Azja Kręci - podkast Pięciu Smaków
Rozmowy o kinie Azji: filmowe odkrycia, kulturowe konteksty, perełki popkultury.
Podkast poświęcony fascynującym i niezwykle różnorodnym azjatyckim kinematografiom. Rozmawiamy o gorących nowościach, polecamy ambitne autorskie produkcje i doskonałą rozrywkę, szukamy azjatyckich filmów w polskich kinach i na międzynarodowych festiwalach. Szkicujemy kontekst kulturowy, bieżące kwestie polityczne i informacje z zaplecza branży filmowej. Podsumowujemy trendy i podrzucamy ciekawostki z filmowej i festiwalowej kuchni. Jeśli chcecie dowiedzieć się czegoś o chińskich megaprodukcjach, japońskim kinie niezależnym, koreańskich reżyserkach i niszowych produkcjach z Tybetu - trafiliście pod dobry adres!
Pomysłodawczynią podkastu była Jagoda Murczyńska. Obecnie jest on prowadzony przez selekcjonerów Pięciu Smaków - Marcina Krasnowolskiego i Łukasza Mańkowskiego.
Zapraszamy również na stronę festiwalu - piecsmakow.pl
Azja kręci, odcinek 20: Rok 2020 w azjatyckich kinach: sukcesy, dramaty, nadzieja?
2021-01-23 11:24:30
Rok 2020 był dla branży filmowej bardzo trudny, wyboisty i nieprzewidywalny. Gdy pandemia koronawirusa zamknęła chińskie kina podczas obchodów Nowego Roku, nikt jeszcze nie przypuszczał, że to dopiero przygrywka dla globalnego dramatu. Wspólne spotkania okazały się najpierw ryzykowne, a potem niemożliwe, widzowie przenieśli się więc przed małe ekrany w swoich domach - branża szybko musiała dostosować się do nowej sytuacji. Politycy szeregu krajów azjatyckich poradzili sobie z pandemią zaskakująco dobrze i widzowie mogli dość szybko wrócić do kin, na co z zazdrością patrzyli kinomaniacy z Europy i Stanów Zjednoczonych. Koniec roku przyniósł więc kolejne trzęsienie roku - Chiny odrobiły straty z początku roku i po raz pierwszy w historii X muzy stały się największym kinowym rynkiem świata. Ale jak właściwie do tego doszło? Jak to możliwe, że w tak trudnym okresie w Japonii pojawił się film, który stał się przebojem wszechczasów? W 20. odcinku podkastu analizujemy najważniejsze wydarzeniach na kluczowych azjatyckich rynkach minionego, zaskakującego roku. W których krajach kina pozostały otwarte, a które przemysły musiał się zamknąć na cztery spusty? Jakie filmy najchętniej oglądali Chińczycy, a jakie Hongkończycy; a jakie trendy dominowały w Indiach i w Korei Południowej? Czy rok 2020 był w ogóle dobry dla kina azjatyckiego?
Azja kręci, odcinek 19: Kino czułe społecznie. Kto jest pasożytem w kapitalizmie? - debata Pięciu Smaków i "Pisma. Magazynu opinii"
2021-01-13 09:57:59
Festiwal Filmowy Pięć Smaków to oprócz filmowej uczty okazja do pogłębionych analiz i dyskusji wokół tematów przewijających się w programie. W trakcie 14. edycji odbyła się debata towarzysząca sekcji "Parasites": nowe koreańskie kino posłużyło nam za punkt wyjścia do rozmowy o tym, w jaki sposób język filmu przepracowuje temat nierówności społecznych i ekonomicznych.
Sekcja "Parasites" została zainspirowana światowym sukcesem filmu "Parasite" Bonga Joon-ho - i pokazuje, że nie tylko ten koreański autor potrafi w błyskotliwy sposób opowiadać o bolączkach dzisiejszego świata. Prezentowane w sekcji filmy to wejrzenie w szereg problemów społecznych, trawiących współczesne koreańskie społeczeństwo. Brak perspektyw zawodowych, bezduszna administracja, seksizm, bezdomność, nielegalni imigranci, nieprzystosowani do życia w kapitalizmie bracia zza linii demarkacyjnej, korupcja... Korea nie dla wszystkich jest krainą miodem i mlekiem płynącą, nie każdy wsiadł do pociągu pędzącego ku bogactwu i wygodzie.
