Radio Warroza Pszczele Wieści
Podkast popularyzujący wiedzę o pszczołach oraz faunie towarzyszącej (stąd nazwa), pszczelarstwie, owadach, biologii, ewolucji, ekologii. Także nieco filozofii przyrody. Głównie wywiady, ale także relacje, reportaże, eseje dźwiękowe. Podkast wystartował na początku 2019 roku. Nazwa podkastu nawiązuje do aktualnie najbardziej znanego pasożyta pszczół. web: https://warroza.pl.
Apokalipsa owadów?
2021-07-07 10:00:00
- Czy owady przeżyją czas antropocenu?
- Czy życie na Ziemi jest teraz zagrożone?
- Czy mamy do czynienia aktualnie z masowym wymieraniem owadów?
- Czy dojdzie do ich globalnej apokalipsy i zagłady w najbliższym czasie?
To określenie z nagłówków publikacji łatwych do znalezienia w internecie. Sformułowania takie jak apokalipsa czy armagedon owadów mają jednak również zastosowanie w publikacjach popularnonaukowych i naukowych. W wyszukiwarce Google Scholar pierwsze wykorzystanie “apokalipsy owadów” znalazłem w tytule publikacji z 2019 roku (Goulson 2019). Po polsku o globalnej apokalipsie owadów pisano w Nauce dla Przyrody (Kierat i Łukasik 2019). Użycie tych sformułowań jak również metody badawczej z której ma wynikać masowe wymieranie 40% owadów w najbliższej przyszłości (Sánchez-Bayo i Wyckhuys 2019) zostało poddane także krytyce naukowej: (Mupepele i in. 2019, Wagner 2019, Saunders i in. 2019, Thomas i in. 2019). W prasie popularno-naukowej w magazynie Undark (Carr 2019) użycie takich sformułowań zostało też skrytykowane jako “sensacjonizm”.
Kto ma racje: nie wiem. Ale zgodnie z mottem Radio Warroza “Zadaję najlepsze pytania jakie potrafię. Słucham odpowiedzi…” oddaję głos Kacprowi: z Pracowni Etologii w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN, gdzie m.in. bada zachowania i możliwości poznawcze owadów.
- 00:00:29 Zmiany klimatu a owady
- 00:21:09 Człowiek gatunkiem pionierskim
- 00:29:30 Życie jest negacją równowagi
- 00:42:43 Inektogedon czy insektokalipsa?
- 00:53:42 Zapylacze przyszłości
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj
Udomowianie owadów (pszczoły) 2/2
2021-07-03 17:07:16
Jest to obiecany suplement do odcinka 28, czyli rozmowy z Kacprem o “Udomowieniu owadów”.
Czy pszczoła miodna jest udomowiona czy dzika? Czym różni się tolerancja, koegzystencja, koewolucja, oswojenie, od udomowienia? Dlaczego kontrola nad reprodukcją jest podstawą każdej hodowli? Co ma pszczoła miodna wspólnego z gołębiami Darwina?
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj
Przegląd uli na pasiece
2021-07-02 22:39:18
Przegląd uli na pasiece Warrozy, który wykonuję z Kacprem znanym z poprzednich odcinków, stał się okazją to przeprowadzenia jak zwykle ciekawych pogaduszek. Zapraszamy.
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj
Udomowianie owadów (zadomka bądź człowiekiem) 1/2
2021-06-27 18:37:08
- Czy warto prowadzić badania na owadach?
- Czy można owady selekcjonować pod kątem oswajania i udomowiania?
- Czy karaczany mogą być użyteczne dla cywilizacji i technologii człowieka?
- Dlaczego niedoceniane trutnie to beta-testery i prototypy matek pszczelich?
- Czy nad owadami ludzie mają kontrolę?
Do rozważań nad tymi i innymi tematami nagrywając w lesie przy mrowisku rudnic Kacper i Warroza zapraszają w Radio Warroza na odcinek pt. “Udomowianie owadów”. Sprawdź też nasze poprzednie rozmowy o genezie owadów, hełmcach i bielcach w tym podkaście.
- 00:01:02 Czy karaczany są szkodliwe?
