Zdamzdahm: O lekturach inaczej
Podcast „O lekturach inaczej” (OLI) jest uzupełnieniem serii filmów „W kontekście literatury” (WKL), publikowanych na kanale Zdamzdahm w serwisie YouTube. Znajdziecie tu swobodniejsze rozważania o lekturach (nie tylko!) szkolnych.
#31 Jeszcze o Makbecie (analiza bohatera)
2022-02-20 10:23:09
Po streszczeniu „Makbeta” przyszedł czas na skupienie się na tytułowym bohaterze. W tym podcaście staram się go scharakteryzować i jednocześnie wskazać, co stracił przez pragnienie władzy, a potem lęk przed jej utratą. Makbet jest ciekawie zbudowaną postacią – nieczęsto przecież zdarza się, byśmy tak mocno kibicowali upadkowi postaci i czekali, aż los ukarze jej pychę. A jednocześnie w bohaterze tym przeglądamy się niczym w lustrze, jako ludzie tragicznie dążący do spełnienia własnych pragnień.
Spis treści 00:00 Wprowadzenie - co stracił Makbet? / 02:36 1. Moralność 06:22 / 2. Małżeństwo, rodzinę / 10:16 3. Szacunek, zaufanie, dostatnie życie / 13:32 Podsumowanie
Po streszczeniu „Makbeta” przyszedł czas na skupienie się na tytułowym bohaterze. W tym podcaście staram się go scharakteryzować i jednocześnie wskazać, co stracił przez pragnienie władzy, a potem lęk przed jej utratą. Makbet jest ciekawie zbudowaną postacią – nieczęsto przecież zdarza się, byśmy tak mocno kibicowali upadkowi postaci i czekali, aż los ukarze jej pychę. A jednocześnie w bohaterze tym przeglądamy się niczym w lustrze, jako ludzie tragicznie dążący do spełnienia własnych pragnień.
Spis treści 00:00 Wprowadzenie - co stracił Makbet? / 02:36 1. Moralność 06:22 / 2. Małżeństwo, rodzinę / 10:16 3. Szacunek, zaufanie, dostatnie życie / 13:32 Podsumowanie
#30 Człowiek złagrowany a zlagrowany (Herling-Grudziński, Borowski)
2022-02-06 10:53:23
Pobyt w obozie musiał wpłynąć nas psychikę więźnia. Niespotykane wcześniej warunki pozbawiały go godności człowieczej, zmuszały do skrajnych zachowań. Gustaw Herling- Grudziński i Tadeusz Borowski stosują odmienne techniki portretowania rzeczywistości i mimo wielu podobieństw, dostrzegamy także różnice w postępowaniu człowieka w sytuacji zniewolenia
Spis treści: 00:00 Wprowadzenie / 00:43 Ukazanie niewoli, jej wypływ na człowieka / 02:27 Człowiek w łagrze / 09:20 Człowiek w lagrze / 12:44 Podsumowanie
Pobyt w obozie musiał wpłynąć nas psychikę więźnia. Niespotykane wcześniej warunki pozbawiały go godności człowieczej, zmuszały do skrajnych zachowań. Gustaw Herling- Grudziński i Tadeusz Borowski stosują odmienne techniki portretowania rzeczywistości i mimo wielu podobieństw, dostrzegamy także różnice w postępowaniu człowieka w sytuacji zniewolenia
Spis treści: 00:00 Wprowadzenie / 00:43 Ukazanie niewoli, jej wypływ na człowieka / 02:27 Człowiek w łagrze / 09:20 Człowiek w lagrze / 12:44 Podsumowanie
#29 Historie więźniów z Jercewa (Inny świat, Herling-Grudziński)
2022-01-30 11:02:01
„Inny świat” to opowieść nie tylko o Gustawie Herlingu-Grudzińskim, ale może przede wszystkim o osobach, które wraz z nim były osadzone w Jercewie. Opowiadając o nich, autor interesuje się tym, co sprowadziło ich do tego miejsca – czasem było to ślepe zakochanie w systemie, innym razem przypadkowy gest, który w oczach komunistów stanowił zagrożenie. Analizuje ponadto sposoby poradzenia sobie z niewolą, nie czyniąc przy tym z bohaterów swojej historii herosów.
