Emancypacje
Podcast by Emancypacje
Kategorie:
Społeczeństwo i Kultura
Społeczeństwo i Kultura
[SPORT] Tonga, globalne rugby i globalny kapitalizm
2022-01-30 21:25:13
Niedawny wybuch wulkanu Hunga Tonga i wywołane przez niego tsunami na chwilę zwróciły uwagę świata na małe wyspiarskie państwo na Pacyfiku. Tonga leży na peryferiach globalnego kapitalizmu, ale nie pod względem sportowym. Jest bowiem "źródłem" utalentowanych zawodników rugby, których zwabiają do siebie zamożniejszej kraje. W 26. odcinku i trzecim w "paśmie sportowym" opowiemy trochę o globalizującym się rugby, elementach jego kolonialnego dziedzictwa, o jego postępowych aspektach i o oporze jaki Tongijczycy stawiają rozmaitym przeciwnościom właśnie za sprawą rugby.
Niedawny wybuch wulkanu Hunga Tonga i wywołane przez niego tsunami na chwilę zwróciły uwagę świata na małe wyspiarskie państwo na Pacyfiku. Tonga leży na peryferiach globalnego kapitalizmu, ale nie pod względem sportowym. Jest bowiem "źródłem" utalentowanych zawodników rugby, których zwabiają do siebie zamożniejszej kraje. W 26. odcinku i trzecim w "paśmie sportowym" opowiemy trochę o globalizującym się rugby, elementach jego kolonialnego dziedzictwa, o jego postępowych aspektach i o oporze jaki Tongijczycy stawiają rozmaitym przeciwnościom właśnie za sprawą rugby.
Rewolucja Black Power w Trynidadzie i duch systemu plantacji w Barbadosie
2021-12-31 00:28:11
30 listopada 2021 r. Barbados dokonał symbolicznego zerwania z dziedzictwem kolonializmu i ogłosił się republiką, wypowiadając podległość wobec monarchii brytyjskiej. Jakie znaczenie ma ten gest w kontekście dziejów modelu plantacji stworzonego na tej karaibskiej wyspie przez białego angielskiego arystokratęJamesa Draxa? W drugiej części audycji przyglądamy się historii rewolucji Black Power, która w 1970 r. wstrząsnęła Trynidadem i Tobago. Jej czołowym hasłem była jedność pracowników i pracownic afro-karaibskich i indo-karaibskich.
30 listopada 2021 r. Barbados dokonał symbolicznego zerwania z dziedzictwem kolonializmu i ogłosił się republiką, wypowiadając podległość wobec monarchii brytyjskiej. Jakie znaczenie ma ten gest w kontekście dziejów modelu plantacji stworzonego na tej karaibskiej wyspie przez białego angielskiego arystokratęJamesa Draxa? W drugiej części audycji przyglądamy się historii rewolucji Black Power, która w 1970 r. wstrząsnęła Trynidadem i Tobago. Jej czołowym hasłem była jedność pracowników i pracownic afro-karaibskich i indo-karaibskich.
O wystawie "Niewidoczne. Historie warszawskich służących"
2021-11-21 21:58:23
Z Zofią Rojek, kuratorką wystawy "Niewidoczne. Historie warszawskich służących" (do zobaczenia w Muzeum Warszawy do 20 marca 2022 r.) i redaktorką merytoryczną towarzyszącej jej książki rozmawiamy o dziejach grupy społecznej, która w dwudziestoleciu międzywojennym stanowiła 20 proc. całej siły roboczej w Warszawie. Mówimy o potwornym wyzysku tysięcy tych ekonomicznych migrantek ze wsi, bez któych mieszczaństwo i warstwy uprzywilejowane nie mogłyby zbudować swej pozycji. Ale także o oporze podejmowanym przez służące i współczesnych kontekstach historii opowiedzianej na wystawie.
Z Zofią Rojek, kuratorką wystawy "Niewidoczne. Historie warszawskich służących" (do zobaczenia w Muzeum Warszawy do 20 marca 2022 r.) i redaktorką merytoryczną towarzyszącej jej książki rozmawiamy o dziejach grupy społecznej, która w dwudziestoleciu międzywojennym stanowiła 20 proc. całej siły roboczej w Warszawie. Mówimy o potwornym wyzysku tysięcy tych ekonomicznych migrantek ze wsi, bez któych mieszczaństwo i warstwy uprzywilejowane nie mogłyby zbudować swej pozycji. Ale także o oporze podejmowanym przez służące i współczesnych kontekstach historii opowiedzianej na wystawie.
