RetroSekcja
"RetroSekcja" to autorski program Pawła Czernicha, w którym dwoje zaproszonych gości dyskutuje o najważniejszych wydarzeniach z przeszłości. Tematy rozmów dotyczą przede wszystkim tych aspektów historii, które mają wpływ na dzisiejszą sytuację, jak np. pamięć o wojnie, lustracja, czy polityka historyczna Skąd wzięła się dwojaka ocena Józefa Piłsudskiego? Dlaczego wciąż spieramy się o Powstanie Warszawskie? Czy wolno krytykować "Solidarność"? Na te i wiele innych pytań postarają się odpowiedzieć goszczący w studiu Onetu naukowcy, publicyści, świadkowie historii, jak również osoby kultury, nie zajmujące się zawodowo nauką.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Teczki kard. Gulbinowicza. Dlaczego nie chciano ujawnić prawdy?
2020-11-29 09:43:57
Postać zmarłego niedawno kardynała Henryka Gulbinowicza od kilku miesięcy elektryzowała opinię publiczną. Hierarcha przez kilkanaście lat spotykał się z funkcjonariuszami SB, pojawiły się też informacje o homoseksualnych skłonnościach duchownego. Wiedza o tajemnicach kardynała była w pewnych kręgach powszechna, jednak do publicznej wiadomości trafiły one dopiero kilka miesięcy temu. Dlaczego ujawnienie prawdy trwało tak długo? Na to i inne pytania odpowiadają goście podcastu "RetroSekcja": dr hab. Rafał Łatka i Tomasz Terlikowski. - Nasza książka ukazuje się dlatego, że przed laty ktoś postanowił zbudować sfałszowany obraz kardynała Gulbinowicza, używając do tego jedynie części materiałów SB - mówi dr hab. Rafał Łatka z IPN, współautor książki "Dialog należy kontynuować. Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969-1985. Studium przypadku". - W 2008 r. ukazała się książka pt. "Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie": komunistyczna bezpieka wobec kardynała Henryka Gulbinowicza w latach 1970-1990". Zawierała ona część dokumentów dotyczących jego osoby. Zostały one celowo dobrane tak, aby pokazywać tylko opozycyjną rolę kardynała. Wbrew wszelkim faktom powstał pomnik hierarchy niezłomnego. Autorzy książki byli przy tym wspierani przez ówczesnego dyrektora IPN we Wrocławiu, prof. Włodzimierza Suleję, który dziś tak żarliwie broni księdza kardynała, sam mając na koncie udział w historycznej manipulacji - twierdzi naukowiec. Nie wszyscy zgadzają się z ustaleniami historyków z IPN. W liście otwartym przesłanym grupa działaczy opozycji z okresu PRL napisała, że kard. Gulbinowicz - mocą decyzji radnych - został pozbawiony tytułu Honorowego Obywatela Wrocławia, co było efektem stanowiska Stolicy Apostolskiej. "Na księdza kardynała nałożone zostały surowe, bezprecedensowe kary. Sformułowano też niezwykle ciężkie oskarżenia o czyny niegodne i o współpracę z byłą Służbą Bezpieczeństwa" - czytamy. Dlaczego pomimo obciążających faktów wciąż wiele osób broni duchownego? - Wokół osoby kardynała we Wrocławiu powstał układ obejmujący nie tylko ludzi Kościoła. Abp Gulbinowicz nawet na emeryturze wciąż odgrywał znaczącą rolę nie tylko w życiu religijnym, ale również samorządowym, politycznym, czy naukowym. Ludzie, którzy tworzyli elitę Wrocławia, należący do rozmaitych partii politycznych, często współpracowali z kardynałem w czasach "Solidarności" - tłumaczy Tomasz Terlikowski, publicysta i filozof. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Postać zmarłego niedawno kardynała Henryka Gulbinowicza od kilku miesięcy elektryzowała opinię publiczną. Hierarcha przez kilkanaście lat spotykał się z funkcjonariuszami SB, pojawiły się też informacje o homoseksualnych skłonnościach duchownego. Wiedza o tajemnicach kardynała była w pewnych kręgach powszechna, jednak do publicznej wiadomości trafiły one dopiero kilka miesięcy temu. Dlaczego ujawnienie prawdy trwało tak długo? Na to i inne pytania odpowiadają goście podcastu "RetroSekcja": dr hab. Rafał Łatka i Tomasz Terlikowski. - Nasza książka ukazuje się dlatego, że przed laty ktoś postanowił zbudować sfałszowany obraz kardynała Gulbinowicza, używając do tego jedynie części materiałów SB - mówi dr hab. Rafał Łatka z IPN, współautor książki "Dialog należy kontynuować. Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969-1985. Studium przypadku". - W 2008 r. ukazała się książka pt. "Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie": komunistyczna bezpieka wobec kardynała Henryka Gulbinowicza w latach 1970-1990". Zawierała ona część dokumentów dotyczących jego osoby. Zostały one celowo dobrane tak, aby pokazywać tylko opozycyjną rolę kardynała. Wbrew wszelkim faktom powstał pomnik hierarchy niezłomnego. Autorzy książki byli przy tym wspierani przez ówczesnego dyrektora IPN we Wrocławiu, prof. Włodzimierza Suleję, który dziś tak żarliwie broni księdza kardynała, sam mając na koncie udział w historycznej manipulacji - twierdzi naukowiec. Nie wszyscy zgadzają się z ustaleniami historyków z IPN. W liście otwartym przesłanym grupa działaczy opozycji z okresu PRL napisała, że kard. Gulbinowicz - mocą decyzji radnych - został pozbawiony tytułu Honorowego Obywatela Wrocławia, co było efektem stanowiska Stolicy Apostolskiej. "Na księdza kardynała nałożone zostały surowe, bezprecedensowe kary. Sformułowano też niezwykle ciężkie oskarżenia o czyny niegodne i o współpracę z byłą Służbą Bezpieczeństwa" - czytamy. Dlaczego pomimo obciążających faktów wciąż wiele osób broni duchownego? - Wokół osoby kardynała we Wrocławiu powstał układ obejmujący nie tylko ludzi Kościoła. Abp Gulbinowicz nawet na emeryturze wciąż odgrywał znaczącą rolę nie tylko w życiu religijnym, ale również samorządowym, politycznym, czy naukowym. Ludzie, którzy tworzyli elitę Wrocławia, należący do rozmaitych partii politycznych, często współpracowali z kardynałem w czasach "Solidarności" - tłumaczy Tomasz Terlikowski, publicysta i filozof.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Najbardziej władcza pierwsza dama w historii Ameryki
2020-11-08 10:25:02
Mało które wydarzenie polityczne bywa tak istotne dla historii, jak wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych. Które z elekcji były jednak szczególnie ważne? To jeden z tematów dzisiejszego odcinka podcastu historycznego RetroSekcja, w którym gośćmi Pawła Czernicha byli dziennikarze Onetu - Bartosz Węglarczyk, Konrad Mzyk i Kamil Turecki. W opinii Konrada Mzyka niezwykle istotne dla historii USA były wybory z 1876 r., które wygrał Rutherford B. Hayes. - Konsekwencje tych wyborów widzimy do dzisiaj. Rany wojny secesyjnej jeszcze się nie zabliźniły, a Południem zawładnął Ku-Klux Klan, który był zwalczany przez wojsko. Wybory były niezwykle wyrównane i musiano powołać specjalną komisję, która stosunkiem głosów 8:7 zdecydowała, że to Hayes zwyciężył w kluczowych trzech stanach. Ostatecznie wygrał on tylko jednym głosem elektorskim - przypomina dziennikarz Onetu. W drugiej części programu rozmówcy dyskutowali nad szczególnymy okolicznościami obejmowania władzy w USA. W historii zdarzały się przypadki, gdy w wyniku śmierci głowy państwa władzę przejmował wiceprezydent, jednak tym politykom o wiele trudniej było wywalczyć reelekcję. - Amerykanie są bardzo przywiązani do stanowisk wybieralnych. Śmierć prezydenta zawsze jest traumą, niezależnie czy nastąpiła z powodu choroby, czy zamachu. Jego zastępca zawsze przychodzi do Białego Domu z "czarną chmurą" nad głową i jest postrzegany jako ten, który przejął władzę dopiero wtedy, gdy wydarzyła się ludzka tragedia - tłumaczy Bartosz Węglarczyk. Wraz z upływem czasu w polityce amerykańskiej wrastała również rola pierwszej damy. Która z nich odcisnęła największe piętno na historii? Edith Wilson brała czynny udział w życiu politycznym, a szczególnie po wylewie swojego męża, Thomasa W. Wilsona - mówi Kamil Turecki. - Informowała prezydenta o treści dokumentów, które lądowały na jego biurku, ale duża część historyków i obserwatorów USA uważa, że jej rola w kuluarach wielkiej polityki była o wiele większa. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Mało które wydarzenie polityczne bywa tak istotne dla historii, jak wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych. Które z elekcji były jednak szczególnie ważne? To jeden z tematów dzisiejszego odcinka podcastu historycznego RetroSekcja, w którym gośćmi Pawła Czernicha byli dziennikarze Onetu - Bartosz Węglarczyk, Konrad Mzyk i Kamil Turecki. W opinii Konrada Mzyka niezwykle istotne dla historii USA były wybory z 1876 r., które wygrał Rutherford B. Hayes. - Konsekwencje tych wyborów widzimy do dzisiaj. Rany wojny secesyjnej jeszcze się nie zabliźniły, a Południem zawładnął Ku-Klux Klan, który był zwalczany przez wojsko. Wybory były niezwykle wyrównane i musiano powołać specjalną komisję, która stosunkiem głosów 8:7 zdecydowała, że to Hayes zwyciężył w kluczowych trzech stanach. Ostatecznie wygrał on tylko jednym głosem elektorskim - przypomina dziennikarz Onetu. W drugiej części programu rozmówcy dyskutowali nad szczególnymy okolicznościami obejmowania władzy w USA. W historii zdarzały się przypadki, gdy w wyniku śmierci głowy państwa władzę przejmował wiceprezydent, jednak tym politykom o wiele trudniej było wywalczyć reelekcję. - Amerykanie są bardzo przywiązani do stanowisk wybieralnych. Śmierć prezydenta zawsze jest traumą, niezależnie czy nastąpiła z powodu choroby, czy zamachu. Jego zastępca zawsze przychodzi do Białego Domu z "czarną chmurą" nad głową i jest postrzegany jako ten, który przejął władzę dopiero wtedy, gdy wydarzyła się ludzka tragedia - tłumaczy Bartosz Węglarczyk. Wraz z upływem czasu w polityce amerykańskiej wrastała również rola pierwszej damy. Która z nich odcisnęła największe piętno na historii? Edith Wilson brała czynny udział w życiu politycznym, a szczególnie po wylewie swojego męża, Thomasa W. Wilsona - mówi Kamil Turecki. - Informowała prezydenta o treści dokumentów, które lądowały na jego biurku, ale duża część historyków i obserwatorów USA uważa, że jej rola w kuluarach wielkiej polityki była o wiele większa.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Dlaczego wielu Polaków wciąż tęskni za PRL?
2020-10-25 12:15:54
Czasy PRL wciąż fascynują historyków, jednak młodzi ludzie znają tylko wybrane anegdoty dotyczące okresu władzy ludowej. Dlaczego wiele osób do dziś uważa, że najlepiej żyło się za Gierka? Czy komunistom rzeczywiście zawdzięczamy odbudowę zniszczonego wojną kraju? Na te i wiele innych pytań odpowiadali goście programu "RetroSekcja" - Wojciech Drewniak z kanału "Historia bez Cenzury" i Estera Flieger, dziennikarka NGO. Wiele osób z rozrzewnieniem wspomina czasy komunizmu, ale wynika to raczej z tego, że przypadły one na okres ich młodości. - Gdy chciano kupić licencję na kolejny samochód, Gomułka nie zgodził się na to, bo twierdził, że Polacy mają myśleć o robocie, a nie jakiś luksusach, a jeżeli chcą gdzieś pojechać, to mają od tego autobus - opowiada Wojciech Drewniak, autor książki "Historia bez Cenzury 5 I straszno i śmieszno - PRL. Nic dziwnego, że nieco bardziej liberalny Gierek został szybko pokochany przez tłumy. Nie można jednak zapominać o ciemnych stronach życia w PRL. - Do końca życia zapamiętam słowa jednej z ofiar nagonki komunistycznej w marcu 1968 r., która powiedziała: "Wyjeżdżam z Polski, bo wszędzie mogę być Polakiem, tylko nie tutaj" - mówi publicystka Estera Flieger. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Czasy PRL wciąż fascynują historyków, jednak młodzi ludzie znają tylko wybrane anegdoty dotyczące okresu władzy ludowej. Dlaczego wiele osób do dziś uważa, że najlepiej żyło się za Gierka? Czy komunistom rzeczywiście zawdzięczamy odbudowę zniszczonego wojną kraju? Na te i wiele innych pytań odpowiadali goście programu "RetroSekcja" - Wojciech Drewniak z kanału "Historia bez Cenzury" i Estera Flieger, dziennikarka NGO.
