Szafa Melomana
Nazywam się Mateusz Ciupka, pracuję w redakcji „Ruchu Muzycznego”. Szafa Melomana to pierwszy regularny polski podcast poświęcony muzyce klasycznej. Początkowo polegał na rozmowach z przedstawicielami środowiska muzycznego, przeplatanych audycjami solowymi. Od 88 odcinka Szafa jest podcastem solowym. Samodzielnie opowiadam o tym, co w muzyce klasycznej ciekawe, wciągające, nieoczywiste - aktualnie i historycznie. Nowe odcinki ukazują się co drugi piątek. Więcej informacji na stronie: https://szafamelomana.pl/
#84 Czy Tár jest filmem antyfeministycznym?
2023-03-30 13:07:24
Słynny film Todda Fielda miał zdobyć co najmniej jedną statuetkę Oscara. Nie zdobył, ale i tak zrobiło się o nim bardzo głośno, a to za sprawą sugestywnej tytułowej roli Cate Blanchett. Nie wszystkim w świecie muzyki klasycznej ta figura wszechwładnej i niestroniącej od przemocy dyrygentki się spodobała – film skrytykowała Marin Alsop, która stwierdziła, że reżyser stracił szansę na pokazanie kobiety za pulpitem od dobrej strony. Czy istotnie tak jest? O tym rozmawiam z Gosią Fraser, dziennikarką, specjalistką w zakresie prywatności, nowych technologii, cyberbezpieczeństwa, zajmującą się tematyką feministyczną od wielu lat, autorką serwisu Techspresso.cafe oraz bloga Okruchy Kultury .
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Słynny film Todda Fielda miał zdobyć co najmniej jedną statuetkę Oscara. Nie zdobył, ale i tak zrobiło się o nim bardzo głośno, a to za sprawą sugestywnej tytułowej roli Cate Blanchett. Nie wszystkim w świecie muzyki klasycznej ta figura wszechwładnej i niestroniącej od przemocy dyrygentki się spodobała – film skrytykowała Marin Alsop, która stwierdziła, że reżyser stracił szansę na pokazanie kobiety za pulpitem od dobrej strony. Czy istotnie tak jest? O tym rozmawiam z Gosią Fraser, dziennikarką, specjalistką w zakresie prywatności, nowych technologii, cyberbezpieczeństwa, zajmującą się tematyką feministyczną od wielu lat, autorką serwisu Techspresso.cafe oraz bloga Okruchy Kultury.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#83 Jak zostaje się tytularnym organistą Saint-Sulpice?
2023-03-21 09:21:58
Tytularny organista w paryskim kościele Saint-Sulpice to jedno z najważniejszych stanowisk muzycznych we Francji – od wieków zarezerwowane dla rodowitych Francuzów. Miarę prestiżu tej funkcji wyznaczają wielkie nazwiska kompozytorów i organistów, którzy je zajmowali – na czele z Charlesem-Marie Widorem i Marcelem Dupré. Niedawno jednak gruchnęła informacja, że nowym organistą zostanie tam Karol Mossakowski , jeden z najwybitniejszych wirtuozów tego instrumentu, znakomity improwizator i laureat tegorocznej nagrody ICMA. O drodze do sukcesu, ale także o interpretacjach, instrumentach i zagadnieniach registracji rozmawiamy w najnowszym odcinku podcastu.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Tytularny organista w paryskim kościele Saint-Sulpice to jedno z najważniejszych stanowisk muzycznych we Francji – od wieków zarezerwowane dla rodowitych Francuzów. Miarę prestiżu tej funkcji wyznaczają wielkie nazwiska kompozytorów i organistów, którzy je zajmowali – na czele z Charlesem-Marie Widorem i Marcelem Dupré. Niedawno jednak gruchnęła informacja, że nowym organistą zostanie tam Karol Mossakowski, jeden z najwybitniejszych wirtuozów tego instrumentu, znakomity improwizator i laureat tegorocznej nagrody ICMA. O drodze do sukcesu, ale także o interpretacjach, instrumentach i zagadnieniach registracji rozmawiamy w najnowszym odcinku podcastu.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#82 Droga na szczyt. O Gustavo Dudamelu
2023-03-15 17:12:13
Od wenezuelskiego Barquisimeto do Nowojorskiej Filharmonii. To była długa i interesująca droga. Gustavo Dudamel , bez wątpienia jeden z najbardziej popularnych dyrygentów na świecie, niedawno został ogłoszony nowym szefem Nowojorskiej Filharmonii. Po kilkunastu udanych latach opuszcza Los Angeles Philharmonic i idzie ścieżką takich mistrzów, jak Arturo Toscanini czy Leonard Bernstein. Skąd wzięła się ta wielka kariera i jaki ma związek z Wenezuelą – krajem o trudnej historii, a zarazem jedynym, który prawo do edukacji muzycznej ma wpisane do konstytucji. Zapraszam tym razem na odcinek solowy.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Od wenezuelskiego Barquisimeto do Nowojorskiej Filharmonii. To była długa i interesująca droga. Gustavo Dudamel, bez wątpienia jeden z najbardziej popularnych dyrygentów na świecie, niedawno został ogłoszony nowym szefem Nowojorskiej Filharmonii. Po kilkunastu udanych latach opuszcza Los Angeles Philharmonic i idzie ścieżką takich mistrzów, jak Arturo Toscanini czy Leonard Bernstein. Skąd wzięła się ta wielka kariera i jaki ma związek z Wenezuelą – krajem o trudnej historii, a zarazem jedynym, który prawo do edukacji muzycznej ma wpisane do konstytucji. Zapraszam tym razem na odcinek solowy.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#81 O operowym konserwatyzmie i nowoczesnych inscenizacjach
2023-03-07 17:51:30
Ileż to razy po spektaklu operowym, który nie odbywał się w historycznym kostiumie, słyszałem w korytarzach narzekania i utyskiwania. Towarzyszyły im sentymenty rodem z czasów Bogusława Kaczyńskiego za wielkimi wieczorami w La Scali, diwami i tradycyjną scenografią. Byłem ciekaw, jak na taki sentyment reaguje reżyser Cezary Tomaszewski , który od dawna raczy publiczność czymś zupełnie innym – „Wesołą Wdówkę” Lehara realizuje z udziałem czterech polskich sprzątaczek, zabiera Mendelssohna do Lasku Wolskiego, Monteverdiego do baru mlecznego, a z oratorium Schumanna „Raj i Peri” robi „queerową baśń”, jak określił to Adam Suprynowicz.
Rozmowę nagraliśmy z próbą w tle (przepraszamy za drobne zakłócenia!) tuż przed ostatnią prezentacją „Raj i Peri” na tegorocznym festiwalu Opera Rara w Krakowie.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Ileż to razy po spektaklu operowym, który nie odbywał się w historycznym kostiumie, słyszałem w korytarzach narzekania i utyskiwania. Towarzyszyły im sentymenty rodem z czasów Bogusława Kaczyńskiego za wielkimi wieczorami w La Scali, diwami i tradycyjną scenografią. Byłem ciekaw, jak na taki sentyment reaguje reżyser Cezary Tomaszewski, który od dawna raczy publiczność czymś zupełnie innym – „Wesołą Wdówkę” Lehara realizuje z udziałem czterech polskich sprzątaczek, zabiera Mendelssohna do Lasku Wolskiego, Monteverdiego do baru mlecznego, a z oratorium Schumanna „Raj i Peri” robi „queerową baśń”, jak określił to Adam Suprynowicz.
Rozmowę nagraliśmy z próbą w tle (przepraszamy za drobne zakłócenia!) tuż przed ostatnią prezentacją „Raj i Peri” na tegorocznym festiwalu Opera Rara w Krakowie.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#80 Skąd przemoc w zawodzie dyrygenta?
2023-02-28 17:12:23
Wrzaski na próbach, wyzwiska, przemoc fizyczna i psychiczna, a wreszcie molestowanie seksualne. Te i inne zachowania zdarzały się w zawodzie dyrygenta nie raz, choć kojarzyły się głównie z postaciami historycznymi. Figurę tyrana z batutą niejako wskrzesił Todd Field w swoim głośnym filmie o fikcyjnej dyrygentce Lydii Tár (Cate Blanchett w tej roli). O tym, jakie korzenie ma ta figura, o przypadkach przemocowych dyrygentów i wręcz przeciwnie – dyrygentach-partnerach rozmawiam z dyrygentem i dyrektorem artystycznym Filharmonii Poznańskiej Łukaszem Borowiczem (pierwszy raz w Szafie!) oraz z Oskarem Łapetą, muzykologiem, krytykiem muzycznym i autorem bloga Klasyczna Płytoteka .
