Instrukcja Obsługi Świata
Technologia, biznes, gospodarka cyfrowa, internet oraz ciekawi ludzie i zjawiska. „Instrukcja obsługi świata” to podcast, w którym oswajamy npwy świat. Prowadzą: Dariusz Ćwiklak i Maciej Gajek
Krwawa jatka to codzienność. Dostęp do broni jest w USA ważniejszy od życia dzieci
2022-05-30 09:00:00
18-letni chłopak bierze dwa karabiny i idzie do szkoły zabijać. Strzela do kilkuletnich dzieci. Zabija 19. To rzecz jasna wielka tragedia, ale też nic nowego w USA. Do krwawych jatek w amerykańskich szkołach zdążyliśmy przywyknąć na tyle, że szokujące są już tylko te, w których jest dużo ofiar. Jak to możliwe, że mekka zachodniego świata, szczycąca się swoim bogactwem – nie umie ochronić swoich dzieci przed nastolatkami z bronią? Rozmawiamy z dr. Łukaszem Pawłowskim, psychologiem i socjologiem, doradcą politycznym oraz współautorem „Podcastu Amerykańskiego”. Portal satyryczny „The Onion” publikuje regularnie artykuł zatytułowany za każdym razem „Nic nie da się z tym zrobić – mówi jedyny kraj, który ma taki problem”. Rocznie masowych strzelanin – w których co najmniej cztery osoby, nie licząc strzelca, ponoszą śmierć lub odnoszą rany –jest grubo ponad 600. W wielu stanach trudniej jest zrobić prawo jazdy, niż kupić broń. W Teksasie – nastolatek wcześniej kupi karabin, niż puszkę piwa. Dlaczego politycy nie chcą tego zmienić? Wielu z nich taka decyzja kosztowałaby miejsce w Kongresie czy miejsce w Senacie. Stąd sposoby na odwracanie uwagi. Jeden z najczęstszych – kiedy dochodzi do takiej tragedii, to pojawiają się głosy: nie rozmawiajmy o legislacji, tylko uczcijmy ofiary. Inna strategia: poszukiwanie jakiejś cechy charakterystycznej danego przestępcy. Jeżeli przestępca dużo siedział w mediach społecznościowych, to można się tego uchwycić. Byle nie rozmawiać o broni.
18-letni chłopak bierze dwa karabiny i idzie do szkoły zabijać. Strzela do kilkuletnich dzieci. Zabija 19. To rzecz jasna wielka tragedia, ale też nic nowego w USA. Do krwawych jatek w amerykańskich szkołach zdążyliśmy przywyknąć na tyle, że szokujące są już tylko te, w których jest dużo ofiar.
Jak to możliwe, że mekka zachodniego świata, szczycąca się swoim bogactwem – nie umie ochronić swoich dzieci przed nastolatkami z bronią?
Rozmawiamy z dr. Łukaszem Pawłowskim, psychologiem i socjologiem, doradcą politycznym oraz współautorem „Podcastu Amerykańskiego”.
Portal satyryczny „The Onion” publikuje regularnie artykuł zatytułowany za każdym razem „Nic nie da się z tym zrobić – mówi jedyny kraj, który ma taki problem”.
Rocznie masowych strzelanin – w których co najmniej cztery osoby, nie licząc strzelca, ponoszą śmierć lub odnoszą rany –jest grubo ponad 600.
W wielu stanach trudniej jest zrobić prawo jazdy, niż kupić broń. W Teksasie – nastolatek wcześniej kupi karabin, niż puszkę piwa.
Dlaczego politycy nie chcą tego zmienić? Wielu z nich taka decyzja kosztowałaby miejsce w Kongresie czy miejsce w Senacie. Stąd sposoby na odwracanie uwagi. Jeden z najczęstszych – kiedy dochodzi do takiej tragedii, to pojawiają się głosy: nie rozmawiajmy o legislacji, tylko uczcijmy ofiary. Inna strategia: poszukiwanie jakiejś cechy charakterystycznej danego przestępcy. Jeżeli przestępca dużo siedział w mediach społecznościowych, to można się tego uchwycić. Byle nie rozmawiać o broni.
Polska wydaje na zbrojenia górę pieniędzy. Częściowo bez sensu
2022-05-23 09:04:49
Chcesz pokoju? Szykuj się do wojny. A że wróg u bram, to też my do wojny się szykujemy: zaczęliśmy na wyścigi kupować sprzęt wojskowy. Wydamy na niego 75 miliardów złotych. Niektórzy eksperci mówią, że przygotowanie do ewentualnego konfliktu mogłoby kosztować biliona złotych. Tymczasem te zaplanowane 75 miliardów wydamy częściowo bez sensu. Kupimy sobie za nie Himarsy – wyrzutnie rakiet, trochę czołgów. Eksperci ostrzegają jednak, że wszystkie te zakupy nie tworzą systemu. Kupiliśmy sobie najnowocześniejsze myśliwce F-3 5. Tylko że bez dodatkowych systemów będziemy mieć najnowszego iPhone'a bez internetu. Nasze zakupy nie składają się w całość, są takim efektem impulsu politycznego: „ O, mamy za mało czołgów, to kupmy Abramsy”. 250 sztuk za 23 mld zł. Potem się okazuje, że któryś z kolejnych ministrów obrony, takich jak Macierewicz, wysyła je gdzieś pod samą wschodnią granicę, żeby w pierwszym uderzeniu wojny zostały nam zabrane albo z niszczone. To, że one stały w Żaganiu koło niemieckiej granicy, to nie był przypadek. To jest broń, która rusza w kontrofensywie, a nie w pierwszym uderzeniu.
Chcesz pokoju? Szykuj się do wojny. A że wróg u bram, to też my do wojny się szykujemy: zaczęliśmy na wyścigi kupować sprzęt wojskowy. Wydamy na niego 75 miliardów złotych. Niektórzy eksperci mówią, że przygotowanie do ewentualnego konfliktu mogłoby kosztować biliona złotych. Tymczasem te zaplanowane 75 miliardów wydamy częściowo bez sensu.
Kupimy sobie za nie Himarsy – wyrzutnie rakiet, trochę czołgów. Eksperci ostrzegają jednak, że wszystkie te zakupy nie tworzą systemu. Kupiliśmy sobie najnowocześniejsze myśliwce F-35. Tylko że bez dodatkowych systemów będziemy mieć najnowszego iPhone'a bez internetu.
Nasze zakupy nie składają się w całość, są takim efektem impulsu politycznego: „O, mamy za mało czołgów, to kupmy Abramsy”. 250 sztuk za 23 mld zł.
Potem się okazuje, że któryś z kolejnych ministrów obrony, takich jak Macierewicz, wysyła je gdzieś pod samą wschodnią granicę, żeby w pierwszym uderzeniu wojny zostały nam zabrane albo zniszczone. To, że one stały w Żaganiu koło niemieckiej granicy, to nie był przypadek. To jest broń, która rusza w kontrofensywie, a nie w pierwszym uderzeniu.
Ile będzie kosztować odbudowa Ukrainy i kto za to zapłaci?
2022-05-16 10:17:43
Bomby nadal spadają na ukraińskie miasta, ale Zachód już myśli o tym, jak odbudować Ukrainę. Plan Marshalla, służący odbudowie Europy po II wojnie światowej kosztował – w przeliczeniu na dzisiejszą walutę – 130 mld dolarów. Odbudowa Ukrainy będzie kosztować wielokrotnie więcej.
Bomby nadal spadają na ukraińskie miasta, ale Zachód już myśli o tym, jak odbudować Ukrainę. Plan Marshalla, służący odbudowie Europy po II wojnie światowej kosztował – w przeliczeniu na dzisiejszą walutę – 130 mld dolarów. Odbudowa Ukrainy będzie kosztować wielokrotnie więcej.
