Lepszy Klimat

Podcast Lepszy Klimat to rozmowy z naukowcami, badaczami i ekspertami o naprawianiu świata, lepszej żywności, ciekawych innowacjach, ale też bardziej świadomym i zrównoważonym życiu. Wspólnie z moimi gośćmi, obserwujemy i analizujemy, ale - co ważne - szukamy odpowiedzi na pytanie "jak naprawić świat" i proponujemy rozwiązania. Paulina Górska - dziennikarka, autorka, ekoedukatorka, prowadzi edukacyjne konto na IG www.instagram.com/eko.paulinagorska/ oraz blog www.paulinagorska.com.
#25 | Grzyby a ocieplający się klimat - czy scenariusz z “The Last of Us” mógłby się ziścić?
2023-03-08 11:00:00
Na początek prośba do was: jeśli uważacie moje treści za wartościowe, zaobserwujcie podcast i zostawcie mu ocenę na Spotify. Pozwoli mi to docierać z nim do szerszej widowni. Dzięki!
A o czym dzisiejszy odcinek? O grzybach! Zrobiło się o nich ostatnio głośno za sprawą “The Last of Us”. W przedstawionej w serialu dystopijnej wizji świata, zainfekowani przez grzyb z rodzaju Cordyceps ludzie zmieniają się w przypominające zombie potwory. Wiedząc, że Cordyceps zdolny jest zawładnąć ciałami mrówek (jeśli jeszcze nie widzieliście, jak to robi, zajrzyjcie tu: http://bit.ly/3F01BjS ), ciężko nie zapytać: czy to samo mógłby zrobić nam? Czy grzyby mogłyby zawładnąć naszymi mózgami, a serialowy scenariusz miałby szansę się ziścić?
Na te i wiele innych pytań w arcyciekawy sposób odpowiada Marta Wrzosek, mykolożka, wykładowczyni na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek i popularyzatorka nauki, współtwórczyni i pierwsza prezeska Polskiego Towarzystwa Mykologicznego.
Wiedzieliście, że jako ludzie jesteśmy stosunkowo blisko spokrewnieni z grzybami? Do tej pory myśleliśmy o nich raczej pozytywnie: pomogą w walce z plastikiem, zastąpią pestycydy, rozłożą ropę naftową, wspomogą w walce z chorobami itd. Jednak fakt, że królestwo grzybów pozostaje jednym z najsłabiej poznanych, a mykolodzy nieustannie odkrywają i opisują nowe gatunki otwiera drzwi na nowe interpretacje… Czy grzyby uratują świat? A może jednak powinniśmy się ich bać?
Z odcinka dowiesz się też:
- Jak grzyby się ze sobą komunikują?
- Czy świat mógłby funkcjonować bez grzybów?
- Czy wiemy już o grzybach, które mogłyby stanowić potencjalne zagrożenie dla człowieka?
- Czym jest Candida auris, co łączy go z covidem i dlaczego niepokoi naukowców?
- Czemu nie mamy jeszcze przeciwgrzybowych szczepionek?
- Jak ocieplenie klimatu wpłynie na grzyby?
- Jak to się dzieje, że grzyby mogą… zjadać plastik?
Dodatkowe informacje:
- Jak grzyby mogą uratować świat? - dedykowany grzybom post na Instagramie: https://bit.ly/41Peabj
- Jak grzyby mogą uratować świat vol 2: https://bit.ly/3JiikkK
Więcej treści znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Mysław - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#24 | Co nam dadzą, co odbiorą Strefy Czystego Transportu?
2023-03-01 07:00:00
“Nie możemy czekać, aż smog komunikacyjny zabije nas i nasze dzieci” - mówi mój gość, którym po raz kolejny jest Maciej Mazur, Dyrektor Zarządzający Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych i wiceprezes AVERE, największej europejskiej organizacji branżowej zajmującej się kreowaniem rynku elektromobilności.
Strefy Czystego Transportu - w Europie funkcjonują od dawna, w Polsce ogłoszenie pierwszych wywołało sporo emocji. Jednak (wbrew popularnym opiniom) SCT to nie celowe utrudnianie życia ani zachęta do kupna nowego samochodu. To nadzieja na poprawę naszego zdrowia i realne narzędzie walki ze smogiem, który każdego roku zabija około 50 tysięcy Polaków.
