Szafa Melomana
Nazywam się Mateusz Ciupka, pracuję w redakcji „Ruchu Muzycznego”. Szafa Melomana to pierwszy regularny polski podcast poświęcony muzyce klasycznej. Początkowo polegał na rozmowach z przedstawicielami środowiska muzycznego, przeplatanych audycjami solowymi. Od 88 odcinka Szafa jest podcastem solowym. Samodzielnie opowiadam o tym, co w muzyce klasycznej ciekawe, wciągające, nieoczywiste - aktualnie i historycznie. Nowe odcinki ukazują się co drugi piątek. Więcej informacji na stronie: https://szafamelomana.pl/
#74 Podsumowanie roku 2022
2023-01-17 19:13:38
Wkraczaliśmy w ten rok z bagażem pandemii na plecach. Prędko nasz świat dotknął inny kryzys, czyli inwazja Rosji na Ukrainę. Oprócz tego sztuczna inteligencja i galopujący postęp nowych technologii, wysokie ceny energii, inflacja, spadki frekwencji. Jaki był ten rok w świecie muzyki klasycznej? Czy wyłącznie kryzysowy?
Co było wydarzeniem muzycznym 2022 roku? Którego artystę najbardziej podziwialiśmy? Którą płytę uznajemy za album roku? Co nas zdziwiło, co rozczarowało, a co zwyczajnie wkurzyło? Czym się zachwycaliśmy? Podsumowują: Mateusz Borkowski i Oskar Łapeta.
Serdeczne podziękowania kieruję do Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, która ugościła nas i umożliwiła realizację nagrania.
Wkraczaliśmy w ten rok z bagażem pandemii na plecach. Prędko nasz świat dotknął inny kryzys, czyli inwazja Rosji na Ukrainę. Oprócz tego sztuczna inteligencja i galopujący postęp nowych technologii, wysokie ceny energii, inflacja, spadki frekwencji. Jaki był ten rok w świecie muzyki klasycznej? Czy wyłącznie kryzysowy?
Co było wydarzeniem muzycznym 2022 roku? Którego artystę najbardziej podziwialiśmy? Którą płytę uznajemy za album roku? Co nas zdziwiło, co rozczarowało, a co zwyczajnie wkurzyło? Czym się zachwycaliśmy? Podsumowują: Mateusz Borkowski i Oskar Łapeta.
Serdeczne podziękowania kieruję do Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, która ugościła nas i umożliwiła realizację nagrania.
#73 Jaka powinna być siedziba zespołu muzycznego?
2023-01-10 17:57:42
„Między próbą a planowaniem zakasujemy rękawy i... gruntujemy, malujemy, zrywamy, wiercimy, naprawiamy, budujemy, odświeżamy i dekorujemy!” – mówią członkowie zespołu Hashtag Ensemble , który przygotowuje wielkie otwarcie swoją siedziby pod nazwą Przestrzeń Muzyki Współczesnej Hashtag Lab. O tym, jaką rolę we współczesnym świecie i w promowaniu muzyki nowej powinna spełniać taka siedziba rozmawiam z flecistką Anią Karpowicz , laureatką Paszportu Polityki oraz dyrygentką Lilianną Krych , nominowaną do tej nagrody.
Zbiórka na wsparcie remontu znajduje się TUTAJ . Serdecznie zachęcam do udziału w niej!
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
„Między próbą a planowaniem zakasujemy rękawy i... gruntujemy, malujemy, zrywamy, wiercimy, naprawiamy, budujemy, odświeżamy i dekorujemy!” – mówią członkowie zespołu Hashtag Ensemble, który przygotowuje wielkie otwarcie swoją siedziby pod nazwą Przestrzeń Muzyki Współczesnej Hashtag Lab. O tym, jaką rolę we współczesnym świecie i w promowaniu muzyki nowej powinna spełniać taka siedziba rozmawiam z flecistką Anią Karpowicz, laureatką Paszportu Polityki oraz dyrygentką Lilianną Krych, nominowaną do tej nagrody.
Zbiórka na wsparcie remontu znajduje się TUTAJ. Serdecznie zachęcam do udziału w niej!
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#71 Lidia Grychtołówna nagrała nową płytę!
2022-12-14 21:03:06
„Lidia Grychtołówna Plays in 2022” to najnowsza płyta legendarnej pianistki. Nagrana bezkompromisowo, zarówno w sensie jakości interpretacyjnej, jak i wysiłku włożonego w jej osiągnięcie. Album ma w tym tygodniu swoją premierę. Rozmawiam z jego twórcami – Bohaterką tytułową oraz Markiem Musiołem szefem Fundacji Art & Progress i spiritus movens przedsięwzięcia, m.in. o utworach, o tym, jakie miejsce zajmują w bogatym i długim życiu pianistki, a także o tym, czy łatwo ją było namówić do nagrania. W odcinku zamieszczam również fragmenty albumu. Zapraszamy do posłuchania!
Płytę zarówno w wersji CD, jak i na winylu można zakupić TUTAJ .
„Lidia Grychtołówna Plays in 2022” to najnowsza płyta legendarnej pianistki. Nagrana bezkompromisowo, zarówno w sensie jakości interpretacyjnej, jak i wysiłku włożonego w jej osiągnięcie. Album ma w tym tygodniu swoją premierę. Rozmawiam z jego twórcami – Bohaterką tytułową oraz Markiem Musiołem szefem Fundacji Art & Progress i spiritus movens przedsięwzięcia, m.in. o utworach, o tym, jakie miejsce zajmują w bogatym i długim życiu pianistki, a także o tym, czy łatwo ją było namówić do nagrania. W odcinku zamieszczam również fragmenty albumu. Zapraszamy do posłuchania!
Płytę zarówno w wersji CD, jak i na winylu można zakupić TUTAJ.
#70 O Jerzym Fitelbergu
2022-11-22 12:22:12
Historia muzyki pełna jest zapomnianych twórców. Jednym z nich był syn Grzegorza Fitelberga, wielkiego dyrygenta, kompozytora, współpracownika Karola Szymanowskiego i promotora jego twórczości. Jerzy był przeciwieństwem apodyktycznego ojca – introwertyczny, skupiony do szaleństwa na pisaniu muzyki, ponad siły pracowity – konflikt charakterów nie pomógł tej relacji i częściowo zmarginalizował twórczość tego młodszego. A tymczasem w jego dorobku dokonała się interesująca fuzja kierunków, prądów oraz stylów – swoiste nawarstwianie doświadczeń zebranych w różnych środowiskach artystycznych Warszawy, Berlina, Paryża i Nowego Jorku. Osiągnął wiele, miał na koncie kilka światowych sukcesów, był grany w Stanach Zjednoczonych. W ostatnich dwóch latach życia jego kariera za oceanem zaczynała się pomyślnie rozwijać – otrzymał kilka prestiżowych nagród i szereg zamówień kompozytorskich, m. in. od Juilliard School oraz Fundacji Kussevitzkich. Śmierć przyszła zbyt prędko i popadł w zapomnienie. Dzisiaj jego twórczość, olśniewająca wielością pomysłów wraca za sprawą płyty, którą nagrał Fitelberg Quartet, z dwoma późnymi kwartetami. O Jerzym Fitelbergu rozmawiam z altowiolistą Pawłem Riessem.
Historia muzyki pełna jest zapomnianych twórców. Jednym z nich był syn Grzegorza Fitelberga, wielkiego dyrygenta, kompozytora, współpracownika Karola Szymanowskiego i promotora jego twórczości. Jerzy był przeciwieństwem apodyktycznego ojca – introwertyczny, skupiony do szaleństwa na pisaniu muzyki, ponad siły pracowity – konflikt charakterów nie pomógł tej relacji i częściowo zmarginalizował twórczość tego młodszego. A tymczasem w jego dorobku dokonała się interesująca fuzja kierunków, prądów oraz stylów – swoiste nawarstwianie doświadczeń zebranych w różnych środowiskach artystycznych Warszawy, Berlina, Paryża i Nowego Jorku. Osiągnął wiele, miał na koncie kilka światowych sukcesów, był grany w Stanach Zjednoczonych. W ostatnich dwóch latach życia jego kariera za oceanem zaczynała się pomyślnie rozwijać – otrzymał kilka prestiżowych nagród i szereg zamówień kompozytorskich, m. in. od Juilliard School oraz Fundacji Kussevitzkich. Śmierć przyszła zbyt prędko i popadł w zapomnienie. Dzisiaj jego twórczość, olśniewająca wielością pomysłów wraca za sprawą płyty, którą nagrał Fitelberg Quartet, z dwoma późnymi kwartetami. O Jerzym Fitelbergu rozmawiam z altowiolistą Pawłem Riessem.
