Outriders Podcast - rozmowy o świecie
Outriders Podcast. Autorski podcast Anny i Jakuba Górnickich. Tworzymy unikalne reportaże o problemach i wyzwaniach na całym świecie, ale nie kończymy historii na tym, że jest źle. Rozmawiamy z ludźmi, którzy szukają rozwiązań i patrzymy na to, co działa, co może zadziałać i czego należy spróbować.
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243
Jak Czechy poradziły sobie z wykluczeniem komunikacyjnym?
2024-02-14 08:00:00
W Polsce od lat borykamy się z wykluczeniem komunikacyjnym, które dotyka przede wszystkim mieszkańców małych miejscowości i wsi oraz osób z niepełnosprawnościami, seniorów, dzieci i młodzieży. Takiego problemu nie mają nasi południowi sąsiedzi. Jak z wykluczeniem transportowym walczą Czesi? Jak to możliwie, że praktycznie wszędzie dojedziemy tam pociągiem lub autobusem? Co wpływa na kolejne inwestycje i sposób patrzenia Czechów na transport publiczny?
W tym odcinku pytamy o to d r. Dawida Krysińskiego i Dorotę Chmielewską.
W Polsce od lat borykamy się z wykluczeniem komunikacyjnym, które dotyka przede wszystkim mieszkańców małych miejscowości i wsi oraz osób z niepełnosprawnościami, seniorów, dzieci i młodzieży. Takiego problemu nie mają nasi południowi sąsiedzi. Jak z wykluczeniem transportowym walczą Czesi? Jak to możliwie, że praktycznie wszędzie dojedziemy tam pociągiem lub autobusem? Co wpływa na kolejne inwestycje i sposób patrzenia Czechów na transport publiczny?
W tym odcinku pytamy o to dr. Dawida Krysińskiego i Dorotę Chmielewską.
Jak Skandynawia zmniejszyła różnice społeczne dzięki programom socjalnym?
2024-02-07 08:00:00
Programy socjalne budzą wiele kontrowersji. Są szeroko omawiane, zwłaszcza przed wyborami, kiedy to politycy chcą przekonać do siebie wyborców różnymi zasiłkami, ulgami, czy nowymi modelami. Ale najważniejszą kwestią jest to, jak takie programy mogą wpłynąć na nierówności społeczne w państwie. Czy rzeczywiście są w stanie poprawić jakość życia obywateli?
Przypadek krajów północnej Europy udowadnia nam, że tak. Modele Norwegii, Danii i Szwecji górują w większości europejskich rankingów, w tym dotyczących ochrony zdrowia, szkolnictwa, czy opieki społecznej.
Powolne wdrażanie projektów, skupianie się na tym, co działa, holistyczne podejścia do problemu i praca lokalnych urzędów sprawia, że poziom życia w Skandynawii jest uznany za bardzo wysoki.
Ale jak ten model wygląda w rzeczywistości? Czy spełnia on swoje założenia i jak wygląda wdrażanie kolejnych pomysłów?
O tym porozmawiamy z naszymi gościniami: dr hab. Agnieszką Sową-Koftą oraz Gosią Dvorakovą.
Programy socjalne budzą wiele kontrowersji. Są szeroko omawiane, zwłaszcza przed wyborami, kiedy to politycy chcą przekonać do siebie wyborców różnymi zasiłkami, ulgami, czy nowymi modelami. Ale najważniejszą kwestią jest to, jak takie programy mogą wpłynąć na nierówności społeczne w państwie. Czy rzeczywiście są w stanie poprawić jakość życia obywateli?
Przypadek krajów północnej Europy udowadnia nam, że tak. Modele Norwegii, Danii i Szwecji górują w większości europejskich rankingów, w tym dotyczących ochrony zdrowia, szkolnictwa, czy opieki społecznej.
Powolne wdrażanie projektów, skupianie się na tym, co działa, holistyczne podejścia do problemu i praca lokalnych urzędów sprawia, że poziom życia w Skandynawii jest uznany za bardzo wysoki.
Ale jak ten model wygląda w rzeczywistości? Czy spełnia on swoje założenia i jak wygląda wdrażanie kolejnych pomysłów?
O tym porozmawiamy z naszymi gościniami: dr hab. Agnieszką Sową-Koftą oraz Gosią Dvorakovą.
Świat rzuca palenie? W jaki sposób Europa walczy z uzależnieniem od tytoniu
2024-02-01 00:57:03
W lipcu 2024 roku większość państw Unii Europejskiej ma zakazać sprzedaży wyrobów tytoniowych w tradycyjnych punktach handlowych, takich jak sklepy, puby, automaty oraz inne miejsca publiczne. Wiele z krajów już teraz idzie na wojnę z przemysłem tytoniowym i podejmuje kroki w stronę całkowitego zakazu palenia papierosów, zgodnie z unijnymi założeniami strategii ,,endgame". Wśród tych krajów znajdują się między innymi Holandia, Irlandia, Francja, Szwecja, a wkrótce dołączy do nich również Polska.
Jednak obecne regulacje prawne nie nadążają za ewolucją rynku. Oprócz tradycyjnych papierosów coraz większym wyzwaniem stają się nowe produkty zawierające nikotynę: papierosy elektroniczne, saszetki nikotynowe czy jednorazowe e-papierosy, które cieszą się rosnącą popularnością wśród młodych osób.
Jak skutecznie walczyć z tym długoletnim problemem uzależnienia? Jakie nowe regulacje planują wprowadzić poszczególne kraje i jakie jest stanowisko przemysłu tytoniowego? Czy rzeczywiście nie ma już reklam papierosów i jak one wpływają na nasze społeczeństwo? O tych i innych kwestiach porozmawiamy z naszymi gościniami: dr Dominiką Harasimiuk oraz Pauliną Derą.
W lipcu 2024 roku większość państw Unii Europejskiej ma zakazać sprzedaży wyrobów tytoniowych w tradycyjnych punktach handlowych, takich jak sklepy, puby, automaty oraz inne miejsca publiczne. Wiele z krajów już teraz idzie na wojnę z przemysłem tytoniowym i podejmuje kroki w stronę całkowitego zakazu palenia papierosów, zgodnie z unijnymi założeniami strategii ,,endgame". Wśród tych krajów znajdują się między innymi Holandia, Irlandia, Francja, Szwecja, a wkrótce dołączy do nich również Polska.
Jednak obecne regulacje prawne nie nadążają za ewolucją rynku. Oprócz tradycyjnych papierosów coraz większym wyzwaniem stają się nowe produkty zawierające nikotynę: papierosy elektroniczne, saszetki nikotynowe czy jednorazowe e-papierosy, które cieszą się rosnącą popularnością wśród młodych osób.
Jak skutecznie walczyć z tym długoletnim problemem uzależnienia? Jakie nowe regulacje planują wprowadzić poszczególne kraje i jakie jest stanowisko przemysłu tytoniowego? Czy rzeczywiście nie ma już reklam papierosów i jak one wpływają na nasze społeczeństwo? O tych i innych kwestiach porozmawiamy z naszymi gościniami: dr Dominiką Harasimiuk oraz Pauliną Derą.
Po co budować megalotniska? Przypadek Turcji
2024-01-24 09:23:43
W kwietniu 2019 r. lotnisko w Stambule przejęło rolę głównego portu lotniczego w Turcji. Według planów ma ono obsługiwać nawet 200 mln pasażerów rocznie.
Powstanie lotniska kosztowało ok. 10,2 mld euro, a budowa trwała 42 miesiące. Jego głównym zadaniem jest rywalizacja z lotniskami w Katarze i Dubaju, by stać się jednym z najważniejszych i największych lotnisk przesiadkowych w tej części świata.
Centralizacja, megalomania, czy może zyski i ekonomia? Dlaczego powstają megalotniska? Czy rzeczywiście wspomagają państwa gospodarczo? Oto pytamy dr Karolinę Wandę Olszowską i Łukasza Malinowskiego.
