Fotopolis - Podcast o fotografii
Podcast o fotografii. Nowości technologiczne i kulturalne.
Kultura
Rayss, Skrońc, Przybyło - czy w Polsce nie było wielkich artystek?
2023-04-25 14:00:00
O widoczności kobiet w świecie fotografii, parytetach i wyzwaniach dotyczących równouprawnienia, Monika Szewczyk-Wittek rozmawia z przedstawicielami branży.
Czy aparaty dla Kobiet nadal są za ciężkie? Dlaczego operatorem w filmie zawsze jest mężczyzna?I czy pytanie „"Dlaczego nie było wielkich artystek?” jest w ogóle jeszcze na miejscu? W najnowszym odcinku Podcastu Fotopolis poruszamy temat obecności i widoczności kobiet w świecie sztuki. O tym jak wygląda to w branży fotograficznej i filmowej opowiadają praktycy i teoretycy: kuratorka i autorka tekstów Marta Przybyło, fotografka Agnieszka Rayss oraz dokumentalista Filip Skrońc.
Marta Przybyło
Kuratorka wystaw, projektantka książek, historyczka sztuki, artystka, feministka. Pracuje w Fundacji Archeologia Fotografii (którą obecnie współprowadzi), gdzie opracowała wiele książek i wystaw prezentujących twórczość autorek_ów których archiwa opracowuje FAF. Absolwentka IHS UW, Warszawskiej Szkoły Fotografii oraz Gender Studies IBL PAN. Od kilku lat tworzy kolaże i fotografie związane z życiem codziennym, obowiązkami domowymi i (solo) macierzyństwem. Współtworzy kolektyw zinowy Syreny i Glonojady. Jej książka "Zrosty" zdobyła tytuł Fotograficznej Publikacji Roku 2020.
Agnieszka Rayss
Fotografka, współzałożycielka stowarzyszenia Sputnik Photos. Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim i Universite Paris IV w Paryżu. Absolwentka studiów doktoranckich na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Dwukrotnie nagradzana w konkursie Pictures of the Year, dwukrotna finalistka Hasselblad Masters Award, zdobyła także wiele krajowych nagród. Opublikowała albumy fotograficzne: „Z zapisków kolekcjonera” (2019), „Tu się zaczyna koniec miast” (2015) o industrialnej, niepokojącej stronie organizmów miejskich, i „American Dream” o transformacji kulturalnej i triumfie popkultury w Europie Środkowo-Wschodniej. Prowadzi zajęcia z fotografii w School of Form na Uniwersytecie SWPS, a także wiele warsztatów fotograficznych: m.in. w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, w Centre National Audiovisuel w Luksemburgu, uczyła w kilku szkołach fotograficznych, była kuratorką w sekcji ShowOff Miesiąca Fotografii w Krakowie i jurorką konkursów fotograficznych.
Filip Skrońc
Reporter, fotograf, twórca filmów pracujący na styku dokumentu i komercji. Współzałożyciel RATS Agency. Autor książki “Nie róbcie mu krzywdy” opowiadającej prześladowaniach osób z albinizmem w Afryce Wschodniej. Lubi grać w koszykówkę.
Dr Kuba Piwowar - Czy (i dlaczego nie) AI odbierze pracę fotografom?
2023-03-29 11:00:00
Jak bronić się przed zalewem treści AI? Czy obrazy generowane przez sztuczną inteligencję powinny być dopuszczane w konkursach artystycznych? I czy możemy jeszcze ufać temu co widzimy na naszych ekranach? Między innymi o to pytamy eksperta z zakresu technologii, big data, etyki w analizie danych.
Rozmawiamy o nadziejach i zagrożeniach, o odpowiedzialności mediów, o tym jak rozmywa się granica między fotografią a grafiką i co może być atutem fotografów w nadchodzących latach.
Czy generatywna SI zabije fotografię? Jak zmieni branżę reklamową O tym posłuchasz w tym odcinku podcastu Fotopolis.
