Czas odzyskany
„Czas odzyskany” to podcast, w którym przyglądamy się ideom: temu, skąd się wzięły i jaką ogrywają rolę w naszym życiu. Reagujemy na aktualne wydarzenie kulturalne albo popkulturalne.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Wyznanie. Gość: Marek Bieńczyk
2023-05-28 07:00:00
Zalewa nas literatura konfesyjna. Jest jej mnóstwo, jest na szczytach list bestsellerów, nie tylko w Polsce, ale też w krajach anglo-, francusko- i niemieckojęzycznych. Zostaje uhonorowana najważniejszymi nagrodami (najlepszym dowodem na to Nobel dla Annie Ernaux). Skąd wzięła się jej popularność? Dlaczego w 2023 r. chcemy czytać ludzi, którzy piszą o sobie. I nie udają, że tego nie robią, nie ubierają swego doświadczenia w szaty fikcji (Emilia Dłużewska i jej „Jak płakać w miejscach publicznych”, „Oto ciało moje” Aleksandry Pakieły i mnóstwo innych książek z tego gatunku)? Dlaczego chcemy czytać o tym, o czym literatura konfesyjna traktuje najczęściej: o depresjach, bulimiach, kłopotach z rodzicami, partnerami i otoczeniem? I, przede wszystkim: czy to już kiedyś było? Marek Bieńczyk – eseista, laureat Nagrody Literackiej NIKE za „Książkę twarzy”– twierdzi, że tak. Razem z nim wyruszam w podróż do początków literatury konfesyjnej w XVII- i XVIII-wiecznej Francji, sprawdzając, czym „Wyznania” Jana Jakuba Rousseau różnią się od współczesnej produkcji literackiej. Rozmawiamy o Dostojewskim i o Prouście, o odsłanianiu się i zasłanianiu, przezroczystych sukienkach, prezentowaniu publicznie wyników badań lekarskich, wstydzie i pędzie do ujawniania tego, co najintymniejsze. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Zalewa nas literatura konfesyjna. Jest jej mnóstwo, jest na szczytach list bestsellerów, nie tylko w Polsce, ale też w krajach anglo-, francusko- i niemieckojęzycznych. Zostaje uhonorowana najważniejszymi nagrodami (najlepszym dowodem na to Nobel dla Annie Ernaux). Skąd wzięła się jej popularność? Dlaczego w 2023 r. chcemy czytać ludzi, którzy piszą o sobie. I nie udają, że tego nie robią, nie ubierają swego doświadczenia w szaty fikcji (Emilia Dłużewska i jej „Jak płakać w miejscach publicznych”, „Oto ciało moje” Aleksandry Pakieły i mnóstwo innych książek z tego gatunku)? Dlaczego chcemy czytać o tym, o czym literatura konfesyjna traktuje najczęściej: o depresjach, bulimiach, kłopotach z rodzicami, partnerami i otoczeniem? I, przede wszystkim: czy to już kiedyś było?