A skąd cały ten smog? W dużej mierze niestety z samochodów, których średni wiek w Polsce wynosi (bagatela!) 14 lat. To transport także w największym stopniu odpowiada za emisję niezwykle niebezpiecznych dla zdrowia tlenków azotu.
- Chcesz wiedzieć, czym są i czym nie są SCT?
- Co nam dają normy Euro?
- Dlaczego samochody stają się coraz droższe?
- Jak SCT zmieniły miasta takie jak Berlin, Londyn czy Mediolan i czego możemy się na ich przykładach nauczyć?
Zapraszam do słuchania!
PS.: Kraków zmienił scenariusz STC po konsultacjach społecznych i m.in. wyłączył z zakazu wjazdu do centrum osoby starsze. W Warszawie konsultacje trwają: nie bójmy się brać w nich udziału!
Więcej treści znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Mysław - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#23 | Prądożerne i nieekologiczne - czy kryptowaluty i blockchain to naprawdę samo zło?
2023-02-22 09:00:00
Kryptowaluty nie cieszą się dobrą sławą: łączymy je z szybkim bogaceniem się (i czasem równie szybkim powrotem do poziomu zero) i ogromnym zużyciem prądu, przez co często szufladkujemy je jako ‘nieekologiczne’. Ale czy wiedzieliście, że energią odzyskaną z ich kopania kryptowalut możemy ogrzewać domy, a blockchain jest w stanie efektywnie weryfikować deklarowaną przez producentów etyczność łańcuchów dostaw?
Tak, bitcoin zużywa prąd. Ale okazuje się, że poza nim, reszta blockchainów działa na ekologicznych platformach i wcale nie potrzebuje tego prądożernego kopania.
Czy zatem możliwe jest ekologiczne kopanie kryptowalut? Jak kryptowaluty wpływają na klimat? Czym są “zielone kryptowaluty”? - na te pytania odpowiada Michał Zajda, programista, informatyk, jeden z twórców blockchaina nowej generacji i autor książki “Kryptowaluty dla zabieganych”. Rozmawiamy o blockchainie, kopaniu kryptowalut, narzędziach kryptograficznych i ich ekologiczności oraz o - obecnym i potencjalnym - wpływie kryptowalut na klimat i środowisko.
Z odcinka dowiesz się też:
- Czy wszystkie kryptowaluty są tak samo prądożerne?
- Jak bitcoin mógłby usprawnić walkę z emisjami?
- Czy blockchain zmniejszy korki?
Dodatkowe informacje:
Książka “Kryptowaluty dla zabieganych” wydana przez wydawnictwo Insignis: http://bit.ly/3XsaLf2
Więcej treści znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Mysław - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#22 | Czy rośliny zastąpią żarówki? Co to luminescencja, fosforescencja i bioluminescencja?
2023-02-15 07:00:00
Wiedzieliście, że w Lidzbarku Warmińskim można przejechać się po świecącej w ciemności ścieżce rowerowej? Jej świecenie oparte jest na zjawisku fosforescencji, ale jak się okazuje, to nie jedyna dająca światło “scencja”.
Czym jest luminescencja, fosforescencja, bioluminescencja oraz czy wykorzystujące je algi zastąpią nam żarówki? - na te pytania w arcyciekawy sposób odpowiada Stanisław Łoboziak: biolog molekularny, autor książki popularnonaukowej “Laboratorium w szufladzie – biologia”, w Centrum Nauki Kopernik i wolnym czasie zgłębiający tajemnice hodowli świecących glonów morskich, bakterii i grzybów.
Od mikrobioty jelitowej i kałamarnic tworzących złudzenie rozgwieżdżonego nieba, przez fotosyntetyczne wirki i inne “organizmy-dziwaki”, do potencjału i ograniczeń mikroorganizmów emitujących światło - ta rozmowa to swoista kopalnia wątków, które z pewnością mogłyby stanowić osobne rozmowy. Dajcie znać, który temat waszym zdaniem woła o rozwinięcie.
Z odcinka dowiesz się też:
- Dlaczego świetliki (i inne) organizmy świecą w ciemności?
- Co mogą oświetlić grzyby, a czym być może zaskoczą nas genetycznie zmodyfikowane bakterie?
- Nad jakimi ciekawymi innowacjami pracuje francuski startup Glowee?
