Podcast Latynoamerykański 24
Wychodząc od wydarzeń aktualnych, filmów dokumentalnych oraz innych treści kultury będziemy przybliżać rzeczywistość społeczną Ameryki Łacińskiej. Pojedziemy w dźwiękową podróż do Argentyny, Paragwaju, Wenezueli i nie tylko. Nowe odcinki ukazują się w 2-gim i 4-tym tygodniu miesiąca.
Na PodLat24 zaprasza Wojciech Ganczarek.
IG @latynoamerykanski
www.wojciechganczarek.pl
Kategorie:
Społeczeństwo i Kultura
Społeczeństwo i Kultura
Rdzenne społeczności uczą, jak wracać do korzeni || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 13
2024-05-12 10:21:21
Pod koniec XIX wieku Argentyna buduje własną wersję chińskiego muru, stając plecami do Ameryki Łacińskiej, a twarzą zwracając się ku Europie. Mur, a raczej fosa, ma oddzielać to, co obce. To, co niecywilizowane.
(Gdy zaczynam nagrywać ten odcinek, przed domem przejeżdża wojskowa ciężarówka, wracająca z żołnierzami od strony muru, a raczej płotu, który ma oddzielać to, co obce, i tak dalej.)
Co musiałoby się stać, aby mur nie był potrzebny? Dwoma możliwościami, które się nasuwają, jest dialog i ujednolicenie. Na dialog nie wszyscy się zgodzą, a ujednolicenie może okazać się trudne bez użycia przemocy.
W 13-tym odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24 pojawią się studenci antropologii, Kaszubi oraz "Welewetka", i wreszcie bohaterowie filmu "Długie drogi do domu", Mapucze i Ranquele, którzy opowiedzą, jak wracają do korzeni, i dlaczego nie jest to łatwe.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Pod koniec XIX wieku Argentyna buduje własną wersję chińskiego muru, stając plecami do Ameryki Łacińskiej, a twarzą zwracając się ku Europie. Mur, a raczej fosa, ma oddzielać to, co obce. To, co niecywilizowane.
(Gdy zaczynam nagrywać ten odcinek, przed domem przejeżdża wojskowa ciężarówka, wracająca z żołnierzami od strony muru, a raczej płotu, który ma oddzielać to, co obce, i tak dalej.)
Co musiałoby się stać, aby mur nie był potrzebny? Dwoma możliwościami, które się nasuwają, jest dialog i ujednolicenie. Na dialog nie wszyscy się zgodzą, a ujednolicenie może okazać się trudne bez użycia przemocy.
W 13-tym odcinku Podcastu Latynoamerykańskiego 24 pojawią się studenci antropologii, Kaszubi oraz "Welewetka", i wreszcie bohaterowie filmu "Długie drogi do domu", Mapucze i Ranquele, którzy opowiedzą, jak wracają do korzeni, i dlaczego nie jest to łatwe.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Film: jak Argentyna traktuje rdzennych mieszkańców? || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 12
2024-04-27 11:24:37
W książce "Cazadores de poder" (Łowcy władzy) psycholog Marcelo Valko opisuje przemoc symboliczną i ciszę, jaka roztacza się wokół owej przemocy. Czasami opowieści o minionych cierpieniach muszą poczekać więcej niż jedno życie, więcej niż pokolenie, zanim wypłyną na światło dzienne w słowach historii osobistych.
Rozważając konkwistę Ameryki Łacińskiej zwykło się myśleć o Hiszpanach czy Europejczykach najeżdżających daleki kontynent. Zapomina się na przykład, że Argentyna jest nie tylko terytorium podbitym, ale i bytem podbijającym, a mieszkańcy Patagonii i Chaco patrzą na argentyńskie wojsko jak na siły okupacyjne. Gdy cichnie huk wojennych wystrzałów, przemoc kontynuuje w ciszy szkolnych klas i codziennej wymiany zdań. Chodzi właśnie o przemoc symboliczną, o dzielenie społeczeństwa na gorszych i lepszych, narzucanie jednego języka i rugowanie innego. I właśnie o tym opowiadają bohaterowie filmu dokumentalnego "Ślady soli na kolanach".
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
W książce "Cazadores de poder" (Łowcy władzy) psycholog Marcelo Valko opisuje przemoc symboliczną i ciszę, jaka roztacza się wokół owej przemocy. Czasami opowieści o minionych cierpieniach muszą poczekać więcej niż jedno życie, więcej niż pokolenie, zanim wypłyną na światło dzienne w słowach historii osobistych.
Rozważając konkwistę Ameryki Łacińskiej zwykło się myśleć o Hiszpanach czy Europejczykach najeżdżających daleki kontynent. Zapomina się na przykład, że Argentyna jest nie tylko terytorium podbitym, ale i bytem podbijającym, a mieszkańcy Patagonii i Chaco patrzą na argentyńskie wojsko jak na siły okupacyjne. Gdy cichnie huk wojennych wystrzałów, przemoc kontynuuje w ciszy szkolnych klas i codziennej wymiany zdań. Chodzi właśnie o przemoc symboliczną, o dzielenie społeczeństwa na gorszych i lepszych, narzucanie jednego języka i rugowanie innego. I właśnie o tym opowiadają bohaterowie filmu dokumentalnego "Ślady soli na kolanach".
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Patagonia, Podlasie i wahadło historii || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 11
2024-04-14 15:39:33
Co łączy Patagonię z Podlasiem? Zdumiewająca natura i niskie temperatury zimą to z pewnością nie wszystko. Może "wymazywana przeszłość", zwłaszcza ta związana z konkretną grupą etniczną?
Aneta Prymaka-Oniszk w książce "Kamienie musiały polecieć" przedstawia spojrzenie na historię i Polskę z perspektywy ludności białoruskojęzycznej. Niektóre wspomnienia, wypowiedzi czy obserwacje zgadzają się co do przecinka z opowieściami rdzennych mieszkańców Argentyny, które wybrzmiewają w cyklu dokumentalnym "Synowie tej ziemi".
Czy w konfliktach etnicznych chodzi o różnice religijne i światopoglądowe, czy raczej o parcie ośrodków władzy o dostęp do surowców? Czego możemy nauczyć się od Argentyńczyków i dlaczego Javier Milei odleciał w drugą stronę wahadła historii?
Zaprasza Wojciech Ganczarek
Co łączy Patagonię z Podlasiem? Zdumiewająca natura i niskie temperatury zimą to z pewnością nie wszystko. Może "wymazywana przeszłość", zwłaszcza ta związana z konkretną grupą etniczną?
Aneta Prymaka-Oniszk w książce "Kamienie musiały polecieć" przedstawia spojrzenie na historię i Polskę z perspektywy ludności białoruskojęzycznej. Niektóre wspomnienia, wypowiedzi czy obserwacje zgadzają się co do przecinka z opowieściami rdzennych mieszkańców Argentyny, które wybrzmiewają w cyklu dokumentalnym "Synowie tej ziemi".
Czy w konfliktach etnicznych chodzi o różnice religijne i światopoglądowe, czy raczej o parcie ośrodków władzy o dostęp do surowców? Czego możemy nauczyć się od Argentyńczyków i dlaczego Javier Milei odleciał w drugą stronę wahadła historii?
Zaprasza Wojciech Ganczarek
Ameryka Łacińska jest wielka || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 10
2024-03-29 23:56:31
Zdać sobie sprawę z rozmiaru, to nie aż takie proste. Zdania twierdzące i liczby, o których czytamy, nie mogą przełożyć się na zakorzenioną we wnętrzu wiedzę, jeśli nie ma się do czynienia z żadną formą doświadczenia. Celem 10-tego odcinka Podcastu Latynoamerykańskiego 24 jest przełamanie tej niemożności: doświadczyć, nie będąc na miejscu.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Zdać sobie sprawę z rozmiaru, to nie aż takie proste. Zdania twierdzące i liczby, o których czytamy, nie mogą przełożyć się na zakorzenioną we wnętrzu wiedzę, jeśli nie ma się do czynienia z żadną formą doświadczenia. Celem 10-tego odcinka Podcastu Latynoamerykańskiego 24 jest przełamanie tej niemożności: doświadczyć, nie będąc na miejscu.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Kryzys migracyjny i rolnictwo: poletko kukurydzy skuteczniejsze niż graniczne mury? (2) || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 9
2024-03-12 22:35:14
Czy świat podzielony na strefy produkcji rolnej (tę większą), ścisłej ochrony przyrodniczej (tę mniejszą) i megamiasta (gdzie zamieszkamy wszyscy) mógłby w ogóle funkcjonować?
Dlaczego ludzie opuścili wieś i udali się do miast? Bo wieś była biedna i zacofana? Czy ja wiem. Maurycy Zamoyski miał 190 tys. hektarów i nie musiał się zatrudniać w fabryce.
Dziś pomówimy o kolonizacji wewnętrznej, Argentynie, Wenezueli, filmach "Carniceros del aire", "Del otro lado del mar" i "La nación clandestina". I rozwiążemy parę fundamentalnych problemów ludzkości, wiadomo, jak zawsze.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Czy świat podzielony na strefy produkcji rolnej (tę większą), ścisłej ochrony przyrodniczej (tę mniejszą) i megamiasta (gdzie zamieszkamy wszyscy) mógłby w ogóle funkcjonować?
Dlaczego ludzie opuścili wieś i udali się do miast? Bo wieś była biedna i zacofana? Czy ja wiem. Maurycy Zamoyski miał 190 tys. hektarów i nie musiał się zatrudniać w fabryce.
Dziś pomówimy o kolonizacji wewnętrznej, Argentynie, Wenezueli, filmach "Carniceros del aire", "Del otro lado del mar" i "La nación clandestina". I rozwiążemy parę fundamentalnych problemów ludzkości, wiadomo, jak zawsze.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Kryzys migracyjny i rolnictwo: poletko kukurydzy skuteczniejsze niż graniczne mury? (1) || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 8
2024-02-27 21:57:27
Czy świat podzielony na strefy produkcji rolnej (tę większą), ścisłej ochrony przyrodniczej (tę mniejszą) i megamiasta (gdzie zamieszkamy wszyscy) mógłby w ogóle funkcjonować? A może okazałby się systemem skrajnie niestabilnym na poziomie nie tylko produkcyjnym, ale i społecznym? Innymi słowy: czy dyskutowana w poprzednim odcinku umowa UE-Mercosur mogłaby mieć wpływ - na przykład - na nasilenie istniejących już globalnych ruchów migracyjnych?
Dziś część pierwsza rozważań, dokończenie już za dwa tygodnie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Czy świat podzielony na strefy produkcji rolnej (tę większą), ścisłej ochrony przyrodniczej (tę mniejszą) i megamiasta (gdzie zamieszkamy wszyscy) mógłby w ogóle funkcjonować? A może okazałby się systemem skrajnie niestabilnym na poziomie nie tylko produkcyjnym, ale i społecznym? Innymi słowy: czy dyskutowana w poprzednim odcinku umowa UE-Mercosur mogłaby mieć wpływ - na przykład - na nasilenie istniejących już globalnych ruchów migracyjnych?
Dziś część pierwsza rozważań, dokończenie już za dwa tygodnie. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
UE-Mercosur. Protesty w Europie, konflikt w Paragwaju || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 7
2024-02-10 22:45:45
Dzisiaj nieco mniej filozoficznie: porozmawiamy o tym, jak na umowę między Unią Europejską a Mercosurem patrzy się za oceanem, konkretnie: w Paragwaju. Brzmi zbyt technicznie? Ale chodzi tylko o to, że lekkie obniżenie cen mięsa dla konsumenta europejskiego może nie tylko namieszać w sektorze rolnym na Starym Kontynencie, ale i doprowadzić do katastrofy ekologicznej i społecznej za oceanem.
Towarzyszyć nam przy tym będzie film dokumentalny "Soy paraguayo" wraz z jego bohaterami: Rafaelem, doñą Rubią, Elviem i Alexem. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Dzisiaj nieco mniej filozoficznie: porozmawiamy o tym, jak na umowę między Unią Europejską a Mercosurem patrzy się za oceanem, konkretnie: w Paragwaju. Brzmi zbyt technicznie? Ale chodzi tylko o to, że lekkie obniżenie cen mięsa dla konsumenta europejskiego może nie tylko namieszać w sektorze rolnym na Starym Kontynencie, ale i doprowadzić do katastrofy ekologicznej i społecznej za oceanem.
Towarzyszyć nam przy tym będzie film dokumentalny "Soy paraguayo" wraz z jego bohaterami: Rafaelem, doñą Rubią, Elviem i Alexem. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Paragwaj. Ten wyjątek, który potwierdza regułę || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 6
2024-01-25 13:58:30
To ja mam głód, czy raczej głód ma mnie? Poleciałem do Meksyku samolotem, czy raczej pilot samolotu, korzystając z godnych pozazdroszczenia umiejętności, przeniósł mnie na drugą stronę oceanu? Jak bardzo zmienia się świat, który opisujemy -i obserwujemy- gdy tylko upodmiotowić w opisie rzeczywistego wykonawcę czynności. Wówczas okaże się, że zmieni się automatycznie znaczenie takich określeń jak na przykład "zmniejszenie kosztów pracy", a ludzie potraktują się bardziej po ludzku.
Ale to tylko początek, "editorial" w ramach naszych coraz bardziej tradycyjnych PodLatowych refleksji. W dalszej części odcinka opowiem o Paragwaju, o nietypowej historii, która uczyniła z śródlądowej republiki wyjątek potwierdzający kolonialną regułę. Będzie także o genezie projektu dokumentalnego "Soy paraguayo", który mniej więcej w tych dniach obchodzi okrągłe 5 lat swojego istnienia.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
To ja mam głód, czy raczej głód ma mnie? Poleciałem do Meksyku samolotem, czy raczej pilot samolotu, korzystając z godnych pozazdroszczenia umiejętności, przeniósł mnie na drugą stronę oceanu? Jak bardzo zmienia się świat, który opisujemy -i obserwujemy- gdy tylko upodmiotowić w opisie rzeczywistego wykonawcę czynności. Wówczas okaże się, że zmieni się automatycznie znaczenie takich określeń jak na przykład "zmniejszenie kosztów pracy", a ludzie potraktują się bardziej po ludzku.
Ale to tylko początek, "editorial" w ramach naszych coraz bardziej tradycyjnych PodLatowych refleksji. W dalszej części odcinka opowiem o Paragwaju, o nietypowej historii, która uczyniła z śródlądowej republiki wyjątek potwierdzający kolonialną regułę. Będzie także o genezie projektu dokumentalnego "Soy paraguayo", który mniej więcej w tych dniach obchodzi okrągłe 5 lat swojego istnienia.
Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Inny również istnieje albo O tych, którzy zmieniają świat (część 3) || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 5
2024-01-13 15:59:13
Dziś mamy wyjątkowo dużo gości: będzie z nami poeta Mario Benedetti (Urugwaj), historyk Marcelo Valko (Argentyna), artysta grafik Joaquin Torres Garcia (znowu Urugwaj), historyk społeczny Pablo Pozzi (znowu Argentyna) a nawet Che Guevara i Dariusz Rosiak. Porozmawiamy o tym, jak przedstawiać świat. O tym, na ile możemy liczyć na liderów oraz ile miejsca zostawiać im na kartach historii. Powiemy, że południe również istnieje, mimo że leży na dolnej stronie globusa i trzeba się schylać, żeby odnaleźć na nim Montevideo. Pokłócimy się o "rozwój", a nawet wyciągniemy z szafy Perona. Będzie się działo!
W "Socjologii obrazu" Silvia Rivera Cusicanqui (Boliwia) opowiada na przykładzie rewolucji z 1952 roku w Boliwii, w jaki sposób osiągnięcia społeczne przedstawiane są w narracjach oficjalnych jako dokonania indywidualnych bohaterów. A że kłamstwo powtarzane wielokrotnie w końcu staje się prawdą, po pewnym czasie nie wiemy, kto tak naprawdę zmienia świat. Jak więc opowiadać o zmianach społecznych?
Odcinek jest kontynuacją i zakończeniem rozważań z odcinka numer 3 i 4. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Dziś mamy wyjątkowo dużo gości: będzie z nami poeta Mario Benedetti (Urugwaj), historyk Marcelo Valko (Argentyna), artysta grafik Joaquin Torres Garcia (znowu Urugwaj), historyk społeczny Pablo Pozzi (znowu Argentyna) a nawet Che Guevara i Dariusz Rosiak. Porozmawiamy o tym, jak przedstawiać świat. O tym, na ile możemy liczyć na liderów oraz ile miejsca zostawiać im na kartach historii. Powiemy, że południe również istnieje, mimo że leży na dolnej stronie globusa i trzeba się schylać, żeby odnaleźć na nim Montevideo. Pokłócimy się o "rozwój", a nawet wyciągniemy z szafy Perona. Będzie się działo!
W "Socjologii obrazu" Silvia Rivera Cusicanqui (Boliwia) opowiada na przykładzie rewolucji z 1952 roku w Boliwii, w jaki sposób osiągnięcia społeczne przedstawiane są w narracjach oficjalnych jako dokonania indywidualnych bohaterów. A że kłamstwo powtarzane wielokrotnie w końcu staje się prawdą, po pewnym czasie nie wiemy, kto tak naprawdę zmienia świat. Jak więc opowiadać o zmianach społecznych?
Odcinek jest kontynuacją i zakończeniem rozważań z odcinka numer 3 i 4. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Javier Milei, nowy przedstawiciel starej polityki albo O tych, którzy zmieniają świat (część 2) || Podcast Latynoamerykański 24 | odcinek 4
2023-12-21 20:59:30
Javier Milei zapowiadał zerwanie ze starą polityką i nieograniczoną wolność. To, co pokazał przez pierwsze dni u władzy, to dyktatorskie metody i bliskie towarzystwo najbardziej zmurszałej kasty politycznej w kraju. Chce poza tym wrócić do świetnej passy argentyńskiej gospodarki z końca XIX wieku, z tym że sukcesy z tamtych czasów kraj zawdzięczał podbojom terytorialnym. Co Milei chce podbijać w XXI wieku? Czyje wolności trzeba ograniczyć, aby zagwarantować nieograniczoną wolność niektórym? I co na ceremonii objęcia władzy robiła przedstawicielka amerykańskiego Departamentu Energetyki? Jak daleko posunie się Milei i na jak wiele pozwolą mu obywatele?
W "Socjologii obrazu" Silvia Rivera Cusicanqui opowiada na przykładzie rewolucji z 1952 roku w Boliwii, w jaki sposób osiągnięcia społeczne przedstawiane są w narracjach oficjalnych jako dokonania indywidualnych bohaterów. A że kłamstwo powtarzane wielokrotnie w końcu staje się prawdą, po pewnym czasie nie wiemy, kto tak naprawdę zmienia świat. Jak więc opowiadać o zmianach społecznych?
Odcinek jest kontynuacją rozważań z odcinka numer 3 i brakuje nam jeszcze jednego odcinka, by zamknąć ideę reprezentacji zmian społecznych. Zapraszam teraz i za dwa tygodnie!
W programie ponadto Maria Elena Walsh i Julio Argentino Roca, jakby do kompletu. Zaprasza Wojciech Ganczarek.
Javier Milei zapowiadał zerwanie ze starą polityką i nieograniczoną wolność. To, co pokazał przez pierwsze dni u władzy, to dyktatorskie metody i bliskie towarzystwo najbardziej zmurszałej kasty politycznej w kraju. Chce poza tym wrócić do świetnej passy argentyńskiej gospodarki z końca XIX wieku, z tym że sukcesy z tamtych czasów kraj zawdzięczał podbojom terytorialnym. Co Milei chce podbijać w XXI wieku? Czyje wolności trzeba ograniczyć, aby zagwarantować nieograniczoną wolność niektórym? I co na ceremonii objęcia władzy robiła przedstawicielka amerykańskiego Departamentu Energetyki? Jak daleko posunie się Milei i na jak wiele pozwolą mu obywatele?
W "Socjologii obrazu" Silvia Rivera Cusicanqui opowiada na przykładzie rewolucji z 1952 roku w Boliwii, w jaki sposób osiągnięcia społeczne przedstawiane są w narracjach oficjalnych jako dokonania indywidualnych bohaterów. A że kłamstwo powtarzane wielokrotnie w końcu staje się prawdą, po pewnym czasie nie wiemy, kto tak naprawdę zmienia świat. Jak więc opowiadać o zmianach społecznych?
Odcinek jest kontynuacją rozważań z odcinka numer 3 i brakuje nam jeszcze jednego odcinka, by zamknąć ideę reprezentacji zmian społecznych. Zapraszam teraz i za dwa tygodnie!
W programie ponadto Maria Elena Walsh i Julio Argentino Roca, jakby do kompletu. Zaprasza Wojciech Ganczarek.