Marek Bieńczyk – eseista, laureat Nagrody Literackiej NIKE za „Książkę twarzy”– twierdzi, że tak. Razem z nim wyruszam w podróż do początków literatury konfesyjnej w XVII- i XVIII-wiecznej Francji, sprawdzając, czym „Wyznania” Jana Jakuba Rousseau różnią się od współczesnej produkcji literackiej. Rozmawiamy o Dostojewskim i o Prouście, o odsłanianiu się i zasłanianiu, przezroczystych sukienkach, prezentowaniu publicznie wyników badań lekarskich, wstydzie i pędzie do ujawniania tego, co najintymniejsze.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Polak-katolik. Gość: prof. dr hab. Andrzej Leder
2023-05-14 07:00:00
Ukazuje się reportaż jednej ze stacji telewizyjnych, którego autorzy dowodzą, że Jan Paweł II wiedział o przypadkach molestowania w kurii krakowskiej - poparcie dla papieża rośnie. Ukazuje się film braci Sekielskich „Tylko nie mów nikomu” - reakcją społeczeństwa jest wsparcie dla Kościoła. Ale też: mają miejsce największe po 1989 r. protesty i jeśli są skierowane przeciwko jakiejś instytucji, to skierowane są przeciwko Kościołowi. O co chodzi w splocie polskości i katolicyzmu? Skąd on się wziął, dokąd sięgają jego źródła, jaką ma przyszłość? O tym - w odcinku, pretekstem do którego jest 30-lecie konkordatu Polski i Watykanu - opowiada prof. Andrzej Leder, filozof z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, autor m. in. Prześnionej rewolucji. Leder odkrywa przed słuchaczami dziwne polityczne losy Kościoła w Polsce, od Potopu Szwedzkiego, przez rewolucję 1905 r. i PRL, opowiada o Kościele opozycyjnym i tym, który wspierał Władysława Gomułkę - aż do III RP. To wielka podróż przez naszą tożsamość. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Ukazuje się reportaż jednej ze stacji telewizyjnych, którego autorzy dowodzą, że Jan Paweł II wiedział o przypadkach molestowania w kurii krakowskiej - poparcie dla papieża rośnie. Ukazuje się film braci Sekielskich „Tylko nie mów nikomu” - reakcją społeczeństwa jest wsparcie dla Kościoła. Ale też: mają miejsce największe po 1989 r. protesty i jeśli są skierowane przeciwko jakiejś instytucji, to skierowane są przeciwko Kościołowi. O co chodzi w splocie polskości i katolicyzmu? Skąd on się wziął, dokąd sięgają jego źródła, jaką ma przyszłość?
O tym - w odcinku, pretekstem do którego jest 30-lecie konkordatu Polski i Watykanu - opowiada prof. Andrzej Leder, filozof z Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, autor m. in. Prześnionej rewolucji. Leder odkrywa przed słuchaczami dziwne polityczne losy Kościoła w Polsce, od Potopu Szwedzkiego, przez rewolucję 1905 r. i PRL, opowiada o Kościele opozycyjnym i tym, który wspierał Władysława Gomułkę - aż do III RP. To wielka podróż przez naszą tożsamość.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Obywatelstwo. Gość: prof. dr hab. Adam Bodnar
2023-04-30 07:00:00
Kiedy Putin najechał Ukrainę, mnóstwo obywateli Rosji uciekło ze swojego kraju. Spotkali się wówczas z reakcją: „powinni tam wracać i walczyć z tyranem, nie są naszym problemem”. Czy tyran jednak jest ich? Do jakiego stopnia bycie obywatelem danego państwa nas definiuje, wyznacza nasze obowiązki? Dlaczego nie możemy się od niego odciąć i po prostu żyć? Co to w ogóle w post-narodowym świecie znaczy „być obywatelem”? Na te pytania odpowiada prof. dr hab. Adam Bodnar, były rzecznik praw obywatelskich i dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS. Z prof. Bodnarem rozmawiam też o tym, gdzie byłby teraz, gdyby zakończył kadencję rzecznika za innej władzy; jakie ma plany polityczne i czy rzeczywiście chce być ministrem sprawiedliwości; o tym, jakie przemiany dokonały się w polskim podejściu do obywatelstwa w ostatnich ośmiu latach, a także czy z deform, które zostały dokonane, jest droga wyjścia. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Kiedy Putin najechał Ukrainę, mnóstwo obywateli Rosji uciekło ze swojego kraju. Spotkali się wówczas z reakcją: „powinni tam wracać i walczyć z tyranem, nie są naszym problemem”. Czy tyran jednak jest ich? Do jakiego stopnia bycie obywatelem danego państwa nas definiuje, wyznacza nasze obowiązki? Dlaczego nie możemy się od niego odciąć i po prostu żyć? Co to w ogóle w post-narodowym świecie znaczy „być obywatelem”?
Na te pytania odpowiada prof. dr hab. Adam Bodnar, były rzecznik praw obywatelskich i dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu SWPS. Z prof. Bodnarem rozmawiam też o tym, gdzie byłby teraz, gdyby zakończył kadencję rzecznika za innej władzy; jakie ma plany polityczne i czy rzeczywiście chce być ministrem sprawiedliwości; o tym, jakie przemiany dokonały się w polskim podejściu do obywatelstwa w ostatnich ośmiu latach, a także czy z deform, które zostały dokonane, jest droga wyjścia.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Zmiana. Gościni: Joanna Bator
2023-01-08 06:00:00
1 stycznia wszystko ulegnie metamorfozie, ponieważ zaczął się nowy rok. Albo 1 marca, ponieważ zaczął się nowy miesiąc. Albo, gdy opozycja wygra wybory parlamentarne w Polsce. Albo, kiedy umrze Władimir Putin. Kiedy będę w związku z tą kobietą bądź z tym mężczyzną. Gdy zrzucę kilka kilogramów, kiedy ubiorę się w lepsze ciuchy, nabędę nowy samochód, telefon, komputer. Kiedy się przeprowadzę. Kiedy osiągnę magiczny wiek 18-tu, 30-tu, 40-tu lat. Kiedy przejdę na emeryturę. Kiedy zmienię pracę. Nieistotne, jaki punkt w określonej bądź nieokreślonej przyszłości wyznacza moment przejścia; istotne, że po przekroczeniu tego punktu wszystko ma być inaczej. Pragnienie, które organizuje takie myślenie, to pragnienie wielkiej, olbrzymiej, właściwie: wszechogarniającej zmiany. Co jednak uczynić, kiedy zmiana przychodzi sama i wcale nie jest taka, jakiej pragniemy? Z tym pytaniem - jak również z opisaną wyżej tendencją - zmagają się bohaterki „Ucieczki niedźwiedzicy”, nowego zbioru opowiadań dzisiejszej gościni „Czasu odzyskanego”, Joanny Bator, jednej z najważniejszych współczesnych polskich pisarek, laureatki Nagrody Literackiej NIKE (za „Ciemno, prawie noc”) i Nagrody Literackiej im. Hermanna Hessego. Z Bator, której życie poznaczyły nagłe zmiany - między innymi miejsca zamieszkania, z Polski na Japonię a potem znów Polskę, jak również kariery, z naukowej na pisarską - rozmawiam o pragnieniu zmiany i o tym, kiedy obraca się ono przeciw tym, którzy jeszcze niedawno jak na kołku zawieszali na nim swoje życie. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
1 stycznia wszystko ulegnie metamorfozie, ponieważ zaczął się nowy rok. Albo 1 marca, ponieważ zaczął się nowy miesiąc. Albo, gdy opozycja wygra wybory parlamentarne w Polsce. Albo, kiedy umrze Władimir Putin. Kiedy będę w związku z tą kobietą bądź z tym mężczyzną. Gdy zrzucę kilka kilogramów, kiedy ubiorę się w lepsze ciuchy, nabędę nowy samochód, telefon, komputer. Kiedy się przeprowadzę. Kiedy osiągnę magiczny wiek 18-tu, 30-tu, 40-tu lat. Kiedy przejdę na emeryturę. Kiedy zmienię pracę. Nieistotne, jaki punkt w określonej bądź nieokreślonej przyszłości wyznacza moment przejścia; istotne, że po przekroczeniu tego punktu wszystko ma być inaczej. Pragnienie, które organizuje takie myślenie, to pragnienie wielkiej, olbrzymiej, właściwie: wszechogarniającej zmiany.