Równocześnie społeczeństwo koreańskie jest w stanie mobilizować siły i wyraźnie zajmować głos w palących sprawach. Demonstracje, akcje protestacyjne, zmasowana presja na władze prowadzą do realnych przemian społecznych. Kino jest jednym z mediów, w których głos sprzeciwu jest wyrażany szczególnie dobitnie, a twórcy nie wahają się przed poruszaniem wrażliwych kwestii zarówno w ramach autorskiego kina niezależnego, jak i w fabułach mocnych filmów gatunkowych i komercyjnych produkcjach.
W rozmowie udział wzięli dr Marcin Jacoby, Jędrzej Malko i Jagoda Murczyńska. Spotkanie prowadziła Zuzanna Kowalczyk z "Pisma. Magazynu opinii" – dziennikarka, redaktorka i kulturoznawczyni.
Azja kręci, odcinek 18: Gatunkowe gry azjatyckich mistrzów
2020-12-30 11:50:58
18. odcinek podkastu nagraliśmy parę dni przed Azjatyckim Sylwestrem. Rozmawiamy więc o sześciu filmach, które znalazły się w programie wydarzenia. To, co je łączy to to, że są dziełami, które można nazwać posługując się gatunkowymi etykietami, ale dość unikalnymi. Np. "Tampopo" Juzo Itamiego to ramen western, "Rzut na matę" Johnniego To - gangsterski film judo, a "Love & Peace" Siona Sono określić można (między innymi) musicalowym kaijū eiga.
Jak takie ekstrawaganckie połączenia są w ogóle możliwe? Twórcy azjatyccy od dekad realizują filmy w lokalnych gatunkach, łącząc je przy tym w niezwykle kreatywny sposób ze schematami kina zachodniego. Robią to, nie zważając na pozorne kulturowe ograniczenia, pożyczając, czasami wręcz kradnąc od swoich kolegów z innych kontynetów, remiksując ich dzieła. Jakie hybrydy przy tym powstają? Jakie skutki mają takie działania, jeżeli spojrzymy szerzej na ewolucję kina?
Azja kręci, odcinek 17: Złe matki w kinie Azji
2020-12-02 13:12:01
Odcinek z cyklu towarzyszącego 14. Azjatyckiemu Festiwalowi Filmowemu Pięć Smaków to okazja do spotkania się z postaciami matek w różnych filmowych kulturach Azji. Tytułowe "Złe matki" to rzeczy jasna ironiczne hasło, odnoszące się do obecnego w wielu azjatyckich kulturach stereotypu matki - kobiety poświęcającej dla dzieci wszystko, znajdującej w macierzyństwie jedyny życiowy cel, całkowicie podporządkowującej się dbaniu o dom, pożywienie i edukację potomstwa.
Z Adrianą Prodeus, krytyczką filmową i autorką tekstów publikowanych m.in. w "Kinie", "Dwutygodniku" czy magazynie "Vogue" rozmawiamy o bohaterkach festiwalowych filmów, które w różny sposób odnajdują się w rolach matek. Mówimy o matkach, które w emocjonalnej diadzie z dziećmi szukają sposobów na zbudowanie odrębnej, niezależnej przestrzeni dla siebie, o matkach, którym kultura podsuwa najdziwniejsze metody komunikowania się ze zbuntowanymi nastolatkami, o matkach, które szukają własnych sposobów na tę rolę i budowanie wokół niej swojej tożsamości.
Azja kręci, odcinek 16: Indyjski hiphop
2020-11-30 12:06:24
W cyklu towarzyszącym 14. edycji Azjatyckiego Festiwalu Filmowego Pięć Smaków przyglądamy się kulturowym i społecznym kontekstom prezentowanych w programie filmów. Specjalny odcinek "Azja kręci" poświęcony jest filmowi "Wersy ulicy" (reż. Zoya Akhtar, Indie 2019, prezentowanemu w sekcji Asian Cinerama. Film staje pretekstem do rozmowy o indyjskiej scenie hip-hopowej. Anna Mamińska, twórczyni festiwalu Radio Azja spotkała się z Filipem Kalinowskim, dziennikarzem muzycznym, by podyskutować o indyjskich wątkach proto-rapowych, inspiracjach amerykańskim rapem, bohaterach sceny undergroundowej oraz najważniejszych postaciach nurtu komercyjnego. W podkaście pojawia się wiele fragmentów muzycznych, w tym utwory Neazy'ego i Divine'a, których biografie stanowią wątek przewodni filmu "Wersy Ulicy".
Azja kręci, odcinek 15: Hongkong dziś. Jak kino reaguje na przemiany polityczne?
