Czas odzyskany

„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką ogrywają rolę w naszym życiu. Reagujemy na aktualne wydarzenie kulturalne albo popkulturalne.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Czas odzyskany, odc. 7: Naród. Goście: Konstanty Gebert, dr Katarzyna Kasia
2022-05-29 05:00:00
Czy cancelować rosyjską kulturę? To pytanie, które wielu zadaje sobie po 24 lutego 2022 roku. Z jednej strony: wydaje się naturalne, że w dobie wojny solidaryzujemy się z ofiarą, nie z najeźdźcą - więc nie ma co wzmacniać soft power tego ostatniego. Nawet więc, jeśli nie zrezygnować z Czechowa i Rachmaninowa na zawsze, to przynajmniej na jakiś czas. Z drugiej: co mają oni do tego, co robią czołgi? Z trzeciej: jak to możliwe, że w trzeciej dekadzie XXI w. zaczęliśmy znów definiować się przez kategorię narodu, która jeszcze niedawno wydawała się zapomniana? Przecież: jeszcze na początku tego roku zdawało się, że o czyjejś tożsamości świadczy wszystko, tylko nie to, jakim paszportem się legitymuje.
O tym opowiadają: eseista Konstanty Gebert oraz filozofka Katarzyna Kasia. Rozmowa z Gebertem dotyczy tego, w jaki sposób myślenie o sobie w ramach narodowości się narodziło i dlaczego ta relatywnie młoda, mająca około dwóch stuleci kategoria tak bardzo urosła w siłę; dlaczego w jej ramach w XX w. popełniano zbrodnie i jak te zbrodnie stały się źródłem narodowej soft power. Katarzyna Kasia z kolei wyjaśnia, w jaki sposób podchodzić do kultury nie tyle tworzonej przez narody zbrodniarzy, ile przez tych, którzy są zbrodniarzami; co zrobić z pisarzami otwarcie popierającymi Putina - i co zrobiono kiedyś z pisarzami otwarcie popierającymi Hitlera.
SPIS TREŚCI
0:01 - Wprowadzenie
6:27 - Konstanty Gebert o tym, skąd wzięły się narody
1:11:20 - Katarzyna Kasia o tym, czy cancelować rosyjską kulturę
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Czas odzyskany, odc. 6: Ucieczka. Goście: Łukasz Orbitowski, Andrzej Franaszek
2022-05-15 05:00:00
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne albo pop-kulturalne. W tym odcinku ideą jest ucieczka - z trzech powodów. Po pierwsze: okoliczności dziejowych. Po drugie: powieści Łukasza Orbitowskiego „Chodź ze mną”. Po trzecie: zbioru esejów Andrzeja Franaszka „Gwiazda Piołun”. Orbitowski opowiada o miłości niemożliwej, która musi się skończyć ucieczką z ponurej Polski lat 50. i emigracją w Ameryce, gdzie na bohaterów czekają trudności, których nie przewidzieli - a opowiadając, wraca do własnych emigranckich doświadczeń z USA i z Danii. Franaszek zajmuje się historią polskiej kultury czasów PRL-u, w której historia uchodźcza była jedną z głównych historii - i opowiada o tym, jak wyglądały, między innymi, emigracje Czesława Miłosza czy Józefa Czapskiego i jak polscy twórcy kultywowali mit Zachodu. Obydwaj zastanawiają się: jak to możliwe, że ta XX-wieczna opowieść powtarza się dzisiaj - i co z tej powtórki wyniknie?
Spis treści:
00:01 - Wprowadzenie
7:29 - Łukasz Orbitowski o emigracji, ucieczkach z kraju i powieści „Chodź ze mną”
1:02:25 - Andrzej Franaszek o tym, jak uchodźstwo zmieniło polską kulturę XX w.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Czas odzyskany, odc. 5: Millenialskość. Goście: Maciej Marcisz, Oliwia Bosomtwe
2022-05-01 06:47:57
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Czas odzyskany, odc. 4: Chaos. Goście: Bartłomiej Sienkiewicz, Edwin Bendyk
2022-04-17 06:08:00
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne, pop-kulturalne, nowy film, książka - bądź rocznica jej ukazania się. W tym odcinku ideą jest chaos, z racji setnej rocznicy publikacji „Ziemi jałowej” T. S. Eliota, która ukazała się w 1922 roku - w szczególnych okolicznościach.
Czy Europa sto lat temu była podobna do naszej? Na pierwszy rzut oka: tak; podobnie jak nasza, ogarnął ją nieporządek. Po I Wojnie Światowej ustalone, XIX-wieczne jeszcze normy uległy rozprzężeniu. Stare już umarło, a nowe nie zdążyło się jeszcze narodzić, powodując niespotykane od kilku stuleci zamieszanie. Na nim korzystali polityczni radykałowie. Czy po stu latach jesteśmy głupsi o wiedzę, o którą nie powinniśmy być głupsi, a może jednak nie?
O tym opowiada historyk i publicysta Bartłomiej Sienkiewicz, wskazując podstawowe przestrzenie analogii między tym, co było sto lat temu i co dzieje się teraz, oraz Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego, autor wydanej niedawno książki „W Polsce, czyli wszędzie”, który prognozuje, jak może to wpłynąć na przyszłość.
SPIS TREŚCI
00:01 - Wprowadzenie
5:56 - Bartłomiej Sienkiewicz o Europie w roku 1922
51:38 - Edwin Bendyk o tym, jaka przyszłość nas czeka
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Czas odzyskany, odc. 3: Klasy. Goście: Dorota Masłowska i Sławomir Sierakowski
2022-04-03 06:17:00
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką pełnią rolę w naszym życiu. Pretekstem do każdego przyjrzenia się jest aktualne wydarzenie kulturalne albo pop-kulturalne. W tym odcinku ideą jest klasa społeczna - z racji „Innych ludzi” w reżyserii Aleksandry Terpińskiej na podstawie poematu Doroty Masłowskiej.
To opowieść o kilku dniach z życia paru warszawiaków: Kamila z blokowiska, jego pracującej w Rossmanie dziewczyny i starszej, zamożnej kochanki; męża kochanki i jego dzieci. Tym, co bohaterów od siebie oddziela, jest przynależność klasowa.
Wypada jednak zadać pytanie, na czym ta ostatnia polega. Czy tylko na tym, że jedni mieszkają w eleganckich apartamentowcach, a inni na blokowiskach? A może klasę społeczną w Polsce roku 2022 konstytuuje coś więcej niż pieniądze?
O tym opowiadają Dorota Masłowska - która wyjaśnia, jak pisało jej się ten poemat językiem rapu i czemu ten ostatni z muzyki bloków stał się muzyką elit - oraz Sławomir Sierakowski, który skupia się na tym, jak pojęcie klasowości weszło do głównego nurtu polskiego myślenia.
Spis treści:
00:01 – Wprowadzenie
6:19 - Dorota Masłowska o „Innych ludziach”, rapie i życiu poza klasami
56:22 - Sławomir Sierakowski o języku klasowym w Polsce
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Czas odzyskany, odc. 2: Dzieciństwo. Goście: Marta Szarejko i Grzegorz Kasdepke
2022-03-20 06:14:00
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką odgrywają rolę w naszym życiu. Pretekstem są aktualne wydarzenia kulturalne i pop-kulturalne. Ideą tego odcinka jest dzieciństwo – temat filmów „Belfast” w reżyserii Kennetha Branagha, „To była ręka Boga” Paola Sorrentino oraz „C’mon C’mon” Mike’a Millsa.
Dwa pierwsze to nostalgiczne powroty: do Irlandii lat 60. i późniejszych o dwie dekady Włoch. Ostatni, to opowieść o dzieciństwie rozgrywającym się tu i teraz. Czy można dostrzec między nimi różnicę? Tak. O ile dzieciństwo w XX w. (niezależnie od wielkiej historii, która jest ich tłem) oferowało pewien azyl, to dzieciństwo w wieku XXI jest skazane na borykanie się z problemami cokolwiek dorosłymi, co prowokuje pytanie, czy w ogóle istnieje.
O tym, jakie to problemy i jak dotychczas przedstawiane były one w literaturze i filmie, opowiada Grzegorz Kasdepke – pisarz oraz autor powieści dla dzieci. Drugą gościnią jest Marta Szarejko – reportażystka, która wydała niedawno książkę „Stany ostre”, poświęconą psychiatrii dziecięcej. Rozmowa z autorką każe zastanowić się nad podstawowym pytaniem: czy w świecie, który dzieciństwo uniemożliwia, warto w ogóle mieć dzieci.
Spis treści:
0:01 - Wstęp: Idea dzieciństwa
6:30 - Grzegorz Kasdepke o obrazie dzieciństwa w literaturze i filmie
54:00 - Marta Szarejko o psychiatrii dziecięcej w Polsce
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Czas odzyskany, odc. 1: Konsekwencja, Goście: Dariusz Rosiak, Anna Dziewit-Meller
2022-03-11 07:50:00
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką ogrywają rolę w naszym życiu. Reagujemy na aktualne wydarzenie kulturalne albo popkulturalne. W tym odcinku ideą jest konsekwencja – z racji „Oczu Tammy Faye” dostępnych na Netfliksie. To opowieść o tym, jak popularna teleewangelistka z USA lat 80. XX wieku straciła sławę i pozycję, gdy wyszły na jaw rozmaite szczegóły z jej prywatnego życia. Została, jak powiedzielibyśmy dzisiaj, poddana cancelowaniu. No, właśnie – czy została? Czy wymaganie bycia konsekwentnym nie jest przede wszystkim wymaganiem przyzwoitości i tzw. kultura anulowania wcale nie istnieje? Czy nie jest zwyczajnym moralnym odruchem odmowa oglądania filmów reżyserów oskarżanych o molestowanie i wydawania książek pisarzy w analogicznej sytuacji? O tym mówią dziennikarz Dariusz Rosiak – który spogląda na cancel culture jako element szerszego, cywilizacyjnego procesu – i pisarka i wydawczyni Anna Dziewit-Meller, opowiadająca o tym jako „ostatnia gatekeeperka”, trzymająca straż przed tymi, którzy chcą przedostać się do dyskursu, ale z rozmaitych względów nie powinni. Prowadzi Wojciech Engelking.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp