Call to Action!
Zuzanna Krzątała, modelka, aktywistka, sustainability managerka „Vogue Polska”, rozmawia z gośćmi o przyszłości mody zrównoważonej, aktywizmie, inkluzywności oraz kryzysie klimatycznym.
Odzyskując krzyk: Aleksandra Nowak
2024-05-16 07:00:00
Nosimy w sobie gniew naszych matek, babek i prababek. Dyscyplinowane i uciszane kobiety od dawna wypierały swoją złość. O tym, jak wielką szkodę nam robi tłumienie emocji, oraz kto ma prawo do złości rozmawiam z Aleksandrą Nowak, dziennikarką, kulturoznawczynią, współtwórczynią feministycznego magazynu „G’rls Room” i berlinśkiej przestrzeni dla kobiet Adelphi Space. Powracamy we wspomnieniach do rewolucyjnej jesieni 2020 roku, kiedy Trybunał Konstytucyjny zaostrzył prawo aborcyjne, wydając wyrok na Polki. Na fali tego gniewu powstała książka Aleksandry Nowak, „Wyp***dalać! Historia kobiecego gniewu, ” doskonale oddająca siłę wspólnotowego doświadczenia złości, jakie przyniosły strajki kobiet i czarne protesty. Ten odcinek to pewnego rodzaju trening uwalniania złości. Rozmawiamy z Olą o tym, jak z gniewu zrobić użytek, spożytkować jego energię i przekuć ją w emancypacyjne działanie.
Nosimy w sobie gniew naszych matek, babek i prababek. Dyscyplinowane i uciszane kobiety od dawna wypierały swoją złość. O tym, jak wielką szkodę nam robi tłumienie emocji, oraz kto ma prawo do złości rozmawiam z Aleksandrą Nowak, dziennikarką, kulturoznawczynią, współtwórczynią feministycznego magazynu „G’rls Room” i berlinśkiej przestrzeni dla kobiet Adelphi Space.
Powracamy we wspomnieniach do rewolucyjnej jesieni 2020 roku, kiedy Trybunał Konstytucyjny zaostrzył prawo aborcyjne, wydając wyrok na Polki. Na fali tego gniewu powstała książka Aleksandry Nowak, „Wyp***dalać! Historia kobiecego gniewu, ” doskonale oddająca siłę wspólnotowego doświadczenia złości, jakie przyniosły strajki kobiet i czarne protesty.
Ten odcinek to pewnego rodzaju trening uwalniania złości. Rozmawiamy z Olą o tym, jak z gniewu zrobić użytek, spożytkować jego energię i przekuć ją w emancypacyjne działanie.
Sztuka nieobojętności: Nowe otwarcie Zachęty
2024-05-02 07:00:00
Po dwóch latach instytucjonalnego mroku do Zachęty wróciło słońce. Ponownie głos zabierają młode osoby, podejmując tematy społeczne i próbując sprostać wyzwaniom doby wielokryzysów. Bohaterkami pierwszego odcinka piątego sezonu podcastu „Call to action!” są dwie kuratorki, Michalina Sablik i Aleksandra Skowrońska, których interdyscyplinarne wystawy zapoczątkowały nowe otwarcie w Zachęcie. Rozważania nad przyszłością, zwłaszcza w kontekście nieuchronnej katastrofy klimatycznej, stają się podstawą do refleksji nad nowymi kierunkami w sztuce. Zacierają się granice między technologią a biologią, maszyną a człowiekiem i zwierzęciem. Poprzez interaktywne obiekty Michalina i Aleksandra zapraszają nas w podróż angażującą zmysły i wyobraźnię. Wystawy „ Z popiołów ” i „ Zza gór się słońce wznosi blade ” można doświadczyć do 26 maja w Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie. Towarzyszą im performanse, warsztaty oraz autorskie oprowadzania, w tym prowadzone 12 maja przez Zuzannę Krzątałę.
Po dwóch latach instytucjonalnego mroku do Zachęty wróciło słońce. Ponownie głos zabierają młode osoby, podejmując tematy społeczne i próbując sprostać wyzwaniom doby wielokryzysów.
Bohaterkami pierwszego odcinka piątego sezonu podcastu „Call to action!” są dwie kuratorki, Michalina Sablik i Aleksandra Skowrońska, których interdyscyplinarne wystawy zapoczątkowały nowe otwarcie w Zachęcie. Rozważania nad przyszłością, zwłaszcza w kontekście nieuchronnej katastrofy klimatycznej, stają się podstawą do refleksji nad nowymi kierunkami w sztuce. Zacierają się granice między technologią a biologią, maszyną a człowiekiem i zwierzęciem. Poprzez interaktywne obiekty Michalina i Aleksandra zapraszają nas w podróż angażującą zmysły i wyobraźnię.
Wystawy „Z popiołów” i „Zza gór się słońce wznosi blade” można doświadczyć do 26 maja w Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie. Towarzyszą im performanse, warsztaty oraz autorskie oprowadzania, w tym prowadzone 12 maja przez Zuzannę Krzątałę.
Od self-care’u do collective care’u – zaangażowana praktyka jogi
2024-01-25 06:00:00
Wielu z nas praktykuje jogę, ale niewiele z niej rozumiemy. Skupiając się tylko na fizyczności, często ignorujemy bogatą tradycję i filozofię, która jest nieodłączną częścią zaangażowanej praktyki. O holistycznym podejściu do jogi rozmawiam z Justyną Traczyk (@practicewithjustyna), założycielką szkoły Meru Shala na warszawskim Żoliborzu i współtwórczynią Eco Yogic Collective. Prawdziwa praktyka, według Justyny, łączy pracę z ciałem w asanach z głębokim spokojem umysłu, który osiągamy przez uważność i synchronizację ruchu z oddechem. Jednak jogiczny spokój to nie pasywność i obojętność, ale umiejętność bycia w świecie bez rozedrgania. Nie ćwiczymy po to, żeby uciec od problemów, tylko żeby mierzyć się z nimi bardziej świadomie. Justyna wychodzi ze swoją praktyką poza studio jogi do kobiet osadzonych w areszcie, pacjentek onkologicznych, osób doświadczających traumy, pokazując ogromny terapeutyczny potencjał jogi. Jako narzędzia do samoregulacji angażuje nie tylko ciało, ale przede wszystkim głowę i emocje.
Wielu z nas praktykuje jogę, ale niewiele z niej rozumiemy. Skupiając się tylko na fizyczności, często ignorujemy bogatą tradycję i filozofię, która jest nieodłączną częścią zaangażowanej praktyki. O holistycznym podejściu do jogi rozmawiam z Justyną Traczyk (@practicewithjustyna), założycielką szkoły Meru Shala na warszawskim Żoliborzu i współtwórczynią Eco Yogic Collective.
Prawdziwa praktyka, według Justyny, łączy pracę z ciałem w asanach z głębokim spokojem umysłu, który osiągamy przez uważność i synchronizację ruchu z oddechem. Jednak jogiczny spokój to nie pasywność i obojętność, ale umiejętność bycia w świecie bez rozedrgania. Nie ćwiczymy po to, żeby uciec od problemów, tylko żeby mierzyć się z nimi bardziej świadomie. Justyna wychodzi ze swoją praktyką poza studio jogi do kobiet osadzonych w areszcie, pacjentek onkologicznych, osób doświadczających traumy, pokazując ogromny terapeutyczny potencjał jogi. Jako narzędzia do samoregulacji angażuje nie tylko ciało, ale przede wszystkim głowę i emocje.
Cena komfortocenu: Andrzej Tucholski
2024-01-11 06:00:00
Czy jesteśmy uzależnieni od komfortu? Czy to, jak zorganizowaliśmy sobie świat, sprawiło, że staliśmy się mniej odporni na przeciwności? Jaką cenę jesteśmy w stanie zapłacić, żeby zawsze było miło, ciepło i przytulnie? O zarządzaniu chaosem w późnym kapitalizmie rozmawiam z Andrzejem Tucholskim, psychologiem biznesu i twórcą koncepcji wysokosprawczości. – Zamiast robić dobro, my chcemy czuć, że robimy dobro – mówi Andrzej Tucholski. Inwestujemy masę energii, by zmienić własne nawyki, chodzimy na psychoterapię, uczymy się stawiać granice, ciągle dążymy do tego, by być lepszą wersją siebie. A może problem jest ze światem, a nie z nami? Bo czy da się żyć zdrowo w chorej rzeczywistości?
Czy jesteśmy uzależnieni od komfortu? Czy to, jak zorganizowaliśmy sobie świat, sprawiło, że staliśmy się mniej odporni na przeciwności? Jaką cenę jesteśmy w stanie zapłacić, żeby zawsze było miło, ciepło i przytulnie? O zarządzaniu chaosem w późnym kapitalizmie rozmawiam z Andrzejem Tucholskim, psychologiem biznesu i twórcą koncepcji wysokosprawczości.
– Zamiast robić dobro, my chcemy czuć, że robimy dobro – mówi Andrzej Tucholski. Inwestujemy masę energii, by zmienić własne nawyki, chodzimy na psychoterapię, uczymy się stawiać granice, ciągle dążymy do tego, by być lepszą wersją siebie. A może problem jest ze światem, a nie z nami? Bo czy da się żyć zdrowo w chorej rzeczywistości?
Babie Góry. O kobietach, które niczego nie zdobyły
2023-12-28 06:00:00
Czy kobiety inaczej doświadczają natury? Czy faktycznie mamy gorszą orientację w terenie, czy może to wyuczona bezradność? W kontrze do męskiej opowieści o zdobywaniu, pokonywaniu i podporządkowaniu sobie natury, powstał Cosy Outdoor Festival – pierwszy w Polsce festiwal kobiecego outdooru. Joanna Długowska, jego pomysłodawczyni, zawodowo związana z Greenpeace Polska, stworzyła wyjątkową społeczność kobiet, które mierzą się z żywiołami, ale w sposób świadomy i uważny. Dzisiaj każdy może być podróżnikiem – to nie sztuka ścigać się od szczytu do szczytu i szukać zachwytów na końcu świata. Joanna przekonuje, że warto się czasem zatrzymać, zrzucić buty (a z pewnością bawełniane skarpety!) i przejść się boso po śniegu. Zanurzyć się w tu i teraz, pozwolić zmysłom wrócić do ustawień fabrycznych.
Czy kobiety inaczej doświadczają natury? Czy faktycznie mamy gorszą orientację w terenie, czy może to wyuczona bezradność? W kontrze do męskiej opowieści o zdobywaniu, pokonywaniu i podporządkowaniu sobie natury, powstał Cosy Outdoor Festival – pierwszy w Polsce festiwal kobiecego outdooru. Joanna Długowska, jego pomysłodawczyni, zawodowo związana z Greenpeace Polska, stworzyła wyjątkową społeczność kobiet, które mierzą się z żywiołami, ale w sposób świadomy i uważny.
Dzisiaj każdy może być podróżnikiem – to nie sztuka ścigać się od szczytu do szczytu i szukać zachwytów na końcu świata. Joanna przekonuje, że warto się czasem zatrzymać, zrzucić buty (a z pewnością bawełniane skarpety!) i przejść się boso po śniegu. Zanurzyć się w tu i teraz, pozwolić zmysłom wrócić do ustawień fabrycznych.
O czym szepczą wiedźmy: Zofia Krawiec
2023-12-14 06:00:00
Czy współczesne feministki to duchowe wnuczki czarownic? W jaki sposób kobiety są dzisiaj uciszane i dyscyplinowane? Jakie strategie oporu możemy przejąć od naszych prababek? Temat magii, który Zofia Krawiec – krytyczka sztuki i badaczka patriarchatu – porusza w swojej ostatniej książce „Szepczące w ciemnościach” jest pretekstem do wielowątkowej opowieści o opresji i przemocy wobec kobiet. W średniowieczu wiedźmy, inaczej kobiety wiedzące, znachorki, zielarki, cieszyły się społecznym autorytetem, jednak ich pozycja i niezależność zagrażała patriarchatowi. Polowanie na czarownice wciąż trwa. W dobie internetu to media społecznościowe płoną nienawiścią. Kobiety najdotkliwiej doświadczają cyberprzemocy, a kierowane w ich sronę wyzwiska często mają charakter seksualny. „Uczone tego, żeby tłamsić swoją seksualność, swoją chęć wolności i niezależności, nieskrępowanej ekspresji, kobiety niestety często same reprodukują te zachowania wobec innych kobiet”, mówi Zosia.
Czy współczesne feministki to duchowe wnuczki czarownic? W jaki sposób kobiety są dzisiaj uciszane i dyscyplinowane? Jakie strategie oporu możemy przejąć od naszych prababek?
Temat magii, który Zofia Krawiec – krytyczka sztuki i badaczka patriarchatu – porusza w swojej ostatniej książce „Szepczące w ciemnościach” jest pretekstem do wielowątkowej opowieści o opresji i przemocy wobec kobiet. W średniowieczu wiedźmy, inaczej kobiety wiedzące, znachorki, zielarki, cieszyły się społecznym autorytetem, jednak ich pozycja i niezależność zagrażała patriarchatowi.
Polowanie na czarownice wciąż trwa. W dobie internetu to media społecznościowe płoną nienawiścią. Kobiety najdotkliwiej doświadczają cyberprzemocy, a kierowane w ich sronę wyzwiska często mają charakter seksualny. „Uczone tego, żeby tłamsić swoją seksualność, swoją chęć wolności i niezależności, nieskrępowanej ekspresji, kobiety niestety często same reprodukują te zachowania wobec innych kobiet”, mówi Zosia.
Dwie „Zet-Ki” o spokojnej młodości
2023-11-30 06:00:00
Czego możemy nauczyć się od pokolenia zmiany? Obciążeni wszechobecnymi kryzysami młodzi ludzie poszukują spowolnienia i spokoju. Czy wizje świata i potrzeby starszych i młodszych tak bardzo się od siebie różnią? A może ten podział pokoleniowy narzucił nam marketing? O przyszłości debatują dwie dziewczyny o tych samych inicjałach – Zuzia Krzątała, prowadząca i Zuza Karcz, aktywistka edukacyjna z Fundacji Off School, współtworząca Dom Spokojnej Młodości. Mimo, że dzieli nas 13 lat, łączy idea szkoły otwartej, kreatywnej i bezpiecznej, która praktykuje edukację obywatelską, antydyskryminacyjną, klimatyczną i seksualną. – Szkoła powinna być o relacjach. Budowanie sprawczości i odporności to dla mnie historia spokojnej młodości. Ważne, aby widzieć w młodej osobie człowieka, a nie trybik w systemie – mówi Zuza.
Czego możemy nauczyć się od pokolenia zmiany? Obciążeni wszechobecnymi kryzysami młodzi ludzie poszukują spowolnienia i spokoju. Czy wizje świata i potrzeby starszych i młodszych tak bardzo się od siebie różnią? A może ten podział pokoleniowy narzucił nam marketing? O przyszłości debatują dwie dziewczyny o tych samych inicjałach – Zuzia Krzątała, prowadząca i Zuza Karcz, aktywistka edukacyjna z Fundacji Off School, współtworząca Dom Spokojnej Młodości. Mimo, że dzieli nas 13 lat, łączy idea szkoły otwartej, kreatywnej i bezpiecznej, która praktykuje edukację obywatelską, antydyskryminacyjną, klimatyczną i seksualną. – Szkoła powinna być o relacjach. Budowanie sprawczości i odporności to dla mnie historia spokojnej młodości. Ważne, aby widzieć w młodej osobie człowieka, a nie trybik w systemie – mówi Zuza.
Którędy po sprawczość: Katarzyna Kasia i Grzegorz Markowski
2023-11-16 06:00:00
Bezradność to nie jest złe uczucie. Prowokuje do tego, by zastanowić się, co zrobić. To skonfrontowanie się z własną bezradnością, zamiast zakrzykiwania jej, czy podejmowania pozorowanych działań, refleksja nad tym, co ja mogę zrobić, żeby to mnie przestało dławić, żebym poczuła, że moja aktywność ma sens. Moimi gośćmi są koledzy z boiska, radia, telewizji i teatru – filozofka Katarzyna Kasia, oraz dziennikarz Grzegorz Markowski. Pretekstem do naszego spotkania jest ich najnowsza książka, „Siedem życzeń. Rozmowy o źródłach nadziei”. Apokaliptyczny optymizm na miarę naszych skomplikowanych czasów przebija przez różową okładkę. Choć autorzy nie serwują prostych przepisów, co jest domeną populistów, jest to idealna lektura na „wielki społeczny kac” po odchodzącej władzy. Czy uzależnieni od ciągłej adrenaliny i skandali odnajdziemy się w nudnej i praworządnej rzeczywistości? Czy ziści się marzenie o świętym spokoju i życiu w postpolitycznej Polsce? Jak słusznie zauważają moi rozmówcy – i bohaterowie ich książki – nie jest to koniec, a początek naszego działania i zaangażowania. Dostaliśmy narzędzia, żeby wyśnić sobie Polskę, którą chcemy współtworzyć. Ale paniczną aktywnością nie nadrobimy deficytów. Działanie dla samego działania nie przyniesie porządnej zmiany.
Bezradność to nie jest złe uczucie. Prowokuje do tego, by zastanowić się, co zrobić. To skonfrontowanie się z własną bezradnością, zamiast zakrzykiwania jej, czy podejmowania pozorowanych działań, refleksja nad tym, co ja mogę zrobić, żeby to mnie przestało dławić, żebym poczuła, że moja aktywność ma sens.
Moimi gośćmi są koledzy z boiska, radia, telewizji i teatru – filozofka Katarzyna Kasia, oraz dziennikarz Grzegorz Markowski. Pretekstem do naszego spotkania jest ich najnowsza książka, „Siedem życzeń. Rozmowy o źródłach nadziei”. Apokaliptyczny optymizm na miarę naszych skomplikowanych czasów przebija przez różową okładkę. Choć autorzy nie serwują prostych przepisów, co jest domeną populistów, jest to idealna lektura na „wielki społeczny kac” po odchodzącej władzy. Czy uzależnieni od ciągłej adrenaliny i skandali odnajdziemy się w nudnej i praworządnej rzeczywistości? Czy ziści się marzenie o świętym spokoju i życiu w postpolitycznej Polsce?
Jak słusznie zauważają moi rozmówcy – i bohaterowie ich książki – nie jest to koniec, a początek naszego działania i zaangażowania. Dostaliśmy narzędzia, żeby wyśnić sobie Polskę, którą chcemy współtworzyć. Ale paniczną aktywnością nie nadrobimy deficytów. Działanie dla samego działania nie przyniesie porządnej zmiany.
Wolne Polki: Sylwia Gregorczyk-Abram
2023-11-02 06:00:00
Czy 16 października obudziłyśmy się w wolnej Polsce? Sylwia Gregorczyk-Abram – adwokatka, obrończyni praw człowieka i współzałożycielka inicjatywy Wolne Sądy – mówi wprost, że to społeczeństwo obywatelskie wygrało te wybory. Nasza rola się tutaj nie kończy. Jak naprawić szkody wyrządzone demokracji przez ostatnie osiem lat i zapobiec sytuacji, w której partia rządząca może siłowo podporządkować sobie państwo? Odbudowa demokratycznych instytucji wiąże się z wyzwaniem życia w podzielonym społeczeństwie. Moja rozmówczyni apeluje o dialog, empatię, zrozumienie i szacunek, odrzucając język pogardy.
Czy 16 października obudziłyśmy się w wolnej Polsce? Sylwia Gregorczyk-Abram – adwokatka, obrończyni praw człowieka i współzałożycielka inicjatywy Wolne Sądy – mówi wprost, że to społeczeństwo obywatelskie wygrało te wybory. Nasza rola się tutaj nie kończy. Jak naprawić szkody wyrządzone demokracji przez ostatnie osiem lat i zapobiec sytuacji, w której partia rządząca może siłowo podporządkować sobie państwo? Odbudowa demokratycznych instytucji wiąże się z wyzwaniem życia w podzielonym społeczeństwie. Moja rozmówczyni apeluje o dialog, empatię, zrozumienie i szacunek, odrzucając język pogardy.
Na tropie Hydrozagadki z Janem Mencwelem
2023-10-19 07:00:00
Ujarzmianie dzikiej natury to nasza narodowa obsesja. Regulowanie rzek, wycinanie lasów, zatruwanie jezior, osuszanie bagien to próby zaprowadzenia porządku, dążenie do dominacji. Zmiany klimatu postępują, ale znikanie wody nie jest naturalnym zjawiskiem, tylko konsekwencją szkodliwej działalności człowieka. O tym, kto stoi za kryzysem wodnym w Polsce, i o tym, jak możemy chronić cenne zasoby wodne rozmawiam z Janem Mencwelem, aktywistą miejskim i autorem książki „Hydrozagadka”. To pozycja obowiązkowa, zwłaszcza w dobie powyborczej, kiedy potrzebujemy nowych narracji i polityk, by naprawić błędy przeszłości.
Ujarzmianie dzikiej natury to nasza narodowa obsesja. Regulowanie rzek, wycinanie lasów, zatruwanie jezior, osuszanie bagien to próby zaprowadzenia porządku, dążenie do dominacji. Zmiany klimatu postępują, ale znikanie wody nie jest naturalnym zjawiskiem, tylko konsekwencją szkodliwej działalności człowieka. O tym, kto stoi za kryzysem wodnym w Polsce, i o tym, jak możemy chronić cenne zasoby wodne rozmawiam z Janem Mencwelem, aktywistą miejskim i autorem książki „Hydrozagadka”. To pozycja obowiązkowa, zwłaszcza w dobie powyborczej, kiedy potrzebujemy nowych narracji i polityk, by naprawić błędy przeszłości.