Sami wybitni
W tym podcaście prezentujemy audycje dokumentalne poświęcone wybitnym postaciom polskiej kultury, nauki i uczestnikom życia publicznego. Do tej pory przedstawiliśmy sylwetki m.in.: Tadeusza Różewicza, Józefa Hena, Stanisława Lema, Krzysztofa Gradowskiego, Krzysztofa Kieślowskiego, Marka Budzyńskiego, Mirosława Chojeckiego, Czesława Bieleckiego, prof. Lidii Grychtołówny, Olega Sencowa, Ignacego Łukasiewicza i Kazimierza Szpotańskiego. Kolejne odcinki będą się pojawiać cyklicznie w każdą pierwszą niedzielę miesiąca, tuż po emisji w Programie I Polskiego Radia.
"Nadzieją był On" - reportaż Doroty Bonieckiej-Górny i Hanny Dołęgowskiej
2024-10-22 12:00:00
Reportaż to zapis wspomnień i emocji związanych z ostatnim okresem życia księdza Jerzego Popiełuszki. Przedstawia mało znane fakty dotyczące wcześniejszych prób zamachów, zastraszania księdza Jerzego, okoliczności jego porwania i śmierci. Relacje świadków oraz emocje związane z podaniem informacji o jego zaginięciu, odnalezieniu ciała i pogrzebie, który zgromadził blisko milion Polaków, do dziś niesamowicie poruszają. Mimo upływu czterdziestu lat, okoliczności porwania i śmierci księdza Popiełuszki nadal budzą wątpliwości, ukazując, jak jego odwaga i bezkompromisowa postawa były nie do zaakceptowania przez komunistyczne władze.
Reportaż to zapis wspomnień i emocji związanych z ostatnim okresem życia księdza Jerzego Popiełuszki. Przedstawia mało znane fakty dotyczące wcześniejszych prób zamachów, zastraszania księdza Jerzego, okoliczności jego porwania i śmierci. Relacje świadków oraz emocje związane z podaniem informacji o jego zaginięciu, odnalezieniu ciała i pogrzebie, który zgromadził blisko milion Polaków, do dziś niesamowicie poruszają. Mimo upływu czterdziestu lat, okoliczności porwania i śmierci księdza Popiełuszki nadal budzą wątpliwości, ukazując, jak jego odwaga i bezkompromisowa postawa były nie do zaakceptowania przez komunistyczne władze.
"Węzełek" - reportaż Magdy Skawińskiej
2024-10-06 20:00:00
Węzełek jest symbolicznym znakiem tułaczki, wymuszonej wędrówki, przenoszenia resztek dobytku w niewielkim zawiniątku. Klucz to symbol domu, bezpieczeństwa, własności. Ta opowieść rozpoczyna się od rozebrania Fontanny Pamięci, którą mieszkańcy Wrocławia nazywali potocznie "Węzełkiem". Autorem instalacji jest profesor Maciej Szańkowski. Rzeźbiarz, który ma na koncie wiele abstrakcyjnych miejskich pomników. Nie tylko w Europie.
Węzełek jest symbolicznym znakiem tułaczki, wymuszonej wędrówki, przenoszenia resztek dobytku w niewielkim zawiniątku. Klucz to symbol domu, bezpieczeństwa, własności. Ta opowieść rozpoczyna się od rozebrania Fontanny Pamięci, którą mieszkańcy Wrocławia nazywali potocznie "Węzełkiem". Autorem instalacji jest profesor Maciej Szańkowski. Rzeźbiarz, który ma na koncie wiele abstrakcyjnych miejskich pomników. Nie tylko w Europie.
"Mały z Ochoty" - reportaż Adama Bogoryja-Zakrzewskiego
2024-08-27 12:15:00
Nosił furażerkę Luftwaffe z biało-czerwoną wstążką. Bogdan Bartnikowski miał zaledwie 12 lat, gdy 80 lat temu został Powstańcem Warszawskim na Ochocie. Wołali na niego "Mały”. I był dumny z tego pseudonimu, bo powstańcy - mimo wieku - traktowali go poważnie. Pomagał przenosić lekarstwa, pościel i niezbędne dla ostrzeliwanego szpitala powstańczego oraz sprzęt zdobyty już pierwszego sierpnia 44 roku, po potyczce z niewielkim oddziałem niemieckim.
Nosił furażerkę Luftwaffe z biało-czerwoną wstążką. Bogdan Bartnikowski miał zaledwie 12 lat, gdy 80 lat temu został Powstańcem Warszawskim na Ochocie. Wołali na niego "Mały”. I był dumny z tego pseudonimu, bo powstańcy - mimo wieku - traktowali go poważnie. Pomagał przenosić lekarstwa, pościel i niezbędne dla ostrzeliwanego szpitala powstańczego oraz sprzęt zdobyty już pierwszego sierpnia 44 roku, po potyczce z niewielkim oddziałem niemieckim.
"Znalezione wspomnienia" - reportaż Jakuba Tarki
2024-07-31 11:00:00
Michał Zabłocki, poeta, reżyser, autor tekstów piosenek i scenariuszy teatralnych znalazł podczas porządkowania materiałów po mamie - aktorce Alinie Janowskiej - jej pamiętnik z czasów powstania warszawskiego. Było to zaskoczeniem dla całej rodziny, ponieważ Janowska nigdy o nim nie wspominała.
Michał Zabłocki, poeta, reżyser, autor tekstów piosenek i scenariuszy teatralnych znalazł podczas porządkowania materiałów po mamie - aktorce Alinie Janowskiej - jej pamiętnik z czasów powstania warszawskiego. Było to zaskoczeniem dla całej rodziny, ponieważ Janowska nigdy o nim nie wspominała.
100-lecie reformy walutowej Władysława Grabskiego. "Polski złoty" - reportaż Urszuli Żółtowskiej
2024-05-12 20:00:00
Sto lat temu, w niepoległej Polsce, premier i minister skarbu Władysław Grabski dokonał reformy polskiego systemu pieniężnego. W miejsce zlikwidowanej Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej i emitowanej przez nią marki polskiej, która była obowiązującym środkiem płatniczym w Polsce, powołano Bank Polski wraz ze złotym jako walutą narodową. Zastanawiano się, czy ma to być "lech", czy "złoty" - wygrał "złoty".
Sto lat temu, w niepoległej Polsce, premier i minister skarbu Władysław Grabski dokonał reformy polskiego systemu pieniężnego. W miejsce zlikwidowanej Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej i emitowanej przez nią marki polskiej, która była obowiązującym środkiem płatniczym w Polsce, powołano Bank Polski wraz ze złotym jako walutą narodową. Zastanawiano się, czy ma to być "lech", czy "złoty" - wygrał "złoty".
"Profesor, doktor, rektor" - reportaż Bartosza Panka o prof. Alfredzie Jahnie
2024-04-07 20:00:00
- Jak byliśmy w Nowym Jorku w latach 70., to ja patrzyłam na ludzi, na hippisów, a on patrzył na skały - wspominała córka słynnego geografa, geomorfologa i polarnika - Maja Haddow. W niedzielę o godz. 17.10 zaprosiliśmy na reportaż Bartosza Panka o prof. Alfredzie Jahnie.
- Jak byliśmy w Nowym Jorku w latach 70., to ja patrzyłam na ludzi, na hippisów, a on patrzył na skały - wspominała córka słynnego geografa, geomorfologa i polarnika - Maja Haddow. W niedzielę o godz. 17.10 zaprosiliśmy na reportaż Bartosza Panka o prof. Alfredzie Jahnie.
Józef Łobodowski. "Do ostatniej kropli krwi" - reportaż Macieja Jastrzębskiego
2024-03-04 08:00:00
Poeta, autor liryki głęboko wizyjnej, proroczej i patetycznej, prozaik, publicysta, tłumacz. Uznawany za skandalistę swoich czasów. W pamięci kolejnych pokoleń utrwalił się jako wieczny buntownik, cygan i tułacz. Zyskał, kluczowy dla jego recepcji, przydomek "ostatniego romantyka".
Poeta, autor liryki głęboko wizyjnej, proroczej i patetycznej, prozaik, publicysta, tłumacz. Uznawany za skandalistę swoich czasów. W pamięci kolejnych pokoleń utrwalił się jako wieczny buntownik, cygan i tułacz. Zyskał, kluczowy dla jego recepcji, przydomek "ostatniego romantyka".
Aleksander Gieysztor. "Historię badał i tworzył" - reportaż Joanny Bogusławskiej
2024-02-04 20:00:00
Aleksander Gieysztor (1916-1999) był historykiem mediewistą, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, członkiem Polskiej Akademii Nauk, autorem około pięciuset publikacji. Aleksander Gieysztor urodził się w Moskwie w 1916 roku. Od 1921 roku mieszkał w Warszawie. W 1937 roku ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas okupacji działał w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Walczył w Powstaniu Warszawskim. W 1942 roku obronił doktorat.
Aleksander Gieysztor (1916-1999) był historykiem mediewistą, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, członkiem Polskiej Akademii Nauk, autorem około pięciuset publikacji. Aleksander Gieysztor urodził się w Moskwie w 1916 roku. Od 1921 roku mieszkał w Warszawie. W 1937 roku ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas okupacji działał w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Walczył w Powstaniu Warszawskim. W 1942 roku obronił doktorat.
"Siostry proszą na zupę... - Komitet na Piwnej" - reportaż Urszuli Żółtowskiej
2024-01-08 09:00:00
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku około 5 tysięcy osób zostało internowanych, to znaczy zostali wyrwani ze snu ze swoich domów i wywiezieni w niewiadomym kierunku. Pojawiły się polskie czołgi na ulicach polskich miast przeciw polskiemu społeczeństwu. Został ogłoszony stan wojenny. Komitet na Piwnej, zwany też Prymasowskim Komitetem Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom, powstał w reakcji na internowanie działaczy politycznych i ludzi kultury po wprowadzeniu stanu wojennego. Działał w okresie 1981–1983 przy warszawskim kościele św. Marcina. Komitet koordynował oraz inicjował działalność duszpasterską wśród internowanych, służył im i ich rodzinom pomocą materialną, prawną, medyczną oraz w zakresie pośrednictwa pracy.
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku około 5 tysięcy osób zostało internowanych, to znaczy zostali wyrwani ze snu ze swoich domów i wywiezieni w niewiadomym kierunku. Pojawiły się polskie czołgi na ulicach polskich miast przeciw polskiemu społeczeństwu. Został ogłoszony stan wojenny. Komitet na Piwnej, zwany też Prymasowskim Komitetem Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom, powstał w reakcji na internowanie działaczy politycznych i ludzi kultury po wprowadzeniu stanu wojennego. Działał w okresie 1981–1983 przy warszawskim kościele św. Marcina. Komitet koordynował oraz inicjował działalność duszpasterską wśród internowanych, służył im i ich rodzinom pomocą materialną, prawną, medyczną oraz w zakresie pośrednictwa pracy.
"Skromna Pani Marszałkowa" - reportaż Urszuli Żółtowskiej - portret Aleksandry Piłsudskiej
2023-11-06 17:30:00
Sejm ogłosił rok 2023 rokiem Aleksandry Piłsudskiej. Była zuchwałą konspiratorką o znacznych zasługach dla odrodzenia polskiej państwowości, która w życiu politycznym pozostawała jednak w cieniu męża. Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska urodziła się 12 grudnia 1882 roku w Suwałkach, "spokojnym gubernialnym miasteczku, niewyróżnionym specjalnie przez historię". Choć jej pierwsze świadome wspomnienia przypadają na ponad dwie dekady po upadku powstania styczniowego, w swoich "Wspomnieniach" Piłsudska snuje na przykład opowieść o tym, jak siedmioletniej dziewczynce babcia pozwala przymierzyć pierścionek z wygrawerowanym napisem "1863", jeśli złoży obietnicę, iż będzie polską patriotką. I była. Działaczka Uniwersytetu Latającego, konspiratorka, działaczka PPS-u, odważna i nieugięta. Takiej jej chyba nie znamy. Znacznie jej osobę przybliża nam Marta Sikorska, autorka książki o Aleksandrze. Jaka naprawdę była, jakie były zasługi tej polskiej patriotki, te z czasów zaborów i te z okresu 20-lecia międzywojennego?
Sejm ogłosił rok 2023 rokiem Aleksandry Piłsudskiej. Była zuchwałą konspiratorką o znacznych zasługach dla odrodzenia polskiej państwowości, która w życiu politycznym pozostawała jednak w cieniu męża. Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska urodziła się 12 grudnia 1882 roku w Suwałkach, "spokojnym gubernialnym miasteczku, niewyróżnionym specjalnie przez historię". Choć jej pierwsze świadome wspomnienia przypadają na ponad dwie dekady po upadku powstania styczniowego, w swoich "Wspomnieniach" Piłsudska snuje na przykład opowieść o tym, jak siedmioletniej dziewczynce babcia pozwala przymierzyć pierścionek z wygrawerowanym napisem "1863", jeśli złoży obietnicę, iż będzie polską patriotką. I była. Działaczka Uniwersytetu Latającego, konspiratorka, działaczka PPS-u, odważna i nieugięta. Takiej jej chyba nie znamy. Znacznie jej osobę przybliża nam Marta Sikorska, autorka książki o Aleksandrze. Jaka naprawdę była, jakie były zasługi tej polskiej patriotki, te z czasów zaborów i te z okresu 20-lecia międzywojennego?