Czechostacja

Wszyscy w Polsce słyszeli o Szwejku i oglądali Krecika. Południowi sąsiedzi generalnie budzą nad Wisłą sympatię. Mimo to wiedza o Czechach wśród większości Polaków nie jest wielka i zwykle bazuje na stereotypach.
Nazywam się Jakub Medek, jestem Czechem i polskim dziennikarzem równocześnie. W swoim autorskim podcaście Czechostacja będę się starał, wraz ze swoimi rozmówcami, przybliżać Czechy i Czechów polskim słuchaczom.


Odcinki od najnowszych:

Oligarchowie się bogacą, Czesi są coraz biedniejsi
2024-02-13 08:00:02

Ostatnich kilka lat dało Czechom i Republice Czeskiej mocno w kość. Wysoka inflacja, gigantyczny wzrost cen energii. Do tego spadek realnej wartości wynagrodzeń i kurczącą się gospodarka. W najnowszym odcinku podcastu o ekonomicznej sytuacji nad Wełtawą rozmawiam z dr Krzysztofem Dębcem , ekspertem Ośrodka Studiów Wschodnich . Z rozmowy dowiecie się m.in. o tym, że nie wszyscy Czesi w tym czasie zbiednieli. Gdy przeciętni zjadacze chleba przejadali oszczędności, majątki czeskich oligarchów rosły. Chociażby byłego premiera i właściciela największej opozycyjnej partii ANO - Andreja Babiša. Ten polityk i biznesmen, de facto kontroluje czeską branżę spożywczą. Jest największym użytkownikiem ziemi rolnej w Czechach, dominuje na rynku nawozów sztucznych, wynajmu maszyn rolniczych i samej produkcji żywności. Jego koncern Agrofert piecze chleb, przetwarza nabiał, produkuje kiełbasy. Wcale nie tak łatwo znaleźć w markecie żywność, która nie pochodziłaby z jednej z firm byłego premiera. A Babiš nie jest wcale najbogatszym czeskim oligarchą. Inni bogacą się na energetyce czy najdroższych w Unii połączeniach komórkowych. Czechy są zresztą dla nich zbyt ciasne. Do czeskich oligarchów należy m.in. najpopularniejsza w Polsce sieć księgarni czy znane apteki. W odcinku też o tym, jak czeski rząd radzi, czy raczej nie radzi sobie z oligarchami. I jak połączenie ostrego kryzysu ekonomicznego z sztywnym trzymaniem się ekonomicznych doktryn, wpływa jakość życia przeciętnych Czechów. I dlaczego gabinetowi Petra Fiali ufa tylko 17 procent obywateli. Rozmowa jest pełna dygresji, dopełniających obraz ekonomicznej sytuacji Republiki Czeskiej: jest więc o tym, kto i dlaczego jeszcze w Czechosłowacji robił Polsce kiepski PR, o wciąż trwającej kolektywizacji rolnictwa oraz historycznych i ekonomicznych związkach z Niemcami. I tym, jak na Czechy wpływa niemiecki katar. Nie byłbym sobą, gdyby w odcinku nie pojawił się Tomio Okamura - pochodzący z Japonii szef czeskich narodowców. Tym razem pada kilka zdań o jego aktywnych politycznie braciach i tym, na czym Okamura zarabiał, zanim zaczął zarabiać na polityce. Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie informacje zwrotne w komentarzach. I gorąco polecam publikacje Ośrodka Studiów Wschodnich - nie tylko te autorstwa Krzysztofa Dębca i poświęcone sytuacji w Czechach i Słowacji. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Ostatnich kilka lat dało Czechom i Republice Czeskiej mocno w kość. Wysoka inflacja, gigantyczny wzrost cen energii. Do tego spadek realnej wartości wynagrodzeń i kurczącą się gospodarka. W najnowszym odcinku podcastu o ekonomicznej sytuacji nad Wełtawą rozmawiam z dr Krzysztofem Dębcem, ekspertem Ośrodka Studiów Wschodnich.

Z rozmowy dowiecie się m.in. o tym, że nie wszyscy Czesi w tym czasie zbiednieli. Gdy przeciętni zjadacze chleba przejadali oszczędności, majątki czeskich oligarchów rosły. Chociażby byłego premiera i właściciela największej opozycyjnej partii ANO - Andreja Babiša. Ten polityk i biznesmen, de facto kontroluje czeską branżę spożywczą. Jest największym użytkownikiem ziemi rolnej w Czechach, dominuje na rynku nawozów sztucznych, wynajmu maszyn rolniczych i samej produkcji żywności. Jego koncern Agrofert piecze chleb, przetwarza nabiał, produkuje kiełbasy. Wcale nie tak łatwo znaleźć w markecie żywność, która nie pochodziłaby z jednej z firm byłego premiera.

A Babiš nie jest wcale najbogatszym czeskim oligarchą. Inni bogacą się na energetyce czy najdroższych w Unii połączeniach komórkowych. Czechy są zresztą dla nich zbyt ciasne. Do czeskich oligarchów należy m.in. najpopularniejsza w Polsce sieć księgarni czy znane apteki.

W odcinku też o tym, jak czeski rząd radzi, czy raczej nie radzi sobie z oligarchami. I jak połączenie ostrego kryzysu ekonomicznego z sztywnym trzymaniem się ekonomicznych doktryn, wpływa jakość życia przeciętnych Czechów. I dlaczego gabinetowi Petra Fiali ufa tylko 17 procent obywateli.

Rozmowa jest pełna dygresji, dopełniających obraz ekonomicznej sytuacji Republiki Czeskiej: jest więc o tym, kto i dlaczego jeszcze w Czechosłowacji robił Polsce kiepski PR, o wciąż trwającej kolektywizacji rolnictwa oraz historycznych i ekonomicznych związkach z Niemcami. I tym, jak na Czechy wpływa niemiecki katar. Nie byłbym sobą, gdyby w odcinku nie pojawił się Tomio Okamura - pochodzący z Japonii szef czeskich narodowców. Tym razem pada kilka zdań o jego aktywnych politycznie braciach i tym, na czym Okamura zarabiał, zanim zaczął zarabiać na polityce.

Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie informacje zwrotne w komentarzach. I gorąco polecam publikacje Ośrodka Studiów Wschodnich - nie tylko te autorstwa Krzysztofa Dębca i poświęcone sytuacji w Czechach i Słowacji.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Rozmówki dziennikarskie. Czechy się zbroją, rok prezydenta-generała
2024-02-06 08:00:02

Rok temu Petr Pavel wygrał wybory prezydenckie w Republice Czeskiej. Z tej okazji przyglądam się, razem z Wojciechem Stobbą , korespondentem Polskiego Radia w Pradze, jak przez tych kilkanaście miesięcy radził sobie na Zamku były generał i jak wypada w porównaniu ze swoim poprzednikiem, Milošem Zemanem. Sprawdzamy też, jak Pavla oceniają go sami Czesi. I co porabia obecnie Zeman. Poza tym rozmawiamy o trwających od dwóch lat czeskich zbrojeniach. Rząd republiki kupił już ze Szwecji kilkaset transporterów opancerzonych, przymierza się do zakupu - z Niemiec i razem z niemieckim rządem, czołgów. W ostatnich dniach zaś dopięto gigantyczny kontrakt zbrojeniowy - zakup ponad 20 myśliwców F-35. Nie wiadomo jednak czy potencjalny przyszły premier - Andrej Babiš, nie będzie się próbował się z tej umowy z USA wycofać. W odcinku jest też o tourne bez cenzury, czyli przedwyborczej akcji wicepremiera Víta Rakušana, który próbując odzyskać poparcie dla swojej partii spotyka się z mieszkańcami regionów, które zdecydowanie wolą opozycję. Wspólnie z Wojtkiem zastanawiamy się nad tym, czemu konkretnie ma służyć akcja, podczas której wicepremier zachowuje się trochę tak, jakby był nie członkiem a krytykiem rządu Petra Fiali. Wspominamy o planach rozbudowy dwóch czeskich elektrowni atomowych, które nagle się mocno rozrosły i o tym, że droga Czech do cyfryzacji jest wyboista - tym razem na przykładzie szwankującego systemu rekrutacyjnego do szkół średnich. Z odcinka można się też dowiedzieć, jaka zima była tej zimy w Pradze i gdzie z Wojtkiem chodzę na piwo. Okładkowe zdjęcie pochodzi z domeny publicznej, ale dla porządku podaję, że wykonał je podoficer marynarki wojennej 1. klasy Dominique A. Pineiro. I tak, nie jest aktualne, prezydent Pavel od dawna nie chodzi w mundurze. Ale ładnie pasuje do tematu odcinka :D W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Rok temu Petr Pavel wygrał wybory prezydenckie w Republice Czeskiej. Z tej okazji przyglądam się, razem z Wojciechem Stobbą, korespondentem Polskiego Radia w Pradze, jak przez tych kilkanaście miesięcy radził sobie na Zamku były generał i jak wypada w porównaniu ze swoim poprzednikiem, Milošem Zemanem. Sprawdzamy też, jak Pavla oceniają go sami Czesi. I co porabia obecnie Zeman.

Poza tym rozmawiamy o trwających od dwóch lat czeskich zbrojeniach. Rząd republiki kupił już ze Szwecji kilkaset transporterów opancerzonych, przymierza się do zakupu - z Niemiec i razem z niemieckim rządem, czołgów. W ostatnich dniach zaś dopięto gigantyczny kontrakt zbrojeniowy - zakup ponad 20 myśliwców F-35. Nie wiadomo jednak czy potencjalny przyszły premier - Andrej Babiš, nie będzie się próbował się z tej umowy z USA wycofać.

W odcinku jest też o tourne bez cenzury, czyli przedwyborczej akcji wicepremiera Víta Rakušana, który próbując odzyskać poparcie dla swojej partii spotyka się z mieszkańcami regionów, które zdecydowanie wolą opozycję. Wspólnie z Wojtkiem zastanawiamy się nad tym, czemu konkretnie ma służyć akcja, podczas której wicepremier zachowuje się trochę tak, jakby był nie członkiem a krytykiem rządu Petra Fiali.

Wspominamy o planach rozbudowy dwóch czeskich elektrowni atomowych, które nagle się mocno rozrosły i o tym, że droga Czech do cyfryzacji jest wyboista - tym razem na przykładzie szwankującego systemu rekrutacyjnego do szkół średnich.

Z odcinka można się też dowiedzieć, jaka zima była tej zimy w Pradze i gdzie z Wojtkiem chodzę na piwo.

Okładkowe zdjęcie pochodzi z domeny publicznej, ale dla porządku podaję, że wykonał je podoficer marynarki wojennej 1. klasy Dominique A. Pineiro. I tak, nie jest aktualne, prezydent Pavel od dawna nie chodzi w mundurze. Ale ładnie pasuje do tematu odcinka :D

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Czechy: kraj kiepskich płac kobiet i niskich kar za gwałt
2024-01-30 08:00:02

Jeszcze kilka lat temu czeskie kobiety zarabiały o 1/5 mniej, niż mężczyźni na tych samych stanowiskach, teraz różnica wynosi 16 procent, ponad dwa razy więcej, niż w Polsce. Ponad połowa sprawców gwałtów, którzy staną w Czechach przed sądem, zostaje, z wyrokiem w zawieszeniu, na wolności. W rankingu równouprawnienia na stanowiskach decyzyjnych, Republika Czeska zajęła trzecie miejsce na świecie. Od końca. W tym odcinku rozmawiam z politożką dr Martyną Wasiutą , redaktor naczelną portalu Czeska Polityka , czy Czechy rzeczywiście nie są (k)rajem dla kobiet. Wychodzimy, w naszej rozmowie, od wydarzeń bardzo aktualnych - odrzucenia pod koniec stycznia 2024 roku, przez czeski senat, ratyfikacji Konwencji o zapobieganiu przemocy, znanej szerzej jako Konwencja Stambulska. O które to odrzucenie zabiegali również - bombardując senatorów mailami, działacze polskiego Ordo Iuris. W odcinku też o feminizmie ojca Czechosłowacji, Tomasza Garrique Masaryka i byłym już czeskim pośle Domiku Ferim, który został niedawno skazany za dwa gwałty - o dziwo, na wyrok więzienia. Jest też o przekłuwaniu uszu niemowląt, saunowo-basenowych obyczajach i tym, że Czesi, kiedy ich zapytać wprost, odrzucają feminizm, gdy spytać o pożądane zachowania, okazują się jednak zwolennikami równouprawnienia. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Jeszcze kilka lat temu czeskie kobiety zarabiały o 1/5 mniej, niż mężczyźni na tych samych stanowiskach, teraz różnica wynosi 16 procent, ponad dwa razy więcej, niż w Polsce.
Ponad połowa sprawców gwałtów, którzy staną w Czechach przed sądem, zostaje, z wyrokiem w zawieszeniu, na wolności. W rankingu równouprawnienia na stanowiskach decyzyjnych, Republika Czeska zajęła trzecie miejsce na świecie. Od końca.

