Nauka każdego dnia | Radio Katowice
Zapraszamy na krótką podróż w świat nauki. Natomiast raz w tygodniu zapraszamy na dłuższe spotkanie w naukowym podcaście. Od ciekawostek ze świata fizyki, poprzez geografię i chemię - udowadniamy, że … świat jest ciekawy!
Kategorie:
Nauka
Nauka
Nauka Każdego Dnia – odc. 63 Radio z zielonym okiem
2022-12-16 10:05:24
Czym jest radioodbiornik? To urządzenie elektroniczne służące do odbioru audycji radiowych. Audycje wysyłane są przez stacje nadawcze, jako fale radiowe zmodulowane sygnałem akustycznym. Ale słuchacze nie widzą fal, widzą za to swoje radioodbiorniki. A o historii tych najstarszych z Jarosławem Racięskim rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Czym jest radioodbiornik? To urządzenie elektroniczne służące do odbioru audycji radiowych. Audycje wysyłane są przez stacje nadawcze, jako fale radiowe zmodulowane sygnałem akustycznym. Ale słuchacze nie widzą fal, widzą za to swoje radioodbiorniki. A o historii tych najstarszych z Jarosławem Racięskim rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia – odc. 62 Socjolekt
2022-12-05 19:14:00
Wiemy już, że ewolucja języka polskiego to tak, jakby raty pożyczek z różnych światowych banków. Tego typu zmiany zachodzące współcześnie w polszczyźnie powstają najczęściej na gruncie kontaktu z językiem angielskim. Tzw. polszczyznę korporacyjną wyróżnia widoczna obecność elementów angielskich, cechujących się bogactwem form i językową plastycznością. W spotkaniu z prof. UŚ Katarzyną Wyrwas rozmawiamy o socjolingwistycznym tle języka korporacyjnego.
Wiemy już, że ewolucja języka polskiego to tak, jakby raty pożyczek z różnych światowych banków. Tego typu zmiany zachodzące współcześnie w polszczyźnie powstają najczęściej na gruncie kontaktu z językiem angielskim. Tzw. polszczyznę korporacyjną wyróżnia widoczna obecność elementów angielskich, cechujących się bogactwem form i językową plastycznością. W spotkaniu z prof. UŚ Katarzyną Wyrwas rozmawiamy o socjolingwistycznym tle języka korporacyjnego.
Nauka Każdego Dnia – odc. 61 Psychobiotyki
2022-11-28 21:07:40
Termin "psychobiotyki" został ukuty w 2013 roku przez psychiatrę klinicznego profesora Teda Dinana i neurologa profesora Johna Cryana. Odnosi się on do „przyjaznych bakterii", które odgrywają rolę w funkcjonowaniu osi jelito-mózg i wpływają na zdrowie oraz aktywność mózgu. Jakie szczepy bakterii są dla nas dobre? Dlaczego trzeba uważać na kombuchę i dlaczego mikrobiolodzy boją się mykotoksyn? O tym w rozmowie z mikrobiolog i immunolog dr Katarzyną Kasperkiewicz z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ - Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Termin "psychobiotyki" został ukuty w 2013 roku przez psychiatrę klinicznego profesora Teda Dinana i neurologa profesora Johna Cryana. Odnosi się on do „przyjaznych bakterii", które odgrywają rolę w funkcjonowaniu osi jelito-mózg i wpływają na zdrowie oraz aktywność mózgu.
Jakie szczepy bakterii są dla nas dobre? Dlaczego trzeba uważać na kombuchę i dlaczego mikrobiolodzy boją się mykotoksyn? O tym w rozmowie z mikrobiolog i immunolog dr Katarzyną Kasperkiewicz z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ - Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Jakie szczepy bakterii są dla nas dobre? Dlaczego trzeba uważać na kombuchę i dlaczego mikrobiolodzy boją się mykotoksyn? O tym w rozmowie z mikrobiolog i immunolog dr Katarzyną Kasperkiewicz z Wydziału Nauk Przyrodniczych UŚ - Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia – odc. 60 Jesienna Chandra
2022-11-25 15:09:36
Terminu chandra używa się dla określenia rodzaju obniżenia nastroju, stanu przygnębienia, któremu towarzyszy pogorszenie koncentracji i zmęczenie. Jak radzić sobie z jesienną chandrą? Czy może pomóc kolorowy płaszcz, rozwój osobisty albo zawodowy? Czym jest heksagon szczęścia i jaki ma związek z naszym dobrym samopoczuciem właśnie jesienią? O tym opowie certyfikowana coach, trenerka rozwoju osobistego i autorka wielu motywacyjnych książek Barbara Lech. Rozmawia z nią Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Terminu chandra używa się dla określenia rodzaju obniżenia nastroju, stanu przygnębienia, któremu towarzyszy pogorszenie koncentracji i zmęczenie. Jak radzić sobie z jesienną chandrą? Czy może pomóc kolorowy płaszcz, rozwój osobisty albo zawodowy? Czym jest heksagon szczęścia i jaki ma związek z naszym dobrym samopoczuciem właśnie jesienią? O tym opowie certyfikowana coach, trenerka rozwoju osobistego i autorka wielu motywacyjnych książek Barbara Lech. Rozmawia z nią Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia – odc. 59 Metale cz. 2
2022-11-23 19:15:08
Metaloterapia jest znaną od starożytności sztuką leczniczą, polegającą na wykorzystywaniu własności fizycznych metali. Jej korzenie sięgają orientalnej medycyny ajurwedyjskiej. W renesansie zajmował się nią również Paracelsus, ojciec medycyny nowożytnej. Dlaczego srebro jest lepsze od złota i dlaczego w sklepach nie ma już ołowianych żołnierzyków? O tym właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz
Metaloterapia jest znaną od starożytności sztuką leczniczą, polegającą na wykorzystywaniu własności fizycznych metali. Jej korzenie sięgają orientalnej medycyny ajurwedyjskiej. W renesansie zajmował się nią również Paracelsus, ojciec medycyny nowożytnej. Dlaczego srebro jest lepsze od złota i dlaczego w sklepach nie ma już ołowianych żołnierzyków? O tym właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz
Nauka Każdego Dnia – odc. 58 Metale
2022-11-14 12:47:53
Czy można wyobrazić sobie rozwój cywilizacji bez metali? Czy bez nich świat byłby równie wielobarwny, fascynujący i frapujący? Jest osiem metali nazywanych starożytnymi. Kilka z nich znamy doskonale, a o innych wciąż zdobywamy nową wiedzę. O nich właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Czy można wyobrazić sobie rozwój cywilizacji bez metali? Czy bez nich świat byłby równie wielobarwny, fascynujący i frapujący? Jest osiem metali nazywanych starożytnymi. Kilka z nich znamy doskonale, a o innych wciąż zdobywamy nową wiedzę. O nich właśnie z profesor Mariolą Saternus z Katedry Metalurgii i Recyklingu na Wydziale Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia – odc. 57 Zapożyczenia językowe cz. 2
2022-11-10 09:02:17
Niewystarczające zasoby danego języka, związane z występowaniem pewnych przedmiotów czy zjawisk jedynie w określonym regionie powodują przeniesienie tych określeń na grunt języka polskiego. Przykładem może być igloo — taka forma domostwa nie występuje przecież w naszym regionie geograficznym, więc przejęliśmy nazwę z języka Inuitów. Kolejną przyczyną występowania zapożyczeń może moda. I to również ta odzieżowa — o tym w kolejnej części wykładu z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Niewystarczające zasoby danego języka, związane z występowaniem pewnych przedmiotów czy zjawisk jedynie w określonym regionie powodują przeniesienie tych określeń na grunt języka polskiego.
Przykładem może być igloo — taka forma domostwa nie występuje przecież w naszym regionie geograficznym, więc przejęliśmy nazwę z języka Inuitów. Kolejną przyczyną występowania zapożyczeń może moda. I to również ta odzieżowa — o tym w kolejnej części wykładu z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Przykładem może być igloo — taka forma domostwa nie występuje przecież w naszym regionie geograficznym, więc przejęliśmy nazwę z języka Inuitów. Kolejną przyczyną występowania zapożyczeń może moda. I to również ta odzieżowa — o tym w kolejnej części wykładu z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia – odc. 56 Zapożyczenia językowe cz. 1
2022-11-04 07:57:25
Język, tak jak jego użytkownicy, stale się zmienia. Staje się bogatszy między innymi dzięki zapożyczeniom, które do niego przenikają. Polski od samego początku swojego istnienia był wzbogacany o nowe słowa, a przyczyny tego procesu były niezwykle zróżnicowane. Z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Język, tak jak jego użytkownicy, stale się zmienia. Staje się bogatszy między innymi dzięki zapożyczeniom, które do niego przenikają. Polski od samego początku swojego istnienia był wzbogacany o nowe słowa, a przyczyny tego procesu były niezwykle zróżnicowane. Z profesor UŚ Katarzyną Wyrwas, kierowniczką Poradni Językowej, rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia - odc. 55 Jesień
2022-11-03 11:08:13
Jesień, jedna z czterech podstawowych pór roku w przyrodzie, w strefie klimatu umiarkowanego. Charakteryzuje się umiarkowanymi temperaturami powietrza z malejącą średnią dobową oraz stosunkowo dużym w skali roku opadem atmosferycznym. Za jesień klimatyczną przyjmuje się okres, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 15 a 5°C. Po jesieni następuje zima, jednak pomiędzy tymi okresami znajduje się klimatyczny etap przejściowy – przedzimie. O jesiennej aurze z geografką Katarzyną Gajdą rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Jesień, jedna z czterech podstawowych pór roku w przyrodzie, w strefie klimatu umiarkowanego. Charakteryzuje się umiarkowanymi temperaturami powietrza z malejącą średnią dobową oraz stosunkowo dużym w skali roku opadem atmosferycznym. Za jesień klimatyczną przyjmuje się okres, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 15 a 5°C. Po jesieni następuje zima, jednak pomiędzy tymi okresami znajduje się klimatyczny etap przejściowy – przedzimie. O jesiennej aurze z geografką Katarzyną Gajdą rozmawia Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Nauka Każdego Dnia - odc. 54 Aneksja
2022-10-10 11:40:01
Słowo aneksja jest ostatnio odmieniane przez przypadki w serwisach informacyjnych. Słowo pochodzi z łaciny - od wyrażenia annexio – i oznacza przyłączenie. Jak się okazuje, najwięcej o aneksji wiedzą politolodzy. Katarzyna Głuch-Juszkiewicz wyjaśni to na lekcji nauk społecznych.
Słowo aneksja jest ostatnio odmieniane przez przypadki w serwisach informacyjnych. Słowo pochodzi z łaciny - od wyrażenia annexio – i oznacza przyłączenie. Jak się okazuje, najwięcej o aneksji wiedzą politolodzy. Katarzyna Głuch-Juszkiewicz wyjaśni to na lekcji nauk społecznych.