Z Miłości do Gór
Podcast Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Edukacja
88. Szkoła życia Jadwigi Zamoyskiej - część 3
2023-09-08 15:25:00
Trzecia część opowieści o Jadwidze Zamoyskiej, jednej z najciekawszych polskich postaci przełomu XIX i XX wieku i założycielce Szkoły Domowej Pracy Kobiet. Ta wyjątkowa instytucja miała swoją siedzibę w budynku w zakopiańskich Kuźnicach, gdzie dziś mieści się dyrekcja Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jadwiga Zamoyska odebrała bardzo staranne wykształcenie. Znała język francuski, angielski, szwedzki, a nawet perski. Jej syn - Władysław hrabia Zamoyski, kupił dobra zakopiańskie w 1889 roku ratując tym samym tatrzańskie lasy od zupełnego zniszczenia. W trzeciej część pozostajemy w kórnickim zamku. Bartek Solik razem z Edytą Bątkiewicz-Szymanowską - kustosz w Bibliotece Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk, zaglądają do archiwów, gdzie przechowywane są listy Jadwigi Zamoyskiej. Zapraszamy!
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Na ilustracji: Jadwiga Zamoyska, lata 50. XIX w.. W tle budynek Szkoły Domowej Pracy Kobiet w Kuźnicach. Fotografie pochodzą ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej PAN.
Materiały wykorzystane w audycji:
Maria Zamoyska. Wspomnienia, oprac. i red. M. Biniaś-Szkopek, I. Kraszewski, K. Rataj, Kórnik 2017
Jadwiga Zamoyska w domu rodzinnym i na emigracji. Wspomnień część I, oprac. i red. E. Bątkiewicz-Szymanowska, M. Biniaś-Szkopek, Kórnik 2013
Jadwiga Zamoyska między Londynem a Stambułem. Wspomnień część II, oprac. i red. E. Bątkiewicz-Szymanowska, M. Biniaś-Szkopek, Kórnik 2013
Czaplicka M., Moje wspomnienia. Szkoła Domowej Pracy Kobiet w Zakopanem - Kuźnicach, "Nasza Przeszłość", t. 19 (1964)
Czachowska M., Generałowa Jadwiga Zamoyska (1831-1923). Życie i dzieło, Poznań 2011
Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995
Długołęcka L., Pinkwart M., Zakopane. Przewodnik historyczny, Warszawa 1989
87. Szkoła życia Jadwigi Zamoyskiej - część 2
2023-08-13 10:41:42
Druga część opowieści o Jadwidze Zamoyskiej, jednej z najciekawszych polskich postaci przełomu XIX i XX wieku i założycielce Szkoły Domowej Pracy Kobiet. Ta wyjątkowa instytucja miała swoją siedzibę w budynku w zakopiańskich Kuźnicach, gdzie dziś mieści się dyrekcja Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jadwiga Zamoyska odebrała bardzo staranne wykształcenie. Znała język francuski, angielski, szwedzki, a nawet perski. Jej syn - Władysław hrabia Zamoyski, kupił dobra zakopiańskie w 1889 roku ratując tym samym tatrzańskie lasy od zupełnego zniszczenia. W drugiej część razem z Bartkiem Solikiem pozostajemy w kórnickim zamku. Zapraszamy!
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Na ilustracji: Jadwiga Zamoyska, lata 50. XIX w.. W tle budynek Szkoły Domowej Pracy Kobiet w Kuźnicach. Fotografie pochodzą ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej PAN.
Materiały wykorzystane w audycji:
Maria Zamoyska. Wspomnienia, oprac. i red. M. Biniaś-Szkopek, I. Kraszewski, K. Rataj, Kórnik 2017
Jadwiga Zamoyska w domu rodzinnym i na emigracji. Wspomnień część I, oprac. i red. E. Bątkiewicz-Szymanowska, M. Biniaś-Szkopek, Kórnik 2013
Jadwiga Zamoyska między Londynem a Stambułem. Wspomnień część II, oprac. i red. E. Bątkiewicz-Szymanowska, M. Biniaś-Szkopek, Kórnik 2013
Czaplicka M., Moje wspomnienia. Szkoła Domowej Pracy Kobiet w Zakopanem - Kuźnicach, "Nasza Przeszłość", t. 19 (1964)
Czachowska M., Generałowa Jadwiga Zamoyska (1831-1923). Życie i dzieło, Poznań 2011
Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995
Długołęcka L., Pinkwart M., Zakopane. Przewodnik historyczny, Warszawa 1989
86. Szkoła życia Jadwigi Zamoyskiej - część 1
2023-08-03 16:30:00
Pierwsza część opowieści o Jadwidze Zamoyskiej, jednej z najciekawszych polskich postaci przełomu XIX i XX wieku i założycielce Szkoły Domowej Pracy Kobiet. Ta wyjątkowa instytucja miała swoją siedzibę w budynku w zakopiańskich Kuźnicach, gdzie dziś mieści się dyrekcja Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jadwiga Zamoyska odebrała bardzo staranne wykształcenie. Znała język francuski, angielski, szwedzki, a nawet perski. Jej syn - Władysław hrabia Zamoyski, kupił dobra zakopiańskie w 1889 roku ratując tym samym tatrzańskie lasy od zupełnego zniszczenia. W pierwszej części Bartek Solik wyrusza do zamku w Kórniku, aby spotkać się ze znawcami biografii Jadwigi Zamoyskiej. Zapraszamy!
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Na ilustracji: Jadwiga Zamoyska, lata 50. XIX w.. W tle budynek Szkoły Domowej Pracy Kobiet w Kuźnicach. Fotografie pochodzą ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej PAN.
Materiały wykorzystane w audycji:
Maria Zamoyska. Wspomnienia, oprac. i red. M. Biniaś-Szkopek, I. Kraszewski, K. Rataj, Kórnik 2017
Jadwiga Zamoyska w domu rodzinnym i na emigracji. Wspomnień część I, oprac. i red. E. Bątkiewicz-Szymanowska, M. Biniaś-Szkopek, Kórnik 2013
Jadwiga Zamoyska między Londynem a Stambułem. Wspomnień część II, oprac. i red. E. Bątkiewicz-Szymanowska, M. Biniaś-Szkopek, Kórnik 2013
Czaplicka M., Moje wspomnienia. Szkoła Domowej Pracy Kobiet w Zakopanem - Kuźnicach, "Nasza Przeszłość", t. 19 (1964)
Czachowska M., Generałowa Jadwiga Zamoyska (1831-1923). Życie i dzieło, Poznań 2011
Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995
Długołęcka L., Pinkwart M., Zakopane. Przewodnik historyczny, Warszawa 1989
85. Baśń o Królu Wężów - część 2
2023-06-21 08:07:00
Druga część "Baśni tatrzańskiej o Królu Wężów". W pierwszym odcinku przenieśliśmy się w odległe czasy, kiedy na krakowskim tronie zasiada Król Wyporek, a ród Olbrzymów mocą głosu wznosi Tatry. W Szczawnicy żyją Kasia i Jaś, którzy mimo łączącej ich wielkiej miłości nie mogą mieć dzieci. Za radą starego górala, Kasia połyka czarodziejską perłę i dziewięć miesięcy później rodzi chłopca. Rodzice dają mu na imię Perłowic. Według legendy to on uratuje górali przed niebezpieczeństwem czyhającym wysoko w niedostępnych górach. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik razem z Markiem Kotem opowiadają jedną z najpiękniejszych tatrzańskich baśni. Zapraszamy!
Na zdjęciu: ilustracja Walerego Eljasza-Radzikowskiego (polona.pl)
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Janicka-Krzywda U., Ceklarz K., Czary góralskie, Zakopane 2014
Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Encyklopedia tatrzańska, Warszawa 1973
Obrochta J., Opowiadanie starego górala, Kraków 1912
Przerwa-Tetmajer K., Bajeczny świat Tatr: z illustracyami, Warszawa 1906
Łapczyński K., Baśń tatrzańska o Królu Wężów. Wedle opowiadania górali szczawnickich spisał Kazimierz Łapczyński, Pam. Tow. Tatrz. T.XXVI
freesound.org/s/339324/ freesound.org/s/620745/ freesound.org/s/363122/ freesound.org/s/157616/ freesound.org/s/249686/ freesound.org/s/7138/ freesound.org/s/409143/ freesound.org/s/59451/ freesound.org/s/13533/ freesound.org/s/30832/ freesound.org/s/524238/ freesound.org/s/244942/ freesound.org/s/533571/ freesound.org/s/65795/ freesound.org/s/70100/ freesound.org/s/449652/ freesound.org/s/234288/ freesound.org/s/556713/ freesound.org/s/256513/ freesound.org/s/243629/ freesound.org/s/370937/ freesound.org/s/423285/ freesound.org/s/423286/ freesound.org/s/218184/ freesound.org/s/196671/ freesound.org/s/584595/ freesound.org/s/44217/ freesound.org/s/446753/ freesound.org/s/24003/
84. Baśń o Królu Wężów - część 1
2023-06-04 07:30:00
W tej i kolejnej części wysłuchamy "Baśni tatrzańskiej o Królu Wężów". Beznogi gad był postrachem górali i strażnikiem skarbów ukrytych w ziemi. Według legendy Gadzi Król zamieszkiwał wysokie górskie szczyty, a jego cielsko - grube niczym jodłowy pień, pokryte było szczerosrebrną zbroją z mieniącej się łuski. Na łbie miał czub z diamentów i koronę z brylantowych rózg, a kiedy groziło mu niebezpieczeństwo gwizdem zwoływał swoich poddanych. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik razem z Markiem Kotem opowiadają jedną z najpiękniejszych tatrzańskich baśni. Zapraszamy!
Na zdjęciu: ilustracja Walerego Eljasza-Radzikowskiego (polona.pl)
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Janicka-Krzywda U., Ceklarz K., Czary góralskie, Zakopane 2014
Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Encyklopedia tatrzańska, Warszawa 1973
Obrochta J., Opowiadanie starego górala, Kraków 1912
Przerwa-Tetmajer K., Bajeczny świat Tatr: z illustracyami, Warszawa 1906
Łapczyński K., Baśń tatrzańska o Królu Wężów. Wedle opowiadania górali szczawnickich spisał Kazimierz Łapczyński, Pam. Tow. Tatrz. T.XXVI
freesound.org/s/339324/ freesound.org/s/620745/ freesound.org/s/363122/ freesound.org/s/157616/ freesound.org/s/249686/ freesound.org/s/7138/ freesound.org/s/409143/ freesound.org/s/59451/ freesound.org/s/13533/ freesound.org/s/30832/ freesound.org/s/524238/ freesound.org/s/244942/ freesound.org/s/533571/ freesound.org/s/65795/ freesound.org/s/70100/ freesound.org/s/449652/ freesound.org/s/234288/ freesound.org/s/556713/ freesound.org/s/256513/ freesound.org/s/243629/ freesound.org/s/370937/ freesound.org/s/423285/ freesound.org/s/423286/ freesound.org/s/218184/ freesound.org/s/196671/ freesound.org/s/584595/ freesound.org/s/44217/ freesound.org/s/446753/ freesound.org/s/24003/
83. Kąpiele w Jaszczurówce
2023-05-25 19:00:00
To była pierwsza i przez długi czas jedyna cieplica w Polsce. Woda z termalnego źródła miała niewiele ponad 20 stopni Celsjusza. Pod koniec XIX wieku tłumy gości ciągnęły tu z Zakopanego, żeby w otoczeniu świerkowych lasów zażywać przepysznych kąpieli. W szczycie popularności baseny odwiedzali znani goście - kąpał się tutaj m.in. Henryk Sienkiewicz. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik zagląda z mikrofonem do Jaszczurówki. Gościem audycji jest Paweł Skawiński, dawny dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego. Zapraszamy!
Na zdjęciu: Basen na Jaszczurówce z podwodnej perspektywy. Fot. Wiesław Prażuch/archiwum Muzeum Narodowego w Warszawie (fotografia pochodzi z książki "Tatrzańska Atlantyda")
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Pisera K., Jak dawniej po Tatrach chadzano, Zakopane 2013
Mazik P., Tatrzańska Atlantyda, Zakopane 2014
Eljasz W., Ilustrowany przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnic, Kraków 1900
Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Encyklopedia tatrzańska, Warszawa 1973
82. Zamarłe echo, czyli Tatry w starym kinie
2023-04-17 21:00:00
Film “Zamarłe echo” w reżyserii Adama Krzeptowskiego miał swoją premierę w lutym 1934 roku, a zdjęcia powstały w tatrzańskich plenerach. Krytycy nie pozostawili na filmie suchej nitki pisząc, że to dość mierny dramat miłosny o mętnej fabule. Chwalono natomiast zdjęcia i brawurowe sceny nad przepaścią. W filmie wystąpiła m.in. młoda debiutantka Dzina Oleńska oraz Zbigniew Staniewicz, przedwojenny amant, którego życie zakończyło się w dramatycznych okolicznościach trzy miesiące po premierze filmu. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z Markiem Telerem, dziennikarzem i autorem wydanej przez Wydawnictwo Bellona książki "Amanci II Rzeczypospolitej". Zapraszamy!
Na zdjęciu: Dzina Oleńska i Zbigniew Staniewicz na planie filmu "Zamarłe echo". Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Teler M., Amanci II Rzeczpospolitej, Warszawa 2022
Malczewski r., Pępek świata. Wspomnienia z Zakopanego, Dziekanów Leśny 2011
Teler M., Zbigniew Staniewicz: tragiczny koniec amanta z Dzikich pól https://histmag.org/Zbigniew-Staniewicz-tragiczny-koniec-amanta-z-Dzikich-pol-20654, dostęp 14.04.2022
Teler M., Zbigniew Staniewicz, Ofiara zawody życiowego czy porachunków osobistych https://stare-kino.pl/zbigniew-staniewicz-ofiara-zawodu-zyciowego-czy-porachunkow-osobistych/, dostęp 14.04.2022
81. Milion jaj w Tatrach
2023-04-08 09:05:56
Jaja niektórych tatrzańskich ptaków wyglądają jak najbardziej fantazyjne pisanki. Inne kolorem i wielkością przypominają małe czekoladowe jajeczka, które przed Wielkanocą wkładamy do koszyków. Mimo zimowej aury, opadów śniegu i niskich temperatur ptaki zamieszkujące Tatrzański Park Narodowy przystąpiły do lęgów. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z ornitologiem Stanisławem Brońskim z Tatrzańskiego Parku Narodowego. Zapraszamy!
Na zdjęciu: jajo orła przedniego (Aquila chrysaetos). Żródło: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aquila_chrysaetos_MHNT.ZOO.2010.11.88.3.jpg
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Svensson L., Mullarney K., Zetterstrom D.: Przewodnik Collinsa. Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Warszawa, 2017.
Cichocki W., Ptaki tatrzańskich regli https://tpn.pl/poznaj/zwierzeta/ptaki-tatrzanskich-regli dostęp 07.04.2023
Broński S., Pomurnik https://tpn.pl/poznaj/zwierzeta/pomurnik dostęp 07.04.2023
80. Limba - królowa tatrzańskich borów
2023-04-06 17:12:56
Piękne, prastare limby są symbolem Tatr. W Polsce tylko tu występują w stanie dzikim. Rosną bardzo powoli, a pierwszy raz zakwitają w wieku około sześćdziesięciu lat. Są wyjątkowo odporne, a ich silnie rozwinięty system korzeniowy zapobiega wywrotom nawet podczas najpotężniejszych wiatrów halnych. Przez kilka stuleci człowiek intensywnie użytkował limby, co w niektórych miejscach przyczyniło się do ich zupełnego wyniszczenia. W dzisiejszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z prof. dr hab. inż. Jerzym Szwagrzykiem - kierownikiem Katedry Bioróżnorodności Leśnej na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie oraz z Antonim Ziębą - doktorem nauk leśnych z Tatrzańskiego Parku Narodowego. Zapraszamy!
Na zdjęciu: limba nad Morskim Okiem. Fot. Bartek Solik
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
Skrzydłowski T., Słama B., O drzewach, które wybrały Tatry, Zakopane.
Szafer W., Dziesięć tysięcy lat historii lasu w Tatrach, Kraków 1966
Białobok S. (red.), Limba Pinus Cembra L. Nasze drzewa leśne, Zakład Dendrologii i Arboretum Kórnickie PAN, PWN, Warszawa - Poznań 1971
Zwijacz - Kozica T., Skrzydłowski T., Limba królowa tatrzańskich borów https://tpn.pl/poznaj/wody/rosliny/limba-krolowa-tatrzanskich-borow, dostęp 03.04.2023
79. Uwaga lawina!
2023-03-09 19:48:32
Jak wynika ze statystyk Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, najwięcej wypadków lawinowych zdarza się, kiedy w Tatrach obowiązuje drugi i pierwszy stopień zagrożenia lawinowego. Wielu z nas - turystów, traci czujność, bo przecież w tabeli zagrożenia są jeszcze stopnie: znaczny, wysoki i bardzo wysoki. Tymczasem nawet kiedy pokrywa śnieżna jest w górach na ogół dobrze związana i stabilna musimy pamiętać o umiejętnym planowaniu wycieczki. W dzisiejszym podcaście Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z Adamem Maraskiem, ratownikiem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego z blisko 50-letnim doświadczeniem. Zapraszamy!
Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik
Na zdjęciu: praca z łopatą i sondą lawinową. Fot. Bartek Solik
Materiały wykorzystane w audycji:
https://freesound.org/s/58962/
https://freesound.org/s/30306/
https://freesound.org/s/117136/
https://freesound.org/s/267222/