Spis treści: 00:00 Wprowadzenie // 01:50 Gustaw Herling-Grudziński // 05:33 Zabójca Stalina // 08:43 Michaił Stiepanowicz W. // 10:38 Jewgienija Fiodorowna i Jarosław R. // 13:40 Pamfiłow 15:51 // Profesor Borys Lazarowicz N. i Olga // 17:58 Podsumowanie
„Inny świat” to opowieść nie tylko o Gustawie Herlingu-Grudzińskim, ale może przede wszystkim o osobach, które wraz z nim były osadzone w Jercewie. Opowiadając o nich, autor interesuje się tym, co sprowadziło ich do tego miejsca – czasem było to ślepe zakochanie w systemie, innym razem przypadkowy gest, który w oczach komunistów stanowił zagrożenie. Analizuje ponadto sposoby poradzenia sobie z niewolą, nie czyniąc przy tym z bohaterów swojej historii herosów.
Spis treści: 00:00 Wprowadzenie // 01:50 Gustaw Herling-Grudziński // 05:33 Zabójca Stalina // 08:43 Michaił Stiepanowicz W. // 10:38 Jewgienija Fiodorowna i Jarosław R. // 13:40 Pamfiłow 15:51 // Profesor Borys Lazarowicz N. i Olga // 17:58 Podsumowanie
#28 Święta Bożego Narodzenia w literaturze
2021-12-19 17:46:12
Dzisiejszy podcast jest prezentem dla wszystkich tych, którzy dzielnie towarzyszyli mi przez ostatnie miesiące – mam nadzieję, że słuchając go, będziecie się bawić tak dobrze, jak bawiłam się ja, kiedy go nagrywałam. Wesołych!
Spis treści: 00:00 Intro // 02:14 „Chłopi” // 09:58 „Inny świat” // 13:20 „Wigilia” // 15:41 „Cierpienia młodego Wertera” // 17:56 Podsumowanie
Dzisiejszy podcast jest prezentem dla wszystkich tych, którzy dzielnie towarzyszyli mi przez ostatnie miesiące – mam nadzieję, że słuchając go, będziecie się bawić tak dobrze, jak bawiłam się ja, kiedy go nagrywałam. Wesołych!
Spis treści: 00:00 Intro // 02:14 „Chłopi” // 09:58 „Inny świat” // 13:20 „Wigilia” // 15:41 „Cierpienia młodego Wertera” // 17:56 Podsumowanie
#27 Rodzina w literaturze
2021-12-05 10:52:13
Środowisko rodzinne ma fundamentalny wpływ na kształtowanie się człowieka – udowadniają to także historie zawarte w utworach literackich. To dzięki rodzinie poznajemy podstawowe wartości, jej zawdzięczamy nasz sposób widzenia świata. Nawet kiedy za wszelką cenę staramy się unikać błędów naszych rodziców, to często okazuje się, że „niedaleko pada jabłko od jabłoni”. W tym podcaście mówię o przykładach rodzin pochodzących z różnych dzieł literackich, starając się jednocześnie podkreślić, jaki wpływ na bohaterów miało to najbliższe otoczenie.
Spis treści : 00:00 Intro // 01:38 „Żywot człowieka poczciwego” // 02:39 „Pan Tadeusz” // 04:25 „Lalka” // 07:50 „Przedwiośnie” // 10:23 „Ferdydurke” // 13:56 „Granica” // 17:34 „Cudzoziemka” // 20:56 „Inny świat” // 23:22 „Tango” // 25:08 Podsumowanie
Środowisko rodzinne ma fundamentalny wpływ na kształtowanie się człowieka – udowadniają to także historie zawarte w utworach literackich. To dzięki rodzinie poznajemy podstawowe wartości, jej zawdzięczamy nasz sposób widzenia świata. Nawet kiedy za wszelką cenę staramy się unikać błędów naszych rodziców, to często okazuje się, że „niedaleko pada jabłko od jabłoni”. W tym podcaście mówię o przykładach rodzin pochodzących z różnych dzieł literackich, starając się jednocześnie podkreślić, jaki wpływ na bohaterów miało to najbliższe otoczenie.
Spis treści: 00:00 Intro // 01:38 „Żywot człowieka poczciwego” // 02:39 „Pan Tadeusz” // 04:25 „Lalka” // 07:50 „Przedwiośnie” // 10:23 „Ferdydurke” // 13:56 „Granica” // 17:34 „Cudzoziemka” // 20:56 „Inny świat” // 23:22 „Tango” // 25:08 Podsumowanie
#26 Charakterystyka i ocena Zenona Ziembiewicza (Nałkowska, Granica)
2021-10-24 12:03:32
Zenon Ziembiewicz to bohater o dwóch twarzach: publicznej i prywatnej. Za młodu był idealistą, który, by móc robić karierę, gotowy był do wielu ustępstw. „Granica” pokazuje, że tego typu działania muszą mieć swoje konsekwencje. W tym podcaście dokonuję analizy i oceny tego bohatera. Jeśli szukacie kompletnego opracowania tej lektury, zajrzyjcie na kanał Zdamzdahm na YT.
Zenon Ziembiewicz to bohater o dwóch twarzach: publicznej i prywatnej. Za młodu był idealistą, który, by móc robić karierę, gotowy był do wielu ustępstw. „Granica” pokazuje, że tego typu działania muszą mieć swoje konsekwencje. W tym podcaście dokonuję analizy i oceny tego bohatera. Jeśli szukacie kompletnego opracowania tej lektury, zajrzyjcie na kanał Zdamzdahm na YT.
#25 Kobiety w Granicy Zofii Nałkowskiej
2021-10-10 16:55:30
Na kartach „Granicy” Zofia Nałkowska wiele miejsca poświęca psychice kobiecej. Choć głównym bohaterem utworu jest mężczyzna, Zenon Ziembiewicz, to naszą uwagę przykuwają właśnie pojawiające się w jego bliższym lub dalszym otoczeniu postaci kobiece – zawiedzione przez mężczyzn, skrzywdzone, samotne. O nich jest ten odcinek. Na początku zestawiam los Cecylii Kolichowskiej i matki Zenona, Żańci, po to, aby pokazać stosunek bohaterek do upływającego czasu. Sporo miejsca poświęcam dwóm najważniejszym postaciom kobiecym utworu – Elżbiecie Bieckiej i Justynie Bogutównie, które ponoszą konsekwencje przekroczenia granic psychicznych. Na koniec wspominam o kobietach, które pozostają na marginesie społecznym, między innymi o Jasi Gołąbskiej, mieszkance piwnicy w kamienicy Cecylii. Jeśli szukacie kompletnego opracowania tej lektury, zajrzyjcie na kanał Zdamzdahm na YT.
Na kartach „Granicy” Zofia Nałkowska wiele miejsca poświęca psychice kobiecej. Choć głównym bohaterem utworu jest mężczyzna, Zenon Ziembiewicz, to naszą uwagę przykuwają właśnie pojawiające się w jego bliższym lub dalszym otoczeniu postaci kobiece – zawiedzione przez mężczyzn, skrzywdzone, samotne. O nich jest ten odcinek. Na początku zestawiam los Cecylii Kolichowskiej i matki Zenona, Żańci, po to, aby pokazać stosunek bohaterek do upływającego czasu. Sporo miejsca poświęcam dwóm najważniejszym postaciom kobiecym utworu – Elżbiecie Bieckiej i Justynie Bogutównie, które ponoszą konsekwencje przekroczenia granic psychicznych. Na koniec wspominam o kobietach, które pozostają na marginesie społecznym, między innymi o Jasi Gołąbskiej, mieszkance piwnicy w kamienicy Cecylii. Jeśli szukacie kompletnego opracowania tej lektury, zajrzyjcie na kanał Zdamzdahm na YT.
#24 Bohaterowie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego
2021-09-26 11:20:10
Poprzedni odcinek podcastu w całości poświęciłam postaci Cezarego Baryki z „Przedwiośnia”. Nadeszła więc pora na scharakteryzowanie pozostałych bohaterów tego utworu. Kompendium zaczynam od rodziców Czarka – Seweryna i Jadwigi, a następnie omawiam kolejne postaci, które pojawiają się w jego życiu. Kreśląc ich sylwetki, opowiadam o tym, jaki mieli wpływ na kształtowanie się osobowości młodego Baryki.
Spis treści: 00:00 Wstęp / 00:43 Seweryn Baryka / 09:50 Jadwiga Barykowa (z Dąbrowskich) / 17:01 Szymon Gajowiec / 24:12 Antoni Lulek / 29:33 Hipolit Wielosławski / 34:26 Laura Kościeniecka / 37:23 Karolina Szarłatowiczówna / 40:13 Wanda Okszyńska / 43:30 Zakończenie
To ostatni odcinek mojej serii o „Przedwiośniu”. Pozostałe to podcast w całości poświęcony Cezaremu Baryce (#23) oraz wideoopracowanie lektury dostępne na moim kanale Zdamzdahm na YT.
Poprzedni odcinek podcastu w całości poświęciłam postaci Cezarego Baryki z „Przedwiośnia”. Nadeszła więc pora na scharakteryzowanie pozostałych bohaterów tego utworu. Kompendium zaczynam od rodziców Czarka – Seweryna i Jadwigi, a następnie omawiam kolejne postaci, które pojawiają się w jego życiu. Kreśląc ich sylwetki, opowiadam o tym, jaki mieli wpływ na kształtowanie się osobowości młodego Baryki.
Spis treści: 00:00 Wstęp / 00:43 Seweryn Baryka / 09:50 Jadwiga Barykowa (z Dąbrowskich) / 17:01 Szymon Gajowiec / 24:12 Antoni Lulek / 29:33 Hipolit Wielosławski / 34:26 Laura Kościeniecka / 37:23 Karolina Szarłatowiczówna / 40:13 Wanda Okszyńska / 43:30 Zakończenie
To ostatni odcinek mojej serii o „Przedwiośniu”. Pozostałe to podcast w całości poświęcony Cezaremu Baryce (#23) oraz wideoopracowanie lektury dostępne na moim kanale Zdamzdahm na YT.
#23 Losy Cezarego Baryki (charakterystyka bohatera)
2021-09-18 16:02:26
Cezary Baryka to z pewnością jeden z ciekawszych bohaterów literatury XX-lecia międzywojennego. Samotny, pełen sprzeczności, poszukujący swojej drogi i – wreszcie – popełniający błędy… Charakteryzując tę postać, opowiadam o jej życiu w Baku, relacjach z rodzicami, nawłockich romansach oraz o wyborach, przed którymi staje podczas pobytu w Warszawie. Jeśli poszukujecie nie tylko charakterystyki Czarusia, ale i opracowania całego „Przedwiośnia”, to zapraszam na film na moim kanale na YT, w którym znajdziecie najważniejsze informacje o tej książce: https://youtu.be/9gnbF-JeCOM
Cezary Baryka to z pewnością jeden z ciekawszych bohaterów literatury XX-lecia międzywojennego. Samotny, pełen sprzeczności, poszukujący swojej drogi i – wreszcie – popełniający błędy… Charakteryzując tę postać, opowiadam o jej życiu w Baku, relacjach z rodzicami, nawłockich romansach oraz o wyborach, przed którymi staje podczas pobytu w Warszawie. Jeśli poszukujecie nie tylko charakterystyki Czarusia, ale i opracowania całego „Przedwiośnia”, to zapraszam na film na moim kanale na YT, w którym znajdziecie najważniejsze informacje o tej książce: https://youtu.be/9gnbF-JeCOM
#22 Marta Elizy Orzeszkowej i kwestia kobieca w pozytywizmie
2021-09-06 11:51:04
W pierwszym odcinku nowego sezonu dzielę się z Wami garścią wakacyjnych przemyśleń, które koncentrują się wokół „Marty” Elizy Orzeszkowej. Jakie były poglądy autorki na kwestię kobiecą? Jaką rolę odgrywała literatura pozytywizmu w procesie emancypacji kobiet? Co to znaczy, że „Marta” jest powieścią tendencyjną?
W pierwszym odcinku nowego sezonu dzielę się z Wami garścią wakacyjnych przemyśleń, które koncentrują się wokół „Marty” Elizy Orzeszkowej. Jakie były poglądy autorki na kwestię kobiecą? Jaką rolę odgrywała literatura pozytywizmu w procesie emancypacji kobiet? Co to znaczy, że „Marta” jest powieścią tendencyjną?