Na przekład: Podcast STL
Rozmowy o tłumaczeniu książek
17. Magdalena Pytlak, laureatka Nagrody Literatury na Świecie w kategorii "Nowa twarz"
2019-02-04 07:30:00
- Jakich problemów nastręcza język bułgarski w tłumaczeniu?
- Tłumaczenie książek trudnych - czy dążyć do większej przystępności i jak radzić sobie z trudnościami oryginału?
- Fragmenty powieści (czyta Dorota Konowrocka-Sawa).
- Jak szukać materiału językowego do tworzenia przekładu silnie nacechowanego stylistycznie?
- O pokusie upraszczania tekstu z myślą o czytelniku przekładu.
- O zaglądaniu do innych przekładów.
- O strategii stylistycznej Ruskowa.
- O niedolach tłumacza w zderzeniu z rzeczywistością branży wydawniczej.
- O awarii twardego dysku i płynących z niej pożytkach.
- O tłumaczeniu z języków otoczonych słabszą polityką kulturalną.
- Czym kierował się wydawca wybierając książkę do publikacji.
- O tłumaczeniu słów niezrozumiałych i współpracy z autorem.
Muzyka w intro: Smooth Lovin | Mystery Sax by Kevin MacLeod (incompetech.com) Licensed under Creative Commons: By Attribution 3.0 License http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/
16: Problem płci i rodzaju gramatycznego (Rafał Lisowski) i nazwiska znaczącego (Dorota Konowrocka-Sawa) [SPOILERY]
2019-01-28 07:30:00
10 listopada 2018 roku w Warszawie odbyło się spotkanie Stołu Widzialnego Tłumacza, na którym ośmioro tłumaczy opowiadało o napotkanych problemach tłumaczeniowych i rozmawiało o zaletach i wadach możliwych rozwiązań.
Tak powstały cztery nagrania pokazujące, jak tłumacze myślą o tłumaczonych przez siebie tekstach. W pierwszym odcinku problemy przedstawiają Rafał Lisowski, który zmagał się z problemem takiego oddania angielskiego oryginału w języku polskim, żeby nie uwikłać się w rodzaj gramatyczny, i Dorota Konowrocka-Sawa, która tłumaczyła nagradzaną i cenioną przez krytyków książkę Less - gdzie Less jest nazwiskiem bohatera i zarazem nazwiskiem znaczącym [UWAGA: SPOILERY]. W dyskusji udział wzięli również: Jakub Jedliński, Rafał Lisowski, Irena Makarewicz, Agata Ostrowska, Piotr Szymczak, Gwido Zlatkes i Jacek Żuławnik.
Spotkanie prowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
15: Tłumaczenie historycznego socjolektu (Jakub Jedliński) i gry słów (Piotr Szymczak)
2019-01-21 07:18:19
10 listopada 2018 roku w Warszawie odbyło się spotkanie Stołu Widzialnego Tłumacza, na którym ośmioro tłumaczy opowiadało o napotkanych problemach tłumaczeniowych i rozmawiało o zaletach i wadach możliwych rozwiązań.
Tak powstały cztery nagrania pokazujące, jak tłumacze myślą o tłumaczonych przez siebie tekstach. W trzecim odcinku problemy przedstawiają Jakub Jedliński, który w historycznym źródle musiał stylem oddać niską pozycję społeczną jednej z postaci, i Piotr Szymczak, który opowiedział o pewnej grze słownej i problemie zwięzłości angielskiego i rozwlekłości polskiego. W dyskusji udział wzięli również: Dorota Konowrocka-Sawa, Rafał Lisowski, Irena Makarewicz, Agata Ostrowska, Gwido Zlatkes i Jacek Żuławnik.
Spotkanie prowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
14: Kwestie adaptacji w przekładzie (Gwido Zlatkes) i tłumaczenie aluzji do elementów kultury oryginalnej (Irena Makarewicz)
2019-01-17 07:30:00
10 listopada 2018 roku w Warszawie odbyło się spotkanie Stołu Widzialnego Tłumacza, na którym ośmioro tłumaczy opowiadało o napotkanych problemach tłumaczeniowych i rozmawiało o zaletach i wadach możliwych rozwiązań.
Tak powstały cztery nagrania pokazujące, jak tłumacze myślą o tłumaczonych przez siebie tekstach. W drugim odcinku tego cyklu problemy przedstawiają Gwido Zlatkes, który mówi o problemie publikowania przekładu książki w formie zmodyfikowanej, i Irena Makarewicz, która opowiada o problemach napotkanych w tłumaczeniu książki znakomitego pisarza węgierskiego Sándora Máraiego.
W dyskusji udział wzięli również: Jakub Jedliński, Dorota Konowrocka-Sawa, Rafał Lisowski, Agata Ostrowska, Piotr Szymczak i Jacek Żuławnik.
Spotkanie prowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
13. Tłumaczenie gry słów i imion znaczących (Jacek Żuławnik) oraz slangu środowiskowego (Agata Ostrowska)
2019-01-09 07:30:00
10 listopada 2018 roku w Warszawie odbyło się spotkanie Stołu Widzialnego Tłumacza, na którym ośmioro tłumaczy opowiadało o napotkanych problemach tłumaczeniowych i rozmawiało o zaletach i wadach możliwych rozwiązań.
Tak powstały cztery nagrania pokazujące, jak tłumacze myślą o tłumaczonych przez siebie tekstach. W pierwszym odcinku problemy przedstawiają Jacek Żuławnik, który w swoim tekście zderzył się z problemem oddania licznych odniesień kulturowych, i Agata Ostrowska, która tłumaczyła książkę pisaną młodzieżowym slangiem londyńskim. W dyskusji udział wzięli również: Jakub Jedliński, Dorota Konowrocka-Sawa, Rafał Lisowski, Irena Makarewicz, Piotr Szymczak i Gwido Zlatkes.
Spotkanie prowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
12. Anastazja Dwulit: tłumaczenie Prousta i burzliwa debata o niewyrażalności, a także twórczej roli tłumacza, Barańczaku, presji czasu i wielu innych sprawach
2019-01-02 09:00:00
Spotkanie z tłumaczką z języka francuskiego Anastazją Dwulit w ramach Galerii Tłumaczy u Gwidona Zlatkesa.
Anastazja Dwulit wybrała jedyny możliwy zawód dla osoby z jej nazwiskiem. Przedstawia się jako "tłumaczka książek niepopularnych, napisanych przez autorów znanych (Ciorana, Prousta, Ionesco, Derridę) i nieznanych (nie ma co wymieniać, bo nieznani). Nie przełożyła niczego poczytnego ani nawet pożytecznego (czeka na propozycję przekładu bestsellerowego poradnika)."
Nie lubi teoretyzować, ale licząc, że inni lubią, zagaiła krótko – o granicach swobody tłumacza, o tym, jak i po co tłumaczyć rzeczy już przełożone, o tym, co widzi tłumacz czytając tłumaczoną (nie przez siebie) książkę oraz o tym, dlaczego czytelnicy mają do niego pretensje. Wywiązała się burzliwa dyskusja, którą z przyjemnością tutaj prezentujemy.
Poruszane tematy:
00:38 - Anastazja Dwulit przedstawia tłumaczoną książkę i związane z nią problemy.
08:33 - Katarzyna Makaruk (Kaja) opowiada o doświadczeniu redagowania własnych swobodnych rozwiązań.
10:02 - Piotr Szymczak dorzuca trzy grosze o adaptacjach w kontekście tomiku Memorial: A Version of Homer's Iliad Alice Oswald
12:37 - Katarzyna Raczkowska o intertekstualności.
13:01 - Anastazja D. o przekładach jako adaptacjach teatralnych.
14:42 - O nowych i starych przekładach, m.in. W stronę Swanna w przekładzie Krystyny Rodowskiej.
15:49 - Nowe przekłady jako dialog z istniejącymi.
16:11 - Gwido Zlatkes o rosnącej widzialności tłumaczy na rynku książki.
16:56 - Anastazja o nędzy zawodu tłumacza literackiego - oponuje Katarzyna Marczewska.
18:09 - Anastazja o problemie niewyrażalności i twórczej roli tłumacza.
19:19 - Kaja o tłumaczu jako czytelniku.
19:44 - Gwido o różnicy między wiernością autorowi oryginału a wiernością językowi przekładu.
20:57 - Anastazja i inni nie dają się łatwo przekonać.
22:23 - Magda Kowalska twardo staje po stronie inwencji i sięga po najcięższy kaliber oręża: Tadeusza "Boya" Żeleńskiego i Stanisława Barańczaka.
25:33 - O przygotowaniach do pracy nad przekładem i presji czasu
26:33 - Gwido wraca do translatorskich rozbójników i profesjonalnych standardów. Pojawiają się Szwejk, etyka i Kubuś Puchatek.
30:27 - Kaja wraca do kwestii tłumacza jako czytelnika w świetle interpretacji.
31:03 - Aleksandra Niemirycz o słabościach przekładów Barańczaka. Kaja i Piotr bronią jego dobrego imienia; o kontekście historycznym przekładu.
33:15 - Aleksandra jeszcze o nieetyczności wolnego przekładu.
34:10 - Piotr o śmierci kanonu i wynikających stąd problemach.
35:40 - Katarzyna R. o językotwórczości i kulturotwórczości przekładu.
36:46 -Katarzyna Marczewska przytakuje i przytacza argumentum ad Jerzy Jarniewicz.
38:23 - Aleksandra o historycznych różnicach w pojmowaniu wierności przekładu.
40:19 - Piotr o niezrozumieniu naszej roli jako tłumaczy.
42:09 - Anastazja jeszcze raz porusza kwestię powtórnych tłumaczeń i zaznaczania ich odmienności.
45:08 - Magda o problemie parodii stylistycznej w przekładzie.
11. Jerzy Jarniewicz w Czarnolesie o "Tłumaczu między innymi"
2018-12-17 07:00:00
Zapis spotkania z prof. Jerzym Jarniewiczem w Czarnolesie.
Spotkanie autorskie na temat nowej książki Jerzego Jarniewicza Tłumacz między innymi odbyło się 13 października 2018 roku w ramach upamiętnienia wielkich tłumaczy polskich zorganizowanego przez Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie i Fundację "Pamiętamy o ogrodach".
Rozmowę poprowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego STL.
Tematy:00:15 - Przedstawienie sylwetki Jerzego Jarniewicza.
01:09 - O mistrzach Jerzego Jarniewicza: Sławie Lisieckiej (02:03), Stanisławie Barańczaku (04:52), Piotrze Sommerze (07:34).
09:02 - O początkach własnej kariery.
10:36 - Dlaczego tłumaczę: jaka literatura jest dla mnie ważna i jacy tłumacze mi imponują.
14:20 - Czy wierność jest najważniejsza? Jak przekład ma się do literatury i kultury polskiej?
17:12 - O relacjach między różnymi przekładami jednego dzieła.
18:28 - O opłakanym stanie krytyki przekładu i o różnych przekładach Jądra ciemności.
22:32 - O Perypetiach Alicji na Czarytorium Grzegorza Wasowskiego, niewierności w przekładzie oraz nieistnieniu przekładu literackiego jako jednoznacznej kategorii.
33:07 - O Sercu ciemności - spolszczeniu Heart of Darkness Conrada wykonanym przez Jacka Dukaja
34:52 - O nieprzekładalności literatury i statusie tłumacza jako autora.
49:26 - O poziomie świadomości u polskich czytelników przekładu.
51:52 - O statusie tłumaczy i autorów wobec wydawców i czytelników.
55:47 - Największa wpadka, największy triumf i największe czytelnicze odkrycie tego roku Jerzego Jarniewicza.
Zdjęcie prof. Jarniewicza wykorzystaliśmy za życzliwym pozwoleniem Biura Literackiego - dziękujemy.
10. Czy tłumaczenia można się nauczyć? Ryszard Turczyn i inni o tłumaczeniu tekstów historycznych
2018-12-10 07:30:00
9. Dorota Konowrocka-Sawa: 13 rad starszego tłumacza dla młodszego
2018-12-04 09:00:00
Zapis drugiego warsztatu dla studentów anglistyki wrocławskiej, który 20 maja 2018 roku poprowadziła Dorota Konowrocka-Sawa, przewodnicząca oddziału wschodniego STL, która podzieliła się wieloma radami i doświadczeniami.
Tematy:
00:15 O wrażliwości i intuicji językowej
01:52 O pułapkach czyhających w prostych słowach
03:57 O własnych narowach językowych
04:30 O pieniądzach
05:30 Jak robić postępy dzięki własnym przekładom
07:20 Jak pracować z najlepszym przyjacielem i najgorszym wrogiem tłumacza: redakcją
19:37 O elastyczności tworzywa językowego
21:24 O szlachetnej dłubaninie, czyli drobne szczegóły, które czynią wielką różnicę
27:13 O szyku zdania
29:45 O cennym nawyku nieufności
33:02 O rozwijaniu własnego warsztatu: o mistrzach, złych przykładach i materiałach poglądowych
38:35 O rozumieniu własnych silnych stron
40:06 O tym, jak rozwijają się tłumacze.
8. Tłumaczenie literatury. Pisanie powieści od nowa?
2018-11-20 10:30:00
Czy tłumaczenie literatury to pisanie jej od nowa?
Rozmowę o granicach swobody artystycznej tłumacza literackiego z werwą poprowadziła dr Kinga Piotrowiak-Junkiert (przewodnicząca oddziału zachodniego STL).
Udział wzięli: prof. Eliza Pieciul-Karmińska, prof. Jerzy Koch, dr Krzysztof Majer, Sebastian Musielak.
Spotkanie odbyło się w Poznaniu 28 września 2018 r. podczas Nocy Naukowców na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza (Collegium Novum).
Tematy:
- metafory opisujące pracę tłumacza,
- relacja przekładu i oryginału,
- obecność tłumacza w tekście,
- wpływ tłumaczonych książek na życie i psychikę tłumaczy,
- odpowiedzialność tłumacza wobec autora,
- pytania od publiczności.
Obrazek w tle odcinka: Sam Cox (Flickr, CC).