. Jak w tym wszystkim odnaleźć siebie? To już sprawdź słuchając odcinka. A ja dorzucę jeszcze tylko dwa linki:
- Tożsamość na falach - to odcinek z trzeciego sezonu, w którym opowiadałem o tożsamości. Kontekst tamtego odcinka był nieco inny, ale wiedza przyda się i tutaj.
- "Ja to ja" - czyli utwór Paktofoniki. Posłuchaj tekstu, bo jest bardzo zbieżny z tematem odcinka.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Pieskie życie
2024-11-15 14:10:40
Każdy wybór, jakiego dokonujemy w życiu, pozwala lepiej poznać siebie. Swoje prawdziwe ja. Potrzeby, wartości, postawy. To proces, który zaczyna się już w dzieciństwie. Najpierw to proste decyzje, potem coraz bardziej złożone kwestie. A co, jeśli z jakiegoś powodu nie możemy wybierać? Im wcześniej ktoś nam taką możliwość ogranicza, tym słabiej poznamy siebie. Ale to nie wszystko. Żeby wytrwać w takich relacjach będziemy musieć nauczyć się tłumić frustrację związaną z ograniczeniem autonomii. Bo gdy nie możemy dokonywać naszych własnych, autonomicznych wyborów, wtedy pozostają jedynie dwie możliwości. Uległość lub bunt.
Nie w pełni rozwinięte Ja to druga część schematu uwikłania. A ten odcinek opisuje te życiowe scenariusze, które prowadzą do rozwoju tego wzorca. Czy może raczej tych wzorców. Bo w jednym możesz być jak piesek do towarzystwa. W innym hodują cię na czempiona. A w jeszcze innym po prostu tkwisz na łańcuchu.
Żeby w pełni skorzystać z treści tego odcinka warto wysłuchać poprzednich z bieżącego sezonu. Sprawdź też teksty o poniższych schematach:
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Psia lojalność
2024-11-06 15:46:16
Potrafisz wyobrazić sobie psa przewodnika? Jego zadaniem jest pomagać osobie niewidomej w codziennym funkcjonowaniu. Są też inne psy asystujące. Takie, które obserwują i sygnalizują nadchodzące ataki padaczki. Albo ułatwiają życie osobom z porażeniem mózgowym. Albo robią jeszcze inne rzeczy. Cokolwiek, do czego były wyszkolone. Albo mówiąc mniej poprawnie, a bardziej dosadnie, wytresowane.
Jak jesteś dzieckiem w rodzinie, w której dorośli nie są w stanie wywiązać się ze swoich ról, wtedy przechodzisz podobną tresurę. Uczysz się obserwować, przewidywać i wspierać. Dbać o rodzinę odkładając siebie na bok. Aż w końcu taka tresura utrwala się w postaci schematów i trybów. W ten oto sposób rozwija się w tobie podatność, by chętnie, gładko, wręcz niezauważalnie przeistaczać się w psa przewodnika, gdy tylko coś obudzi te stare wzorce. A gdy już się obudzą, wtedy scenariusz łatwo może się powtórzyć.
Jeśli nie słuchałeś czy słuchałaś wcześniejszych odcinków tego sezonu, to warto zacząć od nich. Sprawdź też tekst o schemacie zależności/niekompetencji, o którym wspominam w tym odcinku.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Kolektyw
2024-10-30 14:48:27
Gdy jakaś sytuacja się powtarza, to w którymś momencie łatwo przewidzieć jej dalszy ciąg. Wyłania się scenariusz - schemat odzwierciedlający dane doświadczenia. Ale scenariusz to nie tylko kolejne sceny. To również postaci, które pojawiają się na scenie. I tak do schematów dołączają tryby, czyli stany, w jakie przełączamy się gdy schemat budzi się z uśpienia.
W scenariuszu na uwikłane relacje pojawia się kilka typowych trybów. I to właśnie o nich jest ten odcinek. Jakie to tryby? Po pierwsze ktoś wikła. Po drugie - ktoś jest wikłany. To już dwie postaci. Co dalej? Trzeba sobie jakoś w tym uwikłaniu poradzić, żyć i funkcjonować. To już przynajmniej jedna, dodatkowa postać. Dodajmy do tego jeszcze jeden element. Uwikłanie zawsze w jakiś sposób godzi w autonomię. A jak coś godzi w naszą autonomię, to czujemy złość. Zatem kolejna postać się złości. Ale taka złość może rozsadzić uwikłaną relację. Potrzebujemy więc jeszcze jednej postaci, żeby tę złość jakoś rozpuścić. I oto mamy cały kolektyw.
Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę, to sprawdź poniższe linki:
- Przepraszam, pan w jakim trybie? - jeden z odcinków drugiego sezonu, w którym szerzej opowiadam o trybach schematów.
- Tryby schematów – taniec do melodii z przeszłości - tu z kolei również opowiadam o trybach, tyle że tym razem w formie tekstu.
- Uległy Poddany / Uległa Poddana - a to główna z postaci w naszym kolektywie. Bez niej trudno tkwić w uwikłaniu.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Przykazania uwikłania
2024-10-23 10:00:04
Kto może utknąć w uwikłanej relacji? Ktoś, kto ma do tego odpowiednie wzorce. Te wzorce nie biorą się z powietrza ani nie przychodzimy z nimi na świat. Podstaw wzorców bycia w relacjach uczymy się bardzo wcześnie w życiu, głównie w relacji z najbliższymi osobami. I tu prawidłowość jest prosta: w zdrowych relacjach tworzą się zdrowe wzorce. W uwikłanych takie, które zawierają w sobie elementy uwikłanych relacji.
Te wzorce to oczywiście wczesne schematy. Z doświadczeń uwikłania w dzieciństwie zwykle rozwija się pewien typowy dla takiej emocjonalnej historii zestaw. Głównym schematem jest wtedy uwikłanie/nie w pełni rozwinięte ja. Schemat, który budząc się z uśpienia powoduje, że mamy odruch zbyt silnego angażowania się w daną relację. Towarzyszy mu deprywacja emocjonalna - schemat który sprawia, że czujesz że twoje potrzeby są nieważne dla innych. Deprywacji jako "nakładki" mogą towarzyszyć dwa kolejne: samopoświęcenie oraz roszczeniowość/wielkościowość.
Co jeszcze może utrwalić się w schematach? Zapis tych doświadczeń, które sprawiają, że autonomia staje się dla dziecka zbyt kosztowna. Te doświadczenia mogą utrwalić się w schematach opuszczenia/niestabilności więzi i/lub nieufności/skrzywdzenia. Do nich również może pojawić się "nakładka" w postaci schematu podporządkowania się.
Sprawdź poniższe linki. Znajdziesz tam więcej informacji o wymienionych tu schematach:
- Czym są wczesne schematy?
- Uwikłanie/Nie w pełni rozwinięte Ja
- Deprywacja emocjonalna
- Samopoświęcenie
- Roszczeniowość/Wielkościowość
- Opuszczenie/Niestabilność więzi
- Nieufność/Skrzywdzenie
- Podporządkowanie się
Trochę tego jest, nieprawdaż?
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.
Więzy zamiast więzi
2024-10-16 14:14:01
Uwikłanie to taki rodzaj relacji, w których emocjonalne więzi stają się więzami. W uwikłanych relacjach trudno poczuć się jednocześnie bezpiecznie i swobodnie. I to jest właśnie główna różnica między relacjami zdrowymi, a tymi uwikłanymi. W uwikłanych albo musisz zrzec się swojej autonomii żeby kupić sobie w ten sposób bezpieczeństwo. Albo wybierasz autonomię i ponosisz za to emocjonalny koszt w postaci lęku czy poczucia winy.
Piąty sezon będzie o uwikłaniu. W tym odcinku opowiadam o tym, czym jest uwikłanie i jak jego korzenie z dzieciństwa mogą wpływać na bieżące życie. W dalszych powiem więcej o psychologicznych mechanizmach stojący za uwikłaniem, by w ten sposób dać trochę wiedzy i narzędzi, które - mam nadzieję - tym uwikłanym pomogą się odwikłać. Przeciąć więzy i budować zdrowe więzi.
Jeśli chcesz dowiedzieć się już teraz nieco więcej o poruszanych przeze mnie kwestiach, to sprawdź poniższe linki:
- Relacje od kuchni, czyli jak robić to dobrze - o potrzebach emocjonalnych na kontinuum od autonomii i wyrażania siebie do przywiązania. Dużo będzie w tym sezonie na ten temat.
- Złość, strach i bunt dwulatków - czwarty odcinek poprzedniego sezonu, w którym mówię więcej o roli autonomii w rozwoju oraz o emocjach pojawiających się wtedy, gdy ktoś nam tę autonomię próbuje ograniczyć.
Podoba Ci się to, co robię?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej bądź wesprzeć moją pracę – sprawdź mój profil na Patronite!
Możesz też docenić moją pracę stawiając mi wirtualną kawę.