W tym odcinku rozmawiam z politożką dr Martyną Wasiutą, redaktor naczelną portalu Czeska Polityka, czy Czechy rzeczywiście nie są (k)rajem dla kobiet. Wychodzimy, w naszej rozmowie, od wydarzeń bardzo aktualnych - odrzucenia pod koniec stycznia 2024 roku, przez czeski senat, ratyfikacji Konwencji o zapobieganiu przemocy, znanej szerzej jako Konwencja Stambulska. O które to odrzucenie zabiegali również - bombardując senatorów mailami, działacze polskiego Ordo Iuris.

W odcinku też o feminizmie ojca Czechosłowacji, Tomasza Garrique Masaryka i byłym już czeskim pośle Domiku Ferim, który został niedawno skazany za dwa gwałty - o dziwo, na wyrok więzienia. Jest też o przekłuwaniu uszu niemowląt, saunowo-basenowych obyczajach i tym, że Czesi, kiedy ich zapytać wprost, odrzucają feminizm, gdy spytać o pożądane zachowania, okazują się jednak zwolennikami równouprawnienia.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Polska z Czech, Czechy z Polski. Masakra praworządnością, broń dla każdego i obstrukcja
2024-01-24 08:00:02

Polska burzliwie zmienia właśnie władze, Czechy dyskutują nad przyjęciem euro i wprowadzeniem wyborów korespondencyjnych. Nie dyskutują natomiast, mimo niedawnej strzelaniny, nad kwestią dostępu do broni. Pewne sprawy zupełnie inaczej wyglądają z zewnątrz. Dlatego w dzisiejszym odcinku, razem ze znanym już słuchaczom Czechostacji Filipem Harzerem - dziennikarzem portalu Seznam Zprávy, przyglądamy się i dziwimy kilku bieżącym wydarzeniom z Polski i Czech. Filip ocenia gwałtowny przebieg zmiany władzy w Polsce, koncentrując się szczególnie na przejmowaniu państwowych mediów z rąk PiS oraz ułaskawieniowej brazylijskiej telenoweli. Opowiada też o tym, jak te sprawy postrzegane są w Czechach i czy w ogóle gdzieś poza Polską da się je zrozumieć. Ja pochylam się nad tym, dlaczego miesiąc po tragicznej strzelaninie na Uniwersytecie Karola wszystko, na co stać czeskie władze, to wzruszenie ramionami i stwierdzenie, że tak już bywa. Wspólnie zastanawiamy się też nad tym, czy z orędzia prezydenta Petra Pavla w sprawie przyjęcia euro coś wynika i czy Czesi są eurosceptyczni, czy tylko czują wobec Unii rezerwę. Na koniec zaś przyglądamy się przypadkowi szefa czeskich nacjonalistów, pół Japończyka Tomio Okamury, który podobno pobił rekord Fidela Castro w długości wystąpienia. Przez prawie 11 godzin, opowiadając o wszystkim i nie wychodząc nawet do toalety, przemawiał w parlamencie, blokując debatę w sprawie wyborów korespondencyjnych. Dajcie znać w komentarzach, czy taka formuła odcinka Wam pasuje, zastanawiam się nad tym, by powracała ona od czasu do czasu, być może nawet cyklicznie. Aha, za grafikę na okładce odpowiada kreator treści Binga, który w ten sposób zinterpretował prośbę o rozmawiających czeskiego lwa i polskiego orła, w stylu malarza secesyjnego Alfonsa Muchy. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Polska burzliwie zmienia właśnie władze, Czechy dyskutują nad przyjęciem euro i wprowadzeniem wyborów korespondencyjnych. Nie dyskutują natomiast, mimo niedawnej strzelaniny, nad kwestią dostępu do broni. Pewne sprawy zupełnie inaczej wyglądają z zewnątrz. Dlatego w dzisiejszym odcinku, razem ze znanym już słuchaczom Czechostacji Filipem Harzerem - dziennikarzem portalu Seznam Zprávy, przyglądamy się i dziwimy kilku bieżącym wydarzeniom z Polski i Czech.

Filip ocenia gwałtowny przebieg zmiany władzy w Polsce, koncentrując się szczególnie na przejmowaniu państwowych mediów z rąk PiS oraz ułaskawieniowej brazylijskiej telenoweli. Opowiada też o tym, jak te sprawy postrzegane są w Czechach i czy w ogóle gdzieś poza Polską da się je zrozumieć.

Ja pochylam się nad tym, dlaczego miesiąc po tragicznej strzelaninie na Uniwersytecie Karola wszystko, na co stać czeskie władze, to wzruszenie ramionami i stwierdzenie, że tak już bywa. Wspólnie zastanawiamy się też nad tym, czy z orędzia prezydenta Petra Pavla w sprawie przyjęcia euro coś wynika i czy Czesi są eurosceptyczni, czy tylko czują wobec Unii rezerwę.

Na koniec zaś przyglądamy się przypadkowi szefa czeskich nacjonalistów, pół Japończyka Tomio Okamury, który podobno pobił rekord Fidela Castro w długości wystąpienia. Przez prawie 11 godzin, opowiadając o wszystkim i nie wychodząc nawet do toalety, przemawiał w parlamencie, blokując debatę w sprawie wyborów korespondencyjnych. Dajcie znać w komentarzach, czy taka formuła odcinka Wam pasuje, zastanawiam się nad tym, by powracała ona od czasu do czasu, być może nawet cyklicznie.

Aha, za grafikę na okładce odpowiada kreator treści Binga, który w ten sposób zinterpretował prośbę o rozmawiających czeskiego lwa i polskiego orła, w stylu malarza secesyjnego Alfonsa Muchy.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Wieszczka, władca w łapciach, radykalne feministki. Powstanie Czech w legendach
2024-01-16 21:04:46

Według legend Czechy stworzył pierwiastek kobiecy. Faktyczną protoplastką dynastii Przemyślidów miała być wieszczka Libusza. Sama wskazała, trochę oszukując poddanych, swojego męża - Przemysła Oracza. Przydomek nieprzypadkowy - nim został księciem, Przemysł był rolnikiem. Po śmierci Libuszy zaś jej kobieca drużyna wojowniczek, buntując się przeciw zniesieniu równouprawnienia, wywołała krwawą - i w końcu przegraną - wojnę z mężczyznami. W tym odcinku zabieram Was na praski Wyszehrad - gdzie według legend - bo już nie historyków, Czechy się zaczęły. Konfrontuję państwowotwórcze mity z ustaleniami badań, opowiadam o tym, dlaczego w średniowieczu insygniami koronacyjnymi czeskich władców były łapcie z łyka, skąd wzięła się nazwa Praga i co z Czechami mieli wspólnego Celtowie. Jest też trochę o klasykach literatury, pojawia się nawet wątek kryminalny dotyczący wielkiego fałszerstwa, leżącego u podstaw nowożytnej kultury Czech. I pewien cmentarny dowcip. Cała opowieść kręci się zaś wokół czterech rzeźb, które zbombardowali Amerykanie. Na koniec zaś zdradzam, gdzie zdarza mi się pić piwo, jeśli chcę mieć święty spokój. Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie komentarze a jeśli odcinek wam się podoba - o pozytywne oceny i polecanie go innym. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Według legend Czechy stworzył pierwiastek kobiecy. Faktyczną protoplastką dynastii Przemyślidów miała być wieszczka Libusza. Sama wskazała, trochę oszukując poddanych, swojego męża - Przemysła Oracza. Przydomek nieprzypadkowy - nim został księciem, Przemysł był rolnikiem. Po śmierci Libuszy zaś jej kobieca drużyna wojowniczek, buntując się przeciw zniesieniu równouprawnienia, wywołała krwawą - i w końcu przegraną - wojnę z mężczyznami.

W tym odcinku zabieram Was na praski Wyszehrad - gdzie według legend - bo już nie historyków, Czechy się zaczęły.
Konfrontuję państwowotwórcze mity z ustaleniami badań, opowiadam o tym, dlaczego w średniowieczu insygniami koronacyjnymi czeskich władców były łapcie z łyka, skąd wzięła się nazwa Praga i co z Czechami mieli wspólnego Celtowie.
Jest też trochę o klasykach literatury, pojawia się nawet wątek kryminalny dotyczący wielkiego fałszerstwa, leżącego u podstaw nowożytnej kultury Czech. I pewien cmentarny dowcip.

Cała opowieść kręci się zaś wokół czterech rzeźb, które zbombardowali Amerykanie.

Na koniec zaś zdradzam, gdzie zdarza mi się pić piwo, jeśli chcę mieć święty spokój.

Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie komentarze a jeśli odcinek wam się podoba - o pozytywne oceny i polecanie go innym.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Husyci: religijna rewolucja, szwedzki stół czeskiej polityki historycznej
2024-01-08 11:11:39

Do średniowiecznych Husytów chętnie odwoływali się zarówno klasycy XIX wiecznego czeskiego odrodzenia narodowego, twórcy Czechosłowacji a nawet komuniści. Dla jednych byli oni symbolem czeskiej niezłomności i bohaterstwa, dla drugich - oporu wobec niemieckości i kojarzonego z Austrią katolicyzmu. Komuniści zaś widzieli w nich protobolszewików - swego rodzaju pierwowzór zbuntowanych przeciw nierównościom klasowym marynarzy z krążownika Aurora. W tym odcinku, razem z historykiem średniowiecza - dr Janem Škvrňákem - próbujemy opowiedzieć, kim Husyci - czescy religijni rewolucjoniści z XV wieku, byli naprawdę, a kim nie byli napewno. Mówimy też o spalonym na stosie w Konstancji mistrzu Janie Husie i trwającej 15 lat krwawej wojnie domowej i zewnętrznej, będącej skutkiem ich rewolucji. Zastanawiamy się też nad tym, jaki husytyzm wywarł wpływ na późniejsze dzieje Czech, ile z niego przetrwało do dzisiaj i dlaczego średniowieczni rewolucjoniści stali się szwedzkim stołem czeskiej polityki historycznej. Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie komentarze a jeśli odcinek wam się podoba - o pozytywne oceny i polecanie go innym. W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Do średniowiecznych Husytów chętnie odwoływali się zarówno klasycy XIX wiecznego czeskiego odrodzenia narodowego, twórcy Czechosłowacji a nawet komuniści. Dla jednych byli oni symbolem czeskiej niezłomności i bohaterstwa, dla drugich - oporu wobec niemieckości i kojarzonego z Austrią katolicyzmu. Komuniści zaś widzieli w nich protobolszewików - swego rodzaju pierwowzór zbuntowanych przeciw nierównościom klasowym marynarzy z krążownika Aurora.

W tym odcinku, razem z historykiem średniowiecza - dr Janem Škvrňákem - próbujemy opowiedzieć, kim Husyci - czescy religijni rewolucjoniści z XV wieku, byli naprawdę, a kim nie byli napewno. Mówimy też o spalonym na stosie w Konstancji mistrzu Janie Husie i trwającej 15 lat krwawej wojnie domowej i zewnętrznej, będącej skutkiem ich rewolucji.

Zastanawiamy się też nad tym, jaki husytyzm wywarł wpływ na późniejsze dzieje Czech, ile z niego przetrwało do dzisiaj i dlaczego średniowieczni rewolucjoniści stali się szwedzkim stołem czeskiej polityki historycznej.

Tradycyjnie wdzięczny będę za wszelkie komentarze a jeśli odcinek wam się podoba - o pozytywne oceny i polecanie go innym.

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

ZOO w godle i hymn z operetki. Czeskie symbole narodowe
2023-12-29 08:00:03

Nie, w czeskim godle nie ma krecika. Są za to cztery inne zwierzęta - dwa lwy i dwie orlice. Nie tak dawno temu, towarzyszył im jeszcze niedźwiedź. A tak w ogóle, to Republika Czeska ma godła dwa - duże i małe. I rzeczywiście - czeski hymn jest prostą, ale i bardzo wzruszającą arią z XIX wiecznej operetki. Wiele nie brakowało a zamiast niej, w podniosłych chwilach, Czesi śpiewaliby średniowieczny chorał, albo pieśń bojową Husytów. Poza godłem - czy raczej dwoma, dwoma flagami i hymnem (tylko jednym), w ustawie o czeskich symbolach narodowych zapisano też barwy republiki. Niby są tylko trzy a nie jeden ma problemy z ich właściwą kolejnością. Wpadki z tej okazji zaliczyli m.in. premier Andrej Babiš i prezydent Miloš Zeman. W odcinku o czeskich symbolach narodowych jest też rozmówek polsko-czeskich, z podkreśleniem różnic między językiem literackim a ulicy, średniowieczna legenda o chudym lwie, trochę - sięgających nawet do XII wieku - dygresji historycznych i analiza treści husyckiej pieśni bojowej. Jest też kilka utworów muzycznych a nawet wspólny występ dwóch Karlów - Kryla i Gotta. Tu obiecany link do gaci, które performerzy zawiesili zamiast prezydenckiego sztandaru: A tu link mojej ulubionej interpretacji pieśni Kdož sú Boží bojovníci , w wykonaniu brata Svatopluka Karaska: W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Nie, w czeskim godle nie ma krecika. Są za to cztery inne zwierzęta - dwa lwy i dwie orlice. Nie tak dawno temu, towarzyszył im jeszcze niedźwiedź. A tak w ogóle, to Republika Czeska ma godła dwa - duże i małe. I rzeczywiście - czeski hymn jest prostą, ale i bardzo wzruszającą arią z XIX wiecznej operetki.
Wiele nie brakowało a zamiast niej, w podniosłych chwilach, Czesi śpiewaliby średniowieczny chorał, albo pieśń bojową Husytów.
Poza godłem - czy raczej dwoma, dwoma flagami i hymnem (tylko jednym), w ustawie o czeskich symbolach narodowych zapisano też barwy republiki. Niby są tylko trzy a nie jeden ma problemy z ich właściwą kolejnością. Wpadki z tej okazji zaliczyli m.in. premier Andrej Babiš i prezydent Miloš Zeman.
W odcinku o czeskich symbolach narodowych jest też rozmówek polsko-czeskich, z podkreśleniem różnic między językiem literackim a ulicy, średniowieczna legenda o chudym lwie, trochę - sięgających nawet do XII wieku - dygresji historycznych i analiza treści husyckiej pieśni bojowej.
Jest też kilka utworów muzycznych a nawet wspólny występ dwóch Karlów - Kryla i Gotta.

Tu obiecany link do gaci, które performerzy zawiesili zamiast prezydenckiego sztandaru:

A tu link mojej ulubionej interpretacji pieśni Kdož sú Boží bojovníci, w wykonaniu brata Svatopluka Karaska:
  • W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Najważniejsze czeskie święta. Boże Narodzenie w bezbożnym kraju
2023-12-19 08:00:03

Niektórzy twierdzą, że Czechy to najbardziej laicki kraj na świecie. Równocześnie nie ma dla Czechów ważniejszego, tradycyjniej obchodzonego i mocniej przeżywanego święta, niż Vánoce - Boże Narodzenie, których kulminacją - w wielu czeskich domach - jest pasterka. W tym odcinku Czechostacji próbuję, razem z dyrektorem Czeskiego Centrum w Warszawie Petrem Vlčkem opowiedzieć o tym, jak wyglądają typowe czeskie święta. Co ląduje na stole, kto przynosi prezenty pod choinkę i skąd się w ogóle w Czechach choinka wzięła. Rozmawiamy też o karpiach, stawach hodowlanych, wojnie na sałatki kartoflane oraz wpływach niemieckich w czeskiej kulturze. Wyjaśniamy fenomen telewizyjnych pohadek - bajek i zastanawiamy się nad tym, po co Czesi chodzą na pasterkę i co tak naprawdę obchodzą w Vánoce. Dołączam obiecany link do Czeskiej Mszy Bożonarodzeniowej Jakuba Jana Ryby, tu w wykonaniu Praskiego Konserwatorium. Jeśli możecie, w komentarzach podzielcie się swoimi doświadczeniami w kwestii zadanego w podcaście pytania o zimne ognie. * W odcinku wykorzystuję fragment kolędy "Narodil se Kristus Pan" e-cirkev na licencji CC. * W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Niektórzy twierdzą, że Czechy to najbardziej laicki kraj na świecie. Równocześnie nie ma dla Czechów ważniejszego, tradycyjniej obchodzonego i mocniej przeżywanego święta, niż Vánoce - Boże Narodzenie, których kulminacją - w wielu czeskich domach - jest pasterka.

W tym odcinku Czechostacji próbuję, razem z dyrektorem Czeskiego Centrum w Warszawie Petrem Vlčkem opowiedzieć o tym, jak wyglądają typowe czeskie święta. Co ląduje na stole, kto przynosi prezenty pod choinkę i skąd się w ogóle w Czechach choinka wzięła.

Rozmawiamy też o karpiach, stawach hodowlanych, wojnie na sałatki kartoflane oraz wpływach niemieckich w czeskiej kulturze. Wyjaśniamy fenomen telewizyjnych pohadek - bajek i zastanawiamy się nad tym, po co Czesi chodzą na pasterkę i co tak naprawdę obchodzą w Vánoce.

Dołączam obiecany link do Czeskiej Mszy Bożonarodzeniowej Jakuba Jana Ryby, tu w wykonaniu Praskiego Konserwatorium.

Jeśli możecie, w komentarzach podzielcie się swoimi doświadczeniami w kwestii zadanego w podcaście pytania o zimne ognie.

* W odcinku wykorzystuję fragment kolędy "Narodil se Kristus Pan" e-cirkev na licencji CC.

* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Fico powrócił. Słowacki "PiS" na sterydach / odcinek specjalny
2023-12-13 08:00:03

Demontaż prokuratury specjalnej, pozbawienie ochrony mundurowych sygnalistów, zmniejszenie kar za korupcję - o takie zmiany zabiega szef nowego słowackiego rządu Robert Fico. Unia Europejska apeluje do niego o wstrzemięźliwość, prezydentka Zuzana Czaputowa zapowiada weto a opozycja, mówiąc o ataku na praworządność, wyprowadza ludzi na ulice. W kolejnym odcinku specjalnym opowiadam o tym, jak wygląda Słowacja, w której do władzy wrócił człowiek odpowiedzialny - jak mówią sami sami Słowacy - za zbudowanie w przeszłości pod Tatrami państwa mafijnego. I trudno oprzeć się wrażeniu, że teraz, w ekspresowym tempie, zabiega o jego restytucję. Tempie bardziej nawet ekspresowym, niż to, w jakim PiS zabrał się za legislacyjne zmiany w 2015 roku. * W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Demontaż prokuratury specjalnej, pozbawienie ochrony mundurowych sygnalistów, zmniejszenie kar za korupcję - o takie zmiany zabiega szef nowego słowackiego rządu Robert Fico.
Unia Europejska apeluje do niego o wstrzemięźliwość, prezydentka Zuzana Czaputowa zapowiada weto a opozycja, mówiąc o ataku na praworządność, wyprowadza ludzi na ulice.

W kolejnym odcinku specjalnym opowiadam o tym, jak wygląda Słowacja, w której do władzy wrócił człowiek odpowiedzialny - jak mówią sami sami Słowacy - za zbudowanie w przeszłości pod Tatrami państwa mafijnego.
I trudno oprzeć się wrażeniu, że teraz, w ekspresowym tempie, zabiega o jego restytucję. Tempie bardziej nawet ekspresowym, niż to, w jakim PiS zabrał się za legislacyjne zmiany w 2015 roku.

* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Niepewna równość małżeńska. Konserwatywny parlament progresywnych Czechów?
2023-12-05 08:00:03

Wprowadzenie jakiejś formy równości małżeńskiej popierają dwie trzecie Czechów, chociaż z opublikowanych właśnie sondaży wynika, że różnie ją mogą rozumieć. Stosowny projekt leży w sněmovně - izbie niższej parlamentu - od ponad półtora roku. Ale szanse na wprowadzenienowego prawa nie są wielkie. Ustawie sprzeciwia się duża część parlamentarzystów - w tym reprezentacja najsilniejszej w rządzie konserwatywnej ODS. W efekcie, nawet kiedy "równość" wyjęto już z parlamentarnej zamrażarki, to burzliwa dyskusja raczej donikąd nie prowadzi. O tym, skąd rozjazd między poglądami Czechów a postawą ich reprezentantów, jaką rolę w dyskusji odgrywa Kościół Katolicki, ale też o biznesowych faszystach i czeskim stereotypie Polaka, rozmawiam z Filipem Harzerem , dziennikarzem portalu Seznam Zpravy , specjalistą od Polski i przedstawicielem czeskiej społeczności LGBT+. * Na okładce odcinka użyłem zdjęcia autorstwa Lukáša Bíby wykonanego dla Prague Pride . * W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG
Wprowadzenie jakiejś formy równości małżeńskiej popierają dwie trzecie Czechów, chociaż z opublikowanych właśnie sondaży wynika, że różnie ją mogą rozumieć. Stosowny projekt leży w sněmovně - izbie niższej parlamentu - od ponad półtora roku. Ale szanse na wprowadzenienowego prawa nie są wielkie.
Ustawie sprzeciwia się duża część parlamentarzystów - w tym reprezentacja najsilniejszej w rządzie konserwatywnej ODS. W efekcie, nawet kiedy "równość" wyjęto już z parlamentarnej zamrażarki, to burzliwa dyskusja raczej donikąd nie prowadzi.

O tym, skąd rozjazd między poglądami Czechów a postawą ich reprezentantów, jaką rolę w dyskusji odgrywa Kościół Katolicki, ale też o biznesowych faszystach i czeskim stereotypie Polaka, rozmawiam z Filipem Harzerem, dziennikarzem portalu Seznam Zpravy, specjalistą od Polski i przedstawicielem czeskiej społeczności LGBT+.

* Na okładce odcinka użyłem zdjęcia autorstwa Lukáša Bíby wykonanego dla Prague Pride.
* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie