Na Marginesach
Na Marginesach. Podcast o książkach. Zaprasza Hanna Mirska-Grudzińska z Wydawnictwa Marginesy
Odc. 40 – „Krew, ropa, pot i łzy” – o książce „Doktor Bogumił” z serii „Uczniowie Hippokratesa” rozmawiamy z Ałbeną Grabowską.
2020-11-20 07:00:00
Bogumił Korzyński rozpoczyna pracę w warszawskim Szpitalu Dzieciątka Jezus. Jest rok 1850. Szpital połowy XIX wieku wciąż spływa ropą, krwią i brudem, a najlepszym chirurgiem jest ten, który potrafi w jak najkrótszym czasie wykonać operację i nie zabić przy tym pacjenta. Bogumił pragnie zostać ginekologiem i tym samym pomóc kobietom takim jak jego żona, która kolejny poród niemalże przypłaca życiem. Jednocześnie doktor zmaga się z własnymi demonami i przeszłością, o której ani żona, ani jej powszechnie szanowana rodzina lekarska nie mają pojęcia. W codziennej praktyce i korespondencji ze światowymi autorytetami medycznymi towarzyszy mu zafascynowana medycyną i znająca języki szwagierka Augusta, która marzy, żeby zostać lekarką. Tymczasem zawód ten jest zarezerwowany wyłącznie dla mężczyzn. Kobiety nie mają wstępu na uniwersytety. Nobliwa kadra medyczna jest niechętna wszelkim reformom. Augusta znajduje jednak sposób, żeby wedrzeć się do zamkniętego dla kobiet grona uczniów Hippokratesa… W powieści prawdziwe odkrycia światowej medycyny przeplatają się z osobistą historią rodzinną bohaterów, co pokazuje trudności, przed jakimi stawali polscy lekarze w drugiej połowie XIX wieku. O trudnej, bolesnej historii leczenia ludzi i losów lekarzy, którzy stawiali wszystko na jedną kartę byleby pomóc, a także o kobietach, które mimo wiedzy i chęci mogły być tylko powiernicami i pomocnicami mężczyzn lekarzy.
Z Ałbena Grabowską rozmawia Hanna Mirska-Grudzińska.
Odc. 39 - „Będę zawsze czytany” – o Leopoldzie Tyrmandzie – pisarzu o „białych oczach” opowiada Marcel Woźniak
2020-11-13 11:02:56
Książka o której dziś opowiemy zatytułowana „ Tyrmand. Pisarz o białych oczach” to literacka podróż śladami Leopolda Tyrmanda i ludzi, których wyobraźnią zawładnął, to scenariusz hollywoodzkiego filmu. Warszawskie zaułki, kalifornijskie bezdroża, nowojorski zgiełk i moskiewskie mrozy. Książkę graficznie wraz z okładką opracowała Anna Pol, a napisał ją Marcel Woźniak pisarz, scenarzysta telewizyjny, dziennikarz, biograf Leopolda Tyrmanda, autor kryminałów Powtórka (2017), Mgnienie (2017) i Otchłań (2018) oraz licznych opowiadań. Związany z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, współpracuje z Instytutem Literatury w Krakowie. Podczas podróży śladami Tyrmanda odwiedził oba wybrzeża USA, Rosję, Litwę i Niemcy. Z autorem rozmawia Hanna Mirska-Grudzińska.
Odc. 38 - "Nie jesteś sama" - mówią mężczyźni: nasi autorzy, dziennikarze, koledzy, współpracownicy.
2020-11-06 13:04:35
Jak wygląda polski świat z ich perspektywy? Co chcieliby powiedzieć kobietom, gdyby mogli zwrócić się jednocześnie do każdej z nich i wszystkich razem? Jak dziś widzą siebie i swoje działania w świecie, który musi się zmienić, bo maszyna zmian ruszyła i raczej nie ma odwrotu. Mówią: Chris Niedenthal, Piotr Rogoża, Marcel Woźniak, Paweł Ochmann, Krzysztof Zajas, Michał Nogaś, Jakub Ćwiek 8. Janusz Majewski, Wojciech Chmielarz, Tomasz Staniszewski, Dariusz Jaroń, Adam Szaja, Max Cegielski i Daniel Wyszogrodzki. Z gośćmi rozmawia Hanna Mirska-Grudzińska.
Odc. 37 – „Gdzie jesteście przyjaciele moi?” – Wojciecha Pszoniaka i Włodzimierza Niderhausa wspomina Janusz Majewski. Z gościem rozmawia Hanna Mirska-Grudzińska.
2020-11-01 10:32:14
Włodzimierz Niderhaus – producent filmowy, długoletni dyrektor Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych: człowiek renesansu, który umożliwiał drogę zawodową niejednemu twórcy, wspierał młodych, dawał nadzieję starym, szanował i pomagał mistrzom o których nikt się nie dziś już upominał: motywował, pomagał, organizował. Jako producent i koproducent brał udział w powstaniu około 50 filmów fabularnych. Był producentem m.in. „Różyczki” z 2010 roku w reżyserii Jana Kidawy-Błońskiego, który to film otrzymał Złote Lwy na 35. FPFF w Gdyni. W 2015 otrzymał Srebrne Lwy 40. Festiwalu Filmowego w Gdyni jako producent filmu „Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy” w reżyserii Janusza Majewskiego. Odszedł 9 maja 2020 roku.
Wspomnimy wspaniałego aktora Wojciecha Pszoniaka, którego wybitne role filmowe i teatralne są nie do zapomnienia i nikt nigdy nie zagra ich lepiej. Janusz Korczak, Robespierre w „Dantonie”, doktor Marglewski ze „Szpitala Przemienienia”,Josełe z „Austerii”, Stańczyk z „Wesela” czy Moryc z „Ziemi Obiecanej” już zawsze będą mieli twarz Wojciecha Pszoniaka.
„Cztery dekady temu po raz pierwszy spotkał się na planie filmowym z Januszem Majewskim. Zagrał wówczas biegłego sądowego podczas procesu w Krakowie w słynnej „Sprawie Gorgonowej”. Po wielu latach przerwy pojawił się w jego autobiograficznej „Małej maturze 1947”. Wcielił się tam w postać majora Trzaski. Wreszcie został obsadzony – jako stroiciel fortepianów Felicjan Zuppe – w „Excentrykach, czyli po słonecznej stronie ulicy”. Film zdobył Srebrne Lwy na Festiwalu Filmowym w Gdyni, a Wojciech Pszoniak, potwierdzając tym sam swój nieprzeciętny talent komediowy, został wyróżniony nagrodą za najlepszą rolę drugoplanową. Wspomniana kreacja spotkała się również z uznaniem członków Polskiej Akademii Filmowej, którzy przyznali mu Orła – Polską Nagrodę Filmową (2016)”. (za: Marcin Zawiśliński www.pisf.pl). Odszedł 19 października 2020 roku.
Odc. 36 – „Siłaczka i heros” – Zofię Nasierowską i Gustawa Holoubka wspomina ich biografka Zofia Turowska. Z gościem rozmawia Hanna Mirska-Grudzińska.
2020-11-01 10:32:02
Zofia Nasierowska – fotografka, portrecistka, wspaniała gospodyni pensjonatu na Mazurach w czasach, kiedy o takim pensjonacie jak Dwór Mazurski Morena można było pomarzyć albo znaleźć za granicą. Jej pozytywistyczne zacięcie i edukacja, którą niczym siłaczka szerzyła prawie 40 lat temu na Mazurach są dzisiaj inspiracją dla wielu kobiet. I nie dość, że jej fotografie uchodzą dziś za kultowe, to ją samą uznalibyśmy za trendsetterkę, tak dobrze wyczuwała klimaty zmian. Odeszła 3 października 2011 roku.
Opowiemy o Gustawie Holoubku, aktorze, mistrzu i autorytecie, którego życie i praca wyznaczają dziś drogę wielu ludziom i to tym najmłodszym. Honor i nieugięta postawa wobec wszelkiej władzy i polityków, a także humor i dystans, przyjacielskie i łagodne spojrzenie na świat pomagało mu przezwyciężać wiele i wiele osiągnąć. Odszedł 6 marca 2008 roku.
Odc. 35 - „Taka przyjaźń się nie zdarza”- Stanisława Kasprzysiaka wspomina Janusz Majewski. Z gościem rozmawia Hanna Mirska-Grudzińska.
2020-11-01 10:31:50
Stanisław Kasprzysiak – tłumacz i architekt, eseista i prozaik, archeolog, scenograf i scenarzysta, wspaniały rysownik i erudyta, który dla polskich czytelników na nowo przełożył powieść Giuseppe di Lampedusy Lampart pod nowym tytułem Gepard i niektóre powieści Andrei Camilleri z cyklu o komisarzu Salvo Montalbano z Sycylii.
Od 1975 roku zajmował się tłumaczeniem dzieł literatury włoskiej. Przełożył między innymi: Pieśni/Canti (2020) Giacomo Leopardiego, Dzień sądu Salvatore Satty (1982), Narodziny filozofii Giorgio Colliego (1991), Granice duszy (1994) i Co pozostaje (2001) Nicoli Chiaromonte, Drzewa bez Bogów Guido Ceronettiego (1994), Zaślubiny Kadmosa z Harmonią Roberta Calasso (1995). Odszedł 9 grudnia 2019 roku.
Odc. 34 - „Nie upilnuje nas nikt” – o ważnych sprawach mówią nasze autorki, tłumaczka, animatorki kultury, dziennikarki, pisarki, aktorki.
2020-10-30 17:10:50
Dziś 34. wyjątkowe wydanie podcastu na Marginesach zatytułowane „Nie upilnuje nas nikt… Tytuł ten, z inspiracji Pani Profesor Izoldy Kiec zaczerpnęliśmy z wiersza i biografii Zuzanny Ginczanki – wspaniałej, niezłomnej i wyjątkowej kobiety. Poprosiłam nasze autorki, aktorki, tłumaczkę, animatorki kultury, dziennikarki i pisarki związane w którymś momencie swej pracy zawodowej z Marginesami o to, by przemówiły do nas, do kobiet – czytelniczek ich książek, odbiorczyń ich sztuki i pracy, by powiedziały do nas wszystkich coś, co uważają za ważne, potrzebne, krzepiące, bowiem Słowa mogą wiele. Szczególnie publikując książki wierzymy, że są kluczem do wszystkiego. Rozmawiajmy, spierajmy się przekonujmy, słuchajmy, wspierajmy. Posłuchajmy innych kobiet. Naszymi gościniami są:
1.Izolda Kiec - literaturoznawczyni, teatrolożka i kulturoznawczyni.
2.Katarzyna Stanny – malarka, fotografka, graficzka, projektantka biżuterii.
3.Joanna Kuciel – Frydryszak - pisarka.
4.Ewa Penksyk - Kluczkowska - tłumaczka i redaktorka.
5.Ałbena Grabowska – pisarka i neurolożka z drugim stopniem specjalizacji i doktoratem.
6.Sonia Bohosiewicz - aktorka, artystka kabaretowa, piosenkarka.
7. Anna Pol – malarka, ilustratorka, graficzka.
8. Zofia Turowska - reportażystka, pisarka.
9. Anna Król – pisarka, scenarzystka, reżyserka, promotorka kultury.
10. Magdalena Zawadzka - aktorka teatralna i filmowa, pisarka.
11. Zośka Papużanka - pisarka.
12. Anna Czech – redaktorka naczelna wydawnictwa dla dzieci KROPKA.
13. Anna Dudzińska - reporterka Polskiego Radia Katowice.
14. Agata Napiórska - dziennikarka i tłumaczka, pisarka.
Rozmawiała i wysłuchała Hanna Mirska-Grudzińska.
Odc. 33 - „Jaka ja byłam nie wie nikt, kogo lubiłam nie wie nikt…”- o pierwszej i najlepszej biografii Agnieszki Osieckiej opowiada jej autorka Zofia Turowska
2020-10-23 18:05:08
Nikomu nie żal pięknych kobiet
choć każda promień w oczach ma…
Panowie patrzą w oczy nam
panowie piją zdrowie dam…
a z nami idzie śpiewka to
ona to sobie radę da...
Dawała sobie radę z pisaniem, miała niezaprzeczalny talent. Trudniej szło jej z życiem osobistym. Goniła uczucie jak goni się króliczka: już... już się go łapie, co za podnieta! A on umyka... Przed nami pierwszy z wydanych i najlepszy z dotychczasowych portret Osieckiej – poetki, autorki ponad dwustu tekstów piosenek, kilku powieści, spektakli telewizyjnych, a nawet znanego hasła „Coca-Cola to jest to!”, dziennikarki, matki, żony, kochanki, kobiety towarzyskiej.
O biografii Agnieszki Osieckiej zatytułowanej „Nikomu nie żal pięknych kobiet” w rozmowie z Hanną Mirską – Grudzińską opowie Zofia Turowska. Porozmawiamy o bohaterce pełnej życia, wolnej, niedającej się ograniczać konwenansom, a także o tym, dlaczego zmieniono tytuł książki i dlaczego Agnieszka Osiecka do dziś inspiruje i zachwyca nowe pokolenia czytelników i miłośników jej twórczości. Dlaczego niezmiennie i nieustająco ciekawi nas jej życie osobiste przez które przemawiają do nas jej wiersze, piosenki, wspomnienia. Bo Agnieszka Osiecka według Zofii Turowskiej to wiele Agnieszek w jednej kobiecie.
Odc. 32 - „Gotuję pod Twoim wpływem” – o pasji gotowania i miłości do historii opowiada Paweł Ochman.
2020-10-16 07:00:00
Zapraszamy w kulinarną podróż po wszystkich regionach Polski. Poznajmy zapomniane i nowe dania w wersjach roślinnych.
W "Roślinnej kuchni regionalnej" odkryjemy jaki wpływ na charakter potraw miały zabory, warunki przyrodnicze, miejscowa ludność i jej upodobania, a także położenie geograficzne. Gdy zaczniemy gotować według przepisów WEGANONA pokochamy dziędziuchy z Lubelszczyzny, hołubcie z Pomorza Zachodniego, fujarki pastusze z Podkarpacia, ruchańce z Kujaw czy bomby legnickie pochodzące z Dolnego Śląska. Przekonamy się, jak smakują ziemniaki z jagodami, „pizza” z Borów Tucholskich i owocowe zupy z niezwykłymi dodatkami.
Po lekturze będziemy już wiedzieć, co zrobić z czerstwego chleba, gdzie dodać pasternak, brukiew i kalarepę. Co króluje na świątecznych stołach Śląska czy Małopolski. Jakie słodkości na Tłusty Czwartek można przygotować na Pomorzu, Mazowszu, Kujawach czy Podlasiu. Zaskoczeń nie będzie końca – choćby takich, że wiele tradycyjnych polskich potraw jest wegańskich od stuleci.
Z gościem podcastu rozmawia Ewa Karwan-Jastrzębska.
Odc. 31 - „Pragnienie czułości” – o miłości Anny Kowalskiej i Marii Dąbrowskiej opowiada Sylwia Chwedorczuk
2020-10-09 07:00:00
Powieściopisarka, nowelistka, redaktorka. Żona Jerzego, partnerka Marii, matka Tuli. Kim jest bohaterka rozmowy?
Anna Kowalska była osobą niezwykłej energii, temperamentu i rozległych horyzontów, błyskotliwą intelektualistką, przewrotną i władczą osobą. Znała grekę, łacinę, angielski, niemiecki, biegle mówiła po francusku. Do swojej twórczości zwykle odnosiła się krytycznie, ale pisać nie przestawała. Praca literacka była jej jedynym zawodowym wyborem i celem. Wyjątkowość twórczego talentu Kowalskiej można odnaleźć w prowadzonej od 1940 roku niemającej podobnego przykładu w historii literatury polskiej korespondencji z Marią Dąbrowską.
Czy magia bliskości intelektualnej czy może wzmacniać więź zmysłową między dwojgiem partnerów? Jak obcuje się z czymś tak intymnym jak listy dwóch darzących się uczuciem intelektualistek? Jak życiowe, osobiste wybory wpływają na język uprawianej literatury?
Z gościnią podcastu „Na marginesach” rozmawia Ewa Karwan-Jastrzębska.