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wrzaski na próbach, wyzwiska, przemoc fizyczna i psychiczna, a wreszcie molestowanie seksualne. Te i inne zachowania zdarzały się w zawodzie dyrygenta nie raz, choć kojarzyły się głównie z postaciami historycznymi. Figurę tyrana z batutą niejako wskrzesił Todd Field w swoim głośnym filmie o fikcyjnej dyrygentce Lydii Tár (Cate Blanchett w tej roli). O tym, jakie korzenie ma ta figura, o przypadkach przemocowych dyrygentów i wręcz przeciwnie – dyrygentach-partnerach rozmawiam z dyrygentem i dyrektorem artystycznym Filharmonii Poznańskiej Łukaszem Borowiczem (pierwszy raz w Szafie!) oraz z Oskarem Łapetą, muzykologiem, krytykiem muzycznym i autorem bloga Klasyczna Płytoteka.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#79 Czym jest lyra viol?
2023-02-21 17:28:49
Z jednej strony to rodzaj violi da gamba, ale z drugiej także technika gry, która zmienia sposób brzmienia tego instrumentu i to na 59 różnych sposobów. Gambę kojarzymy głównie z repertuarem francuskim, a tymczasem wielka moda na na ten instrument zapanowała w Anglii. Skąd się to wszystko wzięło i na czym owa technika polega, opowiada Mateusz Kowalski , znakomity gambista, autor płyty „ Antologia lyra viol ”, wydanej przez Fundację inCanto i artykułu opublikowanego niedawno w „Ruchu Muzycznym”.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Z jednej strony to rodzaj violi da gamba, ale z drugiej także technika gry, która zmienia sposób brzmienia tego instrumentu i to na 59 różnych sposobów. Gambę kojarzymy głównie z repertuarem francuskim, a tymczasem wielka moda na na ten instrument zapanowała w Anglii. Skąd się to wszystko wzięło i na czym owa technika polega, opowiada Mateusz Kowalski, znakomity gambista, autor płyty „Antologia lyra viol”, wydanej przez Fundację inCanto i artykułu opublikowanego niedawno w „Ruchu Muzycznym”.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#78 O organach NFM i Marcelu Dupré
2023-02-14 18:55:53
W 2020 roku Narodowe Forum Muzyki wzbogaciło się o organy, które zaprojektowała i zbudowała pracownia Philippa Klaisa z Bonn. Teraz z kolei ukazała się pierwsza solowa płyta nagrana na tym instrumencie i to płyta monograficzna, zawierająca wybrane dzieła jednego z najgenialniejszych organistów francuskich Marcela Dupré. O tej płycie i o fascynujących szczegółach związanych z instrumentem rozmawiam z jego kuratorem, Tomaszem Głuchowskim . W odcinku można także posłuchać fragmentów albumu.
Serdeczne podziękowania składam Narodowemu Forum Muzyki za udostępnienie na potrzeby nagrania sali koncertowej i instrumentu oraz fragmentów płyty.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W 2020 roku Narodowe Forum Muzyki wzbogaciło się o organy, które zaprojektowała i zbudowała pracownia Philippa Klaisa z Bonn. Teraz z kolei ukazała się pierwsza solowa płyta nagrana na tym instrumencie i to płyta monograficzna, zawierająca wybrane dzieła jednego z najgenialniejszych organistów francuskich Marcela Dupré. O tej płycie i o fascynujących szczegółach związanych z instrumentem rozmawiam z jego kuratorem, Tomaszem Głuchowskim. W odcinku można także posłuchać fragmentów albumu.
Serdeczne podziękowania składam Narodowemu Forum Muzyki za udostępnienie na potrzeby nagrania sali koncertowej i instrumentu oraz fragmentów płyty.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#77 Il divino Boemo, czyli Josef Mysliveček
2023-02-07 16:21:26
Oto czeska superprodukcja – film o kompozytorze, którego dziedzictwo jest starannie pielęgnowane, którego Czesi doceniają, słuchają i wykorzystują do pokazania, że w XVIII stuleciu mieli twórcę, któremu Mozart zaglądał w nuty. Mowa o Josefie Myslivečku, znakomitym autorze włoskich oper, którego bogate, ale zarazem pełne tragedii i mroku, przedwcześnie zakończone życie zafascynowało reżysera Petra Václava, który najpierw nakręcił dokument „Pamiętnik zapomnianego”, a następnie „Il Boemo”, czyli właśnie ową kasową produkcję zaprezentowaną w zeszłym roku. O kompozytorze, filmie i o tym, jak Czesi traktują muzykę klasyczną rozmawiam z filmoznawcą, krytykiem filmowym i autorem bloga Praski Łącznik , Mikołajem Góralikiem.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Oto czeska superprodukcja – film o kompozytorze, którego dziedzictwo jest starannie pielęgnowane, którego Czesi doceniają, słuchają i wykorzystują do pokazania, że w XVIII stuleciu mieli twórcę, któremu Mozart zaglądał w nuty. Mowa o Josefie Myslivečku, znakomitym autorze włoskich oper, którego bogate, ale zarazem pełne tragedii i mroku, przedwcześnie zakończone życie zafascynowało reżysera Petra Václava, który najpierw nakręcił dokument „Pamiętnik zapomnianego”, a następnie „Il Boemo”, czyli właśnie ową kasową produkcję zaprezentowaną w zeszłym roku. O kompozytorze, filmie i o tym, jak Czesi traktują muzykę klasyczną rozmawiam z filmoznawcą, krytykiem filmowym i autorem bloga Praski Łącznik, Mikołajem Góralikiem.
Zrealizowano w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#76 Czy pianistów zastąpią roboty?
2023-01-31 19:58:58
Po tym jak Chińczycy zaprezentowali androida zdolnego grać na fortepianie, postanowiłem tematowi robotów-pianistów przyjrzeć się nieco bliżej. Nie jest on nowy, bo sięga XVIII wieku i uwielbianych wówczas automatów. Jednak wraz z rozwojem sztucznej inteligencji traci wymiar cyrkowej ciekawostki, a staje się poważnym problemem, tym bardziej, że kilka lat temu mieliśmy już do czynienia z upiornym koncertem, w którym dzięki sztucznej inteligencji wystąpił… nieżyjący pianista. Zapraszam do posłuchania tym razem solowego odcinka.
Podcast został zrealizowany w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Po tym jak Chińczycy zaprezentowali androida zdolnego grać na fortepianie, postanowiłem tematowi robotów-pianistów przyjrzeć się nieco bliżej. Nie jest on nowy, bo sięga XVIII wieku i uwielbianych wówczas automatów. Jednak wraz z rozwojem sztucznej inteligencji traci wymiar cyrkowej ciekawostki, a staje się poważnym problemem, tym bardziej, że kilka lat temu mieliśmy już do czynienia z upiornym koncertem, w którym dzięki sztucznej inteligencji wystąpił… nieżyjący pianista. Zapraszam do posłuchania tym razem solowego odcinka.
Podcast został zrealizowany w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
#75 Dlaczego słuchamy tak dużo muzyki przeszłości? (gość: Giovanni Antonini)
2023-01-24 20:12:10
Giovanni Antonini zaczynał działalność w latach osiemdziesiątych na fali rosnącej popularności wykonawstwa historycznego. Przez wiele lat wypracował jednak własny styl, który coraz bardziej odchodzi od autentyzmu i zmierza w kierunku własnego, indywidualnego stylu oraz innowacyjnych pomysłów łączenia muzyki dawnej z nową. W najnowszym odcinku pytam wybitnego włoskiego dyrygenta i flecistę o Haydna, którego komplet symfonii nagrywa ze swoim zespołem, o to, jak zmieniła się publiczność i dlaczego współcześnie tak chętnie sięga po muzykę przeszłości, a tak niechętnie po muzykę nową.
Giovanniemu Antoniniemu na potrzeby tłumaczenia głosu użyczył Paweł Riess.
Podcast został zrealizowany w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Giovanni Antonini zaczynał działalność w latach osiemdziesiątych na fali rosnącej popularności wykonawstwa historycznego. Przez wiele lat wypracował jednak własny styl, który coraz bardziej odchodzi od autentyzmu i zmierza w kierunku własnego, indywidualnego stylu oraz innowacyjnych pomysłów łączenia muzyki dawnej z nową. W najnowszym odcinku pytam wybitnego włoskiego dyrygenta i flecistę o Haydna, którego komplet symfonii nagrywa ze swoim zespołem, o to, jak zmieniła się publiczność i dlaczego współcześnie tak chętnie sięga po muzykę przeszłości, a tak niechętnie po muzykę nową.
Giovanniemu Antoniniemu na potrzeby tłumaczenia głosu użyczył Paweł Riess.
Podcast został zrealizowany w ramach stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.