Podcast Demagoga
Zapraszamy do słuchania Podcastu Demagoga, który pomoże Ci odnaleźć się w świecie dezinformacji i fake newsów. W każdym odcinku dostarczymy Ci rzetelnych źródeł informacji i pokażemy, na jakie nieprawdziwe informacje mogłeś wpaść ostatnio w sieci.
Naszą pracę opieramy na zasadach bezstronności, przejrzystości źródeł, transparentności metodologii, przejrzystości finansowania oraz otwartych i uczciwych poprawek. Od maja 2019 roku nad jakością naszej pracy czuwa Międzynarodowa Sieć Fact-Checkingową (IFCN), której jesteśmy członkiem oraz Europejska Sieć (EFCSN).
Jak wygląda rosyjska dezinformacja w Mołdawii? Celem Maja Sadu i UE #142
2024-11-21 11:15:40
Prozachodnia prezydentka Mołdawii, Maja Sadu, zakazała picia naparu z dzikiej róży. Na taką informację można było się natknąć w sieci przed wyborami prezydenckimi w tym kraju, które odbyły się w październiku. To fałszywe doniesienia, jedne z wielu w Mołdawi.
Jako kraj kandydujący do Unii Europejskiej to miejsce, gdzie ścierają się nastroje prozachodnie i prorosyjskie. To również pole to do rozwoju dezinformacji. Jakie narracje są najpopularniejsze? Dlaczego w fałszywych treściach Unia Europejska przedstawiana jest jako sojusz, który zmilitaryzuje Mołdawię?
Kwestie wyjaśnił Kamil Całus z Ośrodka Studiów Wschodnich.
Kamil Całus – z wykształcenia wschodoznawca i dziennikarz, z zawodu analityk. Absolwent Instytutu Wschodniego oraz Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Studiował m.in. w Kiszyniowie. Do Mołdawii podróżuje regularnie od ponad dekady, co najmniej kilka razy do roku. Od 2012 roku pracuje w warszawskim Ośrodku Studiów Wschodnich, w którym – prócz problematyki mołdawskiej – zajmuje się także Rumunią. Publikował m.in. w „Nowej Europie Wschodniej”, „New Eastern Europe” i „Tygodniku Powszechnym”. Pochodzi ze Świnoujścia. Mieszka w Warszawie.
Przydatne linki
Od dezinformacji po sztuczną inteligencję. Podsumowanie wyborów w USA - Jan Jęcz #141
2024-11-07 09:47:22
Teorie spiskowe, sugerowanie fałszerstw wyborczych i obrazki tworzone przez sztuczną inteligencję. Po raz kolejny wybory prezydenckie w USA obfitowały w szereg wątków związanych z fałszywymi informacjami. Czy dezinformacja wokół wydarzeń tej kampanii miała wpływ na ostateczny wynik? A może do wygranej Trumpa przyczyniła się sztuczna inteligencja? O tym i innych kwestiach związanych z wyborami rozmawialiśmy z Janem Jęczem, analitykiem Polityki Insight
Jan Jęcz – Analityk ds. gospodarki cyfrowej w Polityce Insight. Absolwent socjologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, obecnie w trakcie studiów w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych UAM. W przeszłości pracował jako specjalista ds. komunikacji i badacz UX, współtworzył także projekty edukacyjne dot. klimatu i mediów. Jako wolny publicysta publikował w Magazynie Kontakt, Kulturze Liberalnej, Krytyce Politycznej, Miesięczniku Znak, portalu oko.press. Laureat Stypendium im. Leopolda Ungera dla młodych dziennikarzy.
Przydatne linki
Muchomor jako lek na alkoholizm i sposób na długowieczność? Rozmowa o fake newsach #140
2024-10-31 11:16:21
Wiosną grillujemy, jesienią idziemy na grzybobranie (a później opowiadamy o tym w internecie). Co ciekawe, oba te zajęcia mogą stać się tematem fałszywych treści.
Muchomory czerwone przedstawiane są w nich jako grzyby, które mogą przedłużyć nam życie, wspomóc w zmaganiach z alkoholizmem, czy odbudować neurony. Ile w tym prawdy? Niewiele. Nie mówiąc już o tym, że zatrucie nimi może mieć poważne, negatywne skutki dla naszego zdrowia. I właśnie o tym porozmawiamy w kolejnym odcinku Podcastu Demagoga.
Rozważymy też, czy jesteśmy jesieniarami.
Przydatne linki
Pokoje do masturbacji i inne mity o edukacji seksualnej – Martyna Wyrzykowska, SEXEDPL #139
2024-10-24 11:00:33
Edukacja seksualna zajmuje szczególne miejsce wśród tematów, które rozpalają dyskusje w Polsce. Za każdym razem, kiedy temat ten pojawia się w przestrzeni publicznej, rozbrzmiewają hasła o seksualizacji nieletnich, przymuszaniu do masturbacji czy zmianie orientacji seksualnej. Wspólnie z Martyną Wyrzykowską, dyrektorką zarządzającą fundacji SexEd, postanowiliśmy obalić te powracające mity i zobaczyć, czym tak naprawdę jest edukacja seksualna.
BIO: Dyrektorka zarządzającą Fundacji SEXEDPL, autorka podcastu „Mamy tak samo” oraz mamą dwóch dziewczynek. Wierzy w siostrzeństwo, walczy o wdrażanie idei diversity w organizacjach, z którymi współpracuje i dba o to, by marki i stojący za nimi ludzie dostrzegali, że wartości, o których mówi się w SEXEDPL to nie trend, ale niezbędny kierunek rozwoju dla całego społeczeństwa.
Linki
Czy w Mysłowicach powstanie nowa kopalnia? Podcast Demagoga Lokalnie #138
2024-10-17 08:00:00
Po co budować kopalnie, kiedy Polska rzekomo od kopalni odchodzi? Takie pytanie zadaje sobie wielu mieszkańców Mysłowic i Śląska, kiedy słyszą o planach otwarcia nowej kopalni węgla kamiennego „Brzezinka 3”. W pierwszym odcinku Podcastu Demagoga Lokalnie wspólnie z naszymi ekspertami i mediami lokalnym – takimi jak Śląska Opinia – sprawdzimy, jakie są fakty dotyczące tej kontrowersyjnej inwestycji i czy rzeczywiście ma ona szansę na realizację. „Jak wszyscy sobie, myślę, wyobrażamy, że budowa kopalni to jest inwestycja o wiele większa niż otwarcie sklepu z pamiątkami czy plakatami zespołu Myslovitz, czy też otwarcie budki z kebabem. Potrzebnych jest do tego mnóstwo pieniędzy. Kiedy rozmawiamy z różnymi ekspertami, oni zwracają uwagę, że nie wierzą w otwarcie tej kopalni”. Łukasz Grzesiczak, starszy analityk Demagoga „Pytaniem, które powtarzaliśmy sobie przez cały czas było, o co w ogóle w tym wszystkim chodzi i dlaczego ktoś chce budować nową kopalnię w czasach, w których zmierzamy do tego, żeby kopalnie jednak zamykać”. Sebastian Pypłacz, redaktor naczelny Śląskiej Opinii Podcast Demagoga Lokalnie to nowy cykl Demagoga, w ramach którego nasi fact-checkerzy we współpracy z mediami lokalnymi przyglądają się tematom ważnym dla lokalnych społeczności. Sprawdzamy, jakie są fakty i gdzie ukryta jest prawda. Czy inwestycja rzeczywiście powstanie? Jakie stanowisko przedstawia Ministerstwo Klimatu i Środowiska, które wydało Brzezince koncesję na wydobycie węgla? Zapraszamy do słuchania! Dziękujemy partnerom i ekspertom, którzy wystąpili w podcaście: Łukasz Grzesiczak, portal Demagog Sebastian Pypłacz, Śląska Opinia Robert Tomaszewski, Polityka Insight Przydatne linki: https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/nowa-kopalnia-w-myslowicach-sa-protesty-brak-prawnych-przeszkod
Teza o zamachu w Smoleńsku powraca w nowej książce znanej autorki. Ktoś wprowadził ją w błąd? #137
2024-10-10 09:58:20
Jessikka Aro to znana i poważana fińska dziennikarka, znana przede wszystkim jako autorka książki „Trolle Putina”. Jej najnowsza publikacja, która jeszcze nie ukazała się na polskim rynku, może jednak u części czytelników wywołać konsternację. Pojawia się w niej rozdział o katastrofie smoleńskiej, który powiela nieprawdziwe informacje na temat przyczyn wypadku i przebiegu śledztwa. Wśród osób, z którymi spotkała się Aro, pojawiają się m.in.: Michał Rachoń czy Sławomir Cenckiewicz.
O tym, w jaki sposób Jessikka Aro doszła do tak szokujących wniosków oraz jak jej nowa książka może wpłynąć na wizerunek Polski w świecie, mówią Piotr Litwin, starszy analityk w Stowarzyszeniu Demagog, oraz Joonas Pörsti, redaktor naczelny fińskiej organizacji factcheckingowej Faktabaari.
Ważne linki:
Wojna francuskich i rosyjskich botów. Jak wygląda dezinformacja w Afryce? #136
2024-10-03 08:00:00
Afryka to ogromny kontynent, wiele krajów zróżnicowanych m.in. pod względem językowym, kulturowym czy społecznym. Również tam pojawiają się fałszywe treści oraz kampanie dezinformujące.
Jak doszło do wybuchu wojny francuskich i rosyjskich botów? Czy jedna plotka może podburzyć społeczeństwo do agresji? I jak w takiej sytuacji działa fact-check przez SMS? O tym porozmawiamy z dr. Jędrzejem Czerepem z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
Przydatne linki:
Mapping a Surge of Disinformation in Africa, Africa Center od Strategic Studies
Geopolityka. Jak po cichu Rosja zdobywa Afrykę. Jędrzej Czerep, PISM
Bio:
dr Jędrzej Czerep – kierownik Programu Bliski Wschód i Afryka w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych (PISM), analityk ds. Afryki Subsaharyjskiej. Zajmuje się m.in. kulturą polityczną w państwach afrykańskich, wpływem mediów społecznościowych na rzeczywistość społeczno-polityczną w Afryce, powodami popularności dyskursów prorosyjskich. Cytowany m.in. przez BBC, The Economist, Washington Post. Wykładowca akademicki, m.in. od 2017 r. prowadzi autorskie konwersatorium z zakresu fake news, postprawdy i polityki informacji w Collegium Civitas.
Powódź fałszywych informacji. Jak wygląda dezinformacja w czasie katastrofy? #135
2024-09-26 11:05:56
Wody po tegorocznej powodzi zaczynają powoli opadać. Nie znika jednak fala dezinformacji, która przelała się przez media społecznościowe. W ciągu kilku dni mogliśmy zobaczyć, jak powstają teorie spiskowe, jak politycy obarczają się nawzajem winą za katastrofę, a także jak sytuację kryzysową wykorzystują oszuści.
W rozmowie z Marcinem Kosteckim, szefem działu fact-checkingu politycznego, sprawdzamy, jakie narracje zdobyły popularność w ostatnim czasie i jak wpłynęły one na debatę publiczną podczas walki z powodzią.
Przydatne linki
Dziewczynka porwana przez wodę? Oszuści wykorzystali powódź do scamu
Czy Donald Tusk uratował psa z powodzi? Kontekst tego zdjęcia jest inny
Saperzy nie wysadzają wałów przeciwpowodziowych. Uwaga na dezinformację
HAARP i 5G spowodowały powódź w Polsce? Uwaga na teorie spiskowe
Nauka w czasach nowych technologii – rozmowa z Magdaleną Bigaj #134
2024-09-19 08:00:00
Wiele mówi się o tym, jak nowe technologie mogą pomagać, ale i przeszkadzać, w edukacji. Na przykład badacze sprawdzili, jak media społecznościowe mogą wpływać na naszą pamięć prospektywną, czyli tę, dzięki której pamiętamy o zaplanowanych zadaniach.
Czym różni się informacja od wiedzy i czy tę drugą da się znaleźć w mediach społecznościowych? Czy można odpocząć podczas scrollowania postów? Jak korzystać z nowych technologii, aby nie przeszkadzały nam w zdobywaniu wiedzy – nie tylko w szkole?
Te informacje (w wiedzę) połączyła dla nas trenerka higieny cyfrowej Magdalena Bigaj.
Magdalena Bigaj – założycielka i prezeska Fundacji „Instytut Cyfrowego Obywatelstwa", autorka książki „Wychowanie przy ekranie". Medioznawczyni, badaczka i działaczka społeczna. Pomysłodawczyni i współautorka pionierskich „Ogólnopolskich badań higieny cyfrowej”. Twórczyni i kierowniczka pierwszych w Polsce studiów z higieny cyfrowej na Uczelni Korczaka. Laureatka Nagrody Korczaka 2024 za działania na rzecz praw dziecka w środowisku cyfrowym. Felietonistka miesięcznika „Pismo. Magazyn opinii". Autorka licznych tekstów w mediach branżowych i ogólnopolskich poświęconych wpływowi nowych technologii na społeczeństwo. Umieszczona na liście 100 Kobiet Roku 2022 magazynu „Forbes Woman” oraz na liście 100 zasłużonych dla edukacji cyfrowej w 2023 roku.
Przydatne linki:
Wielki reset: Ujawniamy, jak Minister Czarnek dał 1,5 mln zł na „badanie” i promocję teorii spiskowej #133
2024-09-12 09:46:33
Zespół Demagoga ujawnia, jak minister Czarnek dał 1,5 mln zł na promocję teorii spiskowej o wielkim resecie. Mateusz Cholewa zaprosił do naszego podcastu Marcina Kosteckiego i Piotra Litwina, którzy zdradzają, co znalazło się w „badaniach” przygotowanych na Politechnice Warszawskiej.
1,5 mln zł – to wysokość dofinansowania przekazanego z publicznych pieniędzy na badania dotyczące wielkiego resetu. Badania – zamiast obalać tę teorię spiskową – powtarzały fałszywe informacje na temat zmiany klimatu, transhumanizmu i planów na wykorzystanie obcej cywilizacji do wprowadzenia totalitarnych metod kontroli nad państwem.
O tym, jak to się stało, że taki projekt zdobył dofinansowanie, Mateusz Cholewa rozmawia z Marcinem Kosteckim (szefem działu fact-checkingu politycznego) i z Piotrem Litwinem (starszym analitykiem) ze Stowarzyszenia Demagog.
Dla naszych Patronów i Patronek dostępny jest specjalny fragment nagrania. Dołącz do naszej społeczności! Wesprzyj nas!
Ważne linki: