Na początek - charakterystyka Nowogrodu Wielkiego, który był najbardziej na północ wysuniętą częścią Ruski Kijowskiej, ale w zasadzie był samodzielną republiką miejską, która wynajmowała wodzów na czas zagrożenia militarnego.
Jeżeli chodzi o dwie Rusie założone przez izgojów (Ruś Połocką i Ruś Halicką), to one w podręcznikach historii są pomijane. Uwaga skupia się na Rusi Kijowskiej.
Po śmierci Jarosława Mądrego w 1054 roku Ruś Kijowska zostaje podzielona na księstwa. Młodsi książęta powinni słuchać się starszego, ale tego nie robili...
Dygresja na temat ludów, które w I tysiącleciu przed Chrystusem przyszły na tereny Europu północnej i środkowej. Byli to Germanie północni (Normanowie), ludy bałtyckie i ludy słowiańskie. Te ostatnie założyły gród w Biskupinie, który powstał mniej więcej w tym samym czasie, co Rzym (VIII wiek pne).
Na początku XIII wieku pojawiły się dwa zagrożenia dla tak podzielonej Rusi Kijowskiej.
Zagrożenie z Zachodu pochodziło do zakonów rycerskich, które osiedliły się nad Bałtykiem. Byli to: Kawalerowie Mieczowi, którzy osiedlili się nad dolną Dźwiną oraz Rycerze Najświętszej Marii Panny (krzyżacy) - na ziemi chełmińskiej. Krzyżacy stali się zagrożeniem dla Polski dopiero na początku XIV wieku, natomiast Zakoń Inflancki zagrażał Rusi Połockiej a także Litwinom (których władca - Mendog - przyjął w połowie XIII wieku katolicyzm i tytuł królewski, organizując skuteczny opór przeciwko Zakonowi Kawalerów Mieczowych. Państwo Inflanckie oddzieliło Ruś Połocką oraz północną część Rusi Kijowskiej (Nowogród Wielki) od morza.
W latach 20. XIII wieku pojawiło się drugie zagrożenie - dla podzielonej na mniejsze księstwa Rusi Kijowskiej - zagrożenie ze wschodu. Ze wschodniej Syberii przybyły nieznane ludy azjatyckie...
W roku 1223 wojska mongolsko-tatarskie rozbiły połączone siły Połowców i siły ruskie. To było pierwsze pojawienie się Tatarów na ziemiach, które później uważamy za ziemie ukraińskie.
Jest to odcinek podkastu:
Leszek Moczulski
Spojrzenie historyka, polityka, geopolityka, twórcy Konfederacji Polski Niepodległej.