- 00:20:15 Dobór płciowy: seks i gender
- 00:32:05 Truteń to beta-tester matki
- 00:41:50 Użyteczność karaczanów
- 00:48:54 Kontrola nad owadami
- 00:55:27 Idealizowanie dzikości
- 01:12:47 Eksperymenty Kacpra
- 01:22:10 Jaki jest cel nauki?
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj
Ameryka, Afryka, Polska
2021-06-21 12:00:00
Trzech pszczelarzy (Tom, Emil i Warroza) rozmawia o bieżących publikacjach w prasie pszczelarskiej z maja 2021 roku. Publikacja ukazuje się z miesięcznym opóźnieniem, ale tak bywa. Za to trwa 3,5 godziny. Robimy prasówkę z American Bee Journal, Pasieki i Pszczelarstwa. Znów rozmawiamy o dotacjach oraz o Krajowym Programie Wsparcia Pszczelarstwa.
- 00:09:42 Chów matek
- 00:44:48 Szkółka pszczelarska
- 00:51:26 Probiotyki
- 01:16:36 Carl von Frisch
- 01:26:06 Wentylacja
- 01:50:57 Pszczelarstwo afrykańskie
- 02:04:58 Dzikie pszczoły
- 02:16:57 Odkłady zbiorcze
- 02:28:48 Leki leki
- 02:52:35 Luźna gadka
- 02:59:49 Sprawozdanie weterynarzy
- 03:14:18 Wsparcie KPWP, zgnilec i dotacje
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj
Esej o pszczołach miodnych - Anna Tomańska
2021-06-07 20:35:05
Zapraszamy na ciekawą podróż w głąb sekretnego życia rodziny pszczelej. W dzisiejszej audycji Radio Warroza gościnnie Anna Tomańska opowiada o pszczołach miodnych w formie eseju radiowego. Podzielona na role społeczność zachwyca złożonością zachowań. Z nutą antropomorfizacji warto przyjrzeć się cyklowi życia pszczoły zaglądając do komórki matecznej i genetyki trutnia.
Audioesej powstał w ramach projektu “Magistrant wdrożeniowy” na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu.
Czyta: Anna Tomańska, studentka weterynarii, autorka projektu pod opieką dr hab. weterynarii Pawła Chorbińskiego prof. UPW
Muzyka: CC0 i CC BY: Yan Lesov (Pixabay), Philip Mill (Windshear Audio), Dylan Darby (Pixabay).
ERRATA: 4:50 powinno być, że starsza pszczoła przekazuje młodszej nektar, a nie pyłek.
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj
Ochrona zapylaczy - dr hab. Marcin Zych 2/2
2021-05-11 12:27:53
Zapraszam serdecznie na drugi wywiad z biologiem, ekologiem - specjalistą od ewolucyjnych strategii reprodukcyjnych roślin i biologii zapylania: dr hab. Marcinem Zychem, profesorem oraz dyrektorem Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Po tym jak poznaliśmy niezmiernie interesujące aspekty ewolucji zapylania roślin, warto abyśmy omówili bieżące problemy związane z ochroną zapylaczy w którą to gość odcinka jest zaangażowany oraz o pięknej ewolucyjnej skuteczności organizmów inwazyjnych. Pytam także profesora m.in. wpływ pszczoły miodnej i metody na znalezienie kompromisu. Tym razem rozmawialiśmy sobie siedząc w szklarni pod sagowcem: cykasem zawiniętym. ;)
- 00:00:13 Historia szklarni ogrodu
- 00:03:55 Troska o zapylacze
- 00:11:59 Czy pszczoły wymierają?
- 00:28:37 Interakcje z pszczołą miodną
- 00:40:09 Metody ochrony
- 00:46:02 Dzika czy udomowiona?
- 00:48:17 Piękno inwazyjnych organizmów
Omawiamy pszczoły miodne w kontekście innych owadów zapylających w Polsce. Gość wyjaśnia, że choć pszczoły miodne są bardzo ważnymi zapylaczami, mogą również negatywnie wpływać na populacje rodzimych zapylaczy i rozmnażanie roślin. Pszczoły miodne są generalistami, zbierającymi duże ilości pyłku, w tym pyłku, który nie jest przydatny dla roślin. Może to pozostawić niewiele pyłku do skutecznego zapylania przez inne owady zapylające. Ponadto, wysokie zagęszczenie uli w danym obszarze może rozprzestrzeniać patogeny między populacjami pszczół domowych i dzikich. Podsumowując odcinek omawia równoważenie hodowli pszczół miodnych z ochroną różnorodności rodzimych zapylaczy i rozmnażaniem roślin w tym roślin uprawnych.
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj
Trylogia o bielcach - Cywilizacja termitów? 3/3
2021-05-03 22:01:30
Po omówieniu biologii termitów oraz zdolności do tworzenia różnych niesamowitych technologii i przekształcania swojego otoczenia, staramy się odpowiedzieć na pytania:
- Czy termity są zwierzętami, które tworzą kulturę?
- Czy mocarstwa które tworzą, są zbudowane na zasadach cywilizacji?
- 00:01:26 Nature vs. nurture?
- 00:09:52 Wychowywanie termita
- 00:23:48 Seks czy gender?
- 00:31:58 Gatunek czy kultura?
- 00:43:30 Definicja cywilizacji
- 00:49:42 Świadomość i celowość
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj
EurBeST, pszczoły odporne, luźna gadka
2021-04-30 12:00:00
Trzech pszczelarzy (Tom, Emil i Warroza) przeprowadza sprawozdanie z europejskiej konferencji kończącej kilkuletni program „Modyfikacji programów hodowlanych i metod selekcji pszczół odpornych na Varroa destructor (EurBeST)“. Działania prowadzone w ramach EurBeST służą zwiększeniu odporności pszczół miodnych na pasożyta Varroa destructor poprzez ukierunkowaną hodowlę oraz ułatwianie dostępu pszczelarzy do materiału hodowlanego o większej odporności. Jest to największy do tej pory przeprowadzony w Europie projekt związany z selekcją pszczół miodnych.
Dalej w rozmowie na wokandę weszła oczywiście sprawa pszczół dręczo-odpornych oraz możliwości ich implementacji w Polsce i Europie. Odnosimy się także do merytorycznych komentarzy do poprzednich odcinków.
Jako, że mieliśmy ochotę dalej nawijać jęzorami pszczelarskimi to powstało coś co nazwaliśmy: luźna gadka. Dajcie nam znać w komentarzach, czy taki kącik od czasu do czasu ma według Was sens? My na pewno wiemy, że mogliśmy zrobić to lepiej.
- 00:01:07 Konferencja EurBeST
- 00:22:50 Odporne pszczoły
- 00:49:55 Luźna gadka
- 01:09:39 Flow Hive
- 01:44:36 Komentarze
- 01:50:00 Nudne rozkminy pasieczne
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj
Trylogia o bielcach - Technologie termitów 2/3
2021-04-19 00:21:20
Oto opowieść o imperium, jego potędze i dominacji. O dojściu do władzy, panowaniu potężnej władczyni. Ogromne armie wyruszają na podbój podporządkowując sobie lokalne środowisko. Wielkie mocarstwa powstają w wyniku prania mózgów. Na bezlitosnym podporządkowaniu społeczności owadów, kaście reproduktorów i kapłanów. Kacper Jerzy Piwowarek i Radio Warroza prezentują: Trylogię o bielcach. W części drugiej poznasz technologie termitów, które pozwalają im wpływać na ekosystemy nie słabiej i nie mniej zaawansowanie niż Homo sapiens oraz o wiele wiele dłużej w historii. Kacper Jerzy Piwowarek i Radio Warroza prezentują: Trylogię o bielcach - część druga: Technologie termitów.
- 00:01:37 Co to jest technologia?
- 00:18:10 Selekcja hodowlana - eliminacja nieużytecznych
- 00:28:21 Rolnictwo, pestycydy i monokultury
- 00:31:15 Tinder termitów
- 00:33:22 Życie książąt i księżniczek, grobowce
- 00:39:50 Wojny klonów
- 00:43:23 Miotacze kwasu
- 00:45:14 Inżynieria rolno-spożywcza
- 00:50:20 Ogrody grzybowe
- 00:55:50 Planowe nawożenie
- 00:59:39 Systemy nawadniania
- 01:02:05 Inżynieria medyczna
- 01:04:00 Harmonogram pracy
- 01:10:26 Socjalizm czy leseferyzm?
- 01:13:03 Inżynierowie sawanny
- 01:24:08 Architektura i wypalanie
Ilustracja na okładce: www.hhmi.org/biointeractive
- strona: warroza.pl
- wsparcie: tutaj