Azja Kręci - podkast Pięciu Smaków

Dwie mocne bohaterki i dwie zupełnie odmienne strategie korzystania z bogactwa kulturowego Azji Południowo-Wschodniej. "Raya i ostatni smok" to pierwsza disneyowska historia inspirowana mitologią tego regionu, a wyprodukowana dla Netflixa "Trese" to ekranizacja popularnego filipińskiego komiksu, w którym rzeczywistość współczesnej Manili łączy się z niesamowitymi opowieściami o szamankach, duchach i żyjących w ludzkim świecie potworach. 

Azja Południowo-Wschodnia to rejon, w którym przez ostatnie dwie dekady powstało wiele studiów animacji i postprodukcji, pracujących na zlecenia największych wytwórni filmowych świata - z Hollywood, Japonii czy Korei Południowej. Realizuje się tam wiele etapów prac nad światowymi blockbusterami, a najbardziej utalentowani twórcy często migrują, zajmując ważne stanowiska w tychże wytwórniach. Do tej pory bardzo rzadko mieli jednak okazję opowiadać swoje własne historie i pokazywać rzeczywistość, w której na co dzień żyją. 

Czy Raya i Trese otworzą światowe ekrany dla fabuł z Azji Południowo-Wschodniej? Czy Disney i Netflix cynicznie zawłaszczają atrakcyjne treści dla własnego zysku? Jak wygląda ich dbałość o autentyczność historii i stwarzanie miejsca dla artystów i artystek z regionu?

Na te pytania szukamy odpowiedzi w 30. odcinku podkastu - wraz z naszym gościem specjalnym, Avidem Liongorenem, założycielem niezależnego filipińskiego studia animacji Rocketsheep Studio. To miejsce stworzone z wielkiej miłości do animacji i miejskiej kultury Filipin, które od ponad dekady promuje rodzime treści i tworzy oryginalne animacje dla dorosłych.

• Raya i ostatni smok / Raya and the Last Dragon, reż. Don Hall, Carlos López Estrada, Stany Zjednoczone 2021
• Mulan, reż. Niki Caro, Stany Zjednoczone 2020
• Upin & Ipin, Malezja, seria od 2007
• BoBoiBoy, Malezja, seria 2011-2016
• BoBoiBoy: The Movie, reż. Nizam Razak, Malezja 2016
• The Legend of Muay Thai: 9 Satra, reż.  Pongsa Kornsri, Nat Yoswatananont, Gun Phansuwon, Tajlandia 2018
• Barangay 143, reż. Jyotirmoy Saha, Filipiny, seria 2018-2021
• RPG Metanoia, reż. Luis C. Suárez, Filipiny 2010
• Hayop Ka! (You animal!), reż. Avid Liongoren, Filipiny 2020
• Trese, Filipiny, Singapur, Indonezja, seria od 2021

Po latach znikomej obecności twórców i bohaterów azjatyckiego pochodzenia w amerykańskim kinie, od jakiegoś czasu obserwujemy znaczący zwrot akcji. Nagrody dla "Parasite", "Kłamstewka" czy "Minari", Oscar dla Chloé Zhao, zapowiedzi pierwszej marvelowskiej produkcji z azjatyckim superbohaterem - wygląda na to, że pewne bariery zaczęły pękać. Równocześnie Amerykanie pochodzenia azjatyckiego mierzą się w codziennym życiu z narastającą falą rasizmu i otwartej przemocy. 

Jak wyglądała historia różnych mniejszości azjatyckich, przybywających od XIX wieku do Stanów Zjednoczonych? W jakie stereotypy przez dekady ubierało ich kino głównego nurtu? Dlaczego aktorzy azjatyckiego pochodzenia nie mogli liczyć na pierwszoplanowe role? I w końcu - dlaczego sukces takich filmów jak "Minari" ma kolosalne znaczenie dla poszerzania świadomości masowego odbiorcy? Odpowiedzi na te pytania szukamy w 29. odcinku Azja Kręci!

• Awkwafina is Nora From Queens, Stany Zjednoczone, seria od 2020
• Bajecznie bogaci Azjaci / Crazy Rich Asians, reż. Jon M. Chu, Stany Zjednoczone 2018
• Better Luck Tomorrow, reż. Justin Lin, Stany Zjednoczone 2002
• Chan is Missing, reż. Wayne Wang, Stany Zjednoczone 1982
• Córka smoka / Daughter of the Dragon, reż. Lloyd Corrigan, Stany Zjednoczone 1931
• Do wszystkich chłopców, których kochałam / To All the Boys I've Loved Before, reż. Susan Johnson, Stany Zjednoczone 2018
• Eternals, reż. Chloé Zhao, Stany Zjednoczone (premiera planowana na 2021)
• Fresh Kill, Shu Lea Cheang, Stany Zjednoczone 1994
• Gook, reż. Justin Chon, Stany Zjednoczone 2017
• Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi / Star Wars: The Last Jedi, reż. Rian Johnson, Stan Zjednoczone 2017
• Imperium przepychu / Bling Empire, Stany Zjednoczone, seria od 2021
• Island of Secret Memories, reż. Loni Ding, Stany Zjednoczone 1988
• Issei: The First Generation, reż. Toshi Washizu, Stany Zjednoczone 1984
• Klub szczęścia / The Joy Luck Club, reż. Wayne Wang, Stany Zjednoczone 1993
• Kłamstewko / The Farewell, reż. Lulu Wang, Stany Zjednoczone 2019
• Król donutów / The Donut King, reż. Alice Gu, Stany Zjednoczone 2020
• Minari, reż. Lee Isaac Chung, Stany Zjednoczone 2020
• Mulan, reż. Niki Caro, Stany Zjednoczone 2020
• My Name Ain’t Suzie, reż. Angela Chan, Hongkong 1985
• Raya i ostatni smok / Raya and the Last Dragon, reż. Carlos López Estrada, Don Hall, Paul Briggs, Stany Zjednoczone 2021
• Rób, co należy / Do the Right Thing, reż. Spike Lee, Stany Zjednoczone 1989
• Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni / Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings, reż. Destin Daniel Cretton, Stany Zjednoczone (premiera planowana na 2021)
• Strawberry Fields, reż. Rea Tajiri, Stany Zjednoczone 1997
• Śniadanie u Tiffany'ego / Breakfast at Tiffany's, reż. Blake Edwards, Stany Zjednoczone 1961
• Świat Suzie Wong / The World of Suzie Wong, reż. Richard Quine, Stany Zjednoczone 1960
• Terminal USA, reż. Jon Moritsugu, Stany Zjednoczone 1994
• Woman of Fire, reż. Kim Ki-young, Korea Południowa 1971
• Zachować twarz / Saving Face, reż. Alice Wu, Stany Zjednoczone 2004

Birma jest krajem od dekad trzymanym mocnym uściskiem przez wojskową juntę (Tatmadaw), która odcięła mieszkańców od świata i od postępu cywilizacyjnego. Jest także areną najdłuższego obecnie konfliktu zbrojnego na świecie - lokalne partyzantki występują przeciwko władzom centralnym od roku 1948, czyli od momentu deklaracji niepodległości Birmy. Ostatnia dekada przyniosła spory optymizm, jeżeli chodzi o demokratyzację kraju i jego otwarcie na inne gospodarki. Niestety, militarny zamach stanu dokonany 1 lutego 2021 roku pokazał, że był to optymizm przedwczesny, a wojsko zrobi wiele, by utrzymać wpływy. Także skieruje lufy karabinów przeciwko swojemu narodowi, który wyszedł licznie na ulice, broniąc resztek wolności.

W tej trudnej rzeczywistości, w Jangonie wciąż działa Szkoła Filmowa, która w wyjątkowy sposób uczy młodych, utalentowanych ludzi sztuki dokumentowania rzeczywistości. Dyrektorką Yangon Film School od 2016 roku jest Aleksandra Minkiewicz, którą zaprosiliśmy do rozmowy w 28 odcinku Azja Kręci. Jak funkcjonuje szkoła w tak skomplikowanym politycznie otoczeniu? Czego uczą się młodzi filmowcy i jakimi technikami rejestrują swój etnicznie złożony świat? Jakie mogą być teraz konsekwencje wyjścia z kamerą na ulicę? Wreszcie, czy filmy zrealizowane w Szkole można obejrzeć poza Birmą? 

Aleksandra Minkiewicz to dyrektorka Yangon Film School w Birmie od 2016 roku. Ekspertka z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu projektami z zakresu media development, peace building, women’s empowerment i wsparcia demokracji w krajach rozwijających się (Afganistan, Sudan Południowy, Birma). Absolwentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Europejskim Viadrina w Niemczech i studiów podyplomowych w Studium Stosunków Międzykulturowych prowadzonym przez Instytut Orientalistyczny na Uniwersytecie Warszawskim. Z Birmą związana zawodowo od 2012 roku, gdzie przez wiele lat prowadziła projekty z zakresu wsparcia niezależnych mediów. W latach 2012-2017 współpracowała z Human Rights Human Dignity International Film Festival w Jangonie. Lubi filmy akcji z Hongkongu i azjatyckie filmy klasy B, ale nie ma na nie czasu, gdyż wciąż ogląda filmy dokumentalne z Birmy.

• Wave, anim. Sai Naw Kham, Mon Mon Thet Khin, Soe Yu Maw, Birma 2018
• Limbo, anim. Nwaye Zar Che Soe, Saw Eh Doh Poe, Nann Win May Aye, Birma 2018 
• Kayah Lilly, anim. Mi Mi Lwin, Aein Mek Cheimt Cheimt, Htwe Htwe, Birma 2018
• Home, anim. Maung Nay Oo, Aung Ngwe Phyo, Thida Swe, Birma 2018 
• Zwiastuny i filmy Jangońskiej Szkoły Filmowej na profilu Vimeo
• Powrót do Birmy / Gui lai de ren / Return to Burma, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2011 
• Biedni ludzie / Poor Folk, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2012 
• Biała śmierć / Bing du / Ice Poison, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2014 
• Kopalnie jadeitu / Wa yu shi de ren / Jade Miners, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2015 
• Droga do Mandalay / Zai jian wa cheng / The Road to Mandalay, reż. Midi Z, Tajwan, Birma, Indie 2016 
• Mekong 2030, reż. Kulikar Sotho, Anysay Keola, Sai Naw Kham, Anocha Suwichakornpong, Pham Ngoc Lan, Laos 2020

Sion Sono, bohater przeglądu na Pięć Smaków w Domu, to twórca korzystający z bardzo szerokiej palety gatunków i stylistyk, żonglujący cytatami z najbardziej odległych zakątków kultury. 

Sion Sono to twórca nieprzewidywalny, podejmujący artystyczne decyzje pod wpływem impulsów i kaprysów. Za kamerę chwycił, by filmować swoją poezję, spisywaną w miejskiej przestrzeni; przełomowy "Klub samobójców" nakręcił, gdy postanowił zaryzykować i zrobić coś dużego, mocnego; w 2015 roku wypuścił sześć filmów, przeskakując z szalonych projektów komercyjnych do bardzo osobistej, kameralnej niszy.

Sion Sono to także twórca osobny - zbyt mocno zanurzony w grotesce i kiczu, by być wychwalanym przez filmowych snobów i zbyt wyrafinowany, by schlebiać gustom ludzi szukających w kinie wyłącznie taniego dreszczyku emocji. 

Ale Sono to również artystyczny zwierz, oddychający sztuką i sztuką się karmiący. W 27. odcinku podkastu przyglądamy się uniwersum jego inspiracji, zastanawiając się, co ukształtowało jego niezwykle eklektyczny gust. Na czym właściwie polegały jego studia w Stanach Zjednoczonych? Jak łączy Fassbindera z anime dla zalewanych hormonami dorastających chłopców? Których twórców uważa za najważniejszych? Jak wpłynęła na niego japońska literatura? Czy w przypadku Siona Sono te pytania w ogóle mają sens... ?