Wiele osób z rozrzewnieniem wspomina czasy komunizmu, ale wynika to raczej z tego, że przypadły one na okres ich młodości. - Gdy chciano kupić licencję na kolejny samochód, Gomułka nie zgodził się na to, bo twierdził, że Polacy mają myśleć o robocie, a nie jakiś luksusach, a jeżeli chcą gdzieś pojechać, to mają od tego autobus - opowiada Wojciech Drewniak, autor książki "Historia bez Cenzury 5 I straszno i śmieszno - PRL. Nic dziwnego, że nieco bardziej liberalny Gierek został szybko pokochany przez tłumy.
Nie można jednak zapominać o ciemnych stronach życia w PRL. - Do końca życia zapamiętam słowa jednej z ofiar nagonki komunistycznej w marcu 1968 r., która powiedziała: "Wyjeżdżam z Polski, bo wszędzie mogę być Polakiem, tylko nie tutaj" - mówi publicystka Estera Flieger.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Marszałek bez skazy? Rysy na pomniku Józefa Piłsudskiego.
2020-10-11 09:29:35
Niewiele w historii Polski jest postaci, które wzbudzaja tak silne emocje i są tak skrajnie oceniane jak Józef Piłsudski. O spornych kwestiach w życiu Marszalka Paweł Czernich rozmawiał z historykami Maciejem Gablankowskim i Krzysztofem Klocem. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Niewiele w historii Polski jest postaci, które wzbudzaja tak silne emocje i są tak skrajnie oceniane jak Józef Piłsudski. O spornych kwestiach w życiu Marszalka Paweł Czernich rozmawiał z historykami Maciejem Gablankowskim i Krzysztofem Klocem.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Brutalna rzeczywistość przedwojennej Polski. Jak wyglądała przestępczość w II RP?
2020-09-27 09:03:21
II Rzeczpospolita kojarzy nam się przede wszystkim z Piłsudskim, Dmowskim, czy rozwijającą się kulturą i sztuką. Ten sielankowy obraz burzą jednak statystyki: Przedwojenna Polska była biednym krajem pełnym przestępczości, w starciu z którą policja często stawała na przegranych pozycjach. Podobnie wyglądały pierwsze lata III RP, które przyniosły rozkwit przestępczości zorganizowanej. - Chociaż w II RP dochodziło do wielu głośnych zbrodni, policja nie powołała nigdy elitarnych wydziałów zajmujących się szczególnie trudnymi sprawami. - Nie było prób tworzenia portretu psychologicznego przestępcy. W brutalnej rzeczywistości ściganie przestępstw polegało na intensywnej inwigilacji tego środowiska za pomocą siatki konfidentów. Bardziej stawiano na prewencję, jednak te próby często się nie sprawdzały - opowiada Mateusz Rodak z Polskiej Akademii Nauk, badający historię marginesu społecznego. Lata 90. to czasy, gdzie próbowano po raz pierwszy stosować rozmaite innowacje w walce z przestępczością. Problemem wciąż jednak pozostawało fatalne wyposażenie policji. - W 1992 r. policja przez kilka województw ścigała złodziei samochodów, którzy ostrzeliwali się funkcjonariuszom. Różnica była taka, że policjanci dysponowali zacinającymi się pistoletami, a przestępcy strzelali do nich z Kałasznikowów - podaje przykład Dawid Serafin, dziennikarz Onetu, opisujący głośne sprawy kryminalne w III RP. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
II Rzeczpospolita kojarzy nam się przede wszystkim z Piłsudskim, Dmowskim, czy rozwijającą się kulturą i sztuką. Ten sielankowy obraz burzą jednak statystyki: Przedwojenna Polska była biednym krajem pełnym przestępczości, w starciu z którą policja często stawała na przegranych pozycjach. Podobnie wyglądały pierwsze lata III RP, które przyniosły rozkwit przestępczości zorganizowanej. - Chociaż w II RP dochodziło do wielu głośnych zbrodni, policja nie powołała nigdy elitarnych wydziałów zajmujących się szczególnie trudnymi sprawami. - Nie było prób tworzenia portretu psychologicznego przestępcy. W brutalnej rzeczywistości ściganie przestępstw polegało na intensywnej inwigilacji tego środowiska za pomocą siatki konfidentów. Bardziej stawiano na prewencję, jednak te próby często się nie sprawdzały - opowiada Mateusz Rodak z Polskiej Akademii Nauk, badający historię marginesu społecznego. Lata 90. to czasy, gdzie próbowano po raz pierwszy stosować rozmaite innowacje w walce z przestępczością. Problemem wciąż jednak pozostawało fatalne wyposażenie policji. - W 1992 r. policja przez kilka województw ścigała złodziei samochodów, którzy ostrzeliwali się funkcjonariuszom. Różnica była taka, że policjanci dysponowali zacinającymi się pistoletami, a przestępcy strzelali do nich z Kałasznikowów - podaje przykład Dawid Serafin, dziennikarz Onetu, opisujący głośne sprawy kryminalne w III RP.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Najgłośniejsze afery polityczne III RP
2020-09-13 08:53:05
Każda władza w III RP miała swoją aferę. Wszystkie rządy kończyły się w momencie, kiedy zaczynał się albo ciąg aferalny, nad którym politycy nie potrafili zapanować, albo jedna duża afera, przez którą opinia publiczna zwracała się przeciwko rządowi. Czy afera PiS-u jest jeszcze przed nami? Czy istnieje szereg czynników, które afera musi wyczerpać, aby opinia publiczna poczuła się wzburzona? Na te i na wiele innych pytań dotyczących najważniejszych afer III RP odpowiedzą dziennikarze Onetu, Andrzej Stankiewicz i Kamil Dziubka. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Każda władza w III RP miała swoją aferę. Wszystkie rządy kończyły się w momencie, kiedy zaczynał się albo ciąg aferalny, nad którym politycy nie potrafili zapanować, albo jedna duża afera, przez którą opinia publiczna zwracała się przeciwko rządowi. Czy afera PiS-u jest jeszcze przed nami? Czy istnieje szereg czynników, które afera musi wyczerpać, aby opinia publiczna poczuła się wzburzona? Na te i na wiele innych pytań dotyczących najważniejszych afer III RP odpowiedzą dziennikarze Onetu, Andrzej Stankiewicz i Kamil Dziubka.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Jak II Wojna Światowa zmieniła życie milionów młodych ludzi?
2020-09-01 08:02:31
Chociaż II Rzeczpospolita była krajem biednym i słabo rozwiniętym, wiele osób wspomina ją jako raj utracony. 1 września 1939 r. życie milionów młodych ludzi zmieniło się na zawsze. Jak wspominają pierwsze dni konfliktu? Dlaczego wciąż z nostalgią mówi się II RP? Na te i wiele innych pytań odpowiedzą Magdy Łucyan (TVN) i Kamil Janicki (WielkaHistoria.pl). Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Chociaż II Rzeczpospolita była krajem biednym i słabo rozwiniętym, wiele osób wspomina ją jako raj utracony. 1 września 1939 r. życie milionów młodych ludzi zmieniło się na zawsze. Jak wspominają pierwsze dni konfliktu? Dlaczego wciąż z nostalgią mówi się II RP? Na te i wiele innych pytań odpowiedzą Magdy Łucyan (TVN) i Kamil Janicki (WielkaHistoria.pl).
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.