W kwietniu 2019 r. lotnisko w Stambule przejęło rolę głównego portu lotniczego w Turcji. Według planów ma ono obsługiwać nawet 200 mln pasażerów rocznie.
Powstanie lotniska kosztowało ok. 10,2 mld euro, a budowa trwała 42 miesiące. Jego głównym zadaniem jest rywalizacja z lotniskami w Katarze i Dubaju, by stać się jednym z najważniejszych i największych lotnisk przesiadkowych w tej części świata.
Centralizacja, megalomania, czy może zyski i ekonomia? Dlaczego powstają megalotniska? Czy rzeczywiście wspomagają państwa gospodarczo? Oto pytamy dr Karolinę Wandę Olszowską i Łukasza Malinowskiego.
Jak państwa i społeczeństwa korzystają na turystyce medycznej?
2024-01-17 08:00:00
Ludzie poszukują niedrogich i wysokiej jakości usług opieki zdrowotnej - i trudno się temu dziwić. Dlatego popularność turystyki medycznej na całym świecie rośnie. Rynek ten generuje rocznie miliardy dolarów a do najpopularniejszych destynacji należą: Indie, Tajlandia, Turcja, Węgry, a ostatnio także… Kanada.
Pacjenci często decydują się na podróż, aby uzyskać dostęp do procedur i zabiegów, które mogą być zbyt kosztowne lub wymagać długiego czasu oczekiwania w ich kraju. Chociaż turystyka medyczna może zapewnić oszczędności finansowe i skuteczną opiekę, może również powodować problemy, takie jak wyzwania w zakresie dalszej opieki, a także względy etyczne. Czy taka praktyka może odciążyć lokalne systemy opieki zdrowotnej, kierując pacjentów do miejsc o nadwyżce możliwości medycznych? Czy spowoduje lepszą jakość usług i szybszy dostęp do specjalistów?
Gościnie: Anna Białk-Wolf i Nina Manduk-Czyżyk
Ludzie poszukują niedrogich i wysokiej jakości usług opieki zdrowotnej - i trudno się temu dziwić. Dlatego popularność turystyki medycznej na całym świecie rośnie. Rynek ten generuje rocznie miliardy dolarów a do najpopularniejszych destynacji należą: Indie, Tajlandia, Turcja, Węgry, a ostatnio także… Kanada.
Pacjenci często decydują się na podróż, aby uzyskać dostęp do procedur i zabiegów, które mogą być zbyt kosztowne lub wymagać długiego czasu oczekiwania w ich kraju. Chociaż turystyka medyczna może zapewnić oszczędności finansowe i skuteczną opiekę, może również powodować problemy, takie jak wyzwania w zakresie dalszej opieki, a także względy etyczne. Czy taka praktyka może odciążyć lokalne systemy opieki zdrowotnej, kierując pacjentów do miejsc o nadwyżce możliwości medycznych? Czy spowoduje lepszą jakość usług i szybszy dostęp do specjalistów?
Gościnie: Anna Białk-Wolf i Nina Manduk-Czyżyk
Jak Estonia zalegalizowała małżeństwa osób tej samej płci?
2024-01-15 16:51:14
W 2015 roku Estonia zalegalizowała prawo do rejestrowania jednopłciowych związków partnerskich. Pod koniec 2023 roku parlament przyjął ustawę, która pozwala zarejestrowanym partnerom uzyskać to samo nazwisko. Niezależnie od płci. Ustawa weszła w życie w 1 stycznia 2024 r. Jest to pierwszy postsowiecki kraj, który tego dokonał i drugi (po Słowenii) kraj w Europie Środkowej.
W ustawie, za wyjątkiem małżeństw, wprowadzono możliwość umowy dotyczącej wspólnego życia.
Jak doszło do wprowadzenia tego prawa w Estonii? Jak długo trwały dyskusje, jak zmiany przyjęło estońskie społeczeństwo i czy były one elementem rozgrywek politycznych? Pytamy o to ekspertów: Bartosza Chmielewskiego, analityka ds. państw bałtyckich Ośrodka Studiów Wschodnich i Huberta Sobeckiego związanego ze stowarzyszeniem Miłość Nie Wyklucza, współtwórcę Warszawskiej Deklaracji LGBT+.
W 2015 roku Estonia zalegalizowała prawo do rejestrowania jednopłciowych związków partnerskich. Pod koniec 2023 roku parlament przyjął ustawę, która pozwala zarejestrowanym partnerom uzyskać to samo nazwisko. Niezależnie od płci. Ustawa weszła w życie w 1 stycznia 2024 r. Jest to pierwszy postsowiecki kraj, który tego dokonał i drugi (po Słowenii) kraj w Europie Środkowej.
W ustawie, za wyjątkiem małżeństw, wprowadzono możliwość umowy dotyczącej wspólnego życia.
Jak doszło do wprowadzenia tego prawa w Estonii? Jak długo trwały dyskusje, jak zmiany przyjęło estońskie społeczeństwo i czy były one elementem rozgrywek politycznych? Pytamy o to ekspertów: Bartosza Chmielewskiego, analityka ds. państw bałtyckich Ośrodka Studiów Wschodnich i Huberta Sobeckiego związanego ze stowarzyszeniem Miłość Nie Wyklucza, współtwórcę Warszawskiej Deklaracji LGBT+.
Podsumowanie roku 2023. Co wydarzyło się na świecie?
2023-12-28 08:00:00
Rok 2023 miał być przełomem dla wojny w Ukrainie. Mimo ubiegłorocznej nadziei konflikt nadal trwa, a poparcie spada. Coraz większy podział na osoby wspierające Ukrainę i tych, którzy są im przeciwni, zmęczenie państw Unii Europejskiej oraz zmniejszenie pomocy militarnej ze strony USA, sprawiło, że kolejne państwa stają się coraz bardziej sceptyczne, a Kijów musi poszukiwać nowej strategii na skupienie na sobie uwagi świata.
Uwagi, która 7 października przeniosła się do Izraela, gdzie nasilił się poważny konflikt z Hamasem. Od początku wojny USA wspiera Izrael, realizując swoją politykę. Tymczasem sąsiedzi Izraela oraz społeczność międzynarodowa jest przeciwna działaniom Netanyahu.
Przez to poparcie Bidena spada, a jesteśmy już na samej mecie kampanii wyborczej Stanów Zjednoczonej. Nastroje konserwatywne są coraz bardziej widoczne na świecie. Wzrost poparcia Orbana w UE, wygrane wybory w Holandii przez partię uznawaną za skrajną prawicę.
W 2024 roku ponad 50% społeczeństw międzynarodowych będzie uczestniczyć w wyborach, a wyzwań politycznych jest coraz więcej.
O tym co działo się w 2023 roku, o konfliktach, wojnach i zagraniach politycznych rozmawiamy z naszymi gośćmi – dr Magdaleną Kumelską-Koniecko oraz z dr hab. Jarosławem Macałą.
Rok 2023 miał być przełomem dla wojny w Ukrainie. Mimo ubiegłorocznej nadziei konflikt nadal trwa, a poparcie spada. Coraz większy podział na osoby wspierające Ukrainę i tych, którzy są im przeciwni, zmęczenie państw Unii Europejskiej oraz zmniejszenie pomocy militarnej ze strony USA, sprawiło, że kolejne państwa stają się coraz bardziej sceptyczne, a Kijów musi poszukiwać nowej strategii na skupienie na sobie uwagi świata.
Uwagi, która 7 października przeniosła się do Izraela, gdzie nasilił się poważny konflikt z Hamasem. Od początku wojny USA wspiera Izrael, realizując swoją politykę. Tymczasem sąsiedzi Izraela oraz społeczność międzynarodowa jest przeciwna działaniom Netanyahu.
Przez to poparcie Bidena spada, a jesteśmy już na samej mecie kampanii wyborczej Stanów Zjednoczonej. Nastroje konserwatywne są coraz bardziej widoczne na świecie. Wzrost poparcia Orbana w UE, wygrane wybory w Holandii przez partię uznawaną za skrajną prawicę.
W 2024 roku ponad 50% społeczeństw międzynarodowych będzie uczestniczyć w wyborach, a wyzwań politycznych jest coraz więcej.
O tym co działo się w 2023 roku, o konfliktach, wojnach i zagraniach politycznych rozmawiamy z naszymi gośćmi – dr Magdaleną Kumelską-Koniecko oraz z dr hab. Jarosławem Macałą.
Czy farmy wiatrowe rozwiążą problemy energetyczne w Europie?
2023-12-20 08:00:00
Farmy wiatrowe w Europie stoją przed różnymi wyzwaniami, szczególnie związanymi z brakiem ciągłości. Wytwarzanie energii wiatrowej zależy od warunków pogodowych, co prowadzi do wahań w produkcji. Kraje takie jak Niemcy i Dania stosunkowo skutecznie poradziły sobie z tymi wyzwaniami, wdrażając zaawansowane systemy zarządzania siecią i inwestując w technologie magazynowania energii. Inne kraje, między innymi Polska, borykają się z trudnościami wynikającymi z większego uzależnienia od tradycyjnych źródeł energii i wolniejszego wdrażania energii odnawialnej, podczas gdy Unia Europejska ustala nadrzędne przepisy i cele, aby promować przejście na zrównoważoną energię we wszystkich państwach członkowskich.
O tym, jak kraje Europy przechodzą na OZE i w których krajach wiatrowe farmy przyjęły się lepiej, rozmawiamy z naszymi ekspertami: Jakubem Wiechem i Wojciechem Jakóbikiem.
Farmy wiatrowe w Europie stoją przed różnymi wyzwaniami, szczególnie związanymi z brakiem ciągłości. Wytwarzanie energii wiatrowej zależy od warunków pogodowych, co prowadzi do wahań w produkcji. Kraje takie jak Niemcy i Dania stosunkowo skutecznie poradziły sobie z tymi wyzwaniami, wdrażając zaawansowane systemy zarządzania siecią i inwestując w technologie magazynowania energii. Inne kraje, między innymi Polska, borykają się z trudnościami wynikającymi z większego uzależnienia od tradycyjnych źródeł energii i wolniejszego wdrażania energii odnawialnej, podczas gdy Unia Europejska ustala nadrzędne przepisy i cele, aby promować przejście na zrównoważoną energię we wszystkich państwach członkowskich.
O tym, jak kraje Europy przechodzą na OZE i w których krajach wiatrowe farmy przyjęły się lepiej, rozmawiamy z naszymi ekspertami: Jakubem Wiechem i Wojciechem Jakóbikiem.
Jak Ameryka Południowa walczy z blackoutami?
2023-12-13 08:00:00
W ostatnich latach w Ameryce Południowej występują regularne przerwy w dostawie prądu. Wynika to ze starzenia się i niewystarczającej infrastruktury, nieodpowiedniego utrzymania sieci elektroenergetycznych, rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną, które przewyższa rozwój nowych mocy wytwórczych i przesyłowych.
Dodatkowo występujące tam ekstremalne warunki pogodowe, burze czy susze, mogą obciążać infrastrukturę energetyczną, powodując zakłócenia. Wreszcie kwestie polityczne i regulacyjne w niektórych regionach mogą przyczyniać się do niestabilności środowiska energetycznego, wpływając na niezawodność systemów elektroenergetycznych w Ameryce Południowej.W 2019 roku ogromna awaria odcięła prąd w Argentynie, Urugwaju, a także części Brazylii i Paragwaju. W dwóch pierwszych państwach energii elektrycznej pozbawionych zostało około 50 milionów ludzi.
Urugwaj opiera na Argentynie – trzecim co do wielkości dostawcy energii a Ameryce Łacińskiej – znaczną część swoich potrzeb energetycznych. Kraj ten inwestuje też w odnawialne źródła energii, jak energia wiatrowa i słoneczna. Tymczasem w tym roku duży blackout dotarł do Brazylii. O tym jak z problemem blackoutów radzi sobie Ameryka Południowa, rozmawiamy z ekspertami, profesor Katarzyną Dembicz – geografką i latynoamerykanistką oraz doktorem Michałem Stelmachem – politologiem i latynoamerykanistą.
W ostatnich latach w Ameryce Południowej występują regularne przerwy w dostawie prądu. Wynika to ze starzenia się i niewystarczającej infrastruktury, nieodpowiedniego utrzymania sieci elektroenergetycznych, rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną, które przewyższa rozwój nowych mocy wytwórczych i przesyłowych.
Dodatkowo występujące tam ekstremalne warunki pogodowe, burze czy susze, mogą obciążać infrastrukturę energetyczną, powodując zakłócenia. Wreszcie kwestie polityczne i regulacyjne w niektórych regionach mogą przyczyniać się do niestabilności środowiska energetycznego, wpływając na niezawodność systemów elektroenergetycznych w Ameryce Południowej.W 2019 roku ogromna awaria odcięła prąd w Argentynie, Urugwaju, a także części Brazylii i Paragwaju. W dwóch pierwszych państwach energii elektrycznej pozbawionych zostało około 50 milionów ludzi.
Urugwaj opiera na Argentynie – trzecim co do wielkości dostawcy energii a Ameryce Łacińskiej – znaczną część swoich potrzeb energetycznych. Kraj ten inwestuje też w odnawialne źródła energii, jak energia wiatrowa i słoneczna. Tymczasem w tym roku duży blackout dotarł do Brazylii. O tym jak z problemem blackoutów radzi sobie Ameryka Południowa, rozmawiamy z ekspertami, profesor Katarzyną Dembicz – geografką i latynoamerykanistką oraz doktorem Michałem Stelmachem – politologiem i latynoamerykanistą.
Czy Singapur ma idealny system emerytalny?
2023-12-06 08:00:00
Singapur, tętniące życiem miasto-państwo na skrzyżowaniu Azji, szczyci się wyjątkową mieszanką nowoczesności i tradycji. W stosunkowo krótkim czasie stał się światową potęgą gospodarczą, po tym jak w połowie lat 60 XX wieku uzyskał niepodległość. Od tego czasu przeszedł szybki rozwój i plasuje się na czołowych miejscach w globalnych rankingach gospodarczych.
Zaangażowanie kraju w wysoki poziom edukacji, rola rządu w polityce równości oraz stawiany przez wielu za przykład system emerytalny stawia ten kraj w pierwszym rzędzie prężnie rozwijających się gospodarek.
O tym, jaki jest to kraj i czy może być on stawiany za przykład, m.in. jeśli chodzi o system emerytalny, porozmawiamy z naszymi gośćmi, doktorem Łukaszem Jasińskim i doktorem Stanisławem Kozłowskim.
Singapur, tętniące życiem miasto-państwo na skrzyżowaniu Azji, szczyci się wyjątkową mieszanką nowoczesności i tradycji. W stosunkowo krótkim czasie stał się światową potęgą gospodarczą, po tym jak w połowie lat 60 XX wieku uzyskał niepodległość. Od tego czasu przeszedł szybki rozwój i plasuje się na czołowych miejscach w globalnych rankingach gospodarczych.
Zaangażowanie kraju w wysoki poziom edukacji, rola rządu w polityce równości oraz stawiany przez wielu za przykład system emerytalny stawia ten kraj w pierwszym rzędzie prężnie rozwijających się gospodarek.
O tym, jaki jest to kraj i czy może być on stawiany za przykład, m.in. jeśli chodzi o system emerytalny, porozmawiamy z naszymi gośćmi, doktorem Łukaszem Jasińskim i doktorem Stanisławem Kozłowskim.
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
12345678910111213141516171819202122232425262728293031323334353637383940414243