Co jednak uczynić, kiedy zmiana przychodzi sama i wcale nie jest taka, jakiej pragniemy? Z tym pytaniem - jak również z opisaną wyżej tendencją - zmagają się bohaterki „Ucieczki niedźwiedzicy”, nowego zbioru opowiadań dzisiejszej gościni „Czasu odzyskanego”, Joanny Bator, jednej z najważniejszych współczesnych polskich pisarek, laureatki Nagrody Literackiej NIKE (za „Ciemno, prawie noc”) i Nagrody Literackiej im. Hermanna Hessego. Z Bator, której życie poznaczyły nagłe zmiany - między innymi miejsca zamieszkania, z Polski na Japonię a potem znów Polskę, jak również kariery, z naukowej na pisarską - rozmawiam o pragnieniu zmiany i o tym, kiedy obraca się ono przeciw tym, którzy jeszcze niedawno jak na kołku zawieszali na nim swoje życie.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Dialog. Gościni: prof. dr hab. Karolina Wigura
2023-01-01 06:00:00
Ja widzę ten problem - aborcję, in vitro, związki partnerskie, cokolwiek, co rozpala emocje Polaków - w ten sposób, ty je widzisz w inny; porozmawiajmy więc. Kiedyś, być może, tak wyglądało podejście do istotnych problemów, ale dzisiaj już nie wygląda. Dialog, jeśli się odbywa, to między zwolennikami tego samego zdania na ich temat, którzy rozmawiają ze sobą po to, by się w danym przekonaniu utwierdzić - i, utwierdzając, cieszyć się swoją polityczną, moralną i każdą inną wyższością nad tymi, którzy wyznają przekonanie inne. Anglosasi nazywają to zjawiskoecho chamber, Polacy - zamykaniem się w swoich bańkach. Czasem jednak zdarza się ktoś, kto z bańki wychodzi. To uczyniła prof. dr hab. Karolina Wigura, polska filozofka i socjolożka, związana z Wydziałem Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Freie Universität Berlin i tygodnikiem internetowym „Kultura Liberalna”. Wraz z kojarzonym z zupełnie inną opcją polityczną filozofem i publicystą Tomaszem Terlikowskim napisała książkę „Polka ateistka kontra Polak katolik”, w której spierają się na szereg najistotniejszych w Polsce tematów. Czy warto taką rozmowę podejmować, gdy uznajemy, że nasze poglądy są najlepsze na świecie, a to, co nasz interlokutor wygaduje o związkach partnerskich czy in vitro jest barbarzyństwem - to temat, który przyświeca naszemu spotkaniu. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Ja widzę ten problem - aborcję, in vitro, związki partnerskie, cokolwiek, co rozpala emocje Polaków - w ten sposób, ty je widzisz w inny; porozmawiajmy więc. Kiedyś, być może, tak wyglądało podejście do istotnych problemów, ale dzisiaj już nie wygląda. Dialog, jeśli się odbywa, to między zwolennikami tego samego zdania na ich temat, którzy rozmawiają ze sobą po to, by się w danym przekonaniu utwierdzić - i, utwierdzając, cieszyć się swoją polityczną, moralną i każdą inną wyższością nad tymi, którzy wyznają przekonanie inne. Anglosasi nazywają to zjawiskoecho chamber, Polacy - zamykaniem się w swoich bańkach.
Czasem jednak zdarza się ktoś, kto z bańki wychodzi. To uczyniła prof. dr hab. Karolina Wigura, polska filozofka i socjolożka, związana z Wydziałem Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Freie Universität Berlin i tygodnikiem internetowym „Kultura Liberalna”. Wraz z kojarzonym z zupełnie inną opcją polityczną filozofem i publicystą Tomaszem Terlikowskim napisała książkę „Polka ateistka kontra Polak katolik”, w której spierają się na szereg najistotniejszych w Polsce tematów. Czy warto taką rozmowę podejmować, gdy uznajemy, że nasze poglądy są najlepsze na świecie, a to, co nasz interlokutor wygaduje o związkach partnerskich czy in vitro jest barbarzyństwem - to temat, który przyświeca naszemu spotkaniu.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Rodzina. Gościni: Katarzyna Figura
2022-12-25 06:00:00
Dla 83 proc. Polaków „szczęście rodzinne” wciąż jest wartością nadrzędną – tak przynajmniej wskazuje badanie CBOS z 2019 roku. Nie precyzuje jednak, co znaczy dla nas rodzinność. Czy chodzi o wszystkich splecionych więzami pokrewieństwa i powinowactwa? A może tylko o wybranych? A może o rodzinę z wyboru? Co więcej, co to jest „szczęście”? Czy mówimy o zdrowej relacji, w której wnuk, stryj, matka, babcie i siostra respektują wzajemnie swoje odmienności, czy o takiej, w której tego szacunku brakuje? O rodzinie rozmawiam z Katarzyną Figurą, odtwórczynią głównej roli w filmie „Chrzciny”. Figura była pierwszą polską aktorką, która – już dekadę temu – publicznie opowiedziała o przemocy domowej. W jaki sposób zmieniało się jej podejście do rodzinności i jak można – jeśli w ogóle – otworzyć się na nią po doświadczeniu domowego piekła. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Dla 83 proc. Polaków „szczęście rodzinne” wciąż jest wartością nadrzędną – tak przynajmniej wskazuje badanie CBOS z 2019 roku. Nie precyzuje jednak, co znaczy dla nas rodzinność. Czy chodzi o wszystkich splecionych więzami pokrewieństwa i powinowactwa? A może tylko o wybranych? A może o rodzinę z wyboru? Co więcej, co to jest „szczęście”? Czy mówimy o zdrowej relacji, w której wnuk, stryj, matka, babcie i siostra respektują wzajemnie swoje odmienności, czy o takiej, w której tego szacunku brakuje?
O rodzinie rozmawiam z Katarzyną Figurą, odtwórczynią głównej roli w filmie „Chrzciny”. Figura była pierwszą polską aktorką, która – już dekadę temu – publicznie opowiedziała o przemocy domowej. W jaki sposób zmieniało się jej podejście do rodzinności i jak można – jeśli w ogóle – otworzyć się na nią po doświadczeniu domowego piekła.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Koniec technologii. Gościni: prof. dr hab. Aleksandra Przegalińska
2022-12-18 06:00:00
Masowe zwolnienia w firmach technologicznych. Widmo bankructwa Twittera, niedawno zakupionego przez Elona Muska za prawie 50 miliardów dolarów. Lecące na łeb, na szyję kursy kryptowalut, skokowy spadek wartości NFT, które jeszcze na początku 2022 roku były warte ciężkie pieniądze. Tryumf chatu GPT 3 - sztuczna inteligencja potrafi już pisać wiersze i piosenki, potrafi także tworzyć coś, co niby jest obrazem, z pewnością nie jest jednak dziełem sztuki. Nieudane metaversum Marka Zuckerberga. Podczas ostatnich 12 miesięcy w świecie technologii i technologicznego dyskursu wydarzyła się cała epoka. O tym zaś, co ta epoka znaczy i dlaczego rok 2022 był tak przełomowy, opowiada w „Czasie odzyskanym” prof. dr hab. Aleksandra Przegalińska. To polska futurolożka i filozofka, absolwentka nowojorskiej New School for Social Research, profesor wizytująca w MIT, prorektorka Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Przegalińska jest specjalistką od sztucznej inteligencji - jak też jej użytkowniczką. Rozmawiamy o tym, kiedy technologia, niegdyś niosąca wolność i demokrację, okazała się czymś groźnym - i jaka przyszłość rysuje się przed jej użytkownikami. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Masowe zwolnienia w firmach technologicznych. Widmo bankructwa Twittera, niedawno zakupionego przez Elona Muska za prawie 50 miliardów dolarów. Lecące na łeb, na szyję kursy kryptowalut, skokowy spadek wartości NFT, które jeszcze na początku 2022 roku były warte ciężkie pieniądze. Tryumf chatu GPT 3 - sztuczna inteligencja potrafi już pisać wiersze i piosenki, potrafi także tworzyć coś, co niby jest obrazem, z pewnością nie jest jednak dziełem sztuki. Nieudane metaversum Marka Zuckerberga. Podczas ostatnich 12 miesięcy w świecie technologii i technologicznego dyskursu wydarzyła się cała epoka.
O tym zaś, co ta epoka znaczy i dlaczego rok 2022 był tak przełomowy, opowiada w „Czasie odzyskanym” prof. dr hab. Aleksandra Przegalińska. To polska futurolożka i filozofka, absolwentka nowojorskiej New School for Social Research, profesor wizytująca w MIT, prorektorka Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Przegalińska jest specjalistką od sztucznej inteligencji - jak też jej użytkowniczką. Rozmawiamy o tym, kiedy technologia, niegdyś niosąca wolność i demokrację, okazała się czymś groźnym - i jaka przyszłość rysuje się przed jej użytkownikami.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Wstyd. Gość: Jacek Poniedziałek
2022-12-11 06:00:00
Niewłaściwie użyty sztuciec podczas eleganckiej kolacji. Poczucie, że nie jesteśmy wystarczająco dobrze ubrani, bo nas na to nie stać. Przekonanie, że wszyscy o czymś wiedzą, tylko my nie wiemy, a nie wiemy dlatego, że jesteśmy z niższej warstwy społecznej. Możliwych jest wiele innych zachowań, które łączy ta potworna emocja: wstyd, o zabarwieniu - przede wszystkim - klasowym. O takim wstydzie pisze w swoich „Bliskich”, tegoroczna noblistka Annie Ernaux, a w tym odcinku „Czasu odzyskanego” sprawdzamy, jak podobny wstyd wygląda w Polsce. Przewodnikiem po owym klasowym wstydzie u nas jest Jacek Poniedziałek - aktor i tłumacz, autor „(Nie)dziennika”. W tym ostatnim opisał swoje boje z pochodzeniem - urodził się w biednej rodzinie w Krakowie - i tym, jak ciążyło mu, gdy wchodził do sfer artystycznych i towarzyskich. To szczera rozmowa o tym, kogo udajemy, by nas w takich sferach przyjęto, a także o tym, dlaczego samych siebie potem nienawidzimy i mamy wrażenie, że - jak nazywa to Ernaux - zdradziliśmy swoją klasę społeczną. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Niewłaściwie użyty sztuciec podczas eleganckiej kolacji. Poczucie, że nie jesteśmy wystarczająco dobrze ubrani, bo nas na to nie stać. Przekonanie, że wszyscy o czymś wiedzą, tylko my nie wiemy, a nie wiemy dlatego, że jesteśmy z niższej warstwy społecznej. Możliwych jest wiele innych zachowań, które łączy ta potworna emocja: wstyd, o zabarwieniu - przede wszystkim - klasowym. O takim wstydzie pisze w swoich „Bliskich”, tegoroczna noblistka Annie Ernaux, a w tym odcinku „Czasu odzyskanego” sprawdzamy, jak podobny wstyd wygląda w Polsce.
Przewodnikiem po owym klasowym wstydzie u nas jest Jacek Poniedziałek - aktor i tłumacz, autor „(Nie)dziennika”. W tym ostatnim opisał swoje boje z pochodzeniem - urodził się w biednej rodzinie w Krakowie - i tym, jak ciążyło mu, gdy wchodził do sfer artystycznych i towarzyskich. To szczera rozmowa o tym, kogo udajemy, by nas w takich sferach przyjęto, a także o tym, dlaczego samych siebie potem nienawidzimy i mamy wrażenie, że - jak nazywa to Ernaux - zdradziliśmy swoją klasę społeczną.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Europa Środkowa. Gość: Ziemowit Szczerek
2022-12-04 06:00:00
Była sobie raz Europa, która była unikalna, inna od Wschodu i od Zachodu - i pewnego razu ta Europa została porwana. Kulturowo zachodnia, politycznie stała się Wschodem - i do dzisiaj stara się z tego porwania, z którego w międzyczasie została ocalona, wygrzebać. Tak przynajmniej brzmi teza ze słynnego eseju Milana Kundery „Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej”. Czym dziś jest ten region - nasz region, region, w którym mieszkamy? W jaki sposób mieszkanie w Krakowie, Wiedniu, Budapeszcie różni się od mieszkania w Paryżu, Nowosybirsku i Brukseli? Jaka jest nasza specyfika? To temat rozmowy z Ziemowitem Szczerkiem - pisarzem, reporterem i eseistą, do której pretekstem jest jego nowa książka „Wymyślone miasto Lwów”. Opisując, czym jest, czym było i czym stało się po Rewolucji Godności to miasto, które po wojnie ukraińscy uchodźcy traktowali jako pierwszy przystanek w drodze poza kraj ogarnięty wojną, Szczerek dokonuje rekapitulacji dziejów Europy Środkowej, jej krańca i spełnienia. Pyta także o przyszłość regionu, który z racji wojny stał się znów zaognioną przestrzenią konfliktu Wschodu i Zachodu - być może tracąc w tym konflikcie siebie. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Była sobie raz Europa, która była unikalna, inna od Wschodu i od Zachodu - i pewnego razu ta Europa została porwana. Kulturowo zachodnia, politycznie stała się Wschodem - i do dzisiaj stara się z tego porwania, z którego w międzyczasie została ocalona, wygrzebać. Tak przynajmniej brzmi teza ze słynnego eseju Milana Kundery „Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej”. Czym dziś jest ten region - nasz region, region, w którym mieszkamy? W jaki sposób mieszkanie w Krakowie, Wiedniu, Budapeszcie różni się od mieszkania w Paryżu, Nowosybirsku i Brukseli? Jaka jest nasza specyfika?
To temat rozmowy z Ziemowitem Szczerkiem - pisarzem, reporterem i eseistą, do której pretekstem jest jego nowa książka „Wymyślone miasto Lwów”. Opisując, czym jest, czym było i czym stało się po Rewolucji Godności to miasto, które po wojnie ukraińscy uchodźcy traktowali jako pierwszy przystanek w drodze poza kraj ogarnięty wojną, Szczerek dokonuje rekapitulacji dziejów Europy Środkowej, jej krańca i spełnienia. Pyta także o przyszłość regionu, który z racji wojny stał się znów zaognioną przestrzenią konfliktu Wschodu i Zachodu - być może tracąc w tym konflikcie siebie.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Wojna płci. Gościni: prof. dr hab. Magdalena Środa
2022-11-27 06:00:00
Dane są nieubłagane: młode Polki i młodzi Polacy to już niemal dwa różne narody. Podczas gdy te pierwsze na potęgę się liberalizują, zdobywają wykształcenie i przeprowadzają się ze wsi do miast, ci drudzy częściej idą radykalnie na prawo, wykształcenie lekceważą i zostają w miejscowościach, w których się urodzili. Te pierwsze szukają partnerów, ci drudzy – partnerek, trudno jednak oczekiwać, by udało im się ich zdobyć w sobie nawzajem. Czy można w takim wypadku mówić już o współczesnej nam wojnie płci? I, w dodatku, jak o tym mówić w momencie, w którym sam termin „płeć”, wcześniej binarny, zmienia znaczenie? To temat rozmowy z prof. dr hab. Magdaleną Środą – filozofką, etyczką, jedną z weteranek polskiego feminizmu i twórczyń Kongresu Kobiet. Prof. Środa opowiada o tym, jak zmieniło się polskie postrzeganie płci po roku 2017 i #MeToo, jak też odpiera zarzuty najmłodszego pokolenia feministek, że nie jest w swoich przekonaniach wystarczająco radykalna. Wyjaśnia także, jak dalsze bitwy w polskiej wojnie płci mogą się potoczyć – a mogą się potoczyć niewesoło. This podcast uses the following third-party services for analysis: Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp
Dane są nieubłagane: młode Polki i młodzi Polacy to już niemal dwa różne narody. Podczas gdy te pierwsze na potęgę się liberalizują, zdobywają wykształcenie i przeprowadzają się ze wsi do miast, ci drudzy częściej idą radykalnie na prawo, wykształcenie lekceważą i zostają w miejscowościach, w których się urodzili. Te pierwsze szukają partnerów, ci drudzy – partnerek, trudno jednak oczekiwać, by udało im się ich zdobyć w sobie nawzajem. Czy można w takim wypadku mówić już o współczesnej nam wojnie płci? I, w dodatku, jak o tym mówić w momencie, w którym sam termin „płeć”, wcześniej binarny, zmienia znaczenie?
To temat rozmowy z prof. dr hab. Magdaleną Środą – filozofką, etyczką, jedną z weteranek polskiego feminizmu i twórczyń Kongresu Kobiet. Prof. Środa opowiada o tym, jak zmieniło się polskie postrzeganie płci po roku 2017 i #MeToo, jak też odpiera zarzuty najmłodszego pokolenia feministek, że nie jest w swoich przekonaniach wystarczająco radykalna. Wyjaśnia także, jak dalsze bitwy w polskiej wojnie płci mogą się potoczyć – a mogą się potoczyć niewesoło.
This podcast uses the following third-party services for analysis:
Podtrac - https://analytics.podtrac.com/privacy-policy-gdrp