Jak kłamie Rosja Putina. Wojny, sfałszowane wybory i zabójstwa
2022-05-09 13:58:36
Władimir Putin nie kłamie chyba tylko przypadkiem. Kłamstwo to narzędzie robienia polityki przez Rosję. W dodatku ludzie Kremla sami wierzą we własne łgarstwa. Władimir Putin uzyskał władzę dzięki prowokacji. FSB (dawne KGB) spowodowało wybuchy w rosyjskich miastach. Zginęło w nich 300 osób, a winą starano się obarczyć Czeczenów. To wystarczyło, by Rosja rozpoczęła wojnę w Czeczenii. Już wtedy Rosjanie nie wierzyli, że ich żołnierze torturują swoje ofiary. Zaraz potem sfałszował wybory. A gdy już był prezydentem, wydarzyła się katastrofa okrętu podwodnego Kursk, w którym zginęło ponad 100 marynarzy, Putin przez cztery dni nie ruszył się ze swojej rezydencji w Soczi. A gdy już spotkał się z rodzinami ofiar, kłamał we wszystkim: o sztormie, braku łączności, braku oferty pomocy z Zachodu. Dlaczego Rosjanom to nie przeszkadza? Putin odwołał się do sowieckiego resentymentu. Rosjanie, choć nie mieli nic, nawet toalety czy bieżącej wody, lubili myśleć o sobie jak o mieszkańcach imperium, którego wszyscy się boją. Nie uczą się historii, nie wiedzą o zbrodniach Stalina. Są przekonani, że wygrali II wojnę światową. O kłamstwach Rosji i Putina opowiadają: – Krystyna Kurczab-Redlich, autorka filmów dokumentalnych o wojnie w Czeczenii, a także autorka książki o Władimirze Putinie, – Paulina Siegień, tłumaczka, rusycystka, autorka książki o Kaliningradzie, – Jacek Pawlicki, dziennikarz działu zagranicznego „Newsweeka”, wieloletni korespondent zagraniczny polskich mediów, – Mariusz Kowalczyk, dziennikarz „Newsweeka”, korespondent, znawca Rosji.
Władimir Putin nie kłamie chyba tylko przypadkiem. Kłamstwo to narzędzie robienia polityki przez Rosję. W dodatku ludzie Kremla sami wierzą we własne łgarstwa.
Władimir Putin uzyskał władzę dzięki prowokacji. FSB (dawne KGB) spowodowało wybuchy w rosyjskich miastach. Zginęło w nich 300 osób, a winą starano się obarczyć Czeczenów. To wystarczyło, by Rosja rozpoczęła wojnę w Czeczenii. Już wtedy Rosjanie nie wierzyli, że ich żołnierze torturują swoje ofiary.
Zaraz potem sfałszował wybory.
A gdy już był prezydentem, wydarzyła się katastrofa okrętu podwodnego Kursk, w którym zginęło ponad 100 marynarzy, Putin przez cztery dni nie ruszył się ze swojej rezydencji w Soczi. A gdy już spotkał się z rodzinami ofiar, kłamał we wszystkim: o sztormie, braku łączności, braku oferty pomocy z Zachodu.
Dlaczego Rosjanom to nie przeszkadza? Putin odwołał się do sowieckiego resentymentu. Rosjanie, choć nie mieli nic, nawet toalety czy bieżącej wody, lubili myśleć o sobie jak o mieszkańcach imperium, którego wszyscy się boją.
Nie uczą się historii, nie wiedzą o zbrodniach Stalina. Są przekonani, że wygrali II wojnę światową.
O kłamstwach Rosji i Putina opowiadają:
– Krystyna Kurczab-Redlich, autorka filmów dokumentalnych o wojnie w Czeczenii, a także autorka książki o Władimirze Putinie,
– Paulina Siegień, tłumaczka, rusycystka, autorka książki o Kaliningradzie,
– Jacek Pawlicki, dziennikarz działu zagranicznego „Newsweeka”, wieloletni korespondent zagraniczny polskich mediów,
– Mariusz Kowalczyk, dziennikarz „Newsweeka”, korespondent, znawca Rosji.
Gaz, gaz, gaz, Putin. Jak PiS sprowadził na Polskę kłopoty
2022-05-02 12:25:36
Putin odciął Polskę od rosyjskiego gazu. Tego samego dnia PiS wykonał logicznego fikołka, twierdząc, że to gospodarczy i polityczny sukces rządu. Tymczasem europejska wojna o surowce trwa w najlepsze. A największy kłopot Polski wcale nie dotyczy gazu. Sytuacja gazowa Polskie jest całkiem dobra – głównie dzięki inwestycjom zrealizowanym przez rządy Platformy Obywatelskiej – Donalda Tuska i Ewy Kopacz. Kłopoty będą dotyczyć ropy. Tę musimy sprowadzać z Rosji, bo do przerabiania innej nie jesteśmy technicznie przygotowani. Kłopoty mogłyby być ciut mniejsze, gdyby nie absurdalne ego Daniela Obajtka i chęć połączenia Orlenu i Lotosu w jedną firmę.
Putin odciął Polskę od rosyjskiego gazu. Tego samego dnia PiS wykonał logicznego fikołka, twierdząc, że to gospodarczy i polityczny sukces rządu. Tymczasem europejska wojna o surowce trwa w najlepsze. A największy kłopot Polski wcale nie dotyczy gazu.
Sytuacja gazowa Polskie jest całkiem dobra – głównie dzięki inwestycjom zrealizowanym przez rządy Platformy Obywatelskiej – Donalda Tuska i Ewy Kopacz.
Kłopoty będą dotyczyć ropy. Tę musimy sprowadzać z Rosji, bo do przerabiania innej nie jesteśmy technicznie przygotowani. Kłopoty mogłyby być ciut mniejsze, gdyby nie absurdalne ego Daniela Obajtka i chęć połączenia Orlenu i Lotosu w jedną firmę.
Rząd nie walczy z inflacją. Bez sensu płacicie te wysokie raty, nic to nie zmienia
2022-04-25 09:49:27
To, co robi PiS, to jest udawanie i działania pozorowane, a nie walka z inflacją. Z jednej strony podnosi stopy procentowe, więc raty kredytów rosną w zastraszającym tempie. Z drugiej strony rząd dosypuje rynek gotówkę, więc niweluje efekt podnoszenia stóp procentowych. Wyrzeczenia wszystkich tych, którzy płacą wyższe raty i więcej w sklepie nic nie dają. Bo przez działania rządu ceny nadal będą rosły, a w dodatku siła nabywcza pieniądza – malała. Rozmawiamy z Bogusławem Grabowskim, ekonomistą, były członkiem Rady Polityki Pieniężnej.
To, co robi PiS, to jest udawanie i działania pozorowane, a nie walka z inflacją.
Z jednej strony podnosi stopy procentowe, więc raty kredytów rosną w zastraszającym tempie. Z drugiej strony rząd dosypuje rynek gotówkę, więc niweluje efekt podnoszenia stóp procentowych. Wyrzeczenia wszystkich tych, którzy płacą wyższe raty i więcej w sklepie nic nie dają. Bo przez działania rządu ceny nadal będą rosły, a w dodatku siła nabywcza pieniądza – malała.
Rozmawiamy z Bogusławem Grabowskim, ekonomistą, były członkiem Rady Polityki Pieniężnej.
Kościół będzie musiał długo przepraszać. Dlaczego papież nie potępia Putina?
2022-04-18 09:17:35
Papieżowi Franciszkowi słowo „Rosja” nie przeszło przez gardło. Zamiast potępić morderców – bredzi o tym, że „wszyscy jesteśmy winni”. Zwierzchnik katolików usilnie stara się dogadać z patriarchatem Moskwy, który poparł napaść Rosji na Ukrainę. Ale dziś będziemy rozmawiać też o polskim kościele. Pan Marek Jędraszewski, biskup Krakowa, również nie zawiódł: powtórzył z ambony brednie Macierewicza. Efekty? Odsetek ludzi przyznających się do praktyk religijnych systematycznie spada. Rozmawiamy z Jarosławem Makowskim, teologiem i filozofem, szefem Instytutu Obywatelskiego.
Papieżowi Franciszkowi słowo „Rosja” nie przeszło przez gardło. Zamiast potępić morderców – bredzi o tym, że „wszyscy jesteśmy winni”. Zwierzchnik katolików usilnie stara się dogadać z patriarchatem Moskwy, który poparł napaść Rosji na Ukrainę.
Ale dziś będziemy rozmawiać też o polskim kościele. Pan Marek Jędraszewski, biskup Krakowa, również nie zawiódł: powtórzył z ambony brednie Macierewicza.
Efekty? Odsetek ludzi przyznających się do praktyk religijnych systematycznie spada.
Rozmawiamy z Jarosławem Makowskim, teologiem i filozofem, szefem Instytutu Obywatelskiego.
Rubel nie śmierdzi. Firmy udają, że wycofują się z Rosji
2022-04-11 09:01:41
Wizerunek Leroy Merlin niemal upadł, bo firma nie zamierza wycofywać się z Rosji, a jej sklep w Ukrainie zniszczyły rosyjskie bomby. Nestlé deklaruje, że wstrzymuje inwestycje w Rosji, ale w rzeczywistości nic nie robi. Jedna z polskich firm nie wycofuje się, bo ma nadzieję, że „za chwilę świat będzie lepszy”.
Wizerunek Leroy Merlin niemal upadł, bo firma nie zamierza wycofywać się z Rosji, a jej sklep w Ukrainie zniszczyły rosyjskie bomby. Nestlé deklaruje, że wstrzymuje inwestycje w Rosji, ale w rzeczywistości nic nie robi. Jedna z polskich firm nie wycofuje się, bo ma nadzieję, że „za chwilę świat będzie lepszy”.
Polski Ład wyprowadzić. PiS znowu wywrócił finanse państwa i podatki. Niedługo słono za to zapłacimy
2022-03-28 08:26:16
To druga fundamentalna reforma podatkowa w ciągu trzech miesięcy. Rząd PiS zdążył w tym czasie Polski Ład wprowadzić, zepsuć, załatać i wyrzucić. Nowy pomysł będzie konsultowany przez tydzień, więc znowu nie uda się uniknąć kompromitujących i kosztownych wpadek. Ale być może uda się dzięki niemu wygrać wcześniejsze wybory.
To druga fundamentalna reforma podatkowa w ciągu trzech miesięcy. Rząd PiS zdążył w tym czasie Polski Ład wprowadzić, zepsuć, załatać i wyrzucić. Nowy pomysł będzie konsultowany przez tydzień, więc znowu nie uda się uniknąć kompromitujących i kosztownych wpadek. Ale być może uda się dzięki niemu wygrać wcześniejsze wybory.
Dlaczego Rosja nie wygrywa, czym walczy Ukraina i jak broniłaby się Polska
2022-03-21 08:50:00
Ukraińcy podczas niemal miesięcznej wojny zneutralizowali wszystkie strategiczne cele Rosji. Na czym polega ich strategia? Jakiej broni używają do zadawania Rosjanom bolesnych strat? Jak działają Bayraktary, a jak mini-drony, czyli amunicja manewrująca? Czy Rosja jest jeszcze w stanie prowadzić wojnę? Gdyby została zaatakowana np. przez Chiny – straciłaby Syberię. Amerykanie i Brytyjczycy przysyłają do Polski baterie przeciwlotnicze i przeciwrakietowe. Czy i jak Polska byłaby w stanie obronić się przed ewentualnym atakiem? Rozmawiamy ze specjalistą ds. wojskowości Sławkiem Zagórskim.
Ukraińcy podczas niemal miesięcznej wojny zneutralizowali wszystkie strategiczne cele Rosji. Na czym polega ich strategia? Jakiej broni używają do zadawania Rosjanom bolesnych strat? Jak działają Bayraktary, a jak mini-drony, czyli amunicja manewrująca? Czy Rosja jest jeszcze w stanie prowadzić wojnę? Gdyby została zaatakowana np. przez Chiny – straciłaby Syberię.
Amerykanie i Brytyjczycy przysyłają do Polski baterie przeciwlotnicze i przeciwrakietowe. Czy i jak Polska byłaby w stanie obronić się przed ewentualnym atakiem?
Rozmawiamy ze specjalistą ds. wojskowości Sławkiem Zagórskim.