Kuba Piwowar
Doktor nauk o kulturze, socjolog. Ekspert z zakresu technologii, big data, etyki w analizie danych. Zajmuje się kulturowymi i społecznymi aspektami rozwoju sztucznej inteligencji i nowych technologii oraz algorytmiczną kulturą. Specjalista w zakresie prowadzenia procesów transformacji cyfrowej w organizacjach, analityk danych.
Wśród jego zainteresowań naukowych znajduje się zagadnienie wykluczenia z technologii ze względu na płeć, rasę, klasę i seksualność. Poza tym zajmuje się badaniami mediów i ich użytkowników, queer studies oraz gender studies. Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia ze społeczno-kulturowych aspektów technologii, krytycznej analizy danych, metod badań medioznawczych, sztucznej inteligencji oraz nowych mediów.
Marta Szymańska i Paweł Bownik o czytaniu obrazu fotograficznego
2023-03-28 15:00:00
Jak czytać zdjęcia? Jak zrozumieć intencje autorów? Czy jest jedna skuteczna metoda interpretacji zdjęć? Monika Szewczyk-Wittek pyta Martę Szymańską i Bownika.
O swoich strategiach przyglądaniu się fotografiom, uważności i pytaniach, które warto sobie zadać, gdy mierzymy się z obrazem fotograficznym rozmawiamy z kuratorką Martą Szymańską i artystą wizualną Bownikiem.
W kolejnym odcinku naszego podcastu Marta Szymańska i Bownik opowiadają o tym co ich ciekawi w fotografii i swoich początkach, a także podejściu do interpretacji fotografii jak do shoppingu, w którym najważniejsze jest to, aby dać sobie czas.
Bownik to artysta wizualny i fotograf. Wykładowca na Wydziale Operatorskim i Realizacji Telewizyjnej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Autor nagradzanych książek: Disassembly (2013), Colours of Lost Time (2022). W praktyce artystycznej bazuje na fotografii wielkoformatowej, rozpracowuje konwencje wizualne obecne w historii kultury, archiwach i klasycznych przedstawieniach malarskich. Prace artysty znajdują się w kolekcji Muzeum Fotografii w Krakowie, Museum Huis Marseille w Amsterdamie, Fundacji Sztuki Polskiej ING, Biblioteki Narodowej, Narodowej Galerii Sztuki Zachęta, Muzeum Współczesne Wrocław, Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Muzeum Narodowego w Poznaniu i w zbiorach prywatnych.
Marta Szymańska jest kuratorką wystaw i projektów fotograficznych. Od 2004 roku współtworzy Fotofestiwal - Międzynarodowy Festiwal Fotografii w Łodzi, gdzie jest odpowiedzialna za budowanie programu oraz współpracę międzynarodową w ramach Futures - europejskiej platformy wspierającej młodych artystów. Przez 5 lat pełniła funkcję wiceprezeski Fundacji Archeologia Fotografii. Stale współpracuje także ze Sputnik Photos. Kuratorowała wystawy m.in.: „Czuła uwaga. Urszula Czartoryską wobec fotografii” (Muzeum Sztuki w Łodzi, 2021); „Long life for Belarus” (Instytut Pileckiego w Berlinie, 2021); „Be a Lady - współczesne fotografki białoruskie” (Miesiąc Fotografii w Mińsku, 2020).
Dr Michał Nowakowski - sztuczna inteligencja a prawa autorskie
2023-03-21 01:00:00
W którym miejscu jest dziś unijne prawodawstwo? Czy da się sprawdzić źródła wykorzystane w podczas generowania obrazu AI? I czy fotograf może dochodzić swoich praw, jeśli uzna, że wykorzystano jego intelektualną własność? O to i nie tylko pytamy specjalistę od AI.
Nowy cykl podcastów poświęconych sztucznej inteligencji rozpoczynamy rozmową z prawnikiem, który bada kwestie związane z AI i jej zastosowaniami. Pytamy o aktualne regulacje w UE i ich wpływ na prawa autorskie, ochronę prywatności i etykę fotografów.