- Na czym polega programowanie żywych organizmów i czy to już się dzieje?
Dodatkowe informacje:
Wspominany w rozmowie startup Glowee: https://en.glowee.com/
Więcej informacji znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Mysław - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#21 | Dezinformacja klimatyczna - jak ją rozpoznać i nie dać się nabrać?
2023-02-08 10:00:00
Przeczytała_eś ekscytującego newsa i chcesz go udostępnić? Zaczekaj. Weź 10 głębokich oddechów. I pamiętając, że fałszywe informacje rozprzestrzeniają się 6x szybciej od prawdziwych, poświęć chwilę, żeby sprawdzić, czy ta konkretna jest wiarygodna, a stojąca za nią osoba ma kompetencje, by ją formułować.
Dlaczego social media tak ułatwiają szerzenie nieprawdziwych informacji? Czym jest dezinformacja klimatyczna? Jak ją rozpoznać i jak się przed nią bronić? O to pytam Aleksego Szymkiewicza, antropologa, medioznawcę i filozofa, który w stowarzyszeniu Demagog zajmuje się m.in. właśnie problemem dezinformacji klimatycznej.
Rozmawiamy o farmach trolli, (cienkich) granicach między click baitem, a fake newsem i sposobach weryfikacji treści. Aleksy opowiada też o Klimatycznej Bazie Wiedzy - potężnym narzędziu, które w przystępny sposób tłumaczy skomplikowane zagadnienia dotyczące klimatu. Znajdziemy tam opatrzone komentarzami ekspertów raporty, które umożliwiają szybką weryfikację prawdziwości oraz podstaw naukowych informacji na temat globalnego ocieplenia.
Z odcinka dowiesz się też:
- Jak weryfikuje się newsy i ile taka weryfikacja trwa?
- Dlaczego komuś miałoby zależeć na dezinformowaniu?
- Czy da się zweryfikować treści w social mediach?
- Czym jest Klimatyczna Baza Wiedzy i kto może z niej skorzystać?
Sponsorem podcastu jest Purpose Climate Lab.
Dodatkowe informacje:
- Klimatyczna Baza Wiedzy: https://klimatycznabazawiedzy.org/
- Purpose Climate Lab: http://bit.ly/3HZE3x8
- Klimatyczny chatbot: https://faktyoklimacie.pl/
- Do poczytania w kontekście dezinformacji klimatycznej: książka “Merchants of Doubt. How a Handful of Scientists Obscured the Truth on Issues from Tobacco Smoke to Global Warming” (Erik M. Conway, Naomi Oreskes) & “Nowa wojna klimatyczna. Jak ocalić naszą planetę?” (Michale E. Mann).
Więcej treści znajdziesz tu:
Instagram:http://bit.ly/3Vene60
YouTube:http://bit.ly/3iddUR7
TikTok:http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Sylwek Walczak - montaż
Mysław - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#20 | GMO - czy jest się czego bać? Ekspert: “to najlepiej przebadana żywność”
2023-02-01 10:00:00
Żywność modyfikowana genetycznie to zjawisko niezwykle polaryzujące społeczeństwo. Nie ma badań, które jednoznacznie wskazywałyby, że GMO nam szkodzi. Mimo to często nadal patrzymy na nie sceptycznie, jeśli nie ze strachem. Dlaczego tak się dzieje?
Co o GMO (i jego potencjalnej szkodliwości) mówi nauka? I dlaczego tak rzadko wspomina się o tym, że bez GMO, problem mielibyśmy dziś chociażby z insuliną? Albo o tym, że żywność GMO jest najbezpieczniejsza do spożycia, bo żadna inna nie jest tak dokładnie przebadana?
O wszystkim tym rozmawiam z Wojciechem Zalewskim, biologiem, doktorem nauk rolniczych, autorem bloga popularnonaukowego GMObiektywnie. W odcinku rozprawiamy się z krążącymi wokół GMO mitami, rozwiewamy wątpliwości, znajdujemy odpowiedzi na nurtujące - nas i was - pytania.
Z odcinka dowiesz się też:
- Czy kukurydza GMO może być zdrowsza od konwencjonalnej?
- Co w Europie najczęściej modyfikujemy i dlaczego właśnie to?
- Czy naklejka bez GMO faktycznie oznacza, że produkt jest wolny od GMO?
- Czym unijne podejście do GMO różni się od tego w USA?
Więcej treści znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Mysław - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#19 | Co jest prawdą, a co mitem w energetyce wiatrowej?
2023-01-25 10:00:00
Mimo niemal 80% poparcia dla zmiany prawa i rozwoju energetyki wiatrowej, same wiatraki ciągle budzą w nas obawy. Boimy się, że będą głośne, oszpecą krajobraz, zabiją ptaki i nietoperze. Tymczasem wiatraki potrafią nie tylko komunikować się między sobą, ale i wykryć nadlatujące ptaki i automatycznie się wyłączyć, pozwalając im spokojnie przelecieć. „Wyją jak startujący samolot”, „sprawiają, że dżdżownice przestają spulchniać glebę”, „zimą strzelają soplami lodu” - to tylko kilka z funkcjonujących przekonań na temat turbin wiatrowych.
Czy wiatraki to naprawdę czysta energia? Czy szkodzą zdrowiu? Co dzieje się z zużytymi turbinami wiatrowymi? - na te i wiele innych pytań odpowiada Piotr Czopek, dyrektor ds. regulacji w Polskim Stowarzyszeniu Energetyki Wiatrowej zajmujący się kwestiami regulacyjnymi związanymi z promowaniem rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce.
Z odcinka dowiesz się też:
- Czy turbiny trzeba myć?
- Czy wiatraki się psują i czy naprawy są kosztowne?
- Ile kosztuje wiatrak i ilu domom może dostarczyć energię?
- Czy przydomowe wiatraki to przyszłość?
Dodatkowe informacje:
Oficjalna strona PSEW - Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej: http://psew.pl/
Broszura odpowiadająca na wiele okołowiatrakowych pytań: https://bit.ly/3H4uBqE
Dwie polskie firmy upcyklingujące wiatraki: https://www.anmet.com.pl/ & https://gp-renewables.energy/pl/
Więcej treści znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Mysław - nagranie i montaż audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#18 | Jak przemysłowa hodowla zwierząt wpływa na świat? Rozmowa z dr Sylwią Spurek
2023-01-18 10:00:00
Według wiceministra rolnictwa, w Polsce funkcjonuje obecnie 285 wielkotowarowych ferm świń i 1391 ferm drobiu, w tym 878 ferm utrzymujących brojlery, 313 ferm utrzymujących indyki i 200 ferm kur niosek. Czy bez wegańskiego świata nie ma już przyszłości? Czy w XXI wieku naprawdę nadal musimy na skalę przemysłową wykorzystywać zwierzęta?
Z dr Sylwią Spurek, radczynią prawną, posłanką do Parlamentu Europejskiego, weganką od lat działającą jako obrończyni praw człowieka i zwierząt i autorką publikacji “Smród, krew i łzy”, rozmawiamy o tym, co sektor hodowlany robi z naszym życiem i otoczeniem, o “prawie do kotleta schabowego”, “Meat Party”, lobby w sektorze mięsnym i mleczarskim, o koniecznych zmianach prawnych i społecznych, a także o radzeniu sobie z hejtem i przesuwaniu granic - w Parlamencie Europejskim i nie tylko.
Zapraszam do słuchania. A jeśli uważasz ten i inne poruszane przeze mnie tematy za ważne, oceń i skomentuj mój podcast. Pozwoli mi to docierać z treściami do szerszej publiczności.
Dodatkowe informacje:
Książkę dr Sylwii Spurek można za darmo pobrać tutaj: https://bit.ly/3Zu1gyo
Badanie łączące spożycie mleka ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka piersi: https://bit.ly/3GYo80q
Więcej treści znajdziesz tu:
Instagram:http://bit.ly/3Vene60
YouTube:http://bit.ly/3iddUR7
TikTok:http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja odcinka:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Sylwek Walczak - montaż
Grzegorz Mukanowski / zespół Parlamentu Europejskiego - zdjęcia
Mysław - audio
P&C Paulina Górska | Varsovia Lab.
#17 | Astma, alergia i smog - co mają ze sobą wspólnego?
2023-01-11 10:00:00
Trwa nagranie mojego podcastu "Lepszy Klimat". I pierwsze sekundy, w których przedstawiam gościa i zadaję pytanie:
- Zacznę od osobistej historii. Mam dwie córki, jedna ma 6 lat, a druga prawie 3. Wciąż chorują, mają kaszel, powracające infekcje. I ostatnio zaczęłam zadawać sobie pytanie, jaki wpływ na ich zdrowie może mieć smog? - pytam
- A ja zacznę od pytania, w jakim miesiącu się urodziły? - odpowiada mój gość.
Zaskoczyło mnie to pytanie. Bo jaki to miałoby mieć wpływ na ich zdrowie? A jednak!
Czy wiesz, że to, na który trymestr ciąży przypada sezon grzewczy (a co za tym idzie narażenie na smog) ma w znaczącym stopniu determinować odporność dzieci przez resztę ich życia? O tym opowiada profesor Tadeusz Zielonka z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalista chorób płuc i chorób wewnętrznych, przewodniczący Koalicji Lekarzy i Naukowców na Rzecz Czystego Powietrza.
Z odcinka dowiesz się też:
- co łączy smog z covidem? a z epidemią bezdzietności?
- dlaczego w sezonie grzewczym częściej chorujemy?
- jak smog wpływa na zdrowie nasze i naszych dzieci (i jak się przed nim chronić?)
- co pogarsza stan powietrza wewnątrz naszych mieszkań?
- czy oczyszczacze powietrza i maseczki antysmogowe mają sens?
- i w końcu - dlaczego świadomość zagrożeń związanych z zanieczyszczeniami powietrza w środowiskach lekarskich ciągle jest tak niska?
Dodatkowe informacje:
- o prowadzonych od 2000 roku badaniach nad wpływem zanieczyszczeń powietrza na zdrowie dzieci
- oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na kondycję płodu (pdf)
- wpływ zanieczyszczeń powietrza w okresie prenatalnym na zdrowie i dalszy rozwój dzieci (pdf)
- wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie (pdf)
Więcej treści znajdziesz tu:
Instagram: http://bit.ly/3Vene60
YouTube: http://bit.ly/3iddUR7
TikTok: http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja:
Justyna Czyszczoń - redakcja
Sylwek Walczak - montaż
Mysław - audio
P & C Paulina Górska / Varsovia Lab.
#16 | Nowości w świecie roślinnego jedzenia. Trendy na 2023
2023-01-03 22:00:00
Rynek produkcji wegańskich „serów” do 2030 roku ma być wart 7 mld USD (z 2,5 mld w 2020 r.). Podobne prognozy dotyczą jogurtów czy sektora zamienników ryb i owoców morza, który ma być najprężniej rozwijającym się na przestrzeni kolejnych lat. Do tego dochodzi zielone światło dla mięsa z probówki w Stanach i coraz bogatsza oferta wege zamienników także w naszych polskich dyskontach.
Aż trudno nie zapytać: czy przyszłość będzie roślinna?
Na to i wiele innych okołowegańskich pytań odpowiada Marcin Tischner, poszukujący efektywnych sposobów na stworzenie bardziej zrównoważonej przyszłości sektora spożywczego. W ProVeg Polska zajmuje się współpracą z producentami żywności i sieciami handlowymi, edukacją, w tym uświadamianiem wpływów naszych wyborów żywnościowych na środowisko.
Z odcinka dowiesz się też:
- czy zastąpienie 1:1 mięsa konwencjonalnego roślinnymi zamiennikami pomogłoby planecie?
- niższe ceny, lepsze składy, większa dostępność - czego jeszcze możemy spodziewać się na rynku roślinnych zamienników w najbliższych latach?
- czym jest parytet cenowy i czy możemy się go wkrótce spodziewać w Polsce?
- co mogłoby zmienić umieszczanie na opakowaniach produktów spożywczych informacji o ich śladzie środowiskowym?
Dodatkowe informacje:
Wegańskie jajko, o którym wspomina Marcin: https://www.neggst.co/
Więcej treści znajdziesz tu:
Instagram:http://bit.ly/3Vene60
YouTube:http://bit.ly/3iddUR7
TikTok:http://bit.ly/3gDdaob
Realizacja odcinka:
Justyna Czyszczoń - redakcja, kierownictwo produkcji
Sylwek Walczak - montaż
Mysław - audio
P & C Paulina Górska | Varsovia Lab.