MCK podcasty
Dzielimy się opowieściami o najbliższych nam sprawach: Krakowie, Europie Środkowej, architekturze i sztuce.
Prezentujemy dzieła sztuki z wystaw w galerii MCK od nieznanej dotąd strony.
Segregacja rasowa
2022-04-25 19:21:29
Dla Żydów niechciana stołeczność Krakowa oznaczała coraz większą izolację. Stopniowo usuwano ich z miasta, pozostawiając 15 tys. osób niezbędnych do gospodarczego funkcjonowania metropolii i działania przemysłu wojennego. W marcu 1941 powstało krakowskie getto – dlaczego na jego miejsce wybrano Podgórze, a nie zamieszkały przez Żydów Kazimierz? Dr Agnieszka Zajączkowska-Drożdż i Kamil Karski opowiadają o tym, jak przymusowa praca na rzecz okupanta stała się dla społeczności żydowskiej szansą na przetrwanie i dlaczego w mieście powstał obóz pracy przymusowej KL Plaszow, przekształcony potem w obóz koncentracyjny. Na koniec dowiemy się, czy w KL Plaszow funkcjonował żydowski ruch oporu i czym skończył się słynny zamach na restaurację „Cyganeria”.
Dla Żydów niechciana stołeczność Krakowa oznaczała coraz większą izolację. Stopniowo usuwano ich z miasta, pozostawiając 15 tys. osób niezbędnych do gospodarczego funkcjonowania metropolii i działania przemysłu wojennego. W marcu 1941 powstało krakowskie getto – dlaczego na jego miejsce wybrano Podgórze, a nie zamieszkały przez Żydów Kazimierz? Dr Agnieszka Zajączkowska-Drożdż i Kamil Karski opowiadają o tym, jak przymusowa praca na rzecz okupanta stała się dla społeczności żydowskiej szansą na przetrwanie i dlaczego w mieście powstał obóz pracy przymusowej KL Plaszow, przekształcony potem w obóz koncentracyjny. Na koniec dowiemy się, czy w KL Plaszow funkcjonował żydowski ruch oporu i czym skończył się słynny zamach na restaurację „Cyganeria”.
Okupacja na co dzień
2022-04-25 19:05:00
Profesorowie Andrzej Chwalba i Jacek Purchla opowiadają o tym, jak miasto - zgodnie z doktryną rasistowską - podzielono na części, osobne dla Niemców, Polaków, Ukraińców i Żydów. Żydowscy mieszkańcy nie mieli żadnych praw i byli skazani na zagładę, podczas gdy dla przybyszów z terenów III Rzeszy Kraków był swoistą Arkadią – bez zagrożenia nalotami bombowymi, ze świetnym zaopatrzeniem sklepów „Nur für Deutsche”, lepszymi niż w Rzeszy warunkami lokalowymi i dostępem do dóbr kultury. Nic dziwnego, że Niemcy byli gotowi płacić wysokie łapówki, żeby tylko dostać tu przydział do pracy. Jednocześnie, mimo terroru okupanta, w Krakowie prężnie działał ruch oporu – przygotowywano tu akcję „Burza”, ponad dwa tysiące studentów uczęszczało na zajęcia podziemnego uniwersytetu, a lokalny czarny rynek pozwalał finansować działania Polskiego Państwa Podziemnego.
Profesorowie Andrzej Chwalba i Jacek Purchla opowiadają o tym, jak miasto - zgodnie
z doktryną rasistowską - podzielono na części, osobne dla Niemców, Polaków,
Ukraińców i Żydów. Żydowscy mieszkańcy nie mieli żadnych praw i byli skazani na
zagładę, podczas gdy dla przybyszów z terenów III Rzeszy Kraków był swoistą
Arkadią – bez zagrożenia nalotami bombowymi, ze świetnym zaopatrzeniem sklepów
„Nur für Deutsche”, lepszymi niż w Rzeszy warunkami lokalowymi i dostępem do
dóbr kultury. Nic dziwnego, że Niemcy byli gotowi płacić wysokie łapówki, żeby
tylko dostać tu przydział do pracy.
Jednocześnie, mimo terroru okupanta, w Krakowie prężnie działał ruch oporu –
przygotowywano tu akcję „Burza”, ponad dwa tysiące studentów uczęszczało na
zajęcia podziemnego uniwersytetu, a lokalny czarny rynek pozwalał finansować
działania Polskiego Państwa Podziemnego.
Architektura i zbrodnia. Niechciana stołeczność Krakowa
2022-04-25 19:05:00
Profesorowie Andrzej Chwalba i Jacek Purchla opowiadają o eksperymencie, jakim było przekształcanie polskiego grodu, kulturalnej stolicy Polski w „prastare miasto niemieckie". O „wpisywaniu” Krakowa w tradycję germańską, gdzie wszystkie ślady niemieckich wpływów — jak obecność Wita Stwosza czy założenie miasta na prawie magdeburskim — wyolbrzymiano i wykorzystywano przez nazistowską propagandę. W tym odcinku dowiemy się również, jakie badania antropologiczne przeprowadzano na mieszkańcach i jakie snuto plany rozwoju miasta, zgodne z wizją niemieckiego państwa rasowego.
Profesorowie Andrzej Chwalba i Jacek Purchla opowiadają o eksperymencie, jakim było
przekształcanie polskiego grodu, kulturalnej stolicy Polski w „prastare miasto niemieckie". O
„wpisywaniu” Krakowa w tradycję germańską, gdzie wszystkie ślady niemieckich wpływów
— jak obecność Wita Stwosza czy założenie miasta na prawie magdeburskim —
wyolbrzymiano i wykorzystywano przez nazistowską propagandę. W tym odcinku dowiemy
się również, jakie badania antropologiczne przeprowadzano na mieszkańcach i jakie snuto
plany rozwoju miasta, zgodne z wizją niemieckiego państwa rasowego.
Zrozumieć Kijów
2022-04-01 20:00:00
Kijów, miasto symboliczne, matka grodów ruskich, staje się pretekstem do rozmowy o historii Rusi Kijowskiej. Katarzyna Kotyńska i Tomasz Hodana opowiadają, dlaczego tak trudno nam zrozumieć, że słowo „ruski” nie oznacza „rosyjski”, co widać chociażby w medialnej bitwie o pierogi ruskie. Badacze opowiadają też o dramacie Ukraińców, pozbawionych przez Rosjan swojej historycznej nazwy i o tym, jak Rosjanie wykorzystują lingwistyczne i historyczne zawiłości do agresywnej propagandy. Na długo przed tym, zanim wybudowano Moskwę, Kijów był już wielką, światową metropolią, utrzymującą kontakty z resztą Europy. Budowanie przez Ukraińców społeczeństwa demokratycznego to nie nienaturalna kalka zachodniego świata, jak głosi rosyjska propaganda, ale powrót do europejskich korzeni i dziedzictwa, którego Ukraina jest częścią.
Odcinek został nagrany w pierwszej połowie marca 2022 roku, już po zakończeniu wystawy „Ukraina. Wzajemne spojrzenia”, jako rozwinięcie podcastu „Do Ukrainy w 20 minut”. Stanowi także komentarz do aktualnej sytuacji w ogarniętej wojną Ukrainie.
Kijów, miasto symboliczne, matka grodów ruskich, staje się pretekstem do rozmowy o historii Rusi Kijowskiej. Katarzyna Kotyńska i Tomasz Hodana opowiadają, dlaczego tak trudno nam zrozumieć, że słowo „ruski” nie oznacza „rosyjski”, co widać chociażby w medialnej bitwie o pierogi ruskie. Badacze opowiadają też o dramacie Ukraińców, pozbawionych przez Rosjan swojej historycznej nazwy i o tym, jak Rosjanie wykorzystują lingwistyczne i historyczne zawiłości do agresywnej propagandy. Na długo przed tym, zanim wybudowano Moskwę, Kijów był już wielką, światową metropolią, utrzymującą kontakty z resztą Europy. Budowanie przez Ukraińców społeczeństwa demokratycznego to nie nienaturalna kalka zachodniego świata, jak głosi rosyjska propaganda, ale powrót do europejskich korzeni i dziedzictwa, którego Ukraina jest częścią.
Odcinek został nagrany w pierwszej połowie marca 2022 roku, już po zakończeniu wystawy „Ukraina. Wzajemne spojrzenia”, jako rozwinięcie podcastu „Do Ukrainy w 20 minut”. Stanowi także komentarz do aktualnej sytuacji w ogarniętej wojną Ukrainie.
