Atlas Świata
W Atlasie Świata wysłuchacie rozmów, które długo pozostają aktualne. Ciekawe i ważne tematy społeczne, polityczne oraz kulturalne przybliżają eksperci i ekspertki, podróżnicy i podróżniczki, dziennikarze i dziennikarki. Autorką podcastu jest Ana Matusevic.
⦿ kontakt: ana.matusevic@gmail.com
⦿ newsletter: atlasswiata.substack.com
⦿ www: atlas-swiata.pl
#42 | Kim był Henryk Arctowski?
2024-11-03 13:39:04
Kiedy w listopadzie 1899 roku do portu w Antwerpii przybija statek "Belgica", na jej pokładzie po ponad dwuletniej wyprawie wraca Henryk Arctowski. Załoga “Belgici” to pierwsi ludzie, którym udało się przezimować na Antarktydzie. Początkowo zimowania nie było w planach, ale w lutym 1898 roku statek utknął w lodach Antarktyki - na lodowym pustkowiu załoga spędziła ponad rok.
Pionierska wyprawa na południowy biegun na zawsze zapisała nazwisko Arctowskiego w historii badań polarnych. Imię Henryka Arctowskiego nosi dzisiaj m.in. Polska Stacja Antarktyczna na wyspie Króla Jerzego, u wybrzeża Zatoki Admiralicji, 14 tys. kilometrów od Polski. Jest to całoroczna jednostka naukowo-badawcza zarządzana przez Instytut Biochemii i Biofizyki PAN.
W cieniu pozostaje jednak jego inna działalność naukowa oraz… patriotyczna. Kim był Henryk Arctowski?
Rozmówczyniami Atlasu Świata są Dagmara Bożek i Katarzyna Dąbkowska, autorski pierwszej biografii Henryka Arctowskiego (“Henryk Arctowski. W świecie myśli”, Wydawnictwo Bosz).
Dagmara Bożek – autorka książek o tematyce polarnej, popularyzatorka nauki, uczestniczka wypraw polarnych. Laureatka Nagrody Magellana 2020 za biografię Ryszarda Czajkowskiego. Autorka projektu i reportażu „Polarniczki”, na podstawie których powstał w 2023 roku film dokumentalny w reżyserii Kuby Witka. Dwukrotna finalistka konkursu Popularyzator Nauki (2022, 2024).
Katarzyna Dąbkowska – Reżyserka nagradzanych filmów dokumentalnych m.in. „Niebo bez gwiazd”, oraz reportaży związanych z rejonami polarnymi („Między światami”, „Gorączka polarna”). Reżyserka spektakli: „Zanikam” nagrodzonego łódzką „Złotą Maską” oraz „Godzina Kota”. Autorka słuchowisk, m.in. „Autarkia”, za który otrzymała II nagrodę w konkursie Teatru Polskiego Radia „Nasłuchiwanie: Niepodległość”.
***
Zapisz się na newsletter Osobisty Atlas Świata i słuchaj najnowszych rozmów przedpremierowo: https://atlasswiata.substack.com/
Atlas Świata to podcast, który możesz wspierać polecając i udostępniając go innym w swoich mediach społecznościowych.
Wszystkie odcinki Atlasu Świata oraz inne podcasty zrealizowane przeze mnie znajdziesz na stronie: https://atlas-swiata.pl/
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com
#41 | Transcaucasian Trail, czyli 1700km przez Kaukaz solo (oraz inne historie)
2024-10-19 08:30:00
Transcaucasian Trail "w budowie", czyli 1700 km przez Kaukaz z wieloma białymi plamami na mapie. Jako pierwsza osoba z Polski i pierwsza kobieta w ogóle pokonała go solo Dorota Szparaga. Dla pasji do długodystansowych szlaków porzuciła ustatkowane życie i pracę na etacie.
Szparaga oraz inne podróżniczki spotkały się w Gdańsku na ósmej edycji Trampek - Spotkań Podróżujących Kobiet. Posłuchajcie relacji z festiwalu, a w niej m.in.:
- czy Transcaucasian Trail jest trudny i dlaczego bardzo?
- na czym polega housesitting i czy może być sposobem na zwiedzanie innych krajów?
- jakich inspiracji szukają kobiety na festiwalu podróżujących kobiet?
Rozmówczyniami w tym odcinku są m.in. Marzena Filipczak, Dorota Szparaga, Ewa Świderska, Ola Wysocka.
***
Zapisz się na newsletter Osobisty Atlas Świata i słuchaj najnowszych rozmów przedpremierowo: https://atlasswiata.substack.com/
Atlas Świata to podcast, który możesz wspierać polecając i udostępniając go innym w swoich mediach społecznościowych.
Wszystkie odcinki Atlasu Świata oraz inne podcasty zrealizowane przeze mnie znajdziesz na stronie https://atlas-swiata.pl
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com
#40 | Mara Tamkovich o więźniach politycznych i filmie "Pod szarym niebem"
2024-10-13 19:27:11
Według danych Centrum praw człowieka Viasna, od 2020 roku łącznie ponad trzy tysiące osób trafiło do więzienia z wyrokami politycznymi. Wśród nich są dziennikarze.
Podczas tegorocznej edycji Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni jedna z nagród - za debiut - trafiła w ręce Mary Tamkovich, reżyserki i scenarzystki filmu "Pod szarym niebem". Opowiada on o białoruskiej dziennikarce, która zostaje zatrzymana podczas nadawania transmisji z protestów w Mińsku. Inspiracją do zrobienia filmu stała się prawdziwa historia Kaciaryny Andrejewej, która obecnie odsiaduje wyrok ośmiu lat w białoruskiej kolonii karnej.
O więźniach politycznych reżimu Łukaszenki oraz pracy nad filmem "Pod szarym niebem" w Atlasie Świata opowiada reżyserka Mara Tamkovich.
Mara Tamkovich - polsko-białoruska reżyserka i scenarzystka. Studiowała dziennikarstwo na UW oraz reżyserię w Warszawskiej Szkole Filmowej i w Szkole Wajdy. Przez prawie dziesięć lat pracowała jako dziennikarka dla niezależnych białoruskich mediów nadających z Polski. Jako filmowczyni koncentruje się na tematach głęboko związanych z rzeczywistością i zaangażowanych społecznie. Jej filmy krótkometrażowe były pokazywane na wielu festiwalach w Polsce i za granicą, otrzymując nagrody m.in. na MFF w Chicago, FPFF w Gdyni, MFF w Mińsku, FEST – New Directors | New Films Festival w Espinho. Członkini SFP i Białoruskiej Niezależnej Akademii Filmowej. "Pod szarym niebem" jest pełnometrażowym debiutem reżyserki.
O skali represji, warunkach w jakich przebywają więźniowie polityczni, codzienności ich bliskich posłuchacie również w rozmowie z Hanną Yankutą: https://open.spotify.com/episode/44xs4pj5VctJ8JXDf4Ere4
Portret reżyserki: Anna Wardejn
***
Zapisz się na newsletter Osobisty Atlas Świata i słuchaj najnowszych rozmów przedpremierowo: https://atlasswiata.substack.com/
Atlas Świata to podcast, który możesz wspierać polecając i udostępniając go innym w swoich mediach społecznościowych.
Wszystkie odcinki Atlasu Świata oraz inne podcasty zrealizowane przeze mnie znajdziesz na stronie https://atlas-swiata.pl
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com
#39 | Kim jest "litewski Wałęsa" Vytautas Landsbergis?
2024-10-05 16:17:40
Vytautas Landsbergis zapisał się w historii Litwy zaangażowaniem w ruch Sąjūdisu końca lat osiemdziesiątych oraz późniejszą walką o niepodległość kraju. Dlaczego więc jest jednym z najbardziej skrajnie ocenianych polityków litewskich?
Zapraszam do wysłuchania rozmowy z Dominikiem Wilczewskim, autorem książki “Litwa po litewsku”.
Rozmawiamy o roli Vytautasa Landsbergisa w drodze Litwy do niepodległości, omawiamy kontrowersje wokół jego postaci oraz przyglądamy się, czy Gabrielius Landsbergis, jego wnuk, obecnie piastujący stanowisko ministra spraw zagranicznych Litwy, jest kontynuatorem poglądów i polityki dziadka.
Dowiecie się ponadto, dlaczego Litwini obchodzą dwa święta niepodległości, jak się narodził litewski Sąjūdis i na ile słuszne jest porównywanie go do polskiej Solidarności (a Landsbergisa - do Wałęsy).
Dominik Wilczewski - ukończył politologię na Uniwersytecie Warszawskim, redaktor portalu „Przegląd Bałtycki”, dziennikarz i publicysta, obecnie pracuje na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Był analitykiem w Instytucie Europy Środkowej w Lublinie, współpracował z Katedrą Bałtystyki UW, Instytutem Polskim w Wilnie, Ośrodkiem Badań nad Migracjami UW oraz Ośrodkiem KARTA. Publikował m.in. w „New Eastern Europe”, „Nowej Europie Wschodniej”, „Tygodniku Powszechnym” i „Pismo. Magazyn Opinii”. Współautor książki 1938. Najciemniejsza noc jest tuż przed świtem. 80. rocznica nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Litwą, wydanej w 2019 roku przez Instytut Polski w Wilnie.
***
Zapisz się na newsletter Osobisty Atlas Świata i słuchaj najnowszych rozmów przedpremierowo: https://atlasswiata.substack.com/ Atlas Świata to podcast, który możesz wspierać polecając i udostępniając go innym w swoich mediach społecznościowych.
Wszystkie odcinki Atlasu Świata oraz inne podcasty zrealizowane przeze mnie znajdziesz na stronie https://atlas-swiata.pl
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com
#38 | O nowym stadionie polskiej reprezentacji, mrocznych stronach obsesji piękna w Korei Południowej oraz o tym, jak WWF chroni sieweczkę obrożną
2024-09-21 23:41:06
Reprezentacja Polski w piłce nożnej kobiet w końcu ma swój stadion, na którym przez najbliższe kilka lat będzie rozgrywać mecze domowe. Z Joanną Wiśniowską, dziennikarką specjalizującą się w sporcie kobiet (Gazeta Wyborcza, Wysokie Obcasy) sprawdzamy, w jakich warunkach grają polskie piłkarki.
Sieweczka obrożna przylatuje do nas wczesną wiosną, aby złożyć jaja na bałtyckich plażach. Gniazda sieweczek są trudne do zauważenia, przez co łatwo można je przypadkowo zadeptać. Błękitny patrol WWF obserwuje, zabezpiecza, a kiedy trzeba też interweniuje, żeby sieweczki chronić. Spotkałam się z Eweliną Sielską, lokalną liderką Błękinego Patrolu WWF, żeby dowiedzieć się o tym wiecej.
Nowa rubryka w Atlasie Świata, a w niej: Korea Południowa i jej obesja piękna. Agata Gać z Wydawnictwa Poznańskiego prezentuje reportaż Elise Hu “Bez skazy”.
Słuchaj:
(1:50) Joanna Wiśniowska o polskiej piłce nożnej kobiet
(22:30) Ewelina Sielska o ochronie sieweczki obrożnej na polskich plażach
(44:35) Agata Gać o reportażu Elise Hu “Bez skazy”
***
Atlas Świata to podcast, który możesz wspierać polecając i udostępniając go innym w swoich mediach społecznościowych.
Wszystkie odcinki Atlasu Świata oraz inne podcasty zrealizowane przeze mnie znajdziesz na stronie https://atlas-swiata.pl
Zapisz się na newsletter Osobisty Atlas Świata: https://atlasswiata.substack.com/
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com
#37 | Atlas Świata: jak Ukraina walczy z dezinformacją?
2024-06-30 22:06:38
Kiedy w maju w serwisie PAP w wyniku cyberataku pojawiła się fejkowa depesza wyraźnie mogliśmy się przekonać, że nie jesteśmy odporni na tego typu działania. Polska jest od lat celem ataków informacyjnych i propagandowych ze strony Rosji, a wojna w Ukrainie tę wojnę informacyjną zintensyfikowała.
Zapraszam do wysłuchania rozmowy z Olgą Yurkovą, dziennikarką i współzałożycielką StopFake.org. Organizacja ta od dziesięciu lat aktywnie walczy z rosyjską dezinformacją, a wraz z wybuchem pełnoskalowej wojny walka ta stała się jednym z kluczowych zadań również dla ukraińskich instytucji. W rozmowie na przykładzie ukraińskich doświadczeń opowiada m.in. o tym, jak dezinformacja wykorzystuje nasze emocje i podsyca największe nasze lęki, oraz jak organizacje pozarządowe, media i instytucje państwowe koordynują swoje działania w walce z fejkami. Olga Yurkova jest dziennikarką i współzałożycielką StopFake.org, niezależnej ukraińskiej organizacji skupiającej się na walce z propagandą i dezinformacją w mediach. Za swoją działalność w 2016 roku trafiła na listę New Europe 100, a w 2018 roku została stypendystką TED. Obecnie studiuje podyplomowo na Politechnice Kijowskiej im. Igora Sikorskiego i skupia się na komunikacji społecznej i roli plotek w hybrydach wojny.
Więcej odcinków Atlasu Świata znajdziesz na stronie https://atlas-swiata.pl. Jeśli lubisz czytać newslettery, zapisz się na Osobisty Atlas Świata: https://atlasswiata.substack.com/about.
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com
#36 | Po co Litwini wyruszyli w pieszą wyprawę dookoła Bałtyku?
2024-04-12 21:51:39
11 marca 2024 roku z Kłajpedy wyruszyła piesza wyprawa dookoła Bałtyku. O wyprawie "Save the Baltic Sea" oraz jej celach w Atlasie Świata opowiadają uczestniczki projektu: Rusnė Sabonaitytė, absolwentka nauk o ekologii i środowisku, która podczas wyprawy pełni rolę szefowej kuchni, oraz Laura Stukonytė, biolożka morska, w projekcie odpowiedzialna za kontakty naukowe.
Rozmawiam też z prof. Tymonem Zielińskim z Instytutu Oceanologii PAN o zagrożeniach dla środowiska Morza Bałtyckiego.
Wyprawa "Save the Baltic Sea" potrwa łącznie 9 miesięcy. W tym czasie zespół przejdzie ok. 6 tys. kilometrów wybrzeżem ośmiu krajów nadbałtyckich. Wyprawę można śledzić w mediach społecznościowych:
Więcej odcinków Atlasu Świata znajdziesz na stronie https://atlas-swiata.pl. Jeśli lubisz czytać newslettery, zapisz się na Osobisty Atlas Świata: https://atlasswiata.substack.com/about.
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com
#35 | Na czym polega współczesny nacjonalizm indyjski?
2024-03-24 10:53:27
Narendra Modi rządzi Indiami od 2014 roku i wszystko wskazuje na to, że w tegorocznych wyborach jego partia (na marginesie warto wspomnieć, że Indyjska Partia Ludowa jest najliczniejszą partią na świecie - liczy aż 180 milionów członków) odniesie zwycięstwo po raz trzeci zapewniając swojemu liderowi kolejną kadencję na stanowisku premiera. Modi ma ambicje stworzenia z Indii światowego mocarstwa, a sprzyja temu obecna wielobiegunowość polityki międzynarodowej. W ciągu ostatniej dekady udało mu się też stworzyć podwaliny nowego wyznaniowego państwa indyjskiego - coś, co dotychczas było jedynie marzeniem dla wyznawców hindutwy - ideologii, którą niektórzy określają hinduizmem na sterydach.
O hindutwie w Atlasie Świata opowiada dr Antonina Łuszczykiewicz z Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Dr Antonina Łuszczykiewicz jest adiunktem w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stypendystka Fulbrighta na Indiana University-Bloomington, laureatka grantu amerykańsko-polskiej Fundacji Kościuszkowskiej, Taiwan Fellowship przyznawanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Chińskiej (Tajwanu) i stypendium konfucjańskiego na Xi’an Jiaotong Daxue. Zajmuje się relacjami chińsko-indyjskimi oraz amerykańską strategią wobec Tajwanu i Indo-Pacyfiku; bada również wizerunek Chińczyków i Indusów w literaturze i filmie oraz historię relacji polsko-tajwańskich. Publikowała na łamach m.in. The Harvard International Review, The SAIS Review of International Affairs, The National Interest, South China Morning Post, Australian Outlook oraz The Diplomat.
Jeśli zainteresował Cię temat, posłuchaj także mojej rozmowy z Pauliną Wilk i Weroniką Rokicką o tym, jak się zmienia indyjskie społeczeństwo: https://open.spotify.com/episode/4oKUcodDoPf5DjM9vml4KA
A także rozmowy z Weroniką Rokicką o tym, jak migrują Indusi: https://open.spotify.com/episode/4P7Pn3MJPICV2aD0xOxGO6
Więcej odcinków Atlasu Świata znajdziesz na stronie https://atlas-swiata.pl. Jeśli lubisz czytać newslettery, zapisz się na Osobisty Atlas Świata: https://atlasswiata.substack.com/about.
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com
#34 | Jak zmiany klimatu wpływają na rozprzestrzenianie się chorób tropikalnych?
2023-12-29 11:54:49
Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że już w 2030 roku zmiany klimatyczne będą przyczyną ponad 250 tysięcy dodatkowych zgonów rocznie. Jest to nie tylko skutek fal upałów czy ekstremalnych zjawisk pogodowych. Wzrostowi będzie sprzyjać rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych, również na obszarach, na których do tej pory w ogóle nie występowały.
dr n. med. Martyna Bykowska-Tumasz opowiada o tym, jak wraz ze zmianami klimatu będą się rozprzestrzeniać choroby tropikalne. Co temu sprzyja i czy można się przygotować?
Dr Martyna Bykowska-Tumasz związana jest z Uniwersyteckim Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej, absolwentka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Doktoryzowała się z medycyny tropikalnej. Prywatnie miłośniczka podróży, uczestniczka sztafety Bike Jamboree 2019 (etap na Alasce).
Jeśli zainteresował Cię temat, posłuchaj także odcinka poświęconego szczepionce na malarię: https://open.spotify.com/episode/54U4rgDTpuffIOysAiyDLw
Więcej odcinków Atlasu Świata znajdziesz na stronie https://atlas-swiata.pl. Jeśli lubisz czytać newslettery, zapisz się na Osobisty Atlas Świata: https://atlasswiata.substack.com/about.
Pozostańmy w kontakcie na Twitterze: twitter.com/anamatusevic
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com
#33 | Jak polski jazz promuje się za granicą?
2023-10-14 21:49:29
Utwór "Balkony" zespołu Jazzpospolita otwiera dzisiejszy odcinek Atlasu Świata, doskonałe wprowadzenie do tematu rozmowy z Jakubem Drożdżem. Jak się promuje polski jazz za granicą? W jaki sposób polskie i zagraniczne instytucje wspierają eksport młodych artystów? Jak polski jazz jest odbierany w Chinach? Jakub opowiada też o inicjatywie "Jazz po polsku dookoła świata" i planowanych koncertach w dwudziestu krajach na czterech kontynentach.
Jakub Drożdż jest dyrektorem ds. rozwoju Fundacji Jazz po Polsku oraz doktorantem w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych UW. Związany m.in. ze stowarzyszeniem Inkubator Umowy Społecznej.
Patronite Fundacji Jazz po Polsku: https://patronite.pl/JAZZPOPOLSKU
Utwór otwierający: Jazzpospolita "Balkony", nagranie z festiwalu Oct Loft w chińskim Shenzhen.
Więcej odcinków Atlasu Świata znajdziesz na stronie https://atlas-swiata.pl. Jeśli lubisz czytać newslettery, zapisz się na Osobisty Atlas Świata: https://atlasswiata.substack.com/about.
Pozostańmy w kontakcie na Twitterze: twitter.com/anamatusevic
Muzyka wykorzystana w intro i outro podcastu pochodzi z purple-planet.com.