Wszechnica.org.pl - Nauka

„Wszechnica.org.pl - Nauka” to baza wykładów zrealizowanych we współpracy z prestiżowymi instytucjami naukowymi. Wśród naszych partnerów znajdują się m.in. Festiwal Nauki w Warszawie, Muzeum Ziemi PAN, Kampus Ochota UW, Instytut Biologii Doświadczalnej im. Nenckiego PAN oraz kawiarnie naukowe. Wszechnica.org.pl nagrywa też własne rozmowy z ludźmi nauki. Projekt realizowany jest przez Fundację Wspomagania Wsi. Do korzystania z naszego serwisu zapraszamy wszystkich, którzy cenią sobie rzetelną wiedzę oraz ciekawe dyskusje. Zapraszamy też na nasz drugi kanał "Wszechnica.org.pl - Historia".

Kategorie:
Edukacja Kursy

Odcinki od najnowszych:

94. Wikipedia a Akademia - prof. dr hab. Dariusz Jemielniak
2020-03-15 00:49:50

Wykład prof. dr hab. Dariusza Jemielniaka, Kawiarnia Naukowa Festiwalu Nauki [19 listopada 2018] Wikipedia to największy projekt ludzkości oparty na wspólnej i otwartej współpracy. W tym samym czasie jednocześnie kilkadziesiąt tysięcy osób z całego świata edytuje hasła i artykuły. W sumie to dzieło co najmniej kilku milionów ludzi. Świat akademicki patrzy na Wikipedię z podejrzliwością, chociaż badania pokazują, że to rzetelne źródło informacji. Dane Wikipedii są dostępne za darmo i wciąż rosną. Co ważne – hasła na Wikipedii mogą być edytowane tylko w oparciu o istniejące źródła pisane (podręczniki, artykuły w prasie, analizy, badania). Nie są to zatem opinie a argumenty oparte na dotychczasowej, spisanej wiedzy. W tym momencie angielskojęzyczna wersja tego serwisu liczy około 5 milionów haseł, z czego kilka tysięcy haseł to „Artykuły na medal”. Oznacza to, że dane hasło jest wiarygodne, zostało obszernie i wyczerpująco opisane.  Angielskojęzyczna Wikipedia jest oczywiście bardziej rozbudowana niż np. polskojęzyczna, która w tej chwili liczy 808 „artykułów na medal”: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Artyku%C5%82y_na_medal . Dane na Wikipedii oparte są na otwartej licencji Creative Commons, zatem na jej podstawie można nawet drukować i sprzedawać książki. Jedynym warunkiem jest podanie źródła, czyli linku do Wikipedii. Jaką przewagę ma Wikipedia nad zwykłą encyklopedią? Nad danym hasłem często pracuje kilka/kilkanaście osób, które spierają się, wynajdują informacje, badania, publikacje. Nad jednym hasłem może pracować profesor fizyki oraz licealista. Stąd wiarygodność części Wikipedii, których treść nie odbiega od treści podręczników akademickich, a w nawet w niektórych przypadkach je przewyższa. „Części” ponieważ na Wikipedii artykuł artykułowi nierówny. Naukowcy często są do Wikipedii uprzedzeni, bardziej ufają źródłom akademickim bądź czasopismom naukowym (najlepiej National Journal of. ..), tymczasem Wikipedia idealnie odzwierciedla wysoką jakość tworzenia artykułów w oderwaniu jednego autora. Wikipedia dla wielu ludzi na świecie (np. mieszkańców ubogich rejonów Afryki) jest często jedynym źródłem wiedzy. Ma także tę przewagę, że jest błyskawicznie aktualizowana (co encyklopediom drukowanym zajmowało niekiedy kilka lat), zatem edytowanie lub wspieranie tego światowego dzieła (np. finansowo) powinno wszystkim nam leżeć na sercu

Wykład prof. dr hab. Dariusza Jemielniaka, Kawiarnia Naukowa Festiwalu Nauki [19 listopada 2018]

Wikipedia to największy projekt ludzkości oparty na wspólnej i otwartej współpracy. W tym samym czasie jednocześnie kilkadziesiąt tysięcy osób z całego świata edytuje hasła i artykuły. W sumie to dzieło co najmniej kilku milionów ludzi. Świat akademicki patrzy na Wikipedię z podejrzliwością, chociaż badania pokazują, że to rzetelne źródło informacji.