Przegląd filmów Siona Sono na platformie Pięć Smaków w Domu

• Antyporno / Antiporno / Anchiporuno, reż. Sion Sono, Japonia 2016
• Battle Royale / Batoru rowaiaru, reż. Kinji Fukasaku, Japonia 2000
• Battles Without Honor and Humanity / Jingi naki tatakai, reż. Kinji Fukasaku, Japonia 1973
• Female Prisoner Scorpion / Joshû 701-gô: Sasori, reż. Shunya Ito, Japonia 1972
• Gwiazda szeptów / Whispering Star / Hiso hiso boshi, reż. Sion Sono, Japonia 2015
• Himizu, reż. Sion Sono, Japonia 2011
• Jestem Sion Sono! / I Am Sion Sono! / Ore wa Sono Sion da!, reż. Sion Sono, Japonia 1985
• Klub samobójców / Suicide Club / Jisatsu sakuru, reż. Sion Sono, Japonia 2001
• Land of Hope / Kibo no kuni, reż. Sion Sono, Japonia 2012
• Love & Peace / Rabu & Pisu, reż. Sion Sono, Japonia 2015
• Miłosne piekło / Guilty of Romance / Koi no tsumi, reż. Sion Sono, Japonia 2011
• Miłość obnażona / Love Exposure / Ai no mukidashi, reż. Sion Sono, Japonia 2008
• Pieski świat / A Dog's Life / Mondo cane, reż. Paolo Cavara, Gualtiero Jacopetti, Franco Prosperi, Włochy 1962
• Po wojnie tokijskiej / The Man Who Put His Will on Film / Tokyo senso sengo hiwa, reż. Nagisa Oshima, Japonia 1970
• Pokój / The Room / Heya, reż. Sion Sono 1992
• Powrót przyjaciół / Kids Return / Kizzu ritan, reż. Takeshi Kitano, Japonia 1996
• Prisoners of the Ghostland, reż. Siono Sono, Stany Zjednoczone 2021
• Shinjuku Swan / Shinjuku Suwan, reż. Sion Sono, Japonia 2015
• Showgirls, reż. Paul Verhoeven, Stany Zjednoczone, Francja 1995
• Śmiertelnie proste / Blood Simple, reż. Joel Coen, Ethan Coen, Stany Zjednoczone 1984
• Tag / Riaru Onigokko, reż. Sion Sono, Japonia 2015
• Teachers of Sexual Play: Modelling Vessels with the Female Body / Seigi no tatsujin: Nyotai tsubo saguri, reż. Sion Sono, Japonia 2000
• Tokyo Tribe, reż. Sion Sono, Japonia 2014
• Zabawmy się w piekle / Let's Play in Hell / Jigoku de naze warui, reż. Sion Sono, Japonia 2013
• Zimna ryba / Cold Fish /  Tsumetai nettaigyo, reż. Sion Sono, Japonia 2010
• Zły film / Bad Film, reż. Sion Sono, Japonia 1995/2013

Hu Bo, absolwent prestiżowej Pekińskiej Szkoły Filmowej, miał zaledwie 28 lat i trzy krótkie metraże oraz dwa tomy opowiadań na koncie, gdy wiosną 2017 roku ukończył zdjęcia do swojego pełnometrażowego debiutu. Pełna problemów produkcja odbywała się w przemysłowym, zasnutym smogiem mieście Shijiazhuang, na północy Chin. W październiku tego samego roku młody artysta niespodzianie odebrał sobie życie. Nie doczekał tym samym pokazów prawie czterogodzinnego "Siedzącego słonia" na Berlinale, gdzie dostał nagrodę FIPRESCI. Był to zaledwie początek sukcesów, bo "Słoń" szybko zyskał sławę dzieła wybitnego, pełnego rzadkiej wrażliwości w poruszaniu problemów współczesnych Chin (i nie tylko).

W 26. odcinku Azja Kręci rozmawiamy o "Siedzącym słoniu", dostępnym na platformie VOD festiwalu Nowe Horyzonty. Analizujemy sposób, w jaki skonstruowana została ta historia czwórki bohaterów, szarpiących ponurą rzeczywistość wokół siebie. Kreślimy także szerszy kontekst niezależnego kina chińskiego, które w ostatnich latach dusi się coraz mocniej pod "opieką" Pekinu. Czy dzisiaj Hu Bo mógłby w ogóle zrealizować tak zniuansowany i nieoptymistyczny portret swojego kraju?

• Siedzący słoń / An Elephant Sitting Still / Da xiang xi di er zuo. reż. Hu Bo, Chiny 2018
• Man in the Well, reż. Hu Bo (kr. m), Chiny 2016
• Dotyk grzechu / Tian zhu ding / A Touch of Sin, reż. Jia Zhangke, Chiny/Francja/Japonia 2013
• Świat / Shijie / The World, reż. Jia Zhankge, Chiny 2004
• Ząb mądrości / Ri guang zhi xia / Wisdom Tooth, reż. Liang Ming, Chiny 2019
• Kronika czułości / Rou qing shi / Girls Always Happy, reż. Yang Mingming, Chiny 2018
• Anioły w bieli / Jia nian hua / Angels Wear White, reż. Vivian Qu, Chiny 2017
• Czysty interes / Quin song jia yu kuai / Free and Easy, reż. Geng Jun, Hongkong 2016
• Trumna w górach / Binguan / The Coffin in the Mountain, reż. Xin Yukun, Chiny 2014
• Czarny węgiel, kruchy lód / Bai ri yan huo / Black Coal, Thin Ice, reż. Diao Yinan, Chiny 2014
• Jezioro dzikich gęsi / Nan fang che zhan de ju hui / The Wild Goose Lake, reż. Diao Yinan, Chiny 2020
• Chinese Independent Film Archive (CIFA)

W Korei Północnej kino od samego początku odgrywało istotną rolę w malowaniu wizji kraju, ciężko i z podniesioną głową pracującego w imię socjalistycznych wartości, ku chwale wielkiego wodza.

W tym filmowym portrecie dumnego narodu wyjątkowe miejsce zajmują kobiety. Traktorzystki, przodownice pracy, policjantki, gimnastyczki – zdolne, szlachetne, uparte w dążeniu do celu, pracujące wręcz ciężej niż ich mężowie czy ojcowie... To oczywiście bohaterki ulepione w głowach propagandzistów, służące utwierdzaniu narodu w przekonaniu o życiu w najlepszym i najrówniejszym systemie świata.

Czy w warunkach totalnej cenzury i podporządkowania każdego aspektu codzienności wizji okrutnych przywódców, da się właściwie stworzyć postaci z krwi i kości i przemycić prawdę o codziennym życiu w Korei Północnej? Jak wizerunek tych kobiet zmieniał się w zależności od sytuacji politycznej i społecznej? Śledząc losy których bohaterek, morze łez wylewali widzowie zaprzyjaźnionych socjalistycznych krajów?

Zapraszamy w fascynującą podróż na północ od 38 równoleżnika - do miast, miasteczek i wsi kraju, którego rzeczywistość wciąż rodzi wiele pytań.

Przegląd "Koreanki" na platformie Pięć Smaków w Domu trwa od 8 kwietnia do 19 maja 2021.

• A Schoolgirl’s Diary / Han nyeohaksaengeui ilgi, reż. In Hak Jang, Korea Północna 2006
• Dzwoneczek / A Broad Bellflower / Torajikkot, reż. Kyun Soon Jo, Choi Eun Hie, Shin Sang Ok, Korea Północna 1987
• Kwiaciarka / The Flower Girl / Kotpanum chonio, reż. Ik Kyu Choe, Hak Pak, Korea Północna 1972
• Nation and Destiny / Minjok kwa unmyong, reż. Choe Sang Gun, Korea Północna 1992-2001
• On the Green Carpet / Purun chudanueso, reż. Jon Kwang Il, Rim Chang Bom, Korea Północna 2001
• Opowieść o sanitariuszce / The Story of a Nurse / Han ganhowon e dehan jiragi, reż. O Byong Cho, Korea Północna 1971
• Towarzyszka Kim w przestworzach, reż. Kim Gwang Hun, Nicholas Bonner, Anja Daelemans, Korea Północna, Belgia, Wielka Brytania 2012
• Traffic Controller on Crossroads / Nekoli chopyong, reż. Ki Che Phun, Korea Północna
• Urban Girl Comes to Get Married / Dosicheonyeo sijib-wayo, reż. Yun Chong, Korea Północna 1994

Mimo że Korea Południowa jest nowoczesna i bogata, jej mieszkanki nie mają łatwego życia. Nierówności, uprzedzenia i skierowana wobec nich przemoc, sprawiają, że kraj plasuje się pod tym względem w ogonie pośród krajów wysoko rozwiniętych. W ostatnich latach powiał jednak wiatr społecznych zmian, przynosząc nadzieję na lepsze jutro.

24. odcinek Azja Kręci pogłębia konteksty przeglądu KOREANKI, inaugurującego działalność platformy VOD Pięć Smaków w Domu. Rozmawiamy w nim o portretach kobiet w kinie południowokoreańskim na przestrzeni dekad. Jak zmieniały się po wojnie stereotypy w ich obrazowaniu? Z jakimi wyzwaniami mierzyła się pierwsza reżyserka?

W XXI wieku kino koreańskie stało się fenomenem na światową skalę. Początkowo twórcy tacy jak Lee Chang-dong, Park Chan-wook czy Hong Sang-soo przerabiali traumy mężczyzn, wynikłe z historycznych uwarunkowań. Jak to się więc stało, że w kolejnych filmach skupili się na niezwykłych bohaterkach, zajmując feministyczne wręcz pozycje? Dlaczego Kim Ki-duk odszedł w niesławie? Skąd w ostatnich latach triumf debiutantek i fenomen trafnych, wnikliwych portretów młodych kobiet np. w "Mikrosiedlisku", "Maggie" czy w "Naszym ciele"?

Czy przyszłość kina południowokoreańskiego należy do Koreanek?

Przegląd "Koreanki" na platformie Pięć Smaków w Domu trwa od 8 kwietnia do 19 maja 2021. 

• A Hot Roof, reż. Lee Min-yong, Korea Południowa 1995
• Art Muzeum by the Zoo, reż. Lee Jeong-hyang, Korea Południowa 1998
• Bad Guy, reż. Kim Ki-duk, Korea Południowa 2001
• Dama z Seulu / Man on High Heels, reż. Jang Jin, Korea Południowa 2014
• I Don't Fire Myself, reż. Lee Tae-gyeom, Korea Południowa 2021
• Itaewon Class, reż. Kim Sung-yoon, Korea Południowa 2020
• Krokodyl / Crocodile, reż. Kim Ki-duk, Korea Południowa 1996
• Lady Daddy, reż. Lee Gwang-Jae, Korea Południowa 2010
• Like a Virgin, reż. Lee Hae-young, Lee Hae-jun, Korea Południowa 2006
• Maggie, reż. Yi Ok-seop, Korea Południowa 2018
• Miętowy Cukierek / Peppermint Candy, reż. Lee Chang-dong, Korea Południowa 1999
• Mikrosiedlisko / Microhabitat, reż. Jeon Go-woon, Korea Południowa 2017
• Minari, reż. Lee Isaac Chung, Korea Południowa 2020
• My Sassy Girl, reż. Kwak Jae-yong, Korea Południowa 2001
• Nasze ciało / Our Body, reż. Han Ka-ram, Korea Południowa 2018
• No Mercy, reż. Lim kyeong-taek, Lim Kyoung-tack, Korea Południowa 2019
• Oki's Movie, reż. Hong Sang-soo, Korea Południowa 2010
• Oldboy, reż. Park Chan-wook, Korea Południowa 2003
• Otwórz mi drzwi / A Girl at My Door, reż. July Jung, Korea Południowa 2014
• Pani Zemsta / Lady Vengeance, reż. Park Chan-wook, Korea Południowa 2005
• Pani Zło / The Villainess, reż. Jung Byung-gil, Korea Południowa 2017
• Parasite, reż. Bong Joon-ho, Korea Południowa 2019
• Sekretne światło / Secret Sunshine, reż. Lee Chang-dong, Korea Południowa 2007
• Słodko-gorzkie życie / Bittersweet Life, reż. Kim Jee-won, Korea Południowa 2005
• Służąca / The Handmaiden, reż. Park Chan-wook, Korea Południowa 2016
• Stoker, reż. Park Chan-wook, Korea Południowa 2013
• Take Care of My Cat, reż. Jeong Jae-eun, Korea Południowa 2001
• The Truth Beneath, reż. Lee Kyoung-mi, Korea Południowa 2016
• The Woman Who Ran, reż. Hong Sang-soo, Korea Południowa 2020
• Twoja i nie tylko twoja, reż. Hong Sang-soo, Korea Południowa 2016
• Wdowa / Widow, reż. Park Nam-ok, Korea Południowa 1955