HWDP 2. Biały suprematyzm i obozy koncentracyjne - z dziejów służb granicznych
2021-10-30 18:42:33
23 odcinek poświęcamy skromnemu fragmentowi długich dziejów policyjnej kontroli granic. Bez bardzo rozbudowanego wykładu o przeszłości, ale zarysowując historyczny kontekst działalności współczesnych służb granicznych. Czy sprawców państwowej przemocy wobec migrantów i migrantów na granicy polsko-białoruskiej może coś łączyć z Ku Klux Klanem i historią kolonizacji Australii? Czy miejsce, w którym przetrzymuje się osoby migrujące można nazwać obezem koncentracyjnym? Wspomnimy też o tym, jak polska szkoła za pomocą ksenofobicznego przekazu utrwala symboliczne granice w naszych głowach.
23 odcinek poświęcamy skromnemu fragmentowi długich dziejów policyjnej kontroli granic. Bez bardzo rozbudowanego wykładu o przeszłości, ale zarysowując historyczny kontekst działalności współczesnych służb granicznych. Czy sprawców państwowej przemocy wobec migrantów i migrantów na granicy polsko-białoruskiej może coś łączyć z Ku Klux Klanem i historią kolonizacji Australii? Czy miejsce, w którym przetrzymuje się osoby migrujące można nazwać obezem koncentracyjnym? Wspomnimy też o tym, jak polska szkoła za pomocą ksenofobicznego przekazu utrwala symboliczne granice w naszych głowach.
O powieści "Kości, które nosisz w kieszeni" z jej autorem Łukaszem Barysem
2021-09-19 09:25:25
W 22. odcinku Emancypacji rozmawiamy z Łukaszem Barysem, autorem powieści "Kości, które nosisz w kieszeni". Książka opowiada o dorastaniu w ubóstwie w małym mieście, o podziałach klasowych i ich przejawianiu się w codziennym życiu. A także o duchach przybywających z przeszłości, o wymazywanej historii, legendach i przyrodzie w czasach zmian klimatycznych.
W 22. odcinku Emancypacji rozmawiamy z Łukaszem Barysem, autorem powieści "Kości, które nosisz w kieszeni". Książka opowiada o dorastaniu w ubóstwie w małym mieście, o podziałach klasowych i ich przejawianiu się w codziennym życiu. A także o duchach przybywających z przeszłości, o wymazywanej historii, legendach i przyrodzie w czasach zmian klimatycznych.
Rewolucja nepalska - kobiety przeciw feudalizmowi, maoiści w walce o kapitalizm
2021-07-29 15:49:27
W latach 1996-2006 w Nepalu, o którym w Polsce wspomina się głównie wtedy, gdy ktoś znów postanowi wejść na himalajski szczyt, trwała wojna domowa. Maoistowscy rebelianci i rebeliantki doprowadziły do obalenia monarchii i skierowały Nepal na drogę modernizacji i demokratyzacji. Czym była rewolucja nepalska - jedyna zwycięska rewolucja o radykalnie lewicowej treści w XXI wieku? Czy w zacofanym himalajskim kraju powstała stalinowska republika, czy zupełnie inny system polityczny? Jaką rolę w nepalskiej rewolucji odegrała emancypacja kobiet i mniejszości etnicznych? O tych i innych sprawach mówimy w 21. odcinku Emancypacji.
W latach 1996-2006 w Nepalu, o którym w Polsce wspomina się głównie wtedy, gdy ktoś znów postanowi wejść na himalajski szczyt, trwała wojna domowa. Maoistowscy rebelianci i rebeliantki doprowadziły do obalenia monarchii i skierowały Nepal na drogę modernizacji i demokratyzacji. Czym była rewolucja nepalska - jedyna zwycięska rewolucja o radykalnie lewicowej treści w XXI wieku? Czy w zacofanym himalajskim kraju powstała stalinowska republika, czy zupełnie inny system polityczny? Jaką rolę w nepalskiej rewolucji odegrała emancypacja kobiet i mniejszości etnicznych? O tych i innych sprawach mówimy w 21. odcinku Emancypacji.
Restauracja kapitalizmu, degradacja inteligencji i resentymenty, czyli "Dzień Świra"
2021-07-06 20:18:28
Czy "Dzień Świra" oglądany niemal po 20 latach od premiery należy traktować jako tragikomiczny dokument o latach 90., czy też pozostaje on aktualnym komentarzem społecznym? Czy Adaś Miauczyński ma w sobie element protofaszystowski? Czy jest tylko sfrustrowanym nauczycielem z zakończonej już epoki "transformacji", a więc okresu restauracji kapitalizmu i przywracania demokracji liberalnej po 1989 roku, czy też może ma coś wspólnego z dzisiejszymi protagonistami nacjonalistyczno-konserwatywnego przesilenia? Na te i inne pytania staramy się odpowiedzieć w rozmowie z socjologiem i kulturoznawcą Arturem Maroniem.
Czy "Dzień Świra" oglądany niemal po 20 latach od premiery należy traktować jako tragikomiczny dokument o latach 90., czy też pozostaje on aktualnym komentarzem społecznym? Czy Adaś Miauczyński ma w sobie element protofaszystowski? Czy jest tylko sfrustrowanym nauczycielem z zakończonej już epoki "transformacji", a więc okresu restauracji kapitalizmu i przywracania demokracji liberalnej po 1989 roku, czy też może ma coś wspólnego z dzisiejszymi protagonistami nacjonalistyczno-konserwatywnego przesilenia? Na te i inne pytania staramy się odpowiedzieć w rozmowie z socjologiem i kulturoznawcą Arturem Maroniem.
Szukając nowego domu. Kibuc na Grochowie, kolonizacja Birobidżanu a syjonistyczne nadzieje
2021-05-24 13:42:34
W 19. odcinku gościmy Agatę Maksimowską, prezeskę Stowarzyszenia im. Szymona An-skiego (http://www.anski.org/) i autorkę książki "Birobidżan. Ziemia, na której mieliśmy być szczęśliwi" oraz Manię Cieślę, która we wspomnianym stowarzyszeniu koordynuje projekt "Kibuc na Grochowie". Rozmawiamy o niezwykłej historii kibucu na stołecznym Grochowie oraz tragicznych, choć i fascynujących losach radzieckiego projektu kolonizacji ziem dalekiego wschodu rękami swych żydowskich obywateli i obywatelek.
W 19. odcinku gościmy Agatę Maksimowską, prezeskę Stowarzyszenia im. Szymona An-skiego (http://www.anski.org/) i autorkę książki "Birobidżan. Ziemia, na której mieliśmy być szczęśliwi" oraz Manię Cieślę, która we wspomnianym stowarzyszeniu koordynuje projekt "Kibuc na Grochowie". Rozmawiamy o niezwykłej historii kibucu na stołecznym Grochowie oraz tragicznych, choć i fascynujących losach radzieckiego projektu kolonizacji ziem dalekiego wschodu rękami swych żydowskich obywateli i obywatelek.
Niech żyje Wolne Portoryko, niech żyje Południowy Bronx
2021-04-24 14:02:18
Kiedy członkowie i członkinie gangu przestają widzieć sens w ulicznych bójkach z innymi, podobnymi grupami i dostrzegają szansę w pokoju, rasiści i imperialiści zaczynają mieć poważny problem... W 18. odcinku Emancypacji rozmawiamy o portorykańskich i afroamerykańskich gangach z Południowego Bronxu, które w latach 70., pod wpływem organizacji (a wczesniej także gangu) The Young Lords upolityczniły się i podjęły walkę o sprawiedliwość społeczną oraz o niepodległość Portoryko.
Kiedy członkowie i członkinie gangu przestają widzieć sens w ulicznych bójkach z innymi, podobnymi grupami i dostrzegają szansę w pokoju, rasiści i imperialiści zaczynają mieć poważny problem... W 18. odcinku Emancypacji rozmawiamy o portorykańskich i afroamerykańskich gangach z Południowego Bronxu, które w latach 70., pod wpływem organizacji (a wczesniej także gangu) The Young Lords upolityczniły się i podjęły walkę o sprawiedliwość społeczną oraz o niepodległość Portoryko.
Emile Griffith. Największy mistrz wśród zawodowych bokserów LGBT
2021-02-16 17:13:31
Boks zawodowy może wydwać się ultra-patriarchalnym spektaklem, jednak w jego dziejach nie brakuje historii druzgocących stereotypy. Historia Emile'a Griffitha, sześciokrotnego mistrza świata w trzech kategoriach wagowych należy do najciekawszych z nich. W 17. odcinku opowiadamy właśnie o tym wielkim mistrzu z lat 50. i 60., a także o innych nieheteronormatywnych uczestnikach świata męskiego boksu profesjonalnego.
Boks zawodowy może wydwać się ultra-patriarchalnym spektaklem, jednak w jego dziejach nie brakuje historii druzgocących stereotypy. Historia Emile'a Griffitha, sześciokrotnego mistrza świata w trzech kategoriach wagowych należy do najciekawszych z nich. W 17. odcinku opowiadamy właśnie o tym wielkim mistrzu z lat 50. i 60., a także o innych nieheteronormatywnych uczestnikach świata męskiego boksu profesjonalnego.