Dane Wikipedii są dostępne za darmo i wciąż rosną. Co ważne – hasła na Wikipedii mogą być edytowane tylko w oparciu o istniejące źródła pisane (podręczniki, artykuły w prasie, analizy, badania). Nie są to zatem opinie a argumenty oparte na dotychczasowej, spisanej wiedzy. W tym momencie angielskojęzyczna wersja tego serwisu liczy około 5 milionów haseł, z czego kilka tysięcy haseł to „Artykuły na medal”. Oznacza to, że dane hasło jest wiarygodne, zostało obszernie i wyczerpująco opisane.  Angielskojęzyczna Wikipedia jest oczywiście bardziej rozbudowana niż np. polskojęzyczna, która w tej chwili liczy 808 „artykułów na medal”: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Artyku%C5%82y_na_medal. Dane na Wikipedii oparte są na otwartej licencji Creative Commons, zatem na jej podstawie można nawet drukować i sprzedawać książki. Jedynym warunkiem jest podanie źródła, czyli linku do Wikipedii.

Jaką przewagę ma Wikipedia nad zwykłą encyklopedią? Nad danym hasłem często pracuje kilka/kilkanaście osób, które spierają się, wynajdują informacje, badania, publikacje. Nad jednym hasłem może pracować profesor fizyki oraz licealista. Stąd wiarygodność części Wikipedii, których treść nie odbiega od treści podręczników akademickich, a w nawet w niektórych przypadkach je przewyższa. „Części” ponieważ na Wikipedii artykuł artykułowi nierówny.

Naukowcy często są do Wikipedii uprzedzeni, bardziej ufają źródłom akademickim bądź czasopismom naukowym (najlepiej National Journal of...), tymczasem Wikipedia idealnie odzwierciedla wysoką jakość tworzenia artykułów w oderwaniu jednego autora.

Wikipedia dla wielu ludzi na świecie (np. mieszkańców ubogich rejonów Afryki) jest często jedynym źródłem wiedzy. Ma także tę przewagę, że jest błyskawicznie aktualizowana (co encyklopediom drukowanym zajmowało niekiedy kilka lat), zatem edytowanie lub wspieranie tego światowego dzieła (np. finansowo) powinno wszystkim nam leżeć na sercu

93. Globalne ocieplenie – różne perspektywy
2020-03-15 00:44:21

Debata XXII Festiwalu Nauki w Warszawie [29 września 2018] Globalne ocieplenie stało się (dosłownie) palącym problemem. Zaproszeni na debatę naukowcy wyjaśniają jak wzrost temperatury na Ziemi wpłynie na nasze życie, na dostęp do wody, jaki będzie miał wpływ na ekonomię i przyrodę. Ocieplenie powodują gazy cieplarniane, a dziś to człowiek zwiększa ich zawartość w atmosferze. Świadczą o tym niezależne pomiary, wykonywane z Ziemi i z kosmosu, w atmosferze i w oceanach, w stacjach meteorologicznych i w laboratoriach. Według oficjalnego stanowiska wszystkich liczących się na świecie organizacji naukowych zajmujących się badaniem klimatu to ludzie powodują globalne ocieplenie. Konsensus jest przytłaczający. Oczywiście, istnieją pojedynczy naukowcy, którzy odnoszą się do tego sceptycznie. Jest ich jednak niewielu. 97% klimatologów aktywnie publikujących artykuły o klimacie jest zdania, że klimat się ociepla a powoduje to aktywność człowieka. Szczegóły zjawiska, jakim jest ocieplanie się klimatu, są bardzo skomplikowane, zaś dla nas szczególnie ważne. Od tego tak naprawdę zależy dalsza nasza egzystencja. Aby zrozumieć jak bardzo wahania temperatury nawet o kilka stopni mają wpływ na pogodę daje przykład zlodowaceń. Utworzenie się dwukilometrowej warstwy lodu nad dzisiejszą Warszawą w epoce plejstocenu odbyło się w temperaturze zaledwie 4-5 stopni C niższej od temperatury wyjściowej  z 1850 roku (od tego roku prowadzone są regularne pomiary). Co oznaczać może zatem wzrost temperatury o kilka stopni? Czy zabraknie słodkiej wody? Prof. dr hab. Renata Romanowicz ( Instytutu Geofizyki PAN). Skutki ekonomiczne. Dr hab. Karolina Safarzyńska (Wydzial Nauk Ekonomicznych UW) Zmiany w przyrodzie. Prof. dr hab. Jan Marcin Węsławski (Instytutu Oceanologii PAN)

Debata XXII Festiwalu Nauki w Warszawie [29 września 2018]

Globalne ocieplenie stało się (dosłownie) palącym problemem. Zaproszeni na debatę naukowcy wyjaśniają jak wzrost temperatury na Ziemi wpłynie na nasze życie, na dostęp do wody, jaki będzie miał wpływ na ekonomię i przyrodę.

Ocieplenie powodują gazy cieplarniane, a dziś to człowiek zwiększa ich zawartość w atmosferze. Świadczą o tym niezależne pomiary, wykonywane z Ziemi i z kosmosu, w atmosferze i w oceanach, w stacjach meteorologicznych i w laboratoriach.

Według oficjalnego stanowiska wszystkich liczących się na świecie organizacji naukowych zajmujących się badaniem klimatu to ludzie powodują globalne ocieplenie. Konsensus jest przytłaczający. Oczywiście, istnieją pojedynczy naukowcy, którzy odnoszą się do tego sceptycznie. Jest ich jednak niewielu. 97% klimatologów aktywnie publikujących artykuły o klimacie jest zdania, że klimat się ociepla a powoduje to aktywność człowieka.

Szczegóły zjawiska, jakim jest ocieplanie się klimatu, są bardzo skomplikowane, zaś dla nas szczególnie ważne. Od tego tak naprawdę zależy dalsza nasza egzystencja. Aby zrozumieć jak bardzo wahania temperatury nawet o kilka stopni mają wpływ na pogodę daje przykład zlodowaceń. Utworzenie się dwukilometrowej warstwy lodu nad dzisiejszą Warszawą w epoce plejstocenu odbyło się w temperaturze zaledwie 4-5 stopni C niższej od temperatury wyjściowej  z 1850 roku (od tego roku prowadzone są regularne pomiary). Co oznaczać może zatem wzrost temperatury o kilka stopni?

Czy zabraknie słodkiej wody? Prof. dr hab. Renata Romanowicz ( Instytutu Geofizyki PAN).

Skutki ekonomiczne. Dr hab. Karolina Safarzyńska (Wydzial Nauk Ekonomicznych UW)

Zmiany w przyrodzie. Prof. dr hab. Jan Marcin Węsławski (Instytutu Oceanologii PAN)

92. Jakie wiatry wieją z czarnych dziur? - Agnieszka Janiuk
2020-03-15 00:36:23

Wykład zorganizowany w ramach XXII Festiwalu Nauki w Warszawie [22 września 2018 r.] Czarne dziury są końcowymi etapami ewolucji masywnych gwiazd, w których po wyczerpaniu się “paliwa” jądrowego ciśnienie termiczne materii nie jest w stanie zrównoważyć własnej grawitacji gwiazdy. Obiekt taki zapada się pod wpływem swojego ciężaru. Ich olbrzymia grawitacja powierzchniowa (GM/Rc2 ~ 1, gdzie M to masa obiektu, R jego rozmiar, c – prędkość światła, a G – stała grawitacji) powoduje, że nawet światło ze względu na swą skończoną prędkość nie jest w stanie się stamtąd uwolnić. Z tego powodu izolowanych czarnych dziur w kosmosie nie jesteśmy w stanie zaobserwować. Większość gwiazd we Wszechświecie nie znajduje się jednak w izolacji, lecz wchodzi w skład układów podwójnych. Okazuje się, że układy takie mogą przetrwać śmierć i kolaps jednego ze swych składników. W kosmosie często obserwuje się tak zwane czarno-dziurowe układy podwójne, w których “zwykła” gwiazda, karzeł lub olbrzym, jest stowarzyszona z czarną dziurą, ta zaś zasysa materię ze swego towarzysza. Opadająca materia tworzy gorącą, świecącą strukturę zwaną dyskiem akrecyjnym. Okazuje się, że część materii z powierzchni takiego dysku jest w stanie uwolnić się i uniknąć wchłonięcia. Materia ta stanowi tzw. wiatr wiejący z powierzchni dysku z prędkością równą nieraz nawet kilkanaście tysięcy km/s. Wiatry z dysków obserwuje się dzięki obecności linii absorpcyjnych pochodzących od zjonizowanych atomów; linie te są przesunięte ku krótszym długościom fal wskutek efektu Dopplera. O tych, a także o innych wiatrach wiejących z okolic czarnych dziur zasysających materię, opowiada niniejszy wykład.

Wykład zorganizowany w ramach XXII Festiwalu Nauki w Warszawie [22 września 2018 r.]

Czarne dziury są końcowymi etapami ewolucji masywnych gwiazd, w których po wyczerpaniu się “paliwa” jądrowego ciśnienie termiczne materii nie jest w stanie zrównoważyć własnej grawitacji gwiazdy. Obiekt taki zapada się pod wpływem swojego ciężaru. Ich olbrzymia grawitacja powierzchniowa (GM/Rc2 ~ 1, gdzie M to masa obiektu, R jego rozmiar, c – prędkość światła, a G – stała grawitacji) powoduje, że nawet światło ze względu na swą skończoną prędkość nie jest w stanie się stamtąd uwolnić. Z tego powodu izolowanych czarnych dziur w kosmosie nie jesteśmy w stanie zaobserwować.

Większość gwiazd we Wszechświecie nie znajduje się jednak w izolacji, lecz wchodzi w skład układów podwójnych. Okazuje się, że układy takie mogą przetrwać śmierć i kolaps jednego ze swych składników. W kosmosie często obserwuje się tak zwane czarno-dziurowe układy podwójne, w których “zwykła” gwiazda, karzeł lub olbrzym, jest stowarzyszona z czarną dziurą, ta zaś zasysa materię ze swego towarzysza. Opadająca materia tworzy gorącą, świecącą strukturę zwaną dyskiem akrecyjnym. Okazuje się, że część materii z powierzchni takiego dysku jest w stanie uwolnić się i uniknąć wchłonięcia. Materia ta stanowi tzw. wiatr wiejący z powierzchni dysku z prędkością równą nieraz nawet kilkanaście tysięcy km/s. Wiatry z dysków obserwuje się dzięki obecności linii absorpcyjnych pochodzących od zjonizowanych atomów; linie te są przesunięte ku krótszym długościom fal wskutek efektu Dopplera. O tych, a także o innych wiatrach wiejących z okolic czarnych dziur zasysających materię, opowiada niniejszy wykład.

91. Czy istnieją granice wolności badań?
2020-03-15 00:19:53

Debata XXII Festiwalu Nauki w Warszawie [24 września 2018] Jesteśmy świadkami niespotykanej do tej pory w historii cywilizacji eksplozji nauki. To dotyczy nie tylko nauk technicznych, fizyki czy chemii, ale także medycyny, zwłaszcza genetyki. Możemy się zastanawiać, czy ten rozwój nie obróci się przeciwko nam? Stąd blisko do pytania o granice badań naukowych i eksperymentów. Próbować narzucić granice czy puścić naukę na żywioł? Z historii wiemy, że nauka wielokrotnie przekraczała granice, co nadało jej międzydyscyplinarny charakter. Nie ma wątpliwości, że dzięki badaniom naukowym rozwinęła się m.in. medycyna czy psychologia. Niestety, nie obyło się to bez szkody i cierpienia osób, które do badań czy eksperymentów były zmuszane. Zaproszeni rozmówcy zgadzają się co do tego, że nie należy krzywdzić człowieka w interesie całej ludzkości. Jak zatem prowadzić badania by były etyczne? Kto powinien ustanawiać granice badań? W dyskusji wzięli udział goście reprezentujący różne dziedziny wiedzy: Prof. dr hab. Barbara Chyrowicz (filozof, etyk i bioetyk, profesor nauk humanistycznych z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego) Prof. dr hab. Janusz Czapiński (psycholog społeczny, doktor habilitowany nauk społecznych, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor publikacji „Psychologia szczęścia. Kto, kiedy, dlaczego kocha życie i co z tego wynika, czyli nowa odsłona teorii cebulowej”, wieloletni kierownik badań panelowych „Diagnoza Społeczna”) Prof. dr hab. Zbigniew Szawarski (etyk i filozof medycyny, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, pracownik Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny) prof. dr hab. Andrzej  Ziemba (prowadzenie, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN).

Debata XXII Festiwalu Nauki w Warszawie [24 września 2018]

Jesteśmy świadkami niespotykanej do tej pory w historii cywilizacji eksplozji nauki. To dotyczy nie tylko nauk technicznych, fizyki czy chemii, ale także medycyny, zwłaszcza genetyki. Możemy się zastanawiać, czy ten rozwój nie obróci się przeciwko nam? Stąd blisko do pytania o granice badań naukowych i eksperymentów. Próbować narzucić granice czy puścić naukę na żywioł?

Z historii wiemy, że nauka wielokrotnie przekraczała granice, co nadało jej międzydyscyplinarny charakter. Nie ma wątpliwości, że dzięki badaniom naukowym rozwinęła się m.in. medycyna czy psychologia. Niestety, nie obyło się to bez szkody i cierpienia osób, które do badań czy eksperymentów były zmuszane. Zaproszeni rozmówcy zgadzają się co do tego, że nie należy krzywdzić człowieka w interesie całej ludzkości. Jak zatem prowadzić badania by były etyczne? Kto powinien ustanawiać granice badań?

W dyskusji wzięli udział goście reprezentujący różne dziedziny wiedzy:

Prof. dr hab. Barbara Chyrowicz (filozof, etyk i bioetyk, profesor nauk humanistycznych z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego)

Prof. dr hab. Janusz Czapiński (psycholog społeczny, doktor habilitowany nauk społecznych, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor publikacji „Psychologia szczęścia. Kto, kiedy, dlaczego kocha życie i co z tego wynika, czyli nowa odsłona teorii cebulowej”, wieloletni kierownik badań panelowych „Diagnoza Społeczna”)

Prof. dr hab. Zbigniew Szawarski (etyk i filozof medycyny, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, pracownik Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny)

prof. dr hab. Andrzej  Ziemba (prowadzenie, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN).

90. Czy neuronauka zdetronizuje psychologię?
2020-03-14 00:45:53

Debata zorganizowana podczas XXII Festiwalu Nauki w Warszawie [wrzesień 2018] Neuronauka to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy pozwalająca badać procesy zachodzące w mózgu z wykorzystaniem nowoczesnej aparatury. Czy parający się nią uczeni mogą podglądać cudze myśli? Jakie neuronauka otwiera to przed ludźmi szanse, a jakie zagrożenia? Rozmawiali o tym uczestnicy debaty zorganizowanej przez tygodnik „Polityka” w ramach XXII Festiwalu Nauki w Warszawie. W dyskusji wzięli udział goście reprezentujący różne dziedziny wiedzy: Dr hab. Michał Wierzchoń (profesor nadzwyczajny UJ, dyrektor Instytutu Psychologii UJ, lider zespołu Laboratorium Badania Świadomości), Dr Samuel Nowak (kulturoznawca i medioznawca z Instytutu Socjologii UJ) oraz Mgr Leon Ciechanowski (filozof, kognitywista i kulturoznawca z Uniwersytetu SWPS). Dyskusję poprowadziła red. Ewa Wilk (red. naczelna Poradnika Psychologicznego „Ja My Oni”). Uczestnicy debaty podzieli się swoimi doświadczeniami związanymi z neuronauką. Zastanawiali się, czy w świetle jej badań człowiek wypada wyjątkowo na tle innych gatunków. Wskazywali obszary, w których neuronauka może ludziom pomóc (leczenie chorób) oraz rozważali sensowność związanych z nią obaw (np. rozwój techniki, pozwalającej manipulować człowiekiem). Na koniec poszukiwali odpowiedzi na tytułowe pytanie: „czy neuronauka zdetronizuje psychologię”.

Debata zorganizowana podczas XXII Festiwalu Nauki w Warszawie [wrzesień 2018]

Neuronauka to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy pozwalająca badać procesy zachodzące w mózgu z wykorzystaniem nowoczesnej aparatury. Czy parający się nią uczeni mogą podglądać cudze myśli? Jakie neuronauka otwiera to przed ludźmi szanse, a jakie zagrożenia? Rozmawiali o tym uczestnicy debaty zorganizowanej przez tygodnik „Polityka” w ramach XXII Festiwalu Nauki w Warszawie.

W dyskusji wzięli udział goście reprezentujący różne dziedziny wiedzy: Dr hab. Michał Wierzchoń (profesor nadzwyczajny UJ, dyrektor Instytutu Psychologii UJ, lider zespołu Laboratorium Badania Świadomości), Dr Samuel Nowak (kulturoznawca i medioznawca z Instytutu Socjologii UJ) oraz Mgr Leon Ciechanowski (filozof, kognitywista i kulturoznawca z Uniwersytetu SWPS). Dyskusję poprowadziła red. Ewa Wilk (red. naczelna Poradnika Psychologicznego „Ja My Oni”).

Uczestnicy debaty podzieli się swoimi doświadczeniami związanymi z neuronauką. Zastanawiali się, czy w świetle jej badań człowiek wypada wyjątkowo na tle innych gatunków. Wskazywali obszary, w których neuronauka może ludziom pomóc (leczenie chorób) oraz rozważali sensowność związanych z nią obaw (np. rozwój techniki, pozwalającej manipulować człowiekiem). Na koniec poszukiwali odpowiedzi na tytułowe pytanie: „czy neuronauka zdetronizuje psychologię”.

89. Jak budować szczęśliwy mózg? Trening Pozytywnej Neuroplastyczności - Anna Andrzejewska
2020-03-14 00:12:38

Wykład Anny Andrzejewskiej, Kawiarnia Naukowa 1a [13 września 2018] Nasz mózg przez całe życie zmienia struktury i funkcje pod wpływem przeżywanych doświadczeń. Jak tę wiedzę przekuć w więcej szczęścia i zadowolenia w życiu, stosując Trening Pozytywnej Neuroplastyczności wg Ricka Hansona, autora książki „Szczęśliwy mózg”, opowiedziała w Kawiarni Naukowej 1a Anna Andrzejewska – pierwsza trenerka tej metody w Polsce. W trakcie procesu uczenia się pod wpływem przetwarzanych informacji powstają nowe obwody w mózgu. Czuć się dobrze z samym sobą można nauczyć się podobnie jazdy na rowerze czy gry na pianinie – wymaga to osobistych doświadczeń. Aby osiągnąć dobrostan psychiczny, należy zadbać o dobre doświadczenia. Przedstawiony przez prelegentkę Trening Pozytywnej Neuroplastyczności opisany przez Ricka Hansona w „Szczęśliwym mózgu” skupia się na ich codziennym odnajdywaniu.

Wykład Anny Andrzejewskiej, Kawiarnia Naukowa 1a [13 września 2018]

Nasz mózg przez całe życie zmienia struktury i funkcje pod wpływem przeżywanych doświadczeń. Jak tę wiedzę przekuć w więcej szczęścia i zadowolenia w życiu, stosując Trening Pozytywnej Neuroplastyczności wg Ricka Hansona, autora książki „Szczęśliwy mózg”, opowiedziała w Kawiarni Naukowej 1a Anna Andrzejewska – pierwsza trenerka tej metody w Polsce.

W trakcie procesu uczenia się pod wpływem przetwarzanych informacji powstają nowe obwody w mózgu. Czuć się dobrze z samym sobą można nauczyć się podobnie jazdy na rowerze czy gry na pianinie – wymaga to osobistych doświadczeń. Aby osiągnąć dobrostan psychiczny, należy zadbać o dobre doświadczenia. Przedstawiony przez prelegentkę Trening Pozytywnej Neuroplastyczności opisany przez Ricka Hansona w „Szczęśliwym mózgu” skupia się na ich codziennym odnajdywaniu.

88. Broń jądrowa w walce z fałszerzami win - dr Paweł J. Napiorkowski
2020-03-13 23:03:55

Wykład dr. Pawła J. Napiorkowskiego zorganizowany w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego [14 kwietnia 2018] Winiarze z Bordeaux zwrócili się z prośbą do tamtejszego uniwersytetu z prośbą o pomoc w określeniu wieku butelek wina z 1900 roku, które – jak sądzili – mogły być fałszywie datowane. W sukurs przyszli im fizycy jądrowi, którzy opracowali metodę datowania z użyciem izotopu cezu-137. Jak im się to udało i co ma z tym wspólnego broń jądrowa opowiedział podczas wykładu w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota UW dr Karol J. Napiorkowski. Cez-137 występuje w środowisku naturalnym jedynie w wyniku wybuchów jądrowych i awarii elektrowni atomowych. Nie może go więc zawierać wino, które powstało przed 1945 rokiem, kiedy przeprowadzono pierwszy test bomby jądrowej. Opierając się na tym założeniu oraz danych pomiarowych z badań obecności cezu-137 w środowisku naturalnym z poszczególnych lat fizycy jądrowi z Uniwersytetu w Bordeaux opracowali metodę pozwalającą określić, czy wina datowane na okres wcześniejszy niż początek ery atomowej faktycznie pochodzą z tego okresu. Więcej w nagraniu wykładu: skąd cez-137 bierze się w winie? jak dokładna jest metoda jego datowania w oparciu o ten izotop? dlaczego ustalanie wieku wina przy użyciu izotopu węgla c-14 jest niepraktyczne? co może powiedzieć o winie skład pierwiastkowy butelki? inne problemy i ciekawostki związane z datowaniem wina

Wykład dr. Pawła J. Napiorkowskiego zorganizowany w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego [14 kwietnia 2018]

Winiarze z Bordeaux zwrócili się z prośbą do tamtejszego uniwersytetu z prośbą o pomoc w określeniu wieku butelek wina z 1900 roku, które – jak sądzili – mogły być fałszywie datowane. W sukurs przyszli im fizycy jądrowi, którzy opracowali metodę datowania z użyciem izotopu cezu-137. Jak im się to udało i co ma z tym wspólnego broń jądrowa opowiedział podczas wykładu w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota UW dr Karol J. Napiorkowski.

Cez-137 występuje w środowisku naturalnym jedynie w wyniku wybuchów jądrowych i awarii elektrowni atomowych. Nie może go więc zawierać wino, które powstało przed 1945 rokiem, kiedy przeprowadzono pierwszy test bomby jądrowej. Opierając się na tym założeniu oraz danych pomiarowych z badań obecności cezu-137 w środowisku naturalnym z poszczególnych lat fizycy jądrowi z Uniwersytetu w Bordeaux opracowali metodę pozwalającą określić, czy wina datowane na okres wcześniejszy niż początek ery atomowej faktycznie pochodzą z tego okresu.

Więcej w nagraniu wykładu:

  • skąd cez-137 bierze się w winie?
  • jak dokładna jest metoda jego datowania w oparciu o ten izotop?
  • dlaczego ustalanie wieku wina przy użyciu izotopu węgla c-14 jest niepraktyczne?
  • co może powiedzieć o winie skład pierwiastkowy butelki?
  • inne problemy i ciekawostki związane z datowaniem wina

87. Fizyka jądrowa i jej zastosowania - prof. Krzysztof Rusek
2020-03-13 22:45:58

Wykład prof. Krzysztofa Ruska zorganizowany w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego [14 kwietnia 2018] Zastosowanie fizyki jądrowej do niszczycielskich celów militarnych jest powszechnie znane. Znacznie jednak szersza, ale mniej szeroko uświadomiona, jest możliwość jej użycia w innych dziedzinach, także ratujących życie. O tym do czego fizyka jądrowa przydaje się w  medycynie, archeologii czy przemyśle opowiedział prof. Krzysztof Rusek podczas wykładu w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego. Prelegent na początku swojego wystąpienia przypomniał, jak po Wielkim Wybuchu sprzed 13,8 mld lat rodziły się pierwiastki. Słuchacze mogli również dowiedzieć się o narodzinach fizyki jądrowej (eksperyment E. Rutherforda z 1909 r.) i początkach polskich badań w tej dziedzinie (pierwszy w Polsce akcelerator cząstek zbudowany w 1937 r. pod kierownictwem prof. A. Sołtana). Prof. Rusek zreferował również  krótko stan wiedzy o najważniejszych zagadnieniach dotyczących budowy jąder atomowych i zachodzących w nich procesach. W drugiej części wykładu prelegent zaprezentował działalność Środowiskowego Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie jest zatrudniony. Przedstawił również dorobek dwóch innych polskich ośrodków: Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku oraz Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. Na koniec omówił zastosowania fizyki jądrowej w energetyce (reakcje termojądrowe), diagnostyce i leczeniu nowotworów (hadroterapia), archeologii (datowanie szczątków organicznych w oparciu o izotop węgla C-14), badaniu dzieł sztuki (demaskowanie falsyfikatów obrazów) czy przemyśle.

Wykład prof. Krzysztofa Ruska zorganizowany w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego [14 kwietnia 2018]

Zastosowanie fizyki jądrowej do niszczycielskich celów militarnych jest powszechnie znane. Znacznie jednak szersza, ale mniej szeroko uświadomiona, jest możliwość jej użycia w innych dziedzinach, także ratujących życie. O tym do czego fizyka jądrowa przydaje się w  medycynie, archeologii czy przemyśle opowiedział prof. Krzysztof Rusek podczas wykładu w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego.

Prelegent na początku swojego wystąpienia przypomniał, jak po Wielkim Wybuchu sprzed 13,8 mld lat rodziły się pierwiastki. Słuchacze mogli również dowiedzieć się o narodzinach fizyki jądrowej (eksperyment E. Rutherforda z 1909 r.) i początkach polskich badań w tej dziedzinie (pierwszy w Polsce akcelerator cząstek zbudowany w 1937 r. pod kierownictwem prof. A. Sołtana). Prof. Rusek zreferował również  krótko stan wiedzy o najważniejszych zagadnieniach dotyczących budowy jąder atomowych i zachodzących w nich procesach.

W drugiej części wykładu prelegent zaprezentował działalność Środowiskowego Laboratorium Ciężkich Jonów Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie jest zatrudniony. Przedstawił również dorobek dwóch innych polskich ośrodków: Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku oraz Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. Na koniec omówił zastosowania fizyki jądrowej w energetyce (reakcje termojądrowe), diagnostyce i leczeniu nowotworów (hadroterapia), archeologii (datowanie szczątków organicznych w oparciu o izotop węgla C-14), badaniu dzieł sztuki (demaskowanie falsyfikatów obrazów) czy przemyśle.

86. Dzieje wody od Wielkiego Wybuchu do dziś
2020-03-13 22:03:54

Wykład prof. dr. hab. Andrzeja Kozłowskiego w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego [14 kwietnia 2018] Skąd wzięła się woda na Ziemi? Kiedy powstały tworzące ją pierwiastki – wodór i tlen? Dlaczego życie na Ziemi narodziło się w wodzie? Tego i wielu innych ciekawostek na temat niezbędnej dla życia substancji można było dowiedzieć się z wykładu prof. dr. hab. Andrzeja Kozłowskiego podczas Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego. Prelegent rozpoczął wykład od przedstawienia genezy powstania wodoru i tlenu po Wielkim Wybuchu datowanym na 13,8 mld lat temu i wskazania najwcześniejszych śladów obecności wody na Ziemi. W dalszej kolejności wyjaśnił, dlaczego środowisko wodne sprzyjało narodzinom znanych na naszej planecie form życia. Opowiedział również pokrótce, jakie funkcje substancja spełnia w organizmie człowieka. Prelegent mówił też o zjawiskach atmosferycznych zachodzących z udziałem wody oraz kształtowaniu przez nią różnym form krajobrazu. Swój wykład zakończył opisaniem historycznych i współczesnych zastosowań substancji przez człowieka, m.in. do napędzania rozmaitych urządzeń.

Wykład prof. dr. hab. Andrzeja Kozłowskiego w ramach Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego [14 kwietnia 2018]

Skąd wzięła się woda na Ziemi? Kiedy powstały tworzące ją pierwiastki – wodór i tlen? Dlaczego życie na Ziemi narodziło się w wodzie? Tego i wielu innych ciekawostek na temat niezbędnej dla życia substancji można było dowiedzieć się z wykładu prof. dr. hab. Andrzeja Kozłowskiego podczas Dni Otwartych Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego.

Prelegent rozpoczął wykład od przedstawienia genezy powstania wodoru i tlenu po Wielkim Wybuchu datowanym na 13,8 mld lat temu i wskazania najwcześniejszych śladów obecności wody na Ziemi. W dalszej kolejności wyjaśnił, dlaczego środowisko wodne sprzyjało narodzinom znanych na naszej planecie form życia. Opowiedział również pokrótce, jakie funkcje substancja spełnia w organizmie człowieka. Prelegent mówił też o zjawiskach atmosferycznych zachodzących z udziałem wody oraz kształtowaniu przez nią różnym form krajobrazu. Swój wykład zakończył opisaniem historycznych i współczesnych zastosowań substancji przez człowieka, m.in. do napędzania rozmaitych urządzeń.

85. Mózg a odczytywanie intencji drugiej osoby
2020-03-13 21:54:03

Wykład dra Łukasza Okruszka z Instytutu Psychologii PAN, Pracowni Neuronauki Poznawczej, Kawiarnia Naukowa 1a [10 stycznia 2019] Neuronauka społeczna to łączenie obserwacji na poziomie zachowania z monitorowaniem mózgu przy użyciu nieinwazyjnych technik (np. EEG). Poznanie społeczne (ang. social cognition) to pojęcie socjologiczne mówiące o sposobie, w jaki ludzie selekcjonują, interpretują i wykorzystują informacje potrzebne do formułowania sądów i podejmowania decyzji dotyczących świata społecznego. Czy jesteśmy w stanie zrozumieć zamiary drugiej osoby na podstawie jej ruchu? Jak osoby chore na schizofrenię przetwarzają informacje społeczne? Czy możemy uchwycić zmiany w aktywności mózgu związane z uczestnictwem w interakcjach społecznych? Dr Łukasz Okruszek opowiedział o możliwości odczytywania intencji innych osób.

Wykład dra Łukasza Okruszka z Instytutu Psychologii PAN, Pracowni Neuronauki Poznawczej, Kawiarnia Naukowa 1a [10 stycznia 2019]

Neuronauka społeczna to łączenie obserwacji na poziomie zachowania z monitorowaniem mózgu przy użyciu nieinwazyjnych technik (np. EEG).

Poznanie społeczne (ang. social cognition) to pojęcie socjologiczne mówiące o sposobie, w jaki ludzie selekcjonują, interpretują i wykorzystują informacje potrzebne do formułowania sądów i podejmowania decyzji dotyczących świata społecznego.

Czy jesteśmy w stanie zrozumieć zamiary drugiej osoby na podstawie jej ruchu? Jak osoby chore na schizofrenię przetwarzają informacje społeczne?
Czy możemy uchwycić zmiany w aktywności mózgu związane z uczestnictwem w interakcjach społecznych? Dr Łukasz Okruszek opowiedział o możliwości odczytywania intencji innych osób.

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie