Copernicus
Podcast Copernicus to cykl wykładów i wywiadów Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ. Zadajemy sobie rozmaite pytania: Czym różnimy się od innych zwierząt? Czy świat, który postrzegamy, istnieje obiektywnie, niezależnie od nas i naszych zmysłów? Jak wygląda kosmos i jaką rolę w całej przyrodzie odgrywa człowiek? W jaki sposób zdobywamy wiedzę o świecie? Zapraszamy do słuchania!
Krytyka, krytykanctwo czy nagonka, czyli jak można się nie zgadzać w nauce | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #11
2021-05-02 07:00:20
Krytyka badań jest nieodłącznym elementem nauki. Niektórzy naukowcy twierdzą, że bez krytyki
niemożliwy byłby postęp w nauce a jej obecność sprawia, że robimy coraz lepsze badania. W tym
odcinku podcastu spróbujemy porozmawiamy o tym, jaka jest różnica pomiędzy rzetelną krytyką a
krytykanctwem, które spotykamy w środowisku naukowym.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik
(Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku
naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie)
dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i
zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych
przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu
prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa
naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na
kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin naukowych, wstrząsa podstawami
naszej wiedzy i podkopuje społeczne zaufanie do samej nauki. Nie mamy wątpliwości, że nauka
odpowiedzialna społecznie musi spełniać kryteria “otwartej nauki”.
Nic dwa razy? O replikacjach w nauce | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #9
2021-04-16 15:09:13
Ten odcinek podcastu poświęcony będzie szczegółowemu omówieniu tzw. kryzysu replikacyjnego w nauce. Zastanowimy się, po co nam replikacje badań (bo przecież chcemy odkrywać nowe rzeczy) i porozmawiamy o tym, kiedy replikację można uznać za udaną. Po drodze pojawią się kontrowersje dotyczące samej replikacji oraz sposobów interpretacji wyników badań replikacyjnych oraz pytanie dotyczące tego co powinniśmy replikować (jeżeli już chcemy).
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin naukowych, wstrząsa podstawami naszej wiedzy i podkopuje społeczne zaufanie do samej nauki. Nie mamy wątpliwości, że nauka odpowiedzialna społecznie musi spełniać kryteria “otwartej nauki”.
W poszukiwaniu wolnej woli | Rozmowy o umyśle #12
2021-03-23 20:19:33
W niniejszym odcinku rozmawiamy o jednym z największych problemów zachodniej myśli: wolnej woli. Czy jesteśmy sprawcami własnych działań? Czy bez wolności możliwa jest odpowiedzialność? Co nauka mówi o uwarunkowaniach naszych decyzji? Jak mają się do siebie prawniczy i naukowy obraz człowieka? Zagadnienia te przybliża dr Łukasz Kurek, filozof i prawnik z Katedry Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej UJ, autor książki "Dualizm przekonań" (Kraków: Copernicus Center Press 2016). Czym jest umysł? Jak działa? W cyklu "Rozmowy o umyśle" dr Mateusz Hohol (Centrum Kopernika Uniwersytetu Jagiellońskiego; więcej informacji: www.hohol.pl) i jego goście: psychologowie, neuronaukowcy i filozofowie, rozmawiają o różnych obliczach współczesnej kognitywistyki, czyli interdyscyplinarnej perspektywy badawczej, której celem jest zrozumienie ludzkich (i nie tylko) procesów poznawczych.
Lub czasopisma? O roli czasopism w kształtowaniu otwartej nauki | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #9
2021-03-16 12:51:32
Kolejny odcinek podcastu poświęcony zostanie roli czasopism w kształtowaniu otwartej nauki. Porozmawiamy o złych, drapieżnych czasopismach i ich praktykach biznesowych oraz o strategiach walki z takimi czasopismami. Ważne dla nas będzie pokazanie w jaki sposób, za pomocą wytycznych dotyczących transparentności i otwartości, z problemem złych i drapieżnych czasopism starają się radzić sobie naukowcy.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Literatura:
Grudniewicz et al., Predatory journals: no definition, no defence, Nature 576, 210-212 (2019) https://www.nature.com/articles/d41586-019-03759-y
Eriksson, S., & Helgesson, G. (2017). The false academy: predatory publishing in science and bioethics. Medicine, Health Care and Philosophy, 20(2), 163-170. https://link.springer.com/article/10.1007/s11019-016-9740-3
Stop this waste of people, animals and money https://www.nature.com/news/stop-this-waste-of-people-animals-and-money-1.22554
https://predatoryjournals.com/journals/
TOP Guidelines: https://osf.io/9f6gx/
TOP Factor: https://www.topfactor.org/
Kidwell, M. C., Lazarević, L. B., Baranski, E., Hardwicke, T. E., Piechowski, S., Falkenberg, L. S., ... & Nosek, B. A. (2016). Badges to acknowledge open practices: A simple, low-cost, effective method for increasing transparency. PLoS biology, 14(5), e1002456. https://journals.plos.org/plosbiology/article?id=10.1371/journal.pbio.1002456
Social Psychological Bulletin: https://spb.psychopen.eu/index.php/spb
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin
O celach systemu ewaluacji pracy naukowej (wywiad z Emanuelem Kulczyckim) | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #8
2021-03-10 23:05:30
W kolejnym odcinku naszym gościem był Emanuel Kulczycki, filozof kultury, specjalista z zakresu komunikacji społecznej i oceny badań naukowych. Profesor Kulczycki omówił z nami temat celów jakie stawiamy (oraz możemy stawiać) przed ewaluacją nauki oraz to, w jaki sposób możemy te cele projektować tak, aby urzeczywistniać pewne ogólne wartości, które przypisujemy praktyce badawczej.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach). Gościem niniejszego odcinka jest dr hab. Emanuel Kulczycki, prof. UAM https://ekulczycki.pl
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin naukowych, wstrząsa podstawami naszej wiedzy i podkopuje społeczne zaufanie do samej nauki. Nie mamy wątpliwości, że nauka odpowiedzialna społecznie musi spełniać kryteria “otwartej nauki"
Jak oceniać pracę badaczy i badaczek? | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #7
2021-03-04 15:20:47
Kolejny odcinek poświecony jest kwestii oceny pracy naukowej. Zastanowimy się, po czym można poznać dobrego badacza i dobrą badaczkę i jaką rolę dla tej oceny odgrywa (a jaką powinno odgrywać) publikowanie w czasopismach o wysokim Impact Factor. Przeanalizujemy alternatywne wobec Impact Factor kryteria oceny. Przyjrzymy się także temu, jak oceniać wkład w pracę zespołową.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin
Kto płaci za publikacje naukowe a kto powinien. O otwartym dostępie do artykułów naukowych a raczej jego braku | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #6
2021-02-25 14:40:40
Kolejny odcinek poświęcony jest zagadnieniu otwartego dostępu do publikacji. Porozmawiamy o tym, jaki mamy obecnie model dostępu do treści naukowych i w jaki sposób dostęp ten można ułatwić poprzez publikowanie w otwartym dostępie. Porozmawiamy również o buncie akademii przeciwko wielkim korporacjom stojącym za czasopismami naukowymi oraz o nielegalnych próbach otworzenia dostępu do publikacji naukowych.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin naukowych, wstrząsa podstawami naszej wiedzy i podkopuje społeczne zaufanie do samej nauki. Nie mamy wątpliwości, że nauka odpowiedzialna społecznie musi spełniać kryteria “otwartej nauki”.
Ukryte dane. Jak dzielić się danymi z badań naukowych | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #5
2021-02-22 12:54:59
Kolejny odcinek poświęcony jest problemowi ograniczonego dostępu do danych z badań naukowych. Powiemy o uzasadnionych powodach braku dostępu takich jak ochrona danych wrażliwych oraz o tym, jak sobie z nimi radzić. Omówimy standardy, jakie powinny spełniać dane, aby mogły służyć innym. Zastanowimy się również nad kwestią, kiedy udostępniać dane oraz przedstawimy korzyści, jakie wynikają z dzielenia się danymi.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin naukowych, wstrząsa podstawami naszej wiedzy i podkopuje społeczne zaufanie do samej nauki. Nie mamy wątpliwości, że nauka odpowiedzialna społecznie musi spełniać kryteria “otwartej nauki”.
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Przewidywanie przyszłości w badaniach naukowych, czyli do czego służy prerejestracja
2021-02-16 11:56:02
W kolejnym odcinku opowiemy więcej o jednej z praktyk otwartej nauki, jaką jest prerejestracja badań. Przyjrzymy się temu, w jaki sposób pozwala ona poradzić sobie z problemem nadmiernej elastyczności badaczy w zakresie stawania hipotez po tym, jak znane są rezultaty badań (tzw. HARKing = Hypothesizing After the Results are Known). Przeanalizujemy najczęściej pojawiające się wątpliwości związane z prerejestracją oraz zastanowimy się, czy prerejestracja „działa” w praktyce. Na końcu omówimy specjalny format artykułów (Registered Report), w którym m.in. metoda badania i plan analiz wyników są recenzowane jeszcze przed zebraniem danych.
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin naukowych, wstrząsa podstawami naszej wiedzy i podkopuje społeczne zaufanie do samej nauki. Nie mamy wątpliwości, że nauka odpowiedzialna społecznie musi spełniać kryteria “otwartej nauki”.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Oblicza sztucznej inteligencji
2021-01-29 21:44:59
Tematem niniejszego odcinka jest rozwój sztucznej inteligencji, począwszy od czasów pionierskich, aż po te zupełnie współczesne. Omawiając cztery podejścia do sztucznej inteligencji: symbolizm, koneksjonizm, obliczeniowe modelowanie mózgu i biorobotykę, próbujemy odpowiedzieć na pytanie czego dokonać muszą inżynierowie by najlepiej odwzorować nasze umysły. Zastanawiamy się ponadto na czym polega natura naszego myślenia. „Od mózgu do umysłu” to cykl w którym dr Mateusz Hohol (Centrum Kopernika Uniwersytetu Jagiellońskiego) przybliża różne oblicza współczesnej kognitywistyki, czyli interdyscyplinarnej perspektywy badawczej, której celem jest zrozumienie ludzkich (i nie tylko) procesów poznawczych.