Wszechnica.org.pl - Historia

Jakie mechanizmy neurologiczne odpowiadają za emocje odczuwane wobec obrazu? Kolejna rozmowa w ramach cyklu „Przestrzeń Marka Rothki. Wieczorne rozmowy”, Muzeum Narodowe w Warszawie, 4 lipca 2013 r. [1h02min]  

W pierwszej części spotkania Kuba Sienkiewicz –  neurolog,  piosenkarz, autor tekstów, lider zespołu Elektryczne Gitary, skupił się  na narzędziu wzroku oraz znaczeniu poszczególnych odruchów gałki ocznej. Wyjaśnił czym jest odruch przedsionkowo oczny (VOR, czyli  utrzymywanie obrazu podczas krótkotrwałych ruchów głowy), reakcje optokinetyczne (utrzymywanie obrazu podczas przedłużającego się ruchu głowy), ruchy nadążne (wodzenie, czyli utrzymywanie obrazu poruszających  się obiektów), szybka faza oczopląsu (nastawienie na dołek środkowy  kolejnych obrazów otoczenia podczas obrotu ciała, przestawienie  położenia oczu do środka podczas przedłużającego się obrotu), sakady (ruch skoczkowy, czyli nastawienie obiektów zainteresowania na dołek środkowy), odruch wpatrywania (utrzymywanie wyraźnego obrazu  nieruchomych obiektów), ruch zbieżny (fuzyjny i akomodacyjny, czyli ruch oczu w przeciwne strony w celu jednakowego umieszczenia wyraźnego obrazu obiektu na siatkówce). Przedstawił także narzędzia mierzące ruch  gałek ocznych oraz zastosowanie tych pomiarów w wojsku, lotnictwie,  kryminalistyce.  

Które ze zjawisk neurofizjologicznych towarzyszą oglądaniu obrazów Marka Rothki? Co dalej dzieje się z obrazem  przekazywanym przez nasze oczy? Odbiór danego obrazu zależy od wielu  indywidualnych cech: nastroju odbiorcy, osobistych doświadczeń,  skojarzeń. Percepcja dzieł sztuki związana jest z tzw. uczuciowością wyższą (do której zaliczmy podziw, wzruszenie, zachwyt i inne). 

Mark Rothko malował na wielkich przestrzeniach proste formy, często  prostokąty w intensywnych, nałożonych na siebie barwach, z niewielką  ilością szczegółów. Zalecał, by jego obrazy oglądać w odległości ok 40 centymetrów. Czy przytłumione barwy używane przez niego pod koniec życia  odzwierciedlały depresję, na którą chorował?  

***

W Muzeum Narodowym w Warszawie od 7 czerwca do 1 września 2013 r. trwać  będzie wystawa „Mark Rothko. Obrazy z National Gallery of Art w  Waszyngtonie”. Jest to pierwsza w Polsce monograficzna prezentacja  znakomitego współtwórcy szkoły nowojorskiej, znanego przede wszystkim z  wielkoformatowych abstrakcji określanych jako „malarstwo pól koloru”. Wystawa tego wielkiego mistrza sztuki XX wieku zamyka Rok Jubileuszowy 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie pod Honorowym Patronatem  Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.  

Mark Rothko – urodzony jako Marcus Rothkowicz 25 września 1903 roku w  Dźwińsku w Rosji (dawniej Dyneburg, obecnie Daugavpils na Łotwie), w  1913 roku wyemigrował z rodziną do Ameryki. Tam ukończył szkołę w  Portland, w stanie Oregon, następnie studiował w Yale, aż w końcu osiadł  w Nowym Jorku czasów wielkiego kryzysu. Należał do pokolenia, które stworzyło wielką sztukę amerykańską, interesował się filozofią, muzyką i teorią sztuki, był również stałym bywalcem świetnych muzeów nowojorskich. Otacza go legenda mrocznego mistrza – Rembrandta swoich czasów, a jego obrazy biją dziś rekordy cenowe na międzynarodowych rynkach sztuki, jednak w Polsce pozostaje dotąd niemal nieznany.  

Znajdź nas:   
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

Dwa obrazy Polski: uchodźcy na granicy z Ukrainą a uchodźcy na granicy z Białorusią. Złe prawo, zła praktyka.  

Wykład zorganizowany w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki w Warszawie, 16 stycznia 2023 r.  

dr Hanna Machińska - Wydział Prawa i Administracji UW. Specjalistka między innymi w zakresie logiki prawniczej, praw człowieka 1991-2017, Dyrektorka Biura Rady Europy w Warszawie, 2017-2022 zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich. Odznaczona krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2003), w 2022 uhonorowana Doktoratem Honoris Causa przez Uniwersytet w Zurychu.   

Znajdź nas:   
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

Agresja na Ukrainę trwa. Coraz więcej krajów zachodu deklaruje wysyłkę broni by wesprzeć Ukrainę. Ukraina potrzebuje czołgów, a nie wszyscy ą przekonani, co do wysłania takiej broni. 

Czy uda się zbudować koalicję krajów bardziej zdecydowanie wspierać Ukrainę? Jaka powinna być polska polityka zagraniczna wobec starych i nowych wyzwań? Jak powinna być krótkookresowa strategia państwa polskiego? Jaka powinna być Grand Strategy?  

O tym w rozmowie Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim. 

Polecamy #rozmowyWszechnicy !  

Znajdź nas:   
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/ 

#rozmowywszechnicy

Piąty panel dyskusyjny konferencji „Restart. Jaka Europa się kończy a jaka zaczyna?” z udziałem Posła do Parlamentu Europejskiego A. Grzyba, Wicepremiera Rządu RP J. Piechocińskiego, wiceprzewodniczącego Parlamentu Europejskiego J. Protasiewicza, Posła na Sejm RP K. Szczerskiego i redaktora T. Terlikowskiego, 19 kwietnia 2013 r., Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego [2h04min]  

Ostatni panel konferencji poświęcony został realnej ocenie polskich interesów w Unii Europejskiej. Podczas dyskusji redaktor Tomasz Terlikowski rozpoczął od przypomnienia, że to co dla nas niewyobrażalne, niestety może się wydarzyć i nie ma żadnych dowodów, że Unia Europejska jest projektem wiecznym czy tysiącletnim. Przypomniał także, to co mówiono w poprzednich panelach: nie ma narodu europejskiego, więc nie jesteśmy w stanie poświęcić własnych interesów, by w Europie było lepiej. Realną siłą są narody i państwa narodowe. Poseł do Parlamentu Europejskiego Andrzej Grzyb przypomniał, że myśląc o innych rozwiązaniach nie możemy zapominać o tym, co daje nam UE. Pytał retorycznie: „Czy wyobrażamy sobie że jesteśmy bez polityki spójności, czy europejskiej polityki rolnej? Czy polscy przedsiębiorcy byli by zadowoleni z wyjścia z jednolitego rynku?” Przypomniał także, że Polska jest adwokatem tych którzy pozostali za granicami UE, m.in. Ukrainy czy Białorusi.   

Wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego Jacek Protasiewicz podkreślał siłę instytucji europejskich. Mówił, że UE wykształciły mechanizmy, z których nie sposób się wyłamać: Nawet jeśli Niemcy („od bawarskiego bauera do politycznego decydenta”) są wściekli, że muszą płacić na Cypr, Grecję czy Portugalię, to płacą. Euro było w większym stopniu decyzją polityczną. Teraz Ci, którzy stali za tą decyzją płacą za nią realną cenę. „Płaczą ale płacą!”

Poseł na Sejm RP Krzysztof Szczerski nawoływał do realnej dyskusji i nie powoływania się na wygodne hasła, typu: alternatywą dla UE jest wojna w Europie. Podkreślał, że UE odsunęła się od obywateli. Trzeba rozmawiać z narodami Europy. Dialog z obywatelami musi powrócić. Wicepremier Rządu RP Janusz Piechociński zgodził się z polityczną diagnozą, że od 2008 roku w politykach i wyborach narodowych akcenty anty-unijne pojawiają się już nawet nie na skrzydłach ale w głównych nurtach. Wynika to między innymi z faktu, że pomimo integracji, różne państwa narodowe przyjęły różną drogę w kryzysie. Zdaniem Wicepremiera Piechocińskiego wołanie o reindustrializacje Europy jest dziś fundamentalną kwestią. Kraje przemysłowe mają w młodym pokoleniu 8-12% bezrobocia, a te bez przemysłu ponad 50%. 

Znajdź nas:    
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

Pierwszy panel dyskusyjny konferencji „Restart. Jaka Europa się kończy a jaka zaczyna?” z udziałem profesor Jadwigi Staniszkis, prorektora Alojzego Nowaka, profesora Jana Michałka i profesora Andrzeja Wieczorkiewicza, 19 kwietnia 2013 roku, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego [53min]

W pierwszym panelu dyskusyjnym „Czy możemy odzyskać dawny blask? – Poszukiwanie gospodarczej strategii dla Europy” profesor Jadwiga Staniszkis rozpoczęła swoją wypowiedź od podkreślenia, że dzisiejsze spory (również ekonomiczne) należy rozpatrywać w kontekście sporu na poziomie wartości niesionych przez doktryny religijne. Profesor Andrzej Wieczorkiewicz wskazywał z kolei, że jeśli UE nie będzie w stanie przyjąć pewnej wspólnej koncepcji ideowej, to wszelkie programy naprawcze natury ekonomicznej będą zdecydowanie mniej skuteczne. Jak powiedział: „Polityka europejska musi do tego dorosnąć”. Podkreślał znaczenie fundamentów na których budowana była wspólnota europejska i o degradacji moralnej elit europejskich. Profesor Jan Michałek mówił o spadku produktywności siły roboczej w krajach starej Unii i o rosnącym zadłużeniu krajów strefy euro. Refleksję nad podziałem Europy kontynuował prorektor Alojzy Z. Nowak, który zastanawiając się nad przyszłością wspólnej waluty euro pytał, czy w ogóle ekonomicznie uzasadnione było powstanie strefy euro, skoro państwa Unii są tak bardzo zróżnicowane.

Znajdź nas:   
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

Czwarty panel dyskusyjny konferencji „Restart. Jaka Europa się kończy a jaka zaczyna?”, w którym udział wzięli profesor Włodzimierz Pańków, profesor Jan Hartman i prezes Fundacji Republikańskiej, Marcin Chludziński, 19 kwietnia 2013 roku, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego [58min]

W kolejnym panelu dyskusyjnym konferencji RESTART podjęto refleksję nad alternatywnymi modelami współpracy w Europie. Porfesor Włodzimierz Pańków pochwalił tytuł konferencji. Jak powiedział określenie „RESTART” jest szczególnie aktualne w kontekście Polski, która musiała wielokrotnie zaczynać budowę nowej koncepcji państwa. W tym kontekście, wejście Polski do UE wydawało się dobrą podstawą, prawidłowym kierunkiem działania. Do stołu europejskiego doszliśmy jednak z pewnym opóźnieniem. Zdaniem profesora Pańkowa należy stawiać obecnie nie na kontakty w osi wschód – zachód (Niemcy -Rosja), ale rozbudowywać stosunki z Północną i Południową Europą.

Kolejny gość, profesor Jan Hartman rozpoczął od wyraźnego podkreślenia, że Europa jest bytem symbolicznym, który pozostaje w umysłach tylko kilku procent mieszkańców. Zdaniem profesora Hartmana ten byt dla ogromnej większości Europy jest czymś obojętnym i z taką sytuacją mieliśmy do czynienia prawie zawsze, nawet w średniowieczu, gdy Europa pod względem kulturowym była zdecydowanie bardziej zintegrowana. „Zacieśnianie więzów na poziomie unijnym przyspieszyłoby dopiero wtedy, gdyby budżety Unii Europejskiej były większe i ambitniejsze” – podkreślił profesor Hartman. 

Prezes Fundacji Republikańskiej, Marcin Chludziński zauważył, że rozpatrywanie alternatywnych modeli współpracy w Europie świadczy o rosnącym poziomie świadomości rzeczywistości w nauce i polityce. Częściowo zgodził się ze swoim poprzednikiem podkreślając, że jedynym czynnikiem realnie spajającym Unię jest wspólny, jednolity rynek. Wskazywał, że do podtrzymywania trwania Unii najmocniej będą dążyły nadal kraje, które najmocniej zyskują na wspólnym rynku.

Znajdź nas:    
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

Cykl rozpoczęło spotkanie Agnieszki Tarasiuk (projektantki wystawy Marka Rothki) z Markiem Sobczykiem (grafikiem, teoretykiem sztuki, pedagogiem; członkiem Gruppy w latach 1983–1990). Muzeum Narodowe w Warszawie, 13 czerwca 2013 r. [53 min]

Po co ludziom obrazy i malarstwo? Jakimi technikami, farbami i pędzlami malował Mark Rothko? Co zdecydowało o jego ogromnym sukcesie? W jakim celu powstała Gruppa?

Marek Sobczyk (ur. 30 listopada 1955 w Warszawie) – polski malarz, grafik, teoretyk sztuki, pedagog. Studiował malarstwo w latach 1975-1980 na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni Stefana Gierowskiego. Początkowo malował abstrakcyjne kompozycje złożone z powtarzających się elementów. W roku 1983 został członkiem Gruppy, współredagując jej pismo „Oj dobrze już” w którym zamieszczał teksty teoretyczne. W roku 1983 namalował wspólnie z Ryszardem Woźniakiem dwa wielkoformatowe plakaty, następne cztery wspólnie z Jarosławem Modzelewskim w roku 1984 podczas pobytu stypendialnego w Niemczech Zachodnich.

Od połowy lat osiemdziesiątych Sobczyk malował kompozycje figuralne, niektóre z nich o tematyce religijnej. W latach 1994-1998 wspólnie z Jarosławem Modzelewskim namalował dwie nowe serie obrazów wystawionych w Centrum Sztuki Współczesnej w 1998. Od roku 1991 współpracował z Piotrem Młodożeńcem w spółce autorskiej Zafryki. W latach 1991-1996 prowadził wspólnie z Jarosławem Modzelewskim prywatną Szkołę Sztuki w Warszawie. 

Zapraszamy do obejrzenia/wysłuchania pozostałych „Wieczornych rozmów” oraz obejrzenia panelu dyskusyjnego pt. „Mark Rothko. Fenomen rynku sztuki” 

W Muzeum Narodowym w Warszawie od 7 czerwca do 1 września 2013 r. trwać będzie wystawa „Mark Rothko. Obrazy z National Gallery of Art w Waszyngtonie”. Jest to pierwsza w Polsce monograficzna prezentacja znakomitego współtwórcy szkoły nowojorskiej, znanego przede wszystkim z wielkoformatowych abstrakcji określanych jako „malarstwo pól koloru”. Wystawa tego wielkiego mistrza sztuki XX wieku zamyka Rok Jubileuszowy 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.

Mark Rothko – urodzony jako Marcus Rothkowicz 25 września 1903 roku w Dźwińsku w Rosji (dawniej Dyneburg, obecnie Daugavpils na Łotwie), w 1913 roku wyemigrował z rodziną do Ameryki. Tam ukończył szkołę w Portland, w stanie Oregon, następnie studiował w Yale, aż w końcu osiadł w Nowym Jorku czasów wielkiego kryzysu. Należał do pokolenia, które stworzyło wielką sztukę amerykańską, interesował się filozofią, muzyką i teorią sztuki, był również stałym bywalcem świetnych muzeów nowojorskich. Otacza go legenda mrocznego mistrza – Rembrandta swoich czasów, a jego obrazy biją dziś rekordy cenowe na międzynarodowych rynkach sztuki, jednak w Polsce pozostaje dotąd niemal nieznany.

Znajdź nas:    
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

Przed nami 2023. Rozpoczyna się z pełnoekranową wojną na Ukrainie, kraju sąsiedzkim. 

Czy ta wojna może obrócić się w coś dobrego dla Ukrainy, dla Polski, Europy i Świata? Jakie szanse stwarza to wydarzenie? 

O tym będziemy rozmawiać z Jerzym Markiem Nowakowskim. 

Zapraszamy na kolejny odcinek niedzielnych rozmów międzynarodowych

Znajdź nas:   
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

Kilka tygodni przed agresją Rosji na Ukrainę Przywódcy Chin i Rosji wydali wspólne, dość długie oświadczenie, o tym jak, według nich, świat ma wyglądać.   

Jak doszło do tego wspólnego oświadczenia, jakie były i są interesy obu krajów (ich przywódców) w urządzaniu nowego świata. Co zmieniła i zmienia w tych relacjach rosyjska agresja na Ukrainę.   

O  tym Piotr Szczepański rozmawia z prof. Michałem Lubiną z Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorem m. in. dwóch książek na ten temat: "Niedźwiedź w objęciach smoka" oraz wcześniejszej "Niedźwiedź w cieniu smoka".  

Znajdź nas:   
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

W kolejnym spotkaniu z cyklu „Przestrzeń Marka Rothki. Wieczorne rozmowy” dr Agnieszka Morawińska (Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie) rozmawia z Wojciechem Fangorem (malarzem i grafikiem). Muzeum Narodowe w Warszawie, 11 lipca 2013 r. [1h34 min]  

On maluje tak jak ja! Nie jestem jedynym mięczakiem! – powiedzieć miał Wojciech Fangor, kiedy w latach 60. XX wieku pierwszy raz zobaczył dzieła Marka Rothki w galerii w Nowym Jorku.  

Dopiero po wyjeździe na Zachód zobaczyłem w albumach z reprodukcjami co się dzieje w Ameryce. Nawet byłem zaszokowany, bo po raz pierwszy zobaczyłem prace Marka Rothki. Facet maluje tak, jak ja malowałem! Troszkę inaczej, ale w podobnym duchu, podobna sprawa. Z jednej strony było to dla mnie potwierdzenie własnej pozycji, a z drugiej rozczarowanie, że nie jestem wyjątkiem – tymi słowami Wojciech Fangor po latach skomentował swoje artystyczne odkrycie dokonane po wyjeździe z Polski w 1961 roku.  

Wojciech Fangor urodził się w 1922, a Mark Rothko w 1903 roku. Styl prac obu artystów jest podobny, ale obaj dochodzili do swoich najlepszych dzieł zupełnie innymi drogami. Obecnie Mark Rothko oraz Wojciech Fangor są uznanym na całym świecie artystami, a ich prace znajdują się w muzeach i kolekcjach prywatnych na całym świecie.  

W pierwszej części Wojciech Fangor przedstawia swoją młodość do lat 60. XX wieku – prywatne studia u Felicjana Kowarskiego i Tadeusza Pruszkowskiego, zaoczne ukończenie Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w 1946 roku.  

Cześć druga rozmowy dotyczyła pobytu artysty w Stanach Zjednoczonych. W 1970 roku Wojciech Fangor jako jedyny dotychczas polski artysta, miał indywidualną wystawę w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. W latach 60. i 70.XX wieku stworzył serię obrazów z charakterystycznymi kołami i falami, wywołujących efekty optyczne, podobne do uzyskiwanych w sztuce op-artu.  

Szybko został dostrzeżony przez krytykę artystyczną. Udało mu się zaistnieć zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych – stał się cenionym artystą, wykładowcą znanych uczelni artystycznych, autorem artykułów i esejów.  

W trzeciej części dr Agnieszka Morawińska zapytała Wojciecha Fangora o różnice w kształtowaniu, nauczaniu młodych artystów w Polsce i Stanach Zjednoczonych.  

W Muzeum Narodowym w Warszawie od 7 czerwca do 1 września 2013 r. odbyła się wystawa „Mark Rothko. Obrazy z National Gallery of Art w Waszyngtonie”. Jest to pierwsza w Polsce monograficzna prezentacja znakomitego współtwórcy szkoły nowojorskiej, znanego przede wszystkim z wielkoformatowych abstrakcji określanych jako „malarstwo pól koloru”. Wystawa tego wielkiego mistrza sztuki XX wieku zamyka Rok Jubileuszowy 150-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.  

Mark Rothko – urodzony jako Marcus Rothkowicz 25 września 1903 roku w Dźwińsku w Rosji (dawniej Dyneburg, obecnie Daugavpils na Łotwie), w 1913 roku wyemigrował z rodziną do Ameryki. Tam ukończył szkołę w Portland, w stanie Oregon, następnie studiował w Yale, aż w końcu osiadł w Nowym Jorku czasów wielkiego kryzysu. Należał do pokolenia, które stworzyło wielką sztukę amerykańską, interesował się filozofią, muzyką i teorią sztuki, był również stałym bywalcem świetnych muzeów nowojorskich. Otacza go legenda mrocznego mistrza – Rembrandta swoich czasów, a jego obrazy biją dziś rekordy cenowe na międzynarodowych rynkach sztuki, jednak w Polsce pozostaje dotąd niemal nieznany.  

Znajdź nas:       
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/