Po historycznym tryumfie "Parasite" Bonga Joon-ho na zeszłorocznej gali rozdania Oscarów, w tym roku Azja i tematyka związana z kontynentem są znowu mocno widoczne w, ogłoszonych 15 marca, nominacjach. Tym razem jednak nie wszyscy mają powody do zadowolenia...

Na statuetki szansę ma m. in. "Minari", autobiograficzna opowieść Lee Isaaca Chunga o imigranckim doświadczeniu koreańskiej rodziny w Arkansas; hongkońskie "Better Days", brutalny melodramat o miłości zrodzonej ze szkolnej przemocy; ale też "Do Not Split" norweskiego dokumentalisty Andersa Hammera, który z kamerą wszedł w sam środek hongkońskich protestów w 2019 roku.

Największą wygraną wieczoru może zostać Chinka Chloé Zhao, której "Nomadland" wygrał festiwal w Wenecji w 2020 roku i od tego czasu zgarnia dziesiątki nagród. Wydawało się, że międzynarodowy sukces niezwykle zdolnej artystki będzie w Chinach fetowany przez cały naród. W dzień po nominacjach sytuacja obróciła się jednak o 180 stopni, gdy odnalazły się stare wywiady Zhao. Czym reżyserka uraziła swoich rodaków i dlaczego szefowie Disneya dopuścili się cenzury, by szybko wymazać jej słowa?

Z kosmicznym furgotem na Netflixa wlecieli "Space Sweepers" - ambitna i zabawna space opera, pierwsza w historii koreańskiego kina. Pandemia sprawiła, że od lutego może ją oglądać cały świat - i, jak wynika ze statystyk, ogląda bardzo chętnie. W podkaście przyglądamy się temu wysokobudżetowemu dziełu, opowiadającemu o przygodach niedobranej załogi statku Victory, grasującej w przestrzeni kosmicznej pod przewodnictwem kapitan Jang, granej przez Kim Tae-ri ("Służąca", "Kawałek ziemi"). Ekipa trudzi się łowieniem śmieci, ale nieoczekiwanie wpakuje się w grubą intrygę, gdy na ich drodze stanie pewna dziewczynka...

Przypominamy też inne koreańskie science fiction, autorstwa m. in. Bong Joon-ho. Zastanawiamy się przy tym, czy nagła eksplozja popularności tego trudnego w realizacji gatunku w Korei, a także w innych krajach Azji, nie wynika z coraz większego międzynarodowego tłoku w kosmosie i narastającego wyścigu o jego kolonizację.

Melodramat to wielki, klasyczny gatunek starszy niż kino, eksploatowany z powodzeniem także przez filmowców z Azji. Emocjonuje, wzrusza i pozwala przeżyć romantyczną przygodę z bezpiecznej pozycji kinowego fotela. Ale czy miłosne historie służą wyłącznie temu, by wycisnąć z nas łzę ostatnią?

21. odcinek podkastu towarzyszy noworoczno-walentynkowemu przeglądowi przygotowanemu przez Festiwal Pięć Smaków. Rozmawiamy w nim o tym, czym jest ten wzgardzany przez dekady gatunek, które elementy odnaleźć można, tak naprawdę, w tkance większości filmów. Jakie funkcje ma melodramat i co można z niego wyczytać o historii i obyczajowości poszczególnych społeczeństw? Czy także w Azji widzowie czekają na obowiązkowy happy end i szczęśliwe połączenie kochanków, którzy zuchwale rzucili wyzwanie losowi?

Przyglądamy się też pięciu filmom, które znalazły się w przeglądzie. Nie są to klasyczne melodramaty, tych powstaje obecnie coraz mniej. Jak więc ewoluował ten gatunek i jak o miłości opowiadają dzisiaj tacy mistrzowie jak Sion Sono czy Johnnie To?