Porozmawiamy także o tym, jak sztuczna inteligencja zmienia sposób tworzenia i odbioru obrazów oraz jakie są jej możliwości i ograniczenia. Kiedy możemy spodziewać się działających przepisów regulujących działanie sztucznej inteligencji? Tego dowiesz się z najnowszego odcinka podcastu Fotopolis.
Paweł Żak i Andrzej Zygmuntowicz o nauczaniu w dobie kultury egoizmu
2023-03-10 12:00:00
Jak przy pomocy fotografii opowiadać o tym co ważne? Monika Szewczyk-Wittek pyta Andrzeja Zygmuntowicza i Pawła Żaka z Katedry Fotografii i Komunikacji Wizualnej Uniwersytetu Warszawskiego.
O własnych fotograficznych początkach (i roli jaką odegrały w nich talerze po zupie mlecznej), zmianie technologicznej i pokoleniowej (czy „lajki od kumpli” to na pewno dobra miara wartości zdjęcia?) i przede wszystkim pytaniach, jakie warto sobie stawiać podczas procesu twórczego, rozmawiamy z doświadczonymi edukatorami.
W kolejnym odcinku naszego podcastu Paweł Żak waży każde słowo, za to Andrzej Zygmuntowicz zupełnie w nich nie przebiera. I radzi, jakich pułapek w posługiwaniu się fotografią można uniknąć. Jak zawsze, są też „polecajki”, czyli co czytać i kogo podglądać, by być lepszym fotografem.
Andrzej Zygmuntowicz
Pasjonat fotografii, konstruktor sprzętu optycznego, fotografik, nauczyciel fotografii, kurator wystaw, autor wystaw własnych i uczestnik zbiorowych, autor tekstów o fotografii. Organizator działań fotograficznych (kiedyś jako członek Warszawskiego Towarzystwa Fotograficznego a dziś ZPAF). Przez wiele lat szef Fundacji Konkurs Polskiej Fotografii Prasowej, obecnie Rady Artystycznej ZPAF i nauczyciel akademicki na Wydziale Dziennikarstwa UW i w Studium ZPAF.
Paweł Żak
Artysta fotograf, nauczyciel akademicki. Studiował nauki społeczne na Uniwersytecie Warszawskim, w 2002 ukończył Wydział Komunikacji Multimedialnej Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, w 2011 uzyskał tytuł doktora sztuk pięknych. Członek ZPAF od 1995. W latach 2001-2004 był aktywnym członkiem Koalicji Latarnik. Od roku 1998 równolegle z twórczością własną zajmuje się nauczaniem fotografii, początkowo na uczelniach prywatnych a od 2011 jako adiunkt na Wydziale Dziennikarstwa Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego. W 2018 uzyskał tytuł doktora habilitowanego sztuki w dziedzinie sztuk plastycznych dyscyplinie sztuki piękne. W jego twórczości dominuje fotografia inscenizowana, oszczędna i zarazem wyrafinowana w formie, bogata w odniesienia o charakterze symbolicznym do szeroko pojętej kultury i sztuki.
Barbara Caillot i Aleksandra Karkowska - Biały Miś kocha wszystkich
2023-02-28 20:00:00
Zakopiański biały miś skończył właśnie 100 lat. Co robi ten miś? Ten miś łączy pokolenia. I pokazuje, że prywatne archiwa mogą stanowić inspirację dla wyjątkowych publikacji. Z autorkami książki roku w Plebiscycie Fotopolis rozmawia Michał Matus.
Autorki poprosiły o przesyłanie zdjęć z białym misiem z rodzinnych albumów. W odpowiedzi otrzymały ich ponad 1000! Najstarsze wykonane na początku lat 20. XX wieku. Miś pozował w Zakopanem na Krupówkach i Gubałówce, ale także na plaży w Juracie, na deptaku w Ciechocinku czy sopockim molo. Biały miś stał się legendą, mitem, ikoną popkultury. Książka „Foto z misiem” to spojrzenie na fenomen polskiej fotografii pamiątkowej.
Ile waży skóra tradycyjnego białego misia? Z czego wykonana jest czaszka? Co na zdjęciach z misiem sprzed lat robią esesmani? Posłuchaj rozmowy Fotopolis z Barbarą Caillot i Aleksandrą Karkowską. Opowiadają w niej o swoim spojrzeniu na archiwa, o prywatnej stronie historii, która zapomniana leży ukryta na strychach, w piwnicach i starych albumach.
Wszystkie zgłoszone do projektu zdjęcia, z podziałem na okresy (dekady) i lokalizacje, znajdziecie na stronie projektu. A może Wy też macie zdjęcie z misiem w swoim domowym archiwum?
Anna Brzezińska i Chris Niedenthal. ”Nie tylko Czas Apokalipsy”
2023-02-17 12:00:00
O kulisach pracy nad największą retrospektywą, powrocie do zawodu po latach przerwy, myśleniu jednym zdjęciem, oraz o tym dlaczego Chris Niedenthal nie mógłby pracować dla National Geographic, posłuchacie w najnowszym odcinku podcastu Moniki Szewczyk-Wittek
Impulsem do spotkania z Anną Brzezińską oraz Chrisem Niedenthalem była przekrojowa wystawa zdjęć tego wybitnego fotografa, którą jeszcze do 6 marca można oglądać w Warszawskim Domu Spotkań z Historią. Uznana przez czytelników fotopolis za fotograficzne wydarzenie roku ekspozycja, to największa retrospektywa fotografa podsumowująca 50 lat jego działalności jako fotoreportera.
Rozmowa była okazją do poznania kulisów powstawania znanych i mniej znanych zdjęć zarówno Chrisa Niedenthala, jak i Anny Brzezińskiej, a także zasad współpracy kuratorki i fotografa. Dyskusja dotyczyła też zaglądania do archiwów i patrzenia na swoje zdjęcia z perspektywy kilkudziesięciu lat. Wreszcie to szansa, by dowiedzieć się jakim fotoedytorem jest Chris Niedenthal i czego w archiwach poszukuje Anna Brzezińska.
Krzysztof Pijarski, Witek Orski - o edukacji, czyli jak uczyć (się) fotografii
2023-01-15 18:00:00
Jak za pomocą fotografii opowiadać o tym co nas interesuje? Czy zdjęcie musi być ładne by było dobre? Czy obrazów mamy dziś faktycznie za dużo? (i dlaczego wcale nie). O to pytamy doświadczonych wykładowców Łódzkiej Szkoły Filmowej
Za sprawą smartfonów aparat posiada dziś ponad 90% ludzi. Fotografia przestała być ekskluzywna a posługiwanie się obrazem niemal tak powszechne jak słowem pisanym czy językiem mówionym. W tym podcaście rozmawiamy z artystami i nauczycielami akademickimi, pytając o ich spojrzenie na rozwój sztuk wizualnych oraz rolę edukacji w rozumieniu obrazu fotograficznego.
Pytamy również o praktyczne rady i wskazówki (gdzie szukać, co czytać i kogo śledzić, by być lepszym fotografem), usłyszycie też o „zmorach dydaktyka” oraz o tym, dlaczego Witek Orski nie mógł uczyć się pracy w ciemni w liceum!
Krzysztof Pijarski to artysta posługujący się medium fotografii, historyk sztuki, tłumacz. Profesor Szkoły Filmowej w Łodzi, gdzie współkieruje działaniami Laboratorium Narracji Wizualnych, w którym także współpradzi Pracownię Form Interaktywnych. Stypendysta m.in. Fulbrighta na Johns Hopkins University w Baltimore (2009-2010), Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Shpilman Institute of Photography; kierownik i wykonawca grantów Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego, Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Dąży do wypracowania przekonujących wizualnych form myślenia. Jako artysta skupia się na estetycznym – to znaczy zmysłowym – wymiarze tego, co poznawcze, polityczne, etyczne, tworząc wizualne archeologie instytucji i dyskursów, biografie ludzi i rzeczy. Redaktor pisma „Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej”.
Witek Orski jest artystą wizualnym i fotografem. Tworzy zdjęcia, instalacje fotograficzne i prace wideo. Swoją praktykę określa mianem fotografii postkonceptualnej. Bada relacje między obrazami, interesują go społeczne funkcje fotografii i jej status w polu sztuki. Istotnym narzędziem jest dla Orskiego również samo medium wystawy – cykle prac aranżuje w rodzaj wizualnych esejów, w których odbiór każdego obiektu jest starannie zaprojektowany. Wystawia w Polsce i za granicą. Jest absolwentem Filozofii na Uniwersytecie Warszawskim i wykładowcą Szkoły Filmowej w Łodzi.
Rafał Milach i Mika Neczyporenko o projekcie UATLAS
2022-12-13 12:00:00
W wyniku rosyjskiego ataku na ukrainę granicę z polską przekroczyło ponad 5,22 mln uchodźców wojennych — głównie kobiety i dzieci. Od momentu wyswobodzenia niektórych z tymczasowo okupowanych terytoriów wróciły do ukrainy ponad 3 mln osób.
Najwięcej osób postanowiło zalegalizować swój pobyt w Warszawie, ponad 100 tys. (choć szacuje się, że obywateli Ukrainy mieszka obecnie w stolicy ponad dwa razy tyle). Lwów, jako największy ośrodek tranzytowy w Ukrainie Zachodniej, przyjął setki tysięcy uchodźców wewnętrznych, którym dał tymczasowe schronienie lub był przystankiem na drodze do Polski i dalej — na zachód Europy i do innych miejsc.
UATLAS To projekt, w którym twórcy skupili się na osobistych historiach ludzi uciekających przed wojną. Dziennikarze spisywali relacje osób zmuszonych do opuszczenia swoich domów, a fotografowie portretowali je, by dać historiom twarz - by relacje stały się jeszcze bliższe odbiorcom.
Pytamy więc o pracę nad tym projektem, o to, jak w kontaktach z ludźmi w tak kryzysowej sytuacji fotograf i dziennikarz musi się zachowywać, by nie skrzywdzić tych, którym chce pomóc. Omawiamy też delikatną kwestię językową w ukraińskiej społeczności i przyglądamy się archiwum jako formie wypowiedzi.
Razem z Milachem i Neczyporenko przy projekcie pracowali Elena Subacz, Karolina Gembara, Ołena Tkaczenko, Jewhen Stepanec i Agnieszka Rodowicz. Stworzyli razem obszerny zbiór historii i portetów dostępny zarówno online jak i w formie gazetowej, a także wystawy.
Wystawa ma na celu także nagłośnić zbiórkę na generatory prądu, które trafią na Ukrainę. Datki można przekazać bezpośrednio w Społecznym Centrum Fotografii jak i online pod adresem: https://pomagam.pl/agragatydlaukrainy
Andrzej Tobis - Napędza mnie ciekawość
2022-11-08 19:00:00
Gościem tego odcinka Podcastu Fotopolis jest Andrzej Tobis - artysta, malarz, który dla fotografii odłożył pędzel. Rzeczywistość pociągała go tak bardzo, że zapragnął zamknąć ją całą w jednym dziele. To rzeczywistość polska w swoich najdziwniejszych przejawach. Tobis szuka w rzeczywistości ilustracji do haseł z polsko-niemieckiego słownika z lat pięćdziesiątych. Słownik przesiąknięty jest socrealistyczną ideologią, hasła przebrzmiałe, a tłumaczenie niemieckich terminów bywa pokraczne. Rzeczywistość na nieustawianych, dokumentalnych fotografiach jest podobna — pełno w niej reliktów dawnego systemu — zmurszałych, rozpadających się, niepasujących do otoczenia. Zestawienia haseł i obrazów często śmieszą swoim absurdem, często zaskakują, często są wieloznaczne. Pierwsze kilkanaście obrazów cyklu, z którymi ma się kontakt może śmieszyć. Po obejrzeniu kilkuset trudno pozbyć się przygnębienia.
W tej rozmowie pytam o zapowiadany koniec cyklu, nadchodzącą wystawę i o to, dlaczego malarz przestaje malować i bierze się za słowa i fotografie.