Copernicus
Podcast Copernicus to cykl wykładów i wywiadów Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ. Zadajemy sobie rozmaite pytania: Czym różnimy się od innych zwierząt? Czy świat, który postrzegamy, istnieje obiektywnie, niezależnie od nas i naszych zmysłów? Jak wygląda kosmos i jaką rolę w całej przyrodzie odgrywa człowiek? W jaki sposób zdobywamy wiedzę o świecie? Zapraszamy do słuchania!
Czy otwarta nauka może mieć negatywne konsekwencje? | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #19
2022-10-17 10:24:23
Celem odcinka jest omówienie potencjalnych skutków ubocznych wdrażania praktyk otwartej nauki w życie. Przedstawimy kwestie związane z rytualizacją i moralizacją tych praktyk. Omówimy także konsekwencje stosowania nowych standardów metodologicznych i statystycznych dla nierówności w nauce i wielkości uzyskiwanych efektów.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Literatura i linki:
Claesen, A., Gomes, S., Tuerlinckx, F., & Vanpaemel, W. (2021). Comparing dream to reality: an assessment of adherence of the first generation of preregistered studies. Royal Society Open Science, 8(10), 211037. https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsos.211037
Primbs, M. A., Pennington, C. R., Lakens, D., Silan, M. A. A., Lieck, D. S., Forscher, P. S., ... & Westwood, S. J. (2022). Are Small Effects the Indispensable Foundation for a Cumulative Psychological Science? A Reply to Götz et al.(2022). Perspectives on Psychological Science. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36126652/
Wilson, B. M., Harris, C. R., & Wixted, J. T. (2022). Theoretical false positive psychology. Psychonomic Bulletin & Review, 1-25. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35501547/
Wilson, B. M., Harris, C. R., & Wixted, J. T. (2020). Science is not a signal detection problem. Proceedings of the National Academy of Sciences, 117(11), 5559-5567. https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1914237117
Corker, K. (2019). Open Science is a Behavior. https://www.cos.io/blog/open-science-is-a-behavior
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin naukowych, wstrząsa podstawami naszej wiedzy i podkopuje społeczne zaufanie do samej nauki. Nie mamy wątpliwości, że nauka odpowiedzialna społecznie musi spełniać kryteria “otwartej nauki”.
Słuchaj nas także w:
https://open.spotify.com/show/6NGqEBjecA1J0SXx6tdYw8
https://radiopublic.com/granice-nauki-WYYdZr
https://www.google.com/podcasts?feed=aHR0cHM6Ly9hbmNob3IuZm0vcy9kMmQzOWI0L3BvZGNhc3QvcnNz
https://podcasts.apple.com/us/podcast/granice-nauki/id1475638662?uo=4
Nauka obywatelska | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #18
2022-10-01 19:44:10
Celem odcinka jest omówienie kwestii nauki obywatelskiej (citizen science), czyli takich badań naukowych, w przeprowadzeniu których pomagają i uczestniczą osoby, które nie zajmują się nauką w sposób zawodowy. Przedstawimy różne formy, w jakich amatorzy i amatorki nauki mogą włączać się w badania naukowe i zilustrujemy je przykładami z astronomii, biologii, i badań medycznych. Omówimy, jakie korzyści oraz jakie potencjalne ryzyko może się wiązać z rozszerzeniem dostępu do badań naukowych.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Najnowsze badania w zakresie metanauki – książka: „Science of Science” | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #17
2022-10-01 19:31:56
W tym odcinku omawiamy książkę „Science of science”. Książka (opublikowana w otwartym dostępie w 2021 roku) przedstawia najnowsze badania w zakresie metanauki i systematyzuje aktualna wiedzę w tym obszarze.
Dashun Wang i Albert-László Barabási odpowiadają na pytania m.in. o to, czym charakteryzują się odnoszące sukcesy zespoły naukowe, komu przypisywane są zasługi za odkrycie naukowe, czy obecność w mediach pomaga w zwiększeniu wpływu artykułów naukowych, oraz co należałoby uratować z Biblioteki Aleksandryjskiej.
W odcinku przedstawiamy wybrane badania dotyczące trajektorii kariery naukowej, sieci współpracy między naukowcami, produktywności badaczek i badaczy i wpływu pojedynczych artykułów.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Literatura i linki:
Kultura organizacyjna wspierająca naukową rzetelność | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #16
2022-08-29 23:49:40
Celem odcinka jest zastanowienie się, czy sposób funkcjonowanie instytucji naukowej i kultura organizacyjna mają znaczenie dla otwartej nauki. Omówimy m.in. narzędzia do diagnozy instytucji oraz przykładowe materiały szkoleniowe oraz zastanowimy się, jak wprowadzać pożądane zmiany w kulturze organizacyjnej tak, aby wspierała ona rzetelność naukową.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Literatura i linki:
UKRIO’s Self-Assessment Tool for The Concordat to Support Research Integrity https://ukrio.org/publications/concordat-self-assessment-tool/ https://ukrio.org/wp-content/uploads/UKRIO-Self-Assessment-Tool-for-The-Concordat-to-Support-Research-Integrity-V2.pdf
Robson, S. G., Baum, M. A., Beaudry, J. L., Beitner, J., Brohmer, H., Chin, J. M., ... & Thomas, A. (2021). Promoting Open Science: A holistic approach to changing behaviour. Collabra: Psychology, 7(1), 30137. https://online.ucpress.edu/collabra/article/7/1/30137/119214/Promoting-Open-Science-A-Holistic-Approach-to
FORRT Framework for Open and Reproducible Research Training https://forrt.org https://forrt.org/syllabus/
Berkeley Initiative for Transparency in the Social Sciences HTTPS://WWW.BITSS.ORG/ https://www.bitss.org/resource-library/
The University of Cambridge's guidelines on Good Research Practice https://www.research-integrity.admin.cam.ac.uk/research-integrity/research-integrity-statement https://www.research-integrity.admin.cam.ac.uk/research-integrity/good-research-practice https://www.research-integrity.admin.cam.ac.uk/research-integrity/research-integrity-and-good-research-practice-checklist
Gernsbacher, M. A. (2018). Rewarding research transparency. Trends in cognitive sciences, 22(11), 953-956. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6195839/
Czy grupa można przewidzieć wyniki badań? O zastosowaniu rynków predykcyjnych w nauce | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #15
2022-08-01 11:51:38
W tym odcinku zajmiemy się pytaniem, czy zagregowane opinie grupy osób są w stanie trafnie przewidzieć wyniki badań naukowych np. to, czy badanie uda się zreplikować czy nie. Opowiemy o kilku inicjatywach opierających się na wykorzystaniu w tym celu rynków predykcyjnych, dyskusji grupowej oraz AI.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Literatura i linki:
Dreber, A., Pfeiffer, T., Almenberg, J., Isaksson, S., Wilson, B., Chen, Y., ... & Johannesson, M. (2015). Using prediction markets to estimate the reproducibility of scientific research. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(50), 15343-15347. https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1516179112
Gordon, M., Viganola, D., Dreber, A., Johannesson, M., & Pfeiffer, T. (2021). Predicting replicability—Analysis of survey and prediction market data from large-scale forecasting projects. Plos one, 16(4), e0248780. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0248780
Viganola, D., Buckles, G., Chen, Y., Diego-Rosell, P., Johannesson, M., Nosek, B. A., ... & Dreber, A. (2021). Using prediction markets to predict the outcomes in the Defense Advanced Research Projects Agency's next-generation social science programme. Royal Society Open Science, 8(7), 181308. https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsos.181308
Yang, Y., Youyou, W., & Uzzi, B. (2020). Estimating the deep replicability of scientific findings using human and artificial intelligence. Proceedings of the National Academy of Sciences, 117(20), 10762-10768. https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1909046117
Hanson, R. (1995). Could gambling save science? Encouraging an honest consensus. Social Epistemiology. 9, 3-33. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/02691729508578768?casa_token=mAsxzbQ4T9wAAAAA:wkIUcFNJfqu6TeFH2yfeRHQPQUU4Lg_vgXxbVDccbn0Lv0hizCtIugZieHYC2L3XE-jc7SnuzBU
Metascience 2021 "Forecasting Scientific Outcomes" https://www.youtube.com/watch?v=PF5gUL3hGac
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin naukowych, wstrząsa podstawami naszej wiedzy i podkopuje społeczne zaufanie do samej nauki. Nie mamy wątpliwości, że nauka odpowiedzialna społecznie musi spełniać kryteria “otwartej nauki”.
Naukowe checklisty | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #14
2022-07-14 18:11:13
W tym odcinku zajmiemy się tym, czy checklisty mogą się przydać w pracy naukowej i jeśli tak, to w jaki sposób. Przedstawimy przykładowe listy przydatne w procesie transparentnego raportowania, udostępniania danych, recenzowania czy ustalania autorstwa. Omówimy też użyteczność lab manuala i pokażemy kilka przykładowych dokumentów tego typu.
Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.
Literatura i linki:
Aczel, B., Szaszi, B., Sarafoglou, A. et al. A consensus-based transparency checklist. Nat Hum Behav 4, 4–6 (2020). https://doi.org/10.1038/s41562-019-0772-6 https://www.nature.com/articles/s41562-019-0772-6
Transparency Checklist: http://www.shinyapps.org/apps/TransparencyChecklist/
Data Sharing checklist: https://www.teamscopeapp.com/data-sharing-checklist
UK Research Integrity Office Recommended Checklist for Researchers: https://ukrio.org/wp-content/uploads/UKRIO-Recommended-Checklist-for-Researchers.pdf
Reviewer checklist: https://editorresources.taylorandfrancis.com/REVIEWER-GUIDELINES/REVIEW-CHECKLIST/
Contributor Roles Taxonomy - https://credit.niso.org/about/
Aly, M. (2018). The key to a happy lab life is in the manual. Nature, 561(7721), 7-8. https://www.nature.com/articles/d41586-018-06167-w
Peelle Lab Manual: http://jpeelle.net/peellelab_manual.pdf
Aly Lab Manual: https://github.com/alylab/labmanual/blob/master/aly-lab-manual.pdf
Pojęcie „otwartej nauki” przywoływane jest nieustannie w aktualnych dyskusjach toczonych w środowisku naukowym. Rozumie się przez nie otwarty (nieodpłatny i nieograniczony czasowo ani terytorialnie) dostęp do publikacji naukowych, a także udostępnianie przez naukowców zarówno wyników badań, jak i zgromadzonych danych oraz algorytmów wykorzystanych do ich przetwarzania. Celem postulowanych przez zwolenników „otwartej nauki” praktyk i rozwiązań jest zwiększenie przejrzystości całego procesu prowadzenia badań naukowych i publikacji ich wyników, unikanie patologii (takich jak oszustwa naukowe) i zwiększenie społecznego zaufania do nauki. Postulaty te wyłoniły się m.in. w odpowiedzi na kryzys replikacyjny, który obejmuje coraz większą liczbę dyscyplin naukowych, wstrząsa podstawami naszej wiedzy i podkopuje społeczne zaufanie do samej nauki. Nie mamy wątpliwości, że nauka odpowiedzialna społecznie musi spełniać kryteria “otwartej nauki”.
Śniadanie Mistrzów: Jan Peszek
2022-05-22 10:00:03
Reżyser, dramaturg, scenarzysta, dźwiękowiec, twórca kostiumów - w pracy nad spektaklem teatralnym każdy z nich wytwarza olbrzymie ilości informacji, których odbiorcą jest aktor. Od jakości tej komunikacji (a także umiejętności osób w niej uczestniczących) zależy ostateczny kształt tego, co możemy zobaczyć na scenie. Dlatego na aktorze ciąży szczególna odpowiedzialność, bo musi on dokonać syntezy tysięcy przekazywanych mu informacji. A potem przekazać je nam, widzom. Jak wygląda ten alchemiczny proces? Czy ważniejsza jest w nim wypracowana technika, czy raczej wrodzona intuicja? A może chodzi o ten najmniej uchwytny element, czyli po prostu talent? Kolejnym gościem pasma "Śniadanie Mistrzów" jest Jan Peszek, aktor i reżyser.
Prowadzenie: Paulina Puślednik
Projekt “Copernicus Festival 2022: Informacja” jest współfinansowany ze środków Miasta Krakowa. Środki z budżetu Państwa: “Copernicus Festival 2022: Informacja.” w ramach programu “Społeczna odpowiedzialność nauki” przyjętego do finansowania w drodze konkursu ogłoszonego w dniu 8 marca 2021 r. przez Ministra Edukacji i Nauki. Wartość dofinansowania: 188 400,00 zł Całkowita wartość zadania: 221 900,00 zł
Śniadanie Mistrzów: Monika Soćko, Bartosz Soćko
2022-05-21 10:00:40
W paśmie „Śniadanie Mistrzów” Monika Soćko i Bartosz Soćko rozmawiają z Filipem Zielińskim o swojej drodze do gry na poziomie arcymistrzowskim, roli szachów w edukacji, a także o tym, jak przechytrzyć najgroźniejszych rywali na szachownicy – w grze, w której wszystkie ruchy i decyzje podejmowane przez zawodników są jawne, a gracze mają identyczny dostęp do informacji o aktualnej pozycji.
Projekt “Copernicus Festival 2022: Informacja” jest współfinansowany ze środków Miasta Krakowa. Środki z budżetu Państwa: “Copernicus Festival 2022: Informacja.” w ramach programu “Społeczna odpowiedzialność nauki” przyjętego do finansowania w drodze konkursu ogłoszonego w dniu 8 marca 2021 r. przez Ministra Edukacji i Nauki. Wartość dofinansowania: 188 400,00 zł Całkowita wartość zadania: 221 900,00 zł
Śniadanie Mistrzów: Jakub Zakrzewski
2022-05-20 10:00:45
Na czym polegają symulacje kwantowe? Co wspólnego ma fizyka attosekundowa z oglądaniem meczy tenisowych? Czym są, a czym nie są kryształy czasowe? O tym wszystkim podyskutujemy przy Śniadaniu Mistrzów z fizykiem Prof. Jakubem Zakrzewskim, kierownikiem Zakładu Optyki Atomowej w Instytucie Fizyki Teoretycznej UJ.
Prowadzenie: Tomasz Miller
Projekt “Copernicus Festival 2022: Informacja” jest współfinansowany ze środków Miasta Krakowa. Środki z budżetu Państwa: “Copernicus Festival 2022: Informacja.” w ramach programu “Społeczna odpowiedzialność nauki” przyjętego do finansowania w drodze konkursu ogłoszonego w dniu 8 marca 2021 r. przez Ministra Edukacji i Nauki. Wartość dofinansowania: 188 400,00 zł Całkowita wartość zadania: 221 900,00 zł
Śniadanie Mistrzów: Wojciech Jagielski
2022-05-19 10:00:27
W Śniadaniu Mistrzów Krzysztof Story rozmawia z Wojciechem Jagielskim o jego życiu i pracy reportera wojennego – o najtrudniejszych wyjazdach oraz gromadzeniu i weryfikowaniu informacji w strefie wojny.
Projekt “Copernicus Festival 2022: Informacja” jest współfinansowany ze środków Miasta Krakowa. Środki z budżetu Państwa: “Copernicus Festival 2022: Informacja.” w ramach programu “Społeczna odpowiedzialność nauki” przyjętego do finansowania w drodze konkursu ogłoszonego w dniu 8 marca 2021 r. przez Ministra Edukacji i Nauki. Wartość dofinansowania: 188 400,00 zł Całkowita wartość zadania: 221 900,00 zł