O życiu razem
2022-03-30 10:30:15
Czy Ukrainiec Gruzin to coś dziwnego? A Koreańczyk? Katarzyna Kotyńska i Joanna Majewska rozmawiają o wielokulturowości ukraińskiego społeczeństwa, w którym tożsamość narodowa to kwestia wyboru, a nie pochodzenia etnicznego. Badaczki opowiadają o tym, jak Ukraina godzi tę ogromną różnorodność i o tym, jak na naszych oczach formułuje się nowe poczucie przynależności – do państwa, a nie do narodu, i jak przed wojną wyglądały interakcje z „nowymi innymi”, którzy w Ukrainie pojawili się kilka lat temu, np. afrykańskimi studentami we Lwowie czy studentami z Turcji w Kijowie?
Odcinek został nagrany w pierwszej połowie marca 2022 roku, już po zakończeniu wystawy „Ukraina. Wzajemne spojrzenia”, jako rozwinięcie podcastu „Do Ukrainy w 20 minut”. Stanowi także komentarz do aktualnej sytuacji w ogarniętej wojną Ukrainie.
Czy Ukrainiec Gruzin to coś dziwnego? A Koreańczyk? Katarzyna Kotyńska i Joanna Majewska rozmawiają o wielokulturowości ukraińskiego społeczeństwa, w którym tożsamość narodowa to kwestia wyboru, a nie pochodzenia etnicznego. Badaczki opowiadają o tym, jak Ukraina godzi tę ogromną różnorodność i o tym, jak na naszych oczach formułuje się nowe poczucie przynależności – do państwa, a nie do narodu, i jak przed wojną wyglądały interakcje z „nowymi innymi”, którzy w Ukrainie pojawili się kilka lat temu, np. afrykańskimi studentami we Lwowie czy studentami z Turcji w Kijowie?
Odcinek został nagrany w pierwszej połowie marca 2022 roku, już po zakończeniu wystawy „Ukraina. Wzajemne spojrzenia”, jako rozwinięcie podcastu „Do Ukrainy w 20 minut”. Stanowi także komentarz do aktualnej sytuacji w ogarniętej wojną Ukrainie.
Zrozumieć Charków
2022-03-30 10:21:37
Joanna Majewska i Tomasz Hodana obalają mit Charkowa jako miasta rusofilskiego, rosyjskiego i wyjaśniają dlaczego, wbrew oczekiwaniom Rosjan, mieszkańcy miasta po wybuchu wojny nie przywitali ich jak wyzwolicieli. Skupiają się też na zmianach, jakie zaszły w ukraińskiej tożsamości społeczności Charkowa w ciągu ostatnich lat, po wybuchu wojny w Donbasie oraz opowiadają o bohaterskiej obronie miasta i dramacie uciekinierów.
Odcinek został nagrany w pierwszej połowie marca 2022 roku, już po zakończeniu wystawy „Ukraina. Wzajemne spojrzenia”, jako rozwinięcie podcastu „Do Ukrainy w 20 minut”. Stanowi także komentarz do aktualnej sytuacji w ogarniętej wojną Ukrainie.
Joanna Majewska i Tomasz Hodana obalają mit Charkowa jako miasta rusofilskiego, rosyjskiego i wyjaśniają dlaczego, wbrew oczekiwaniom Rosjan, mieszkańcy miasta po wybuchu wojny nie przywitali ich jak wyzwolicieli. Skupiają się też na zmianach, jakie zaszły w ukraińskiej tożsamości społeczności Charkowa w ciągu ostatnich lat, po wybuchu wojny w Donbasie oraz opowiadają o bohaterskiej obronie miasta i dramacie uciekinierów.
Odcinek został nagrany w pierwszej połowie marca 2022 roku, już po zakończeniu wystawy „Ukraina. Wzajemne spojrzenia”, jako rozwinięcie podcastu „Do Ukrainy w 20 minut”. Stanowi także komentarz do aktualnej sytuacji w ogarniętej wojną Ukrainie.
Kozacki barok
2021-10-29 22:27:46
Podcast o sytuacji religijnej w Ukrainie i jej genezie. Katarzyna Kotyńska i Tomasz Hodana opowiadają o tym, że hybrydowość Ukrainy widoczna jest także w religii, mieszającej wpływy prawosławne, grekokatolickie, muzułmańskie i żydowskie. Podcast mówi także o historycznym fenomenie prawosławia kijowskiego, bardziej otwartego na inne religie oraz o ukraińskim baroku, w którym dominował język polski.
Podcast o sytuacji religijnej w Ukrainie i jej genezie. Katarzyna Kotyńska i Tomasz Hodana opowiadają o tym, że hybrydowość Ukrainy widoczna jest także w religii, mieszającej wpływy prawosławne, grekokatolickie, muzułmańskie i żydowskie. Podcast mówi także o historycznym fenomenie prawosławia kijowskiego, bardziej otwartego na inne religie oraz o ukraińskim baroku, w którym dominował język polski.
Kijowski spacerownik
2021-10-29 22:26:27
Rozmowa na temat Kijowa jako „matki grodów” ruskich i stolica niepodległej Ukrainy. Joanna Majewska i Tomasz Hodana opowiadają o różnych obliczach Kijowa i o tym, jak zmieniały się one przez wieki. Ruszymy na przechadzkę ulicami miasta, a nasi przewodnicy pokazują nam serce duchowego Kijowa, jego kulturalną duszę i centrum władzy politycznej. Nie zabraknie w tej opowieści historii najnowszej.
Rozmowa na temat Kijowa jako „matki grodów” ruskich i stolica niepodległej Ukrainy. Joanna Majewska i Tomasz Hodana opowiadają o różnych obliczach Kijowa i o tym, jak zmieniały się one przez wieki. Ruszymy na przechadzkę ulicami miasta, a nasi przewodnicy pokazują nam serce duchowego Kijowa, jego kulturalną duszę i centrum władzy politycznej. Nie zabraknie w tej opowieści historii najnowszej.
Tatarzy — swoi, choć inni
2021-10-29 22:24:51
Podcast o „Innych” czyli etnicznych i narodowych mniejszościach Ukrainy. Joanna Majewska i Tomasz Hodana rozmawiają o obecności Tatarów w przestrzeni publicznej Ukrainy oraz o tym, jak bardzo tę obecność zmienił ich udział w Rewolucji Godności oraz aneksja Krymu.
Tatarska „inność” stanowi punkt wyjścia do rozważań szerszych: o źródłach różnorodności narodowej i etnicznej Ukrainy oraz o głośnym projekcie „Ukrainer”.
Podcast o „Innych” czyli etnicznych i narodowych mniejszościach Ukrainy. Joanna Majewska i Tomasz Hodana rozmawiają o obecności Tatarów w przestrzeni publicznej Ukrainy oraz o tym, jak bardzo tę obecność zmienił ich udział w Rewolucji Godności oraz aneksja Krymu.
Tatarska „inność” stanowi punkt wyjścia do rozważań szerszych: o źródłach różnorodności narodowej i etnicznej Ukrainy oraz o głośnym projekcie „Ukrainer”.
Charków, konstruktywizm i dziedzictwo sowieckie
2021-10-29 22:23:14
Katarzyna Kotyńska i Joanna Majewska opowiadają o sowieckich korzeniach planowania przestrzennego i urbanistycznego Charkowa, o jego tradycjach kulturalnych i śladach „rozstrzelanego odrodzenia” – grupy literatów i architektów z lat 20. XX w., których większość została zamordowana przez NKWD. Jakie znaczenie dla Charkowa mają surowce naturalne, w tym węgiel, dlaczego miasto nie podzieliło losu Doniecka i jaką rolę odegrali w tym współcześni artyści, tacy jak Serhij Żadan? – oto pytania, które stawiają sobie rozmówczynie.
Katarzyna Kotyńska i Joanna Majewska opowiadają o sowieckich korzeniach planowania przestrzennego i urbanistycznego Charkowa, o jego tradycjach kulturalnych i śladach „rozstrzelanego odrodzenia” – grupy literatów i architektów z lat 20. XX w., których większość została zamordowana przez NKWD. Jakie znaczenie dla Charkowa mają surowce naturalne, w tym węgiel, dlaczego miasto nie podzieliło losu Doniecka i jaką rolę odegrali w tym współcześni artyści, tacy jak Serhij Żadan? – oto pytania, które stawiają sobie rozmówczynie.