Babel. Rzeczpospolita Multi-Kulti - Radio TOK FM
Adam Balcer i Paweł Sulik, autorzy już niemal legendarnego podcastu TOK FM „Lechistan: Orientalna historia Polski” zabierają Was na wędrówkę po Rzeczpospolitej - wieży Babel, gdzie multi-kulti było stanem permanentnym. Razem z Polakami ruszymy także w rejs dookoła świata, bo Polska jest... od oceanu do oceanu.
#adambalcer #pawełsulik #multikulti #lechistan - Radio TOK FM
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
1234567891011121314151617181920212223242526272829
Obywatele jednego państwa. Tysiąc lat wspólnej historii Polski i Uzbekistanu
2025-04-11 19:00:00
Żegnamy Amerykę i z okazji pierwszej wizyty Pawła w Azji Centralnej – ruszamy do Uzbekistanu. Z Uzbekami łączy nas znacznie więcej, niż mogłoby się wydawać – od Jedwabnego Szlaku, przez czasy Złotej Ordy i Imperium Rosyjskiego, aż po PRL-owską szkołę w Siedlcach sponsorowaną przez kopalnie węgla pod Samarkandą. Tak, to nie żart! Będzie o Polakach budujących rosyjskie imperium w Azji, fotografujących jak Leon Barszczewski, rysujących mapy i zostawiających ślady, o których dziś mało kto pamięta...
Żegnamy Amerykę i z okazji pierwszej wizyty Pawła w Azji Centralnej – ruszamy do Uzbekistanu. Z Uzbekami łączy nas znacznie więcej, niż mogłoby się wydawać – od Jedwabnego Szlaku, przez czasy Złotej Ordy i Imperium Rosyjskiego, aż po PRL-owską szkołę w Siedlcach sponsorowaną przez kopalnie węgla pod Samarkandą. Tak, to nie żart! Będzie o Polakach budujących rosyjskie imperium w Azji, fotografujących jak Leon Barszczewski, rysujących mapy i zostawiających ślady, o których dziś mało kto pamięta...
Jak Polacy próbowali wygrać wojnę secesyjną… po obu stronach barykady
2025-04-04 19:00:00
Wojna secesyjna wybuchła w kwietniu 1861 roku i zakończyła się dokładnie cztery lata później. Dziś lepiej niż kiedykolwiek widać, jak konflikt ten nadal rezonuje w amerykańskim społeczeństwie. I jak nieoczywisty jest w nim polski wątek. W tym odcinku "Babla" opowiadamy o Polakach w ogniu wojny secesyjnej, walczących po obu stronach barykady – z jednej strony mamy generała Włodzimierza Krzyżanowskiego, kuzyna Chopina, uważanego za najwybitniejszego po Pułaskim i Kościuszce dowódcę w historii militarnej Polonii. Z drugiej – Kacper Tochman, wiceprezes kluczowej partii podczas powstania listopadowego i rasista pełną gębą. Pojawi się też Forrest Gump, Billy the Kid i... Padre Polaco.
Wojna secesyjna wybuchła w kwietniu 1861 roku i zakończyła się dokładnie cztery lata później. Dziś lepiej niż kiedykolwiek widać, jak konflikt ten nadal rezonuje w amerykańskim społeczeństwie. I jak nieoczywisty jest w nim polski wątek. W tym odcinku "Babla" opowiadamy o Polakach w ogniu wojny secesyjnej, walczących po obu stronach barykady – z jednej strony mamy generała Włodzimierza Krzyżanowskiego, kuzyna Chopina, uważanego za najwybitniejszego po Pułaskim i Kościuszce dowódcę w historii militarnej Polonii. Z drugiej – Kacper Tochman, wiceprezes kluczowej partii podczas powstania listopadowego i rasista pełną gębą. Pojawi się też Forrest Gump, Billy the Kid i... Padre Polaco.
Od powstańca do rosyjskiego wizjonera. Kim był hrabia Adam Gurowski?
2025-03-28 19:00:00
Hrabia Adam Gurowski był jedną z najbardziej fascynujących i budzących kontrowersje postaci nie tylko w polskim, ale również w rosyjskim, europejskim oraz amerykańskim życiu politycznym i intelektualnym XIX wieku. W młodości walczył z Rosjanami w powstaniach, by później stać się zagorzałym panslawistą, negującym istnienie narodu polskiego. W dzisiejszym „Bablu” opowiemy o jego radykalnej przemianie – od polskiego nacjonalisty-lewaka do amerykańskiego intelektualisty. Także działalność polityczna hrabii budziła skrajne emocje – od zachwytów po oskarżenia o zdradę narodową. Czy Gurowski przewidział przyszłą globalną hegemonię Rosji i Ameryki? Zapowiada się podcast pełen sprzeczności…
Hrabia Adam Gurowski był jedną z najbardziej fascynujących i budzących kontrowersje postaci nie tylko w polskim, ale również w rosyjskim, europejskim oraz amerykańskim życiu politycznym i intelektualnym XIX wieku. W młodości walczył z Rosjanami w powstaniach, by później stać się zagorzałym panslawistą, negującym istnienie narodu polskiego. W dzisiejszym „Bablu” opowiemy o jego radykalnej przemianie – od polskiego nacjonalisty-lewaka do amerykańskiego intelektualisty. Także działalność polityczna hrabii budziła skrajne emocje – od zachwytów po oskarżenia o zdradę narodową. Czy Gurowski przewidział przyszłą globalną hegemonię Rosji i Ameryki? Zapowiada się podcast pełen sprzeczności…
American dream po polsku. Polaków na Dzikim Zachodzie marzenia o wielkich pieniądzach
2025-03-21 19:00:00
Wyruszamy na Dziki Zachód, by opowiedzieć o Polakach, którzy trafili tam w pogoni za sławą, pieniędzmi i... nie do końca jasnymi transakcjami. Jak kawałek Teksasu niemal wpadł w polskie ręce? Dlaczego Meksyk blokował nielegalną migrację Amerykanów? Polscy emigranci, którzy po 1831 roku przybywali do USA, odegrali znaczącą rolę w ogromnej ekspansji tego kraju w latach 40. XIX wieku. Walczyli m.in. w Teksasie, Kalifornii i Oklahomie, czyli na ziemiach, które USA zdobyło kosztem Meksyku, a także w wyniku porozumień z Wielką Brytanią. W Kalifornii spotkamy też carską Rosję oraz marynarza z Polski, który rzekomo dwa razy opłynął glob, by sprzedać Kalifornię Jankesom.
Wyruszamy na Dziki Zachód, by opowiedzieć o Polakach, którzy trafili tam w pogoni za sławą, pieniędzmi i... nie do końca jasnymi transakcjami. Jak kawałek Teksasu niemal wpadł w polskie ręce? Dlaczego Meksyk blokował nielegalną migrację Amerykanów? Polscy emigranci, którzy po 1831 roku przybywali do USA, odegrali znaczącą rolę w ogromnej ekspansji tego kraju w latach 40. XIX wieku. Walczyli m.in. w Teksasie, Kalifornii i Oklahomie, czyli na ziemiach, które USA zdobyło kosztem Meksyku, a także w wyniku porozumień z Wielką Brytanią. W Kalifornii spotkamy też carską Rosję oraz marynarza z Polski, który rzekomo dwa razy opłynął glob, by sprzedać Kalifornię Jankesom.
"Grzmieć srogą burzą w stepach Ukrainy". August Antoni Jakubowski, młodzieniec pięknej nadziei
2025-03-14 19:00:00
W tym odcinku przybliżymy zapomnianą sylwetkę młodego poety, Augusta Antoniego Jakubowskiego. Zakochany w Podolu i zafascynowany Kozakami Jakubowski to autor pierwszych polskich wierszy o Rdzennych Amerykanach i zarazem postać tragiczna – młody patriota, który po dramatycznych losach emigranta w Ameryce popełnił samobójstwo w wieku zaledwie 21 lat. Opowiemy o poezji, relacjach z ojcem, Antonim Malczewskim, wybitnym poetą szkoły ukraińskiej, a także o jego pionierskiej książce o polskiej literaturze, wydanej po angielsku w USA. Nie zabraknie wątków komicznych, jak historia człowieka, który w teatrze nadepnął na nogę carskiemu namiestnikowi, co skończyło się... wyrokiem śmierci, ale i sprytną ucieczką do Ameryki w kobiecym przebraniu.
W tym odcinku przybliżymy zapomnianą sylwetkę młodego poety, Augusta Antoniego Jakubowskiego. Zakochany w Podolu i zafascynowany Kozakami Jakubowski to autor pierwszych polskich wierszy o Rdzennych Amerykanach i zarazem postać tragiczna – młody patriota, który po dramatycznych losach emigranta w Ameryce popełnił samobójstwo w wieku zaledwie 21 lat. Opowiemy o poezji, relacjach z ojcem, Antonim Malczewskim, wybitnym poetą szkoły ukraińskiej, a także o jego pionierskiej książce o polskiej literaturze, wydanej po angielsku w USA. Nie zabraknie wątków komicznych, jak historia człowieka, który w teatrze nadepnął na nogę carskiemu namiestnikowi, co skończyło się... wyrokiem śmierci, ale i sprytną ucieczką do Ameryki w kobiecym przebraniu.
Za wolność Amerykanów zginął dwukrotnie. Kazimierz Pułaski, patron Polonii
2025-03-07 19:00:00
Jesteśmy na południu Stanów Zjednoczonych, gdzie Polacy byli obecni niemal od samego początku historii USA. Na czele naszej podróży stoi jeden z największych amerykańskich bohaterów, Kazimierz Pułaski – polski generał, który nie tyko walczył o wolność Amerykanów, ale zrobił to tak skutecznie, że... zginął dwa razy. Pamięć o nim jest wciąż żywa, a w stanach takich jak Illinois, Wisconsin czy Indiana obchodzony jest Dzień Kazimierza Pułaskiego. W naszej opowieści pojawią się także wybitny kaznodzieja, król amerykańskiej poezji i niemiecki kompozytor polskiego pochodzenia, który zainspirowany fińskim eposem stworzył operę o rdzennych mieszkańcach Ameryki... czyli Babel pełną gębą.
Jesteśmy na południu Stanów Zjednoczonych, gdzie Polacy byli obecni niemal od samego początku historii USA. Na czele naszej podróży stoi jeden z największych amerykańskich bohaterów, Kazimierz Pułaski – polski generał, który nie tyko walczył o wolność Amerykanów, ale zrobił to tak skutecznie, że... zginął dwa razy. Pamięć o nim jest wciąż żywa, a w stanach takich jak Illinois, Wisconsin czy Indiana obchodzony jest Dzień Kazimierza Pułaskiego. W naszej opowieści pojawią się także wybitny kaznodzieja, król amerykańskiej poezji i niemiecki kompozytor polskiego pochodzenia, który zainspirowany fińskim eposem stworzył operę o rdzennych mieszkańcach Ameryki... czyli Babel pełną gębą.
"Indiańska dziewczyna poślubi Rosjanina". Kim była księżniczka White Deer?
2025-02-28 19:00:00
Wciąż pozostajemy za oceanem, a zgodnie z obietnicą tym razem przenosimy się do Stanów Zjednoczonych. Granicę przekraczamy płynnie – śladem Mohawków i Pierwszych Narodów. Nasza opowieść zaczyna się od Esther Deer, znanej jako Princess White Deer – gwiazdy złotej ery Broadwayu, której wizerunek na długie lata ukształtował wyobrażenia kultury masowej o Rdzennych Amerykanach. To również historia jej związków, zarówno osobistych, jak i artystycznych, z Polską i Ukrainą. W tle pojawia się polska rodzina Sandusky – pionierzy osadnictwa w Ameryce Północnej, z której wywodzi się jedyny prezydent USA o polskich korzeniach, Gerald Ford. W dzisiejszym odcinku odkryjemy, jak Indianie trafili do Sudanu, jak „wypożyczono” z aresztu wodza Apaczów Geronimo, by pokazać go na wystawie, co robił Buffalo Bill w Warszawie oraz kim był pierwszy polski muzyk w Ameryce.
Wciąż pozostajemy za oceanem, a zgodnie z obietnicą tym razem przenosimy się do Stanów Zjednoczonych. Granicę przekraczamy płynnie – śladem Mohawków i Pierwszych Narodów. Nasza opowieść zaczyna się od Esther Deer, znanej jako Princess White Deer – gwiazdy złotej ery Broadwayu, której wizerunek na długie lata ukształtował wyobrażenia kultury masowej o Rdzennych Amerykanach. To również historia jej związków, zarówno osobistych, jak i artystycznych, z Polską i Ukrainą. W tle pojawia się polska rodzina Sandusky – pionierzy osadnictwa w Ameryce Północnej, z której wywodzi się jedyny prezydent USA o polskich korzeniach, Gerald Ford. W dzisiejszym odcinku odkryjemy, jak Indianie trafili do Sudanu, jak „wypożyczono” z aresztu wodza Apaczów Geronimo, by pokazać go na wystawie, co robił Buffalo Bill w Warszawie oraz kim był pierwszy polski muzyk w Ameryce.
"Kanada pachnąca żywicą". Co łączy Ukrainki i Rdzenne mieszkanki Kanady?
2025-02-21 19:00:00
Zainspirowani klasycznym dziełem Arkadego Fiedlera, zabieramy Was w podróż do Kanady pachnącej żywicą. Za tą romantyczną wizją kryje się jednak mroczna historia Pierwszych Narodów – przymusowych adopcji, szkół rezydencjalnych i głodu wywołanego z premedytacją. To także opowieść o sile solidarności, gdzie Rdzenne kobiety, nosząc kwieciste chustki, wyrażają wsparcie dla Ukrainy walczącej z rosyjską agresją, a ukraińska Baba przekazuje swojej adoptowanej wnuczce Tryzub – symbol batalii o własną tożsamość. Kim byli „kurierzy leśni”? W jaki sposób Ukraińcy rozprawiali się z mitem kolonizacji Kanady? Jakie były metody „przekuwania” Rdzennych mieszkańców w „ludzi nowoczesnych”? O tym w dzisiejszym wydaniu „Babla”!
Zainspirowani klasycznym dziełem Arkadego Fiedlera, zabieramy Was w podróż do Kanady pachnącej żywicą. Za tą romantyczną wizją kryje się jednak mroczna historia Pierwszych Narodów – przymusowych adopcji, szkół rezydencjalnych i głodu wywołanego z premedytacją. To także opowieść o sile solidarności, gdzie Rdzenne kobiety, nosząc kwieciste chustki, wyrażają wsparcie dla Ukrainy walczącej z rosyjską agresją, a ukraińska Baba przekazuje swojej adoptowanej wnuczce Tryzub – symbol batalii o własną tożsamość. Kim byli „kurierzy leśni”? W jaki sposób Ukraińcy rozprawiali się z mitem kolonizacji Kanady? Jakie były metody „przekuwania” Rdzennych mieszkańców w „ludzi nowoczesnych”? O tym w dzisiejszym wydaniu „Babla”!
Wieczór nad jeziorem Ontario. Jak urodzony pod Chełmem Polak został jednym z najciekawszych kanadyjskich poetów?
2025-02-14 19:00:00
Na specjalne życzenie osób słuchających pozostajemy w Kanadzie, by opowiedzieć o Toronto - stolicy prowincji Ontario i największym mieście kraju. Czy uda nam się powiązać to miejsce z Polską i Ukrainą? Podejmujemy wyzwanie, przyglądając się założycielowi Toronto, Niemcowi z węgierskim nazwiskiem, który wielokrotnie odwiedzał Polskę i wywarł ogromny wpływ na rozwój malarstwa w Kanadzie. Jednym z jego najważniejszych dzieł jest portret wodza Mohawków, Josepha Branta, a stąd już blisko do... Tadeusza Kościuszki! Nie zabraknie też poezji - przedstawimy Wacława Iwaniuka, wybitnego poetę z Toronto, jedną z kluczowych postaci polskiej poezji powojennej. Porozmawiamy o losie migranta, poczuciu przynależności i wyobcowania, a także o tym, co łączy arystokrację mohawską i polską.
Na specjalne życzenie osób słuchających pozostajemy w Kanadzie, by opowiedzieć o Toronto - stolicy prowincji Ontario i największym mieście kraju. Czy uda nam się powiązać to miejsce z Polską i Ukrainą? Podejmujemy wyzwanie, przyglądając się założycielowi Toronto, Niemcowi z węgierskim nazwiskiem, który wielokrotnie odwiedzał Polskę i wywarł ogromny wpływ na rozwój malarstwa w Kanadzie. Jednym z jego najważniejszych dzieł jest portret wodza Mohawków, Josepha Branta, a stąd już blisko do... Tadeusza Kościuszki! Nie zabraknie też poezji - przedstawimy Wacława Iwaniuka, wybitnego poetę z Toronto, jedną z kluczowych postaci polskiej poezji powojennej. Porozmawiamy o losie migranta, poczuciu przynależności i wyobcowania, a także o tym, co łączy arystokrację mohawską i polską.
Podróży po Kanadzie ciąg dalszy. Gzowski, Gretzky i The Band
2025-02-07 19:00:00
Czas na kolejną wyprawę do serca Kanady! Tym razem lądujemy w Ontario, gdzie czeka na nas Sir Casimir Gzowski, wybitny polsko-kanadyjski inżynier. Następnie zajrzymy za kulisy legendarnego zespołu The Band, w którym wirują wpływy ukraińskie, żydowskie, indiańskie i... polskie, a pośród nich pobrzmiewa duch Boba Dylana. Nie mogłoby też zabraknąć hokeja - opowiemy o Waynie Gretzkym, którego przodkowie przemierzyli Polskę, Ukrainę i Białoruś, zanim "The Great One" stał się ikoną. Skąd u Irokezów pojawiły się niemieckie nazwiska? Co łączy matriarchat z legendami o bezlitosnych wojownikach? I wreszcie - jak to się stało, że wódz Mohawków został masonem? Posłuchajcie!
Czas na kolejną wyprawę do serca Kanady! Tym razem lądujemy w Ontario, gdzie czeka na nas Sir Casimir Gzowski, wybitny polsko-kanadyjski inżynier. Następnie zajrzymy za kulisy legendarnego zespołu The Band, w którym wirują wpływy ukraińskie, żydowskie, indiańskie i... polskie, a pośród nich pobrzmiewa duch Boba Dylana. Nie mogłoby też zabraknąć hokeja - opowiemy o Waynie Gretzkym, którego przodkowie przemierzyli Polskę, Ukrainę i Białoruś, zanim "The Great One" stał się ikoną. Skąd u Irokezów pojawiły się niemieckie nazwiska? Co łączy matriarchat z legendami o bezlitosnych wojownikach? I wreszcie - jak to się stało, że wódz Mohawków został masonem? Posłuchajcie!
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
1234567891011121314151617181920212223242526272829