Eureka Extra
Eureka – ciekawostki naukowe ze świata humanistyki, podróż w czasie w towarzystwie wybitnych uczonych, którzy badając przeszłość budują nasza przyszłość.
Odcinek 22 Transakcje małżeńskie, mezalianse i awans społeczny
2023-09-22 16:04:21
„ Poślubię kobietę, która ma aptekę” to treść ogłoszenia matrymonialnego z XIX wieku. W strukturze społecznej epoki przemysłowej, widocznych podziałów klasowych szukano możliwości zaspokojenia wzajemnego interesu. Czy przemiany kulturowe wyeliminowały wymiar ekonomiczny związków w XXI wieku?
„ Poślubię kobietę, która ma aptekę” to treść ogłoszenia matrymonialnego z XIX wieku. W strukturze społecznej epoki przemysłowej, widocznych podziałów klasowych szukano możliwości zaspokojenia wzajemnego interesu. Czy przemiany kulturowe wyeliminowały wymiar ekonomiczny związków w XXI wieku?
Odcinek 21 Artyści na Lazurowym Wybrzeżu
2023-08-02 11:00:00
Twórczy eksperyment powierzenia malarzom na początku XX wieku zdobienia obiektów sakralnych tzw. wyścig kaplic, zmienił dotychczasową formę neogotyckich i neorenesansowych XIX wiecznych wnętrz kultu religijnego. Nowoczesne wówczas realizacje w Vence, Antibes, Villefranche-sur-Mer czy Fréjus dostarczają niezapomnianych wrażeń. Rywalizowali ze sobą artyści, wśród których najsłynniejsi Pablo Picasso, Henri Matisse czy Jean Cocteau, zaprezentowali kunszt wciąż doceniany przez odwiedzających. Nasycone treściami religijnymi obrazy zgromadzono również, w specjalnie dla nich stworzonym, wnętrzu Muzeum Marca Chagalla w Nicei.
Twórczy eksperyment powierzenia malarzom na początku XX wieku zdobienia obiektów sakralnych tzw. wyścig kaplic, zmienił dotychczasową formę neogotyckich i neorenesansowych XIX wiecznych wnętrz kultu religijnego. Nowoczesne wówczas realizacje w Vence, Antibes, Villefranche-sur-Mer czy Fréjus dostarczają niezapomnianych wrażeń. Rywalizowali ze sobą artyści, wśród których najsłynniejsi Pablo Picasso, Henri Matisse czy Jean Cocteau, zaprezentowali kunszt wciąż doceniany przez odwiedzających. Nasycone treściami religijnymi obrazy zgromadzono również, w specjalnie dla nich stworzonym, wnętrzu Muzeum Marca Chagalla w Nicei.
Odcinek 20 Zabytkowa Komora Saurau w Wieliczce i jej historia
2023-07-03 12:00:00
Żyrandol z kryształów soli, pomnik gen. Józefa Hallera i duża przestrzeń charakteryzują podziemną komorę Saurau w Muzeum w Wieliczce. Turyści wędrują po schodach między II i III poziomem kopalni odkrywając różne perspektywy. Atrakcją komory jest ruchomy model zjazdu górników na linie szybem, który podczas eksploatacji transportowano sól.
Żyrandol z kryształów soli, pomnik gen. Józefa Hallera i duża przestrzeń charakteryzują podziemną komorę Saurau w Muzeum w Wieliczce. Turyści wędrują po schodach między II i III poziomem kopalni odkrywając różne perspektywy. Atrakcją komory jest ruchomy model zjazdu górników na linie szybem, który podczas eksploatacji transportowano sól.
Odcinek 19 Wizje i nadzieje - czym jest idea życia filozoficznego?
2023-06-01 12:00:00
„Powinni filozofować zarówno młodzi, jak i starzy” – pisał Epikur w liście do Menoikeusa, zwracając się do odważnych, aby podjęli zadanie przyjemne i pożyteczne, nie koncentrując się na gromadzeniu dóbr materialnych. Lektura, dyskusja i zaangażowanie społeczne czy polityczne było zawsze właściwe myślicielom. Wielowiekowa historia filozofii opiera się na poszukiwaniach intelektualnych wiedzionych przez mężczyzn, w perspektywie Pitagorasa „ filozof nie jest z tego świata”.
„Powinni filozofować zarówno młodzi, jak i starzy” – pisał Epikur w liście do Menoikeusa, zwracając się do odważnych, aby podjęli zadanie przyjemne i pożyteczne, nie koncentrując się na gromadzeniu dóbr materialnych. Lektura, dyskusja i zaangażowanie społeczne czy polityczne było zawsze właściwe myślicielom. Wielowiekowa historia filozofii opiera się na poszukiwaniach intelektualnych wiedzionych przez mężczyzn, w perspektywie Pitagorasa „ filozof nie jest z tego świata”.
Odcinek 18 Filozofowie odczytują świat w „ Powieści o róży”. Morały baśniowych opowieści.
2023-05-12 14:49:17
Średniowieczny poemat o miłości dwornej byłby jedynie poezją na kształt twórczości trubadurów czy truwerów gdyby nie głęboki filozoficzny przekaz. Obok układu zdarzeń czy fabuły odnajdujemy potrzebę opisania świata i człowieka - „ Po to te słowa napisałem, by zyskać wiedzę o nas samych i wam przekazać ją najlepiej, dobrze jest bowiem wszystko wiedzieć”- pisał Jean de Meun. Odkrywamy świat, który wyłania się z intelektualnego chaosu, porządkując wiedzę wzbogaconą o doświadczenia średniowiecznych myślicieli.
Średniowieczny poemat o miłości dwornej byłby jedynie poezją na kształt twórczości trubadurów czy truwerów gdyby nie głęboki filozoficzny przekaz. Obok układu zdarzeń czy fabuły odnajdujemy potrzebę opisania świata i człowieka - „ Po to te słowa napisałem, by zyskać wiedzę o nas samych i wam przekazać ją najlepiej, dobrze jest bowiem wszystko wiedzieć”- pisał Jean de Meun. Odkrywamy świat, który wyłania się z intelektualnego chaosu, porządkując wiedzę wzbogaconą o doświadczenia średniowiecznych myślicieli.
Odcinek 17 „ Ja tobie mówię, cud nie miasto…!" Paryskie impresje.
2023-04-03 12:00:00
Stolica Francji w oczach Wokulskiego, bohatera „Lalki” Bolesława Prusa była miastem nowoczesnym, wielokulturowym „ paryskim oceanem”. Nasze spacery, współczesne, bardzo subiektywne, prowadzą z dala od utartych szlaków turystycznych. Wiodą parkami, ogrodami, bulwarami i niewielkimi uroczymi placami. Odkrywamy między innymi księgarnie, stacje metra i dwie opery. Poznajemy smaki Paryża, wyborne patisseries, ciasteczka Paris Brest, Opera czy Mille Feuille.
Stolica Francji w oczach Wokulskiego, bohatera „Lalki” Bolesława Prusa była miastem nowoczesnym, wielokulturowym „ paryskim oceanem”. Nasze spacery, współczesne, bardzo subiektywne, prowadzą z dala od utartych szlaków turystycznych. Wiodą parkami, ogrodami, bulwarami i niewielkimi uroczymi placami. Odkrywamy między innymi księgarnie, stacje metra i dwie opery. Poznajemy smaki Paryża, wyborne patisseries, ciasteczka Paris Brest, Opera czy Mille Feuille.
Odcinek 16 Powikłania po zabiegach chirurgicznych
2023-03-08 11:00:00
Problem zrostów w jamie brzusznej po operacjach, zwłaszcza ginekologicznych, dotyka ponad 60 proc. chorych. Uciążliwą dolegliwość można leczyć, a nawet jej zapobiegać poprzez odpowiednią profilaktykę. Jednocześnie wybrane techniki operacyjne zmniejszają ryzyko powstania zrostów lub ograniczenie tego procesu.
Problem zrostów w jamie brzusznej po operacjach, zwłaszcza ginekologicznych, dotyka ponad 60 proc. chorych. Uciążliwą dolegliwość można leczyć, a nawet jej zapobiegać poprzez odpowiednią profilaktykę. Jednocześnie wybrane techniki operacyjne zmniejszają ryzyko powstania zrostów lub ograniczenie tego procesu.
Odcinek 15 Karły na barkach gigantów. Filozofowie, humaniści, erudyci.
2023-02-02 11:00:00
Średniowieczni myśliciele korzystali z dobrodziejstw poprzedniej epoki. Z mądrości autorytetów minionych, których nie odrzucali, ale poprzez szacunek do przeszłości, analizowali filozofów starożytnych i budowali swoje systemy. Porozmawiamy o epoce, którą czasem niesłusznie nazywa się mrocznym średniowieczem, w rzeczywistości była ona przestrzenią debaty intelektualnej i filozoficznej, do dziś aktualnej.
Średniowieczni myśliciele korzystali z dobrodziejstw poprzedniej epoki. Z mądrości autorytetów minionych, których nie odrzucali, ale poprzez szacunek do przeszłości, analizowali filozofów starożytnych i budowali swoje systemy. Porozmawiamy o epoce, którą czasem niesłusznie nazywa się mrocznym średniowieczem, w rzeczywistości była ona przestrzenią debaty intelektualnej i filozoficznej, do dziś aktualnej.
Odcinek 14 Nieznani bohaterowie Powstania Warszawskiego
2023-01-12 11:00:00
Niezbadane wątki w historii, odsłaniają fakty, ciekawostki, czasem pozwalają ludziom odnaleźć brakujące ogniwo w opowieści rodzinnej. Wysokiej rangi wojskowi, konspiratorzy, wysiedleńcy, uciekinierzy, również lekarze, sportowcy i artyści zmierzali do powstańczej Warszawy, aby chwycić za broń. „ Nie można przez 5 lat bić się na wszystkich frontach świata…żyć w jednej niewoli, aby w obliczu nadciągającego cienia drugiej niewoli, nie zapragnąć oczyszczenia w wichrze wolności” pisał Gustaw Herling Grudziński i owe wichry wolności sprowadzały do Warszawy wciąż nowych powstańców latem 1944 roku.
Niezbadane wątki w historii, odsłaniają fakty, ciekawostki, czasem pozwalają ludziom odnaleźć brakujące ogniwo w opowieści rodzinnej. Wysokiej rangi wojskowi, konspiratorzy, wysiedleńcy, uciekinierzy, również lekarze, sportowcy i artyści zmierzali do powstańczej Warszawy, aby chwycić za broń. „ Nie można przez 5 lat bić się na wszystkich frontach świata…żyć w jednej niewoli, aby w obliczu nadciągającego cienia drugiej niewoli, nie zapragnąć oczyszczenia w wichrze wolności” pisał Gustaw Herling Grudziński i owe wichry wolności sprowadzały do Warszawy wciąż nowych powstańców latem 1944 roku.
Odcinek 13 Filozofia bliskości. Relacje równej godności.
2022-10-12 12:00:00
Rodzicielstwo to jedna z najtrudniejszych życiowych ról. Troska o dobre relacje, wolne od presji i oparte na wzajemnym zaufaniu jest niezwykle potrzebna do rozwoju, niekoniecznie opartego na posłuszeństwie. Dziecko potrzebuje „ całej wioski” czyli wielu dorosłych wokół siebie, aby budować zdrowe więzi i wzmacniać kompetencje społeczne.
Rodzicielstwo to jedna z najtrudniejszych życiowych ról. Troska o dobre relacje, wolne od presji i oparte na wzajemnym zaufaniu jest niezwykle potrzebna do rozwoju, niekoniecznie opartego na posłuszeństwie. Dziecko potrzebuje „ całej wioski” czyli wielu dorosłych wokół siebie, aby budować zdrowe więzi i wzmacniać kompetencje społeczne.