Podcast Latynoamerykański 24
Wychodząc od wydarzeń aktualnych, filmów dokumentalnych oraz innych treści kultury będziemy przybliżać rzeczywistość społeczną Ameryki Łacińskiej. Pojedziemy w dźwiękową podróż do Argentyny, Paragwaju, Wenezueli i nie tylko. Nowe odcinki ukazują się w 2-gim i 4-tym tygodniu miesiąca.
Na PodLat24 zaprasza Wojciech Ganczarek.
IG @latynoamerykanski
www.wojciechganczarek.pl
Kategorie:
Społeczeństwo i Kultura
Społeczeństwo i Kultura
Gruby łańcuch na całą szerokość rzeki || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 24
2024-12-03 12:37:51
Podobno celem angielsko-francuskiej inwazji było utworzenie "drugiego Urugwaju" z dzisiejszych prowincji Misiones, Corrientes i Entre Rios. Wówczas Parana stałaby się rzeką międzynarodową i nie byłoby trzeba pytać nikogo o zdanie, by w nią wpłynąć. Wpłynąć z flotą handlową przede wszystkim.
Co należy zrobić, aby zmienić się w czyjąś kolonię? Czy wystarczy wywiesić obcą flagę, czy może istnieją inne, bardziej subtelne formy poddania się zamorskim wpływom? Argentyńscy rządzący (unitaryści/liberałowie) niejednokrotnie starali się o status angielskiej kolonii, innym razem to Anglicy usiłowali zajmować Buenos Aires. Jaki to ma związek z wieprzowymi kotletami w Argentynie ery Mileia i czy istnieją alternatywne formy patrzenia na świat niż ślepa wiara w to, że eksport surowców da ci szczęście: o tym, o domku w lesie, emirze Kataru i innych aktualnościach opowiemy w 24 odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24.
Podobno celem angielsko-francuskiej inwazji było utworzenie "drugiego Urugwaju" z dzisiejszych prowincji Misiones, Corrientes i Entre Rios. Wówczas Parana stałaby się rzeką międzynarodową i nie byłoby trzeba pytać nikogo o zdanie, by w nią wpłynąć. Wpłynąć z flotą handlową przede wszystkim.
Co należy zrobić, aby zmienić się w czyjąś kolonię? Czy wystarczy wywiesić obcą flagę, czy może istnieją inne, bardziej subtelne formy poddania się zamorskim wpływom? Argentyńscy rządzący (unitaryści/liberałowie) niejednokrotnie starali się o status angielskiej kolonii, innym razem to Anglicy usiłowali zajmować Buenos Aires. Jaki to ma związek z wieprzowymi kotletami w Argentynie ery Mileia i czy istnieją alternatywne formy patrzenia na świat niż ślepa wiara w to, że eksport surowców da ci szczęście: o tym, o domku w lesie, emirze Kataru i innych aktualnościach opowiemy w 24 odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24.
Peru: Vargas Llosa wraca na ziemię || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 23
2024-11-20 16:22:10
Peruwiański noblista Mario Vargas Llosa należy do grona tych osób publicznych, które wywołują raczej skrajne emocje. Zwłaszcza trajektoria polityczna pisarza sprawiła, że wielu czytelników odwróciło się od autora "Zielonego domu" czy "Rozmów w Katedrze". W najnowszej "To dla Pani ta cisza", książce ogłoszonej jako ostatnia powieść Peruwiańczyka, Llosa zaskakuje, sprawia wrażenie, jakby o czymś sobie przypomniał. W jakim stopniu tę pozycję możemy traktować jako osobiste rozliczenie autora? Ile powie nam ona o dzisiejszym Peru i o współczesnym świecie?
Zapraszam na rozmowę z Tomaszem Pindlem, tłumaczem na język polski książki "To dla Pani ta cisza". Odcinek powstał we współpracy z wydawnictwem Znak.
