Wszechnica.org.pl - Nauka

Wykład Michała Glasera i Jakuba Mazura zorganizowany w ramach seminarium IRWiR PAN [8 maja 2023 r.]

Choć w dyskursie publicznym mówi się o obszarach metropolitalnych czy metropolitalnych obszarach funkcjonalnych, to - w ujęciu morfologicznym - w ich skład wchodzą nie tylko aglomeracje czy miasta, ale także mniejsze miejscowości i wsie. Obszary metropolitalne składają się zatem z tzw. kontinuum miejsko-wiejskiego - oczywiście do pewnych granic, wyznaczonych zasięgiem powiązań funkcjonalnych (w szczególności dojazdem do pracy lub szkoły). Należy o powyższych kwestiach pamiętać, w szczególności w procesie tworzenia ustawy metropolitalnej czy kształtowania polityk publicznych. Mała miejscowość czy wieś do pełnoprawny członek wspólnoty metropolitalnej, i to odnoszący z tej przynależności określone korzyści. Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#irwir

Wystąpienie Katarzyny Wejchert, opiekunki szympansów w warszawskim ZOO odbyło się w ramach „Wieczoru pełnego naczelnych”. Collegium Humanitatis, 20 grudnia 2013 r. [42min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/szympans-w-zoo-szczesliwy-czy-zniewolony/ Czy szympansy w ogrodach zoologicznych są szczęśliwe? Czy raczej żyją zniewolone, jak w „złotych klatkach”? Szympansom bliżej do ludzi niż do goryli – mamy 98% zbieżnych genów! Niestety, szympansy są obecnie gatunkiem zagrożonym. Do jego ochrony przyczyniła się m.in. znana badaczka Jane Goodal, której działania zatrzymały wykorzystywanie szympansów m.in. w laboratoriach medycznych czy w sektorze rozrywkowym. W pierwszej części wystąpienia opiekunka szympansów Katarzyna Wejchert przedstawiła charakterystykę szympansów oraz ich codzienne życie w ZOO. W drugiej części Katarzyna Wejchert przedstawiła życie społeczne, socjalne szympansów. Okazuje się, że dla szympansów (podobnie jak dla ludzi) bardzo ważna jest obecność innych osobników. Szympansy w naturze żyją w grupach liczących nawet 60 osobników i także w niewoli dąży się, żeby stado było zróżnicowane i podobne do stad obserwowanych w środowisku naturalnym. Czy w stadzie niezbędne są samce dominujące? Czy dzieciństwo szympansa ma wpływ na jego dorosłe życie? Czy szympanse przyzwyczajają się do ludzi? Czy chorują na np. depresje? Zapraszamy do obejrzenia lub wysłuchania wykładu! *** Organizatorem wieczoru naukowego pt. „Wieczór pełen naczelnych” było Interdyscyplinarne Centrum Etologii i Psychologii Zwierząt Collegium-Humanitatis. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#szympansy #zwierzęta

Wykład profesora Mieczysława Nadera, Głównego Koordynatora Obchodów Roku Jana Czochralskiego, zorganizowany w ramach XVII Festiwalu Nauki w Warszawie, Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej, 26 września 2013 r. [1h06min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/jan-czochralski-przywracanie-pamieci-i-dokonan-naukowych/ Jan Czochralski urodził się 23 października 1885 roku w Kcyni w rodzinie wielkopolskich rzemieślników. Ukończył Seminarium Nauczycielskie w Kcyni, następnie uczęszczał na wykłady chemii specjalnej na Politechnice w Charlottenburgu pod Berlinem. Około 1910 roku otrzymał tytuł lub stanowisko inżyniera chemika. Największą sławę przyniosło Janowi Czochralskiemu w 1916 odkrycie metody wytwarzania monokryształów, powszechnie nazywaną w świecie metodą Czochralskiego. Następnie w 1917 roku Jan Czochralski przeniósł się do Frankfurtu nad Menem, gdzie zostaje kierownikiem laboratorium metaloznawczego. Powstaje tu wiele prac naukowych Czochralskiego, patentów i wynalazków, zakupionych przez największe gospodarki świata. Prezydent prof. Ignacy Mościcki, zaprasza w 1928 r. Jana Czochralskiego za pośrednictwem prof. Mierzejewskiego, aby został profesorem na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. Jan Czochralski powraca w październiku 1928 roku do Polski, a w kwietniu 1929 roku obejmuje stanowisko profesora kontraktowego. Wykorzystując nabyte doświadczenie buduje laboratoria badawcze Instytut Metalurgii i Metaloznawstwa na Wydziale Chemii PW. Wykonuje znaczące prace na rzecz uzbrojenia na zlecenie Ministerstwa Spraw Wojskowych. W uznaniu dokonań naukowych 17 listopada 1929 roku otrzymał doktorat honoris causa Politechniki Warszawskiej. Sława naukowa i zlecenia budzą zazdrość co skutkuje procesami sądowymi wygranymi przez Jana Czochralskiego. Wybucha II wojna światowa, w grudniu 1939 roku profesor chcąc ratować swoich pracowników i bazę materialną za zgodą władz niemieckich uruchamia Zakład Badań Materiałów, a w lutym 1940 roku Rektor Prof. Kazimierz Drewnowski uruchamia dalsze zakłady, które funkcjonują do wybuchu Powstania Warszawskiego. Po zakończeniu wojny sytuacja wokół osoby profesora pogarsza się, a Senat PW w grudniu 1945 roku odmawia Czochralskiemu podjęcia pracy w Politechnice Warszawskiej i skazuje Go na infamię. W kwietniu 1945 r. zostaje aresztowany i oskarżony o „współpracę z niemieckimi władzami okupacyjnymi na szkodę osób spośród ludności cywilnej, względnie Państwa Polskiego”. Specjalny Sąd Karny w Łodzi prowadzi śledztwo, które umarza z braku dowodów, a profesora w sierpniu 1945 r. zwolniono z Zakładu Karnego w Piotrkowie Trybunalskim i wraca do rodzinnej Kcyni. Zmarł po rewizji Urzędu Bezpieczeństwa 22 kwietnia 1953 roku w Poznaniu, został pochowany w zapomnieniu w rodzinnej Kcyni. Podejmowane działania przez Senat PW w 1984 roku, a potem 1993 roku nie kończą sprawy oceny postawy etycznej Profesora Jana Czochralskiego. W marcu 2011r. prof. Włodzimierz Kurnik, Rektor Politechniki Warszawskiej upoważnił prof. Mirosława Nadera do przeprowadzenia kwerendy w sprawie prof. Jana Czochralskiego w IPN, AAA, CAW. Odnalezione dokumenty w instytucjach archiwalnych wskazują jednoznacznie na fakt, że prof. J. Czochralskiego prowadził ciągłą współpracę z Oddziałem II Komendy Głównej Armii Krajowej. Wykorzystując uwarunkowania rodzinne, profesor realizował specyficzne zadania wywiadowcze wyznaczone przez podziemie. W dniu 29 czerwca 2011r. Senat PW podejmuje uchwałę przywracającą dobre imię prof. J. Czochralskiemu i zwraca się do całej społeczności akademickiej o podjęcie działań przypominających postać i Jego dokonania. prof. dr hab. inż. Mieczysław Nader – Wydział Transportu Politechniki Warszawskiej, Koordynator Główny Obchodów Roku Jana Czochralskiego Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#festiwalnauki #JanCzochralski

Wykład dr Anny Jarocińskiej i dr. Piotra Pabjanka z Zakładu Geoinformatyki i Teledetekcji Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW, zorganizowany w ramach XVII Festiwalu Nauki w Warszawie, Uniwersytet Warszawski, 25 września 2013 r. [1h09min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/czy-rosliny-sie-stresuja/ Stres to reakcja organizmu na trudną sytuację. W przypadku roślin stres to reakcja na niesprzyjające czynniki środowiskowe. Stres dla roślin to stan organizmu wywołany ujemnym działaniem niesprzyjających czynników środowiska o natężeniu krytycznym lub zbliżonym do granic tolerancji. W jego wyniku następuje upośledzenie lub organiczenie metabolizmu i rozwoju rośliny. Dr Anna Jarocińska z Zakładu Geoinformatyki i Teledetekcji Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego opowiedziała o różnych rodzajach czynników stresowych (biotycznych i abiotycznych), różnych poziomach tolerancji roślin na stres i fazach reakcji organizmu. Dla rozwoju roślin najważniejsze są światło, woda i odpowiednia ilość substancji odżywczych. Występowanie więc rośliny w danym miejscu zależy od dostosowania jej do środowiska i odporności na stres. Dr Anna Jarocińska mówiła o różnych metodach badań roślin. Używając obrazów lotniczych i satelitarnych można zdalnie rozpoznać cechy roślinności na Ziemi. Na wielkość odbicia w wybranych zakresach promieniowania wpływa między innymi ilość barwników (np. chlorofilu) i kondycja roślin, co pozwala na określenie, czy rośliny są w stresie. Dr Piotr Pabjanek z Zakładu Geoinformatyki i Teledetekcji Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego przedstawił przykłady badań nad poziomem stresu roślin z użyciem metod teledetekcyjnych. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#festiwalnauki #rośliny #stres #geoinformatyka

O trzęsieniach ziemi i tsunami opowiedział Marcin Polkowski z Wydziału Fizyki UW. Wykład zorganizowany został w ramach XVII Festiwalu Nauki w Warszawie. 26 września 2013 r. [35min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/trzesienia-ziemi-i-tsunami/ Płyty tektoniczne ziemi (nazywane inaczej płytami litosfery) są w ciągłym ruchu. Kiedy nasuwają się na siebie mówimy o subdukcji, odsuwanie się płyt tektonicznych tworzy zaś ryfty. Geologowie wyróżniają 7 płyt pierwszego rzędu, budujących podłoże 7 kontynentów i Pacyfiku. Te zaś dzielą się na mniejsze jednostki. Kiedy jedna płyta nasuwa się pod drugą na ich styku mogą następować gwałtowne rozprężenia, które powodują wstrząsy. Wstrząsy mogą być bardzo płytkie (i te są najbardziej niszczące), ale także głębokie, nawet do 600 kilometrów wgłąb ziemi. Fala wstrząsowa pokonuje całą ziemię w około 20 minut. Tsunami są następstwem trzęsień ziemi pod wodą. Niska i niezauważalna początkowo fala u wybrzeża spiętrza się i może osiągać nawet do 50 metrów wysokości. Jej siła jest niszczycielska. Fale tsunami są stosunkowo powolne w porównaniu z falami wstrząsowymi i obiegają ziemię w około 15 godzin. Jak mierzone są wstrząsy? Jak wyglądają stacje pomiarowe w Polsce? Gdzie uciekać kiedy zbliża się tsunami? Czy tsunami możliwe jest na Baltyku? Zapraszamy do wysłuchania lub obejrzenia wykładu! Na stronie http://quakes.globalincidentmap.com/ znajduje się interaktywna mapa na bieżąco rejestrująca trzęsienia ziemi, także te na terenie Polski. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#festiwalnauki #trzęsieniaziemi #tsunami #geologia

Z prof. dr hab. inż. Janem Popczykiem, dyrektorem Centrum Energetyki Prosumenckiej Politechniki Śląskiej rozmawia Sławomir Kosieliński (Fundacja „Instytut Mikromakro”). Gliwice, 7 listopada 2013 r. [1h23min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/obywatele-versus-korporacje-czy-energetyka-rozproszona-wzmocni-kapital-spoleczny-polakow/ Energetyka rozproszona obejmuje bardzo duży zakres technologii energetycznych małej skali do wytwarzania energii elektrycznej, ciepła i paliw płynnych do ich lokalnego wykorzystania. W Polsce jesteśmy świadkami najgłębszej od stu lat przebudowy energetyki. Przebudowa struktury energetycznej w krajach rozwiniętych (szczególnie w Niemczech, Francji, Stanach Zjednoczonych) trwa już kilka lat. Nierzadko mówi się o rewolucji w sektorze energetycznym. Jakie są cechy tej rewolucji? Czemu ma ona służyć? Czym jest energetyka inteligentna? Oprócz znanych nam źródeł energii (wiatrowej, słonecznej, energii z paliw kopalnych) do nowego systemu energetycznego można włączyć także „mikrobiogazownie”. Czy jest to w zasięgu portfela Polaków? Jak można definiować energetykę obywatelską i jak można zbudować wokół niej kapitał społeczny? Czy wójtowie gmin mogą być liderami zmian systemu energetycznego? Energetyka prosumencka (czyli inaczej „rozproszona”, „obywatelska”) powinna utrzymać się na tyle, na ile wytrzyma weryfikację rynkową. Jak zawsze w przypadku nowej technologii potrzebne jest początkowe wsparcie. Służyć temu ma unijna dyrektywa 2009/28/WE, która wspiera przebudowę gospodarki. Korzystając z przemian, które obecnie mają miejsce na rynku energetycznym warto zastanowić się nad własnym wykorzystaniem energii, zarządzaniu nią i kosztami, które mogą być niższe. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#energetyka

Wieczór naukowy pt. „Nierzetelność w nauce i praktyce” odbył się w ramach inauguracji roku akademickiego Collegium Humanitatis. Warszawa, 18 października 2013 r. [50min]

https://wszechnica.org.pl/wyklad/nierzetelnosc-w-nauce-i-praktyce/

Do czego mogą prowadzić błędy i zaniedbania naukowców? W co grają uczeni? Spotkanie otworzył prof. dr hab. Wojciech Pisula, założyciel Collegium Humanitatis.

W pierwszej części spotkania dr Tomasz Witkowski, przedstawiciel Klubu Sceptyków Polskich wystąpił z wykładem pt. „Nierzetelność w naukach humanistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem psychologii”. Przytoczył przykłady nieprawidłowo poprowadzonych badań i ich konsekwencje. Jedną z najbardziej znanych pomyłek badaczy (zresztą mającą swoje konsekwencje do dziś) jest teoria jakoby szpinak zawierał wyjątkowo dużo żelaza. Szczegółowe i rzetelne badania dowiodły, że szpinak nie zawiera żelaza więcej niż inne warzywa zielone, a wręcz żelazo zawarte w szpinaku jest słabo przyswajalne przez ludzki organizm.

W XX wieku w Niemczech na rynek wprowadzono lek dla kobiet w ciąży, które cierpiały na nudności. Badania przeprowadzono niezbyt dokładnie –  jak powiedział dr Witkowski „popełniono kolejną nonszalancję”. W konsekwencji  w Niemczech urodziło się około 15 000 dzieci z niedorozwojem kończyn górnych.

Wśród psychologów nie brakuje także słynnych fałszerzy, do których zaliczyć można Cirila Bardta. Wyniki jego badał przyczyniły się do reformy edukacji w Wielkiej Brytanii oraz rozwoju ruchów eugenicznych na świecie (eugenika to nauka badająca możliwości rozwoju osobników o dodatnich cechach dziedzicznych osiągniętych przez selekcję na drodze genetycznej. W praktyce eugenika działa w dwóch kierunkach: zapobiega rozmnażaniu się osobników z wadami genetycznymi i dąży do tworzenia korzystnych warunków dla rozwoju osobników o dodatnich cechach genetycznych). Eugenikę popierał psycholog Henry Gottard, który przyczynił się do rozwoju nazizmu w Europie. Przymusowe sterylizacje, testy na inteligencję dla migrantów z Europy były na porządku dziennym także w USA w latach 30. XX wieku. Na koniec swojego wystąpienia dr Tomasz Witkowski przytoczył pozytywny przykład rzetelnie przeprowadzonego badania, które udowodniło, że …szczury świetnie nadają się na poszukiwaczy min przeciwpiechotnych.

Prof. dr hab. Tadeusz Kaleta z Wydziału Nauk o Zwierzętach Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego wygłosił komentarz do wystąpienia dr. Tomasza Witkowskiego.  Przedstawił błędy, które naukowcy popełniają podczas badań nad zachowaniem zwierząt: np. „efekt obserwatora” (zwierzęta zmieniają swoje zachowanie, kiedy widzą że są obserwowane), antropomorfizm (czyli przypisywanie zwierzętom cech ludzkich), czy próby wprowadzania teorii genderowych. Jak potwierdził prof. Tadeusz Kaleta w świecie nauki o zwierzętach nie brakuje błędów i teorii, które dziedzinę tę „zachwaszczają”.

Zachęcamy także do obejrzenia wywiadu z prof. dr hab. Wojciechem Pisulą, założycielem Collegium Humanitatis, na temat psychologii zwierząt. Wywiad przeprowadził Piotr Szczepański z Fundacji Wspomagania Wsi.

Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

Wykład dr. Pawła J. Napiorkowskiego zorganizowany w Środowiskowym Laboratorium Ciężkich Jonów w Uniwersytecie Warszawskim w ramach Dnia Odkrywców Kampusu Ochota [1 kwietnia 2023 r.]

https://wszechnica.org.pl/wyklad/11637/ Cyklotrony to rodzaj urządzeń, które służą do przyspieszania cząstek do bardzo dużych prędkości. Mają one wiele zastosowań, między innymi w medycynie, fizyce jądrowej, produkcji izotopów, w badaniach naukowych i przemyśle. W medycynie, cyklotrony są używane do produkcji radioizotopów, które są wykorzystywane w diagnostyce i terapii chorób nowotworowych. Przy użyciu cyklotronów, można przyspieszyć cząstki do takiej prędkości, że rozpadają się i wytwarzają radioizotopy. Te radioaktywne izotopy mogą być używane do wykrywania chorób, jak również do niszczenia nowotworowych komórek. W fizyce jądrowej, cyklotrony są używane do przyspieszania cząstek do bardzo wysokich energii. Dzięki temu można badać zjawiska, które zachodzą na poziomie atomowym i jądrowym. Takie badania pomagają nam zrozumieć właściwości materii, a także przyczyny i skutki różnych zjawisk. W przemyśle, cyklotrony są wykorzystywane do badań jakości produktów, jak również do produkcji nowych materiałów. Mogą one również pomóc w usuwaniu odpadów radioaktywnych, a także w oczyszczaniu środowiska. W skrócie, cyklotrony są niezwykle ważnym narzędziem w dziedzinie nauki, medycyny i przemysłu. Są one niezbędne do przyspieszania cząstek do wysokich prędkości i badania różnych zjawisk, co pozwala na rozwój nauki i technologii oraz poprawę jakości życia. Dr Paweł J. Napiorkowski – Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów, Uniwersytet Warszawski Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody. 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz! Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/

https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia

https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka

https://wszechnica.org.pl/

#doko #cyklotron

Wykład dr. Macieja Trojana poświęcony umysłom zwierząt wygłoszony został w podczas spotkania Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki. Kawiarnia Skwer, 21 października 2013 r. [1h02min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/na-tropie-zwierzecego-umyslu/ Na początku XX wieku Berlińczyk Wilhelm von Osten udowadniał, że jego koń o imieniu Mądry Hans potrafi porozumiewać się z ludźmi, posiada nadzwyczajne zdolności matematyczne oraz językowe. Koń zyskał sławę w całym kraju, przebadany został przez profesorów psychologii i fizjologii, dyrektora ogrodu zoologicznego, dyrektora cyrku i weterynarza. Czy Hans rzeczywiście był wyjątkowo inteligentnym zwierzęciem? W jaki sposób potrafił „policzyć” np. liczbę osób w kapeluszach, którzy przychodzili na jego występy? Cz. I. [30min] Na początku XX wieku, wraz z rozwojem psychologii rozwijała się psychologia porównawcza, czyli międzygatunkowa. Uczeni wierzyli, że zwierzęta mają takie same zdolności psychiczne jak ludzie: przeżywają podobne emocje, pamiętają jak ludzie, są tak samo inteligentne. Istniało przekonanie, że pracując solidnie ze zwierzętami można je nauczyć czytać, pisać i mówić. W XX wieku przeprowadzono szereg badań (m.in. dotyczących narzędzi używanych przez zwierzęta) udowadniających, że umysły zwierzęce wale nie są uproszczoną wersją umysłów ludzkich, ale są to zupełnie inne, złożone umysły. Cz. II. [32min] „Teoria umysłu” to zdolność myślenia o tym, o czym myśli inny człowiek. Umiejętność tę nabywamy około 3-4 roku życia. Okazuje się, że zwierzęta także taką zdolność posiadły. W ZOO Furuvik w Szwecji mieszka Santino, szympans, o którym w 2009 r. usłyszał świat. Santino gromadził kamienie i przygotowywał betonową amunicję, aby ciskać nią w odwiedzających zoo. Rzucanie kamieniami to jednak nie wszystko na co stać Santino. W toku nowych badań odkryto, że cieszący się złą sławą szympans znalazł nowatorskie sposoby na oszukiwanie odwiedzających. Odkrycia zaprezentowane w czasopiśmie PLoS ONE sugerują, że szympans jest w stanie wyobrażać sobie przyszłe zachowania i działania innych, kiedy nie są obecni, skutecznie wywołując przyszłe zdarzenie, a nie jedynie przygotowując się na nie. Opracował plan i strategię działania. Ponadto w drugiej części: czy psy potrafią kłamać? Jak zwierzęta komunikują się z ludźmi? Jak rozwiązują problemy? Jak zapamiętują przeszłość i planują przyszłość? Które gatunki rozpoznają się w lustrze? Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #kawiarnianaukowa #zwierzęta

Wystąpienie Pawła Dobrowolskiego i Macieja Rapkiewicza zorganizowane w ramach spotkania „Dług publiczny. Ile naprawdę wynosi?”, Instytut Sobieskiego, 18 kwietnia 2012 [2h02min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/ile-wynosi-dlug-publiczny/ W trakcie spotkania eksperci odpowiedzieli na pytania dotyczące zadłużenia, m.in. ile wynosi faktyczne zadłużenie państwa polskiego, czy w praktyce bariery ustawowe i konstytucyjna (60% PKB) są potrzebne i przestrzegane oraz kto i kiedy będzie spłacał zaciągane długi? Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #długpubliczny