#69 O szczęściu płynącym ze słuchania muzyki klasycznej
2022-10-26 15:38:57
Niedawno postawiłem w Szafie pytanie o to, dlaczego słuchamy muzyki klasycznej. Odezwał się do mnie Mateusz Rusowicz , dyrygent, dyrektor artystyczny festiwalu Radix Poloniae i popularyzator muzyki (kanał na YouTube MrusTalks ), który dał prostą odpowiedź: ponieważ nas to uszczęśliwia. Jak przekazać dalej tę prostą prawdę? Co ona oznacza? Jak wiąże się ona z emocjami, które przeżywamy na koncertach i jakich emocji potrzebuje tzw. przeciętny odbiorca muzyki klasycznej (o ile taki w ogóle istnieje). Nad tym zastanawiamy się w najnowszym odcinku.
Niedawno postawiłem w Szafie pytanie o to, dlaczego słuchamy muzyki klasycznej. Odezwał się do mnie Mateusz Rusowicz, dyrygent, dyrektor artystyczny festiwalu Radix Poloniae i popularyzator muzyki (kanał na YouTube MrusTalks), który dał prostą odpowiedź: ponieważ nas to uszczęśliwia. Jak przekazać dalej tę prostą prawdę? Co ona oznacza? Jak wiąże się ona z emocjami, które przeżywamy na koncertach i jakich emocji potrzebuje tzw. przeciętny odbiorca muzyki klasycznej (o ile taki w ogóle istnieje). Nad tym zastanawiamy się w najnowszym odcinku.
#68 O audiosferze inwazji na Czechosłowację w 1968 roku
2022-10-19 18:05:13
Dźwięki i ich układy bardziej niż kolory i figury kształtują społeczeństwa – twierdził francuski ekonomista i pisarz, Jacques Attali. W najnowszym odcinku podcastu z muzykolożką i redaktorką magazynu „Glissando” Adrianą Borowską przyglądamy się tragicznym wydarzeniom, które odbyły się w sierpniu w Pradze, kiedy to wojska pięciu państwa Układu Warszawskiego rozpoczęły inwazję na Czechosłowację. Pierwszym zjawiskiem, które obwieściło ten najazdy był właśnie hałas - dudnienie stalowych gąsienic czołgów i huk nadlatujących samolotów, któremu Prażanie przeciwstawili swój hałas – klaksony samochodów, gwizdy i krzyki. Rozmawiamy o tym, jak kształtowała się audiosfera tamtych dni i jaki to ma związek z dzisiejszym konfliktem za naszą wschodnią granicą.
Artykuł Adriany Borowskiej poświęcony temu tematowi można przeczytać na stronie magazynu „Glissando” .
Dźwięki i ich układy bardziej niż kolory i figury kształtują społeczeństwa – twierdził francuski ekonomista i pisarz, Jacques Attali. W najnowszym odcinku podcastu z muzykolożką i redaktorką magazynu „Glissando” Adrianą Borowską przyglądamy się tragicznym wydarzeniom, które odbyły się w sierpniu w Pradze, kiedy to wojska pięciu państwa Układu Warszawskiego rozpoczęły inwazję na Czechosłowację. Pierwszym zjawiskiem, które obwieściło ten najazdy był właśnie hałas - dudnienie stalowych gąsienic czołgów i huk nadlatujących samolotów, któremu Prażanie przeciwstawili swój hałas – klaksony samochodów, gwizdy i krzyki. Rozmawiamy o tym, jak kształtowała się audiosfera tamtych dni i jaki to ma związek z dzisiejszym konfliktem za naszą wschodnią granicą.
Artykuł Adriany Borowskiej poświęcony temu tematowi można przeczytać na stronie magazynu „Glissando”.
#67 O Arturze Rodzińskim
2022-10-10 22:56:49
Artur Rodziński (1892-1958) był tym polskim dyrygentem, który zrobił największą karierę w Stanach Zjednoczonych. Trafił tam jako asystent Leopolda Stokowskiego, który zachwycił się jego talentem w Warszawie jeszcze przed wojną. Samodzielną pracę z orkiestrami rozpoczął od Los Angeles Philharmonic, potem były orkiestry w Cleveland, Nowym Jorku i Chicago. Zapracował na przydomek „budowniczy” – miał sławę twórcy potęgi orkiestr składających się na amerykańską wielką piątkę, ale także opinię dyktatora batuty. W 1947 roku wylądował na okładce magazynu Time. To on dokonał pierwszych amerykańskich prezentacji „Harnasi” Szymanowskiego, „V Symfonii” Prokofiewa czy „Lady Makbet mceńskiego powiatu” Szostakowicza. To dzięki niemu na szczyt wspiął się Leonard Bernstein, który zaczynał jako asystent Rodzińskiego. O życiu, dorobku nagraniowym, konfliktach i sukcesach tego mistrza batuty rozmawiam z Oskarem Łapetą, muzykologiem, krytykiem muzycznym i autorem bloga Klasyczna płytoteka .
Artur Rodziński (1892-1958) był tym polskim dyrygentem, który zrobił największą karierę w Stanach Zjednoczonych. Trafił tam jako asystent Leopolda Stokowskiego, który zachwycił się jego talentem w Warszawie jeszcze przed wojną. Samodzielną pracę z orkiestrami rozpoczął od Los Angeles Philharmonic, potem były orkiestry w Cleveland, Nowym Jorku i Chicago. Zapracował na przydomek „budowniczy” – miał sławę twórcy potęgi orkiestr składających się na amerykańską wielką piątkę, ale także opinię dyktatora batuty. W 1947 roku wylądował na okładce magazynu Time. To on dokonał pierwszych amerykańskich prezentacji „Harnasi” Szymanowskiego, „V Symfonii” Prokofiewa czy „Lady Makbet mceńskiego powiatu” Szostakowicza. To dzięki niemu na szczyt wspiął się Leonard Bernstein, który zaczynał jako asystent Rodzińskiego. O życiu, dorobku nagraniowym, konfliktach i sukcesach tego mistrza batuty rozmawiam z Oskarem Łapetą, muzykologiem, krytykiem muzycznym i autorem bloga Klasyczna płytoteka.
#66 O „Doktorze Faustusie” i demonizmie muzyki
2022-10-03 08:00:29
To miała być wielka historiozoficzna rozprawa, w centrum której znalazła się kultura niemiecka, która wydała Beethovena, Schuberta, Brahmsa z jednej strony, a z drugiej Adolfa Hitlera. „Doktor Faustus” Tomasza Manna wywołał ogromną dyskusję w chwili premiery. Wokół tej powieści, licznych zagadnień filozoficznych i muzycznych w niej poruszonych powstała ogromna ilość pytań: Czy muzyka nowa to regres kultury czy jej postęp? Dlaczego człowiek wybiera zło, dlaczego daje się mu uwieść? Co los Adriana Leverkühna mówi o wyborach estetycznych dokonywanych przez awangardowych kompozytorów XX wieku? Jaka była rola Arnolda Schönberga w teorii muzyki Theodora W. Adorna? Wreszcie czy nowoczesna muzyka może być postrzegana jako metafora, uwidoczniająca ważne zmiany na płaszczyźnie cywilizacyjnej? W ramach cyklu „Spotkania muzyki i literatury” organizowanego przez Goethe-Institut Krakau porozmawialiśmy z Małgorzatą Łukasiewicz, wybitną tłumaczką literatury niemieckiej, autorką książki „Jak być artystą. Na przykładzie Tomasza Manna” oraz Tomaszem Górnym, muzykologiem specjalizującym się w muzyce Jana Sebastiana Bacha, autorem artykułów poświęconych „Doktorowi Faustusowi”. Podcast jest zapisem otwartego spotkania, które odbyło się w Krakowie w siedzibie Goethe-Institut 29 września 2022 roku.
To miała być wielka historiozoficzna rozprawa, w centrum której znalazła się kultura niemiecka, która wydała Beethovena, Schuberta, Brahmsa z jednej strony, a z drugiej Adolfa Hitlera. „Doktor Faustus” Tomasza Manna wywołał ogromną dyskusję w chwili premiery. Wokół tej powieści, licznych zagadnień filozoficznych i muzycznych w niej poruszonych powstała ogromna ilość pytań: Czy muzyka nowa to regres kultury czy jej postęp? Dlaczego człowiek wybiera zło, dlaczego daje się mu uwieść? Co los Adriana Leverkühna mówi o wyborach estetycznych dokonywanych przez awangardowych kompozytorów XX wieku? Jaka była rola Arnolda Schönberga w teorii muzyki Theodora W. Adorna? Wreszcie czy nowoczesna muzyka może być postrzegana jako metafora, uwidoczniająca ważne zmiany na płaszczyźnie cywilizacyjnej? W ramach cyklu „Spotkania muzyki i literatury” organizowanego przez Goethe-Institut Krakau porozmawialiśmy z Małgorzatą Łukasiewicz, wybitną tłumaczką literatury niemieckiej, autorką książki „Jak być artystą. Na przykładzie Tomasza Manna” oraz Tomaszem Górnym, muzykologiem specjalizującym się w muzyce Jana Sebastiana Bacha, autorem artykułów poświęconych „Doktorowi Faustusowi”. Podcast jest zapisem otwartego spotkania, które odbyło się w Krakowie w siedzibie Goethe-Institut 29 września 2022 roku.
#65 O tym, czy zaleje nas sacro-polo i o muzyce w zakonach żeńskich
2022-09-22 18:29:05
Krytycy kościoła katolickiego – zarówno konserwatywni, jak i postępowi – twierdzą, że w muzyce kościelnej nastąpił kompletny upadek. Faktycznie, gdy słucha się sacro-polo, widzi się keyboardy zastępujące organy, czy obserwuje w kościoły, w których nie odbywają się żadne koncerty, można tak pomyśleć. Jednak to, co razi najmocniej, nie zawsze definiuje całość. Aby poszerzyć horyzont tego problemu, zaprosiłem do rozmowy S iostrę Wojciechę A. Tarnawską OP , która promuje śpiewanie chorału gregoriańskiego (także na Instagramie !). Siostra jest muzykolożką, gra na organach, śpiewa i propaguje piękno muzyki kościelnej i robi to w niewielkiej miejscowości Bobowa w Małopolsce. Pytam siostrę także o to, skąd muzyka wzięła się w jej życiu, jak jej zdaniem należy wykonywać chorał i o obecność muzyki w zakonach żeńskich.
Krytycy kościoła katolickiego – zarówno konserwatywni, jak i postępowi – twierdzą, że w muzyce kościelnej nastąpił kompletny upadek. Faktycznie, gdy słucha się sacro-polo, widzi się keyboardy zastępujące organy, czy obserwuje w kościoły, w których nie odbywają się żadne koncerty, można tak pomyśleć. Jednak to, co razi najmocniej, nie zawsze definiuje całość. Aby poszerzyć horyzont tego problemu, zaprosiłem do rozmowy Siostrę Wojciechę A. Tarnawską OP, która promuje śpiewanie chorału gregoriańskiego (także na Instagramie!). Siostra jest muzykolożką, gra na organach, śpiewa i propaguje piękno muzyki kościelnej i robi to w niewielkiej miejscowości Bobowa w Małopolsce. Pytam siostrę także o to, skąd muzyka wzięła się w jej życiu, jak jej zdaniem należy wykonywać chorał i o obecność muzyki w zakonach żeńskich.
#64 Elżbieta II w świecie muzyki klasycznej
2022-09-12 18:24:04
Kim była dla świata muzyki klasycznej niedawno zmarła Królowa Elżbieta II? Co dla niego zrobiła? Jakie dzieła były jej dedykowane i czy wszystkie odniosły sukces? Kim na dworze królewskim był Master of the Queen's Music i jak Elżbieta II zrewolucjonizowała to stanowisko? Czy wreszcie lubiła muzykę klasyczną, czy aktywnie się nią zajmowała? O tym wszystkim opowiadam w pierwszym solowym odcinku Szafy Melomana. Zapraszam do posłuchania nie tylko opowieści, ale także muzyki związanej z Elżbietą II.
Kim była dla świata muzyki klasycznej niedawno zmarła Królowa Elżbieta II? Co dla niego zrobiła? Jakie dzieła były jej dedykowane i czy wszystkie odniosły sukces? Kim na dworze królewskim był Master of the Queen's Music i jak Elżbieta II zrewolucjonizowała to stanowisko? Czy wreszcie lubiła muzykę klasyczną, czy aktywnie się nią zajmowała? O tym wszystkim opowiadam w pierwszym solowym odcinku Szafy Melomana. Zapraszam do posłuchania nie tylko opowieści, ale także muzyki związanej z Elżbietą II.