Peruwiański noblista Mario Vargas Llosa należy do grona tych osób publicznych, które wywołują raczej skrajne emocje. Zwłaszcza trajektoria polityczna pisarza sprawiła, że wielu czytelników odwróciło się od autora "Zielonego domu" czy "Rozmów w Katedrze". W najnowszej "To dla Pani ta cisza", książce ogłoszonej jako ostatnia powieść Peruwiańczyka, Llosa zaskakuje, sprawia wrażenie, jakby o czymś sobie przypomniał. W jakim stopniu tę pozycję możemy traktować jako osobiste rozliczenie autora? Ile powie nam ona o dzisiejszym Peru i o współczesnym świecie?
Zapraszam na rozmowę z Tomaszem Pindlem, tłumaczem na język polski książki "To dla Pani ta cisza". Odcinek powstał we współpracy z wydawnictwem Znak.
Gdzie jeszcze wszystko jest możliwe || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 22
2024-10-27 23:11:01
W "Wojnach klimatycznych" Harald Welzer sugeruje, że wybory polityczne są de facto wyborami tożsamościowymi: decydujemy, kim chcemy być. W Argentynie widać to w sposób wyjątkowo jaskrawy. Tam jeszcze wszystko jest możliwe, tam w dalszym ciągu istnieje przestrzeń, by zdefiniować się inaczej, niż pasywne i identyczne karty światowego rozdania.
Oprócz "Wojen ..." Welzera w dzisiejszym odcinku pojawi się książka "27 śmierci Toby'ego Obeda", a Rafael Amor zaśpiewa "No me llames extranjero", nie nazywaj mnie obcokrajowcem. To smutne słowo, lodowate, powie. Dlaczego właśnie tak? Posłuchajcie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
W "Wojnach klimatycznych" Harald Welzer sugeruje, że wybory polityczne są de facto wyborami tożsamościowymi: decydujemy, kim chcemy być. W Argentynie widać to w sposób wyjątkowo jaskrawy. Tam jeszcze wszystko jest możliwe, tam w dalszym ciągu istnieje przestrzeń, by zdefiniować się inaczej, niż pasywne i identyczne karty światowego rozdania.
Oprócz "Wojen ..." Welzera w dzisiejszym odcinku pojawi się książka "27 śmierci Toby'ego Obeda", a Rafael Amor zaśpiewa "No me llames extranjero", nie nazywaj mnie obcokrajowcem. To smutne słowo, lodowate, powie. Dlaczego właśnie tak? Posłuchajcie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Kolumbijczycy w Polsce, infokracja i prawda rozsiana rzadko || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 21
2024-10-14 08:55:27
"Prawda gubi się w informacyjnym szumie", notuje Byung-Chul Han. Czy wciąż nowe dane, obrazy lub - co gorsza - ciekawostki poszerzają nasze zrozumienie świata, czy może wręcz przeciwnie?
Wydaje się, że Ameryka Łacińska wyjątkowo często pada ofiarą informacyjnego szumu: odległy kontynent rozpala zmysły i pobudza do "ciekawostkowania", bo czy wiedziałeś, że najpikantniejsze papryczki rosną w ... ? Wiedziałem lub nie, ale co z tego wynika? No, proszę pana, jasne że wynika, to są dane sprawdzone, żaden tam fake news. Tymczasem Han dodaje: "Ich [informacji] weryfikacja, jakkolwiek wnikliwa, nie może wytworzyć prawdy, ponieważ prawda przedstawia coś więcej niż prawidłowość i dokładność informacji". Informacje są addytywne, istnieją stosy informacji, mówi, natomiast prawda rozsiana jest rzadko. Rozważymy jego tezy.
Pod rękę z książką "Kryzys narracji i inne eseje", i prowadzeni doświadczeniem Silvany Gómez, dyrektorki Centrum Kultury Latynoamerykańskiej w Krakowie, opowiemy także o rosnącej liczbie migrantów z Ameryki Łacińskiej, zwłaszcza z Kolumbii, którzy szukają lepszej przyszłości w Polsce. Albo: ktoś ich przekonał, żeby szukali, a oni -słowami Silvany- kończą bez ręki, bez pracy i bez dachu nad głową.
Posłuchajcie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
"Prawda gubi się w informacyjnym szumie", notuje Byung-Chul Han. Czy wciąż nowe dane, obrazy lub - co gorsza - ciekawostki poszerzają nasze zrozumienie świata, czy może wręcz przeciwnie?
Wydaje się, że Ameryka Łacińska wyjątkowo często pada ofiarą informacyjnego szumu: odległy kontynent rozpala zmysły i pobudza do "ciekawostkowania", bo czy wiedziałeś, że najpikantniejsze papryczki rosną w ... ? Wiedziałem lub nie, ale co z tego wynika? No, proszę pana, jasne że wynika, to są dane sprawdzone, żaden tam fake news. Tymczasem Han dodaje: "Ich [informacji] weryfikacja, jakkolwiek wnikliwa, nie może wytworzyć prawdy, ponieważ prawda przedstawia coś więcej niż prawidłowość i dokładność informacji". Informacje są addytywne, istnieją stosy informacji, mówi, natomiast prawda rozsiana jest rzadko. Rozważymy jego tezy.
Pod rękę z książką "Kryzys narracji i inne eseje", i prowadzeni doświadczeniem Silvany Gómez, dyrektorki Centrum Kultury Latynoamerykańskiej w Krakowie, opowiemy także o rosnącej liczbie migrantów z Ameryki Łacińskiej, zwłaszcza z Kolumbii, którzy szukają lepszej przyszłości w Polsce. Albo: ktoś ich przekonał, żeby szukali, a oni -słowami Silvany- kończą bez ręki, bez pracy i bez dachu nad głową.
Posłuchajcie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
W Patagonii nie ma wody i inne utarte stwierdzenia || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 20
2024-09-27 16:06:41
"Nie ma wody", mówią w Patagonii, stojąc nad brzegami gigantycznych jezior. "Ale nie ma też rasizmu", dodają, zapisując w ustawach, kto jest lepszy, a kto gorszy rasowo. "To kontynent przemocy", mówimy o nich my w Europie, a potem urządzamy sobie kolejną wojnę światową, czystkę etniczną lub chociaż sprzedajemy broń innym, żeby wykończyli się samodzielnie.
W kontekście Ameryki Łacińskiej są pewne zdania, które powtarza się bez refleksji po obu stronach oceanu. W 20-stym, jubileuszowym odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24 taką refleksję uczynimy i może się okazać, że sprawy mają się nieco inaczej, niż się wydawało.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
"Nie ma wody", mówią w Patagonii, stojąc nad brzegami gigantycznych jezior. "Ale nie ma też rasizmu", dodają, zapisując w ustawach, kto jest lepszy, a kto gorszy rasowo. "To kontynent przemocy", mówimy o nich my w Europie, a potem urządzamy sobie kolejną wojnę światową, czystkę etniczną lub chociaż sprzedajemy broń innym, żeby wykończyli się samodzielnie.
W kontekście Ameryki Łacińskiej są pewne zdania, które powtarza się bez refleksji po obu stronach oceanu. W 20-stym, jubileuszowym odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24 taką refleksję uczynimy i może się okazać, że sprawy mają się nieco inaczej, niż się wydawało.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Znaczenie słów || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 19
2024-09-14 10:13:27
Był listopad roku 2013, kiedy jadąc przez departament Alta Verapaz grupka kobiet i dzieci uciekła przede mną w stanie paniki. W Gwatemali czasu spędziłem mało. Nie zdążyłem zagłębić się w historię regionu na tyle, by zrozumieć scenę, w której uczestniczyłem. Aż do dziś.
Może się okazać, że nie potrzebujemy Orwella, by pokój oznaczał przemoc, wolność dyktaturę, a "zielona energia" okazała się kolonialną niesprawiedliwością jak wszystkie inne. Zapraszam w trzecią i ostatnią póki co podróż po fascynującym kraju Ameryki Środkowej.
Był listopad roku 2013, kiedy jadąc przez departament Alta Verapaz grupka kobiet i dzieci uciekła przede mną w stanie paniki. W Gwatemali czasu spędziłem mało. Nie zdążyłem zagłębić się w historię regionu na tyle, by zrozumieć scenę, w której uczestniczyłem. Aż do dziś.
Może się okazać, że nie potrzebujemy Orwella, by pokój oznaczał przemoc, wolność dyktaturę, a "zielona energia" okazała się kolonialną niesprawiedliwością jak wszystkie inne. Zapraszam w trzecią i ostatnią póki co podróż po fascynującym kraju Ameryki Środkowej.
Gwatemala. Dyktatury liberalne || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 18
2024-08-24 12:02:01
Liberalizm to kierunek polityczny promujący wolność osobistą. Dlaczego więc Giovanni Batz pisze o "dyktaturach liberalnych", pozornym oksymoronie ideologicznym, który funkcjonował w Gwatemali i całej Ameryce Łacińskiej na przełomie XIX i XX wieku? Chciałoby się powiedzieć, że niektóre słowa mogą oznaczać co innego po różnych stronach oceanu. Andrzej Bobkowski - Polak, Europejczyk, wolnościowiec - w swoich listach z Gwatemali pokazuje jednak, i to na własnym przykładzie, że z osobami wycierającymi sobie gębę wolnością jest najwyraźniej jakiś poważniejszy problem. Czy "chuligan wolności" proponujący wybijanie miejscowych "co do nogi" nie jest "chuliganem po prostu"?
W nagraniu analizujemy książkę "La cuarta invasión" autorstwa Giovanniego Batza i fragment listu Bobkowskiego do Giedroyca. Będzie o Gwatemali, będzie o Argentynie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Liberalizm to kierunek polityczny promujący wolność osobistą. Dlaczego więc Giovanni Batz pisze o "dyktaturach liberalnych", pozornym oksymoronie ideologicznym, który funkcjonował w Gwatemali i całej Ameryce Łacińskiej na przełomie XIX i XX wieku? Chciałoby się powiedzieć, że niektóre słowa mogą oznaczać co innego po różnych stronach oceanu. Andrzej Bobkowski - Polak, Europejczyk, wolnościowiec - w swoich listach z Gwatemali pokazuje jednak, i to na własnym przykładzie, że z osobami wycierającymi sobie gębę wolnością jest najwyraźniej jakiś poważniejszy problem. Czy "chuligan wolności" proponujący wybijanie miejscowych "co do nogi" nie jest "chuliganem po prostu"?
W nagraniu analizujemy książkę "La cuarta invasión" autorstwa Giovanniego Batza i fragment listu Bobkowskiego do Giedroyca. Będzie o Gwatemali, będzie o Argentynie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Gwatemala. Kto zadaje pytania || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 17
2024-08-09 12:48:32
Jaka może istnieć relacja między analizowanym tematem i analizującym? Skąd bierze się dziwne napięcie na sali w Patagonii, a skąd na Podlasiu? Czy socjalizm w Ameryce Łacińskiej to Związek Radziecki, a liberalizm oznacza wolność? Odcinek wyszedł wielowątkowy, ale Gwatemala otworzy i zakończy nasze rozważania: bo skoro już analiza i analizowane tematy, to kto te tematy wybiera? Kto powinien zadawać pytania?
W nagraniu pojawią się odwołania do Giovanniego Batza i Anety Prymaki-Oniszk. Zaprasza Wojtek Ganczarek.
Jaka może istnieć relacja między analizowanym tematem i analizującym? Skąd bierze się dziwne napięcie na sali w Patagonii, a skąd na Podlasiu? Czy socjalizm w Ameryce Łacińskiej to Związek Radziecki, a liberalizm oznacza wolność? Odcinek wyszedł wielowątkowy, ale Gwatemala otworzy i zakończy nasze rozważania: bo skoro już analiza i analizowane tematy, to kto te tematy wybiera? Kto powinien zadawać pytania?
W nagraniu pojawią się odwołania do Giovanniego Batza i Anety Prymaki-Oniszk. Zaprasza Wojtek Ganczarek.
Ziemia, leżaki i rdzenny pomysł na przyszłość świata || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 16
2024-07-11 21:20:10
W książce "Wojny klimatyczne" Harald Welzer przytacza przykład leżaków na statku rejsowym. Anegdota autorstwa Heinricha Popitza z zaskakującą jaskrawością ilustruje współczesne problemy z ziemią w Patagonii. W wizji świata przedstawionej natomiast przez Olgę Huenaihuen (Mapuche) w filmie "Jaskinia chrząszcza" owe problemy znikają z definicji, podczas gdy Lecko Zamora (Wichi) podsuwam nam sugestie, co zrobić, byśmy jeszcze trochę na tej naszej poobijanej planecie wspólnie pożyli. Czy narracja o jaskini chrząszcza zawiera w sobie receptę na pokojową przyszłość?
Opórcz Welzera w programie pojawią się Marcelo Berbel, Oscar Romero i dawno nie wspominany Rodolfo Kusch. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
W książce "Wojny klimatyczne" Harald Welzer przytacza przykład leżaków na statku rejsowym. Anegdota autorstwa Heinricha Popitza z zaskakującą jaskrawością ilustruje współczesne problemy z ziemią w Patagonii. W wizji świata przedstawionej natomiast przez Olgę Huenaihuen (Mapuche) w filmie "Jaskinia chrząszcza" owe problemy znikają z definicji, podczas gdy Lecko Zamora (Wichi) podsuwam nam sugestie, co zrobić, byśmy jeszcze trochę na tej naszej poobijanej planecie wspólnie pożyli. Czy narracja o jaskini chrząszcza zawiera w sobie receptę na pokojową przyszłość?
Opórcz Welzera w programie pojawią się Marcelo Berbel, Oscar Romero i dawno nie wspominany Rodolfo Kusch. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Jezioro w Ziemi Ognistej i płot w Białowieży || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 15
2024-06-14 14:55:28
W Argentynie protesty i inflacja trwają. Jak zwykle. Światowe media informują o ostatnich brutalnie tłumionych demonstracjach obywatelskich przed budynkiem kongresu. Dalej od błysku fleszy i trzy tysiące kilometrów na południe od Buenos Aires jezioro Acigami zmienia nazwę na Roca. Ponownie. To wydarzenie, jeśli odczytać je w kontekście, mówi znacznie więcej o sytuacji w Argentynie niż gazy łzawiące na Plaza de Mayo.
Dwa dni po zmianie nazwy jeziora na końcu świata, na końcu Polski wprowadzona jest strefa buforowa, niewielki obszar przygraniczny, na który wchodzić nie wolno. Co to oznacza dla mieszkańców Podlasia? Posłuchajcie rozmowy prosto z Białowieży.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
W Argentynie protesty i inflacja trwają. Jak zwykle. Światowe media informują o ostatnich brutalnie tłumionych demonstracjach obywatelskich przed budynkiem kongresu. Dalej od błysku fleszy i trzy tysiące kilometrów na południe od Buenos Aires jezioro Acigami zmienia nazwę na Roca. Ponownie. To wydarzenie, jeśli odczytać je w kontekście, mówi znacznie więcej o sytuacji w Argentynie niż gazy łzawiące na Plaza de Mayo.
Dwa dni po zmianie nazwy jeziora na końcu świata, na końcu Polski wprowadzona jest strefa buforowa, niewielki obszar przygraniczny, na który wchodzić nie wolno. Co to oznacza dla mieszkańców Podlasia? Posłuchajcie rozmowy prosto z Białowieży.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.