2020-11-26 12:01:31
Rybacka wioska, która na przestrzeni stulecia stała się światową gospodarczą potęgą. Skrawek skalistej zielonej wyspy, gęsto zasiedlony przez przybyszy ze wszystkich stron świata. Tętniący życiem port, łączący Wschód z Zachodem (nie zawsze legalnymi kanałami). Hongkong to pozostająca w wiecznym ruchu metropolia, w której spotykają się kultury, a splątane ludzkie historie tworzą niewyczerpane źródło inspiracji dla jednej z najbardziej niezwykłych światowych kinematografii.
W cyklu towarzyszącym 14. Azjatyckiemu Festiwalowi Filmowemu Pięć Smaków wraz z zaproszonymi gośćmi pogłębiamy tematy przewijające się w tegorocznym programie - omawiamy konteksty społeczne i polityczne, śledzimy ciekawe zjawiska i filmowe tropy. Odcinek towarzyszący sekcji "Hongkong dziś" to przekrój przez fascynującą historię tego regionu i wgląd we współczesną sytuację Hongkończyków.
O aktualnych przemianach politycznych, skomplikowanej relacji z Chinami i hongkońskiej tożsamości rozmawiamy z Mirosławem Adamczykiem, konsulem RP w Hongkongu w latach 2014-2019, który miał okazję być świadkiem burzliwych wydarzeń, jakie przetoczyły się przez miasto w tych właśnie latach.
Azja kręci, odcinek 14: Azjatycki VR, czyli historia kina wirtualnej rzeczywistości
2020-11-11 13:37:01
Doświadczenia VR w ostatnich kilku latach z branżowej ciekawostki przeobraziły się w obowiązkowy punkt programu najważniejszych festiwali filmowych. Nowe osiągnięcie technologiczne uruchomiło falę kreatywnych pomysłów - od tych rozrywkowo-popkulturowych po niezwykle ambitne artystyczne projekty: w wirtualnej rzeczywistości można przeżyć atak trójwymiarowych zombie, ale też poznać doświadczenia migrantów mierzących się z trudami życia w nowej społeczności czy obejrzeć awangardowy spektakl wykorzystujący efekty niemożliwe do zaprojektowania w istniejących wcześniej mediach. W Azji znajdują się jedne z największych ośrodków, skupiających twórczą energię artystów zajmujących się filmami VR. Na 14. Festiwalu Pięć Smaków w sekcji Azjatycki VR można obejrzeć szeroki przekrój możliwości, jakie daje ta technologia. O historii kina VR, kierunkach jego rozwoju i kulisach powstania tegorocznego programu opowiada w najnowszym odcinku "Azja kręci" kurator sekcji, Stanisław Liguziński.
Azja kręci, odcinek 13: "Mulan", czyli Chiny w Hollywood
2020-09-07 10:21:18
Legenda o Mulan to opowieść wielokrotnie spisywana i ekranizowana - a w każdej wersji odbija się duch aktualnych politycznych wydarzeń i społecznych przemian. Na ekrany wchodzi właśnie "Mulan" wyprodukowana przez Disneya - a premierze tej towarzyszy szereg kontrowersji i zarazem ogromna ekscytacja.
"Mulan" pojawia się w momencie, gdy coraz mocniej zaognia się dyskusja o zależności hollywoodzkich producentów od chińskiego rynku - a zarazem, co nieuniknione, od polityków Państwa Środka. To zarazem pierwszy film z tak gigantycznym budżetem, który został powierzony w ręce kobiety - reżyserki Niki Caro. Nowozelandzka autorka stanęła przed niełatwym zadaniem: na jej barkach spoczęła odpowiedzialność za stworzenie widowiskowego blockbustera, który przyciągnie do kin miliony widzów zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i Chinach, ale też za uszanowanie wrażliwych kulturowych aspektów historii, na której wychowały się całe pokolenia młodych kobiet i która jest jedną z nielicznych zachodnich popkulturowych narracji, w której azjatyccy bohaterowie pojawiają się w pierwszoplanowych rolach.
W trzynastym odcinku podcastu "Azja kręci" staramy się rzucić światło na te i na wiele innych kontekstów, które sprawiają, że "Mulan" to nie tylko ambitne kino rozrywkowe, ale też niezwykle ważne i znaczące wydarzenie w dzisiejszej światowej kulturze.
Filmy odcinka:- Mulan Joins the Army (reż. Bu Wancang, Chiny 1939)
- Lady General Hua Mu-lan (reż. Yueh Feng, Hongkong 1964)
- Mulan (reż. Tony Bancroft, Barry Cook, Stany Zjednoczone 1998)
- Mulan (reż. Jingle Ma, Chiny 2009)
- Mulan (reż. Niki Caro, Stany Zjednoczone, Kanada, Hongkong 2020)
Azja kręci, odcinek 12: "Maggie" i kino koreańskich reżyserek
2020-08-13 10:21:37
Polska premiera "Maggie" Yi Ok-seop, niezwykle oryginalnej i kuszącej koreańskiej komediodramy autorstwa debiutującej reżyserki, to doskonały pretekst, by ponownie odwiedzić Koreę Południową. Tym razem przyglądamy się twórczości kobiet, które wyznaczają nowe przestrzenie rozwoju tamtejszej kinematografii i zabierają coraz mocniejszy głos w sprawie bolączek koreańskiego społeczeństwa.
Fantastyczny sukces "Parasite" Bonga skierował uwagę świata na tę prężną i innowacyjną kinematografię. Paradoksalnie, skupienie na jednym tytule pozwoliło ukryć fakt, że ostatni rok czy dwa były dla koreańskich filmowców słabsze. Brakuje świeżych pomysłów i nowych nazwisk, czuć wyczerpanie sprawdzonych formuł. To nie pierwszy kryzys kreatywny tej branży, z każdego poprzedniego szybko wyciągano wnioski. Czy tym razem będzie podobnie? Kto mógłby zastąpić starych mistrzów?
Ostatnie lata dowiodły, że powinny to być reżyserki. Przez dekady kobietom było bardzo trudno tworzyć filmy w silnie patriarchalnym koreańskim społeczeństwie. Teraz coraz częściej mają taką możliwość i efekty są znakomite. Debiuty młodych artystek podbijają festiwale, a zniuansowane emocjonalnie dramaty takie jak "Gniazdo kolibra" czy "Cały nasz świat" wymieniane są w zestawieniach najlepszych filmów roku.
Ale reżyserki dowiodły też, że czują się świetnie w innych rodzajach kina - filmach wysokobudżetowych czy mrocznych thrillerach. Korea jest jednym z nielicznych krajów, w którym kobietom udaje się przebić szklany sufit wielkich produkcji i coraz częściej ich nazwiska trafiają na plakaty blockbusterów.
Filmy odcinka:
- Wdowa / Widow (Park Nam-ok, 1955) - film dostępny na kanale YouTube Korean Classic Film
- Gniazdo kolibra / House of Hummingbird (Kim Bora, 2018)
- Prawda jest inna / The Truth Beneath (Lee Kyoung-mi, 2016)
- Otwórz mi drzwi / A Girl at My Door (July Jung, 2014)
- Microhabitat (Jeon Go-woon, 2017)
- Nasz dom / The House of Us (Yoon Ga-eun, 2019)
- Cały nasz świat / The World of Us (Yoon Ga-eun, 2016)
- Kim Ji-young, born 1982 (Kim Do-Young, 2019)
- Zimny wiatr / Sub-zero Wind (Kim Yu-ri, 2018)
- Rozbita noc / Scattered Night (Lee Jihyoung & Kim Sol, 2019)
- Crazy Romance (Kim Hangyeol, 2019)
- Madonna (Shin Su-won, 2016)
Azja kręci, odcinek 11: Podróż do... Hongkongu
2020-07-27 12:57:10
Ostatnie trzy dekady to dla Hongkongu czas coraz szybciej przebiegajacych przemian związanych z przejściem regionu pod chińskie zarządzanie. Dla jego kinematografii to zarazem okres przejścia od momentu najbardziej spektakularnych sukcesów po czas niepewności i rozchwiania.
Trudne czasy to jednak często pożywka dla fascynujących fabuł i materiał do pracy dla utalentowanych autorów. W nowym odcinku podcastu rozmawiamy o kilku dostępnych w streamingu tytułach, które w szczególnie ciekawy i oryginalny sposób opowiadają o hongkońskiej tożsamości. W hongkońskim odcinku nie może oczywiście zabraknąć kina akcji, ale wspominamy też o brawurowych, szalonych komediach i zaskakującym kinie młodzieżowym.
Filmy odcinka:- Joshua: Teenager vs. Superpower (Joe Piscatella, Hongkong 2017, dokument)
- Made in Hong Kong (Fruit Chan, Hongkong 1997)
- Vulgaria (Pang Ho-cheung, Hongkong 2012)
- The Way We Dance (Adam Wong, Hongkong 2013)
- Piekielna gra / Infernal Affairs (Andrew Lau, Alan Mak, Hongkong 2002)
- Kartel (Johnnie To, Hongkong/Chiny 2012)