Podcast Staszka Krawczyka
Podcast o kulturze, naukach społecznych i sprawach publicystycznych.
Logo i dżingiel: Andrzej Dębowski.
Oni „Kay Dick” – zapomniana dystopia
2022-10-28 17:56:20
Przed kilkoma miesiącami ukazało się pierwsze polskie wydanie książki Kay Dick „Oni” („They: A Sequence of Unease”). To bardzo ciekawa dystopia, niesłusznie zapomniana.
Tłumaczenie książki: Dorota Konowrocka-Sawa. Projekt okładki: Łukasz Piskorek. Wydawnictwo: ArtRage.
Przed kilkoma miesiącami ukazało się pierwsze polskie wydanie książki Kay Dick „Oni” („They: A Sequence of Unease”). To bardzo ciekawa dystopia, niesłusznie zapomniana.
Tłumaczenie książki: Dorota Konowrocka-Sawa. Projekt okładki: Łukasz Piskorek. Wydawnictwo: ArtRage.
Cykl neapolitański Eleny Ferrante
2022-10-07 01:31:39
Jestem socjologiem i mam obowiązki socjologiczne. Dlatego postanowiłem podzielić się refleksjami o książkach Eleny Ferrante. Najbardziej znana z nich to pierwszy tom tzw. cyklu neapolitańskiego, zatytułowany „Genialna przyjaciółka”. (Istnieje również serial HBO pod tym tytułem).
Dziękuję Andrzejowi Dębowskiemu za dżingiel otwierający podcast – i zapraszam na stronę https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/
Oto link do mojego wspomnianego wywiadu z Kamilem Łuczajem w Magazynie Kontakt: https://magazynkontakt.pl/luczaj-mozemy-sprawic-zeby-na-uczelniach-byla-wieksza-rownosc/
Jestem socjologiem i mam obowiązki socjologiczne. Dlatego postanowiłem podzielić się refleksjami o książkach Eleny Ferrante. Najbardziej znana z nich to pierwszy tom tzw. cyklu neapolitańskiego, zatytułowany „Genialna przyjaciółka”. (Istnieje również serial HBO pod tym tytułem).
Dziękuję Andrzejowi Dębowskiemu za dżingiel otwierający podcast – i zapraszam na stronę https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/
Oto link do mojego wspomnianego wywiadu z Kamilem Łuczajem w Magazynie Kontakt: https://magazynkontakt.pl/luczaj-mozemy-sprawic-zeby-na-uczelniach-byla-wieksza-rownosc/
Monika Helak o samodzielnych matkach
2021-03-21 21:08:38
W 2011 roku 1,2 miliona Polek w pojedynkę wychowywało dzieci. Nie jest to zjawisko niszowe, choć często rozmawiamy o nim tak, jakby takie było.
Jak wygląda życie samodzielnych matek Polek? Co nam to mówi o naszym społeczeństwie jako całości? Czego możemy się spodziewać za kilka, kilkanaście lat? Na te i inne pytania odpowiada Monika Helak – doktorantka socjologii na Uniwersytecie Warszawskim, badaczka z zespołu Polityki Insight – odwołując się do własnych wywiadów biograficznych z samotnymi matkami.
Odcinek ilustruje zdjęcie rzeźby Franka Simmonsa „Penelopa” wykonane przez Maię C, dostępne na licencji CC BY-NC-ND 2.0 (źródło: https://www.flickr.com/photos/maiac/3611490727). Dżingiel na początku podcastu powstał dzięki Andrzejowi Dębowskiemu.
Zachęcam do odwiedzania mojego fanpage’a: https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/
W 2011 roku 1,2 miliona Polek w pojedynkę wychowywało dzieci. Nie jest to zjawisko niszowe, choć często rozmawiamy o nim tak, jakby takie było.
Jak wygląda życie samodzielnych matek Polek? Co nam to mówi o naszym społeczeństwie jako całości? Czego możemy się spodziewać za kilka, kilkanaście lat? Na te i inne pytania odpowiada Monika Helak – doktorantka socjologii na Uniwersytecie Warszawskim, badaczka z zespołu Polityki Insight – odwołując się do własnych wywiadów biograficznych z samotnymi matkami.
Odcinek ilustruje zdjęcie rzeźby Franka Simmonsa „Penelopa” wykonane przez Maię C, dostępne na licencji CC BY-NC-ND 2.0 (źródło: https://www.flickr.com/photos/maiac/3611490727). Dżingiel na początku podcastu powstał dzięki Andrzejowi Dębowskiemu.
Zachęcam do odwiedzania mojego fanpage’a: https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/
O co chodzi prawicy w kwestii LGBT+?
2021-03-06 08:35:33
O co grają polscy prawicowcy i konserwatyści, umacniając dyskryminację mniejszości LGBT+? Czy pod jakimkolwiek względem można im przyznać rację?
Więcej o przytoczonym w podcaście sondażu Youth Risk Behavior Survey, pokazującym kilkakrotnie wyższą częstość dręczenia w szkole, myśli samobójczych i prób samobójczych u amerykańskich homo- i biseksualnych nastolatków: https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/posts/2410771669197495
O tym, jak wprowadzenie małżeństw jednopłciowych może uchronić część osób LGBT+ przed samobójstwem: https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/posts/2537449736529687. O tym, czego w tej kwestii nie rozumieją (i raczej nie chcą zrozumieć) Krystyna Pawłowicz, Marzena Paczuska czy Samuel Pereira: https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/posts/1959151831026150
O co grają polscy prawicowcy i konserwatyści, umacniając dyskryminację mniejszości LGBT+? Czy pod jakimkolwiek względem można im przyznać rację?
Więcej o przytoczonym w podcaście sondażu Youth Risk Behavior Survey, pokazującym kilkakrotnie wyższą częstość dręczenia w szkole, myśli samobójczych i prób samobójczych u amerykańskich homo- i biseksualnych nastolatków: https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/posts/2410771669197495
O tym, jak wprowadzenie małżeństw jednopłciowych może uchronić część osób LGBT+ przed samobójstwem: https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/posts/2537449736529687. O tym, czego w tej kwestii nie rozumieją (i raczej nie chcą zrozumieć) Krystyna Pawłowicz, Marzena Paczuska czy Samuel Pereira: https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/posts/1959151831026150
„The Testaments”: dalszy ciąg „Opowieści podręcznej”
2019-11-10 14:06:23
We wrześniu ukazała się kontynuacja „Opowieści podręcznej” – słynnej książki Margaret Atwood z 1985 roku, w ostatnich latach rozwijanej w formie serialu. To bardzo ciekawy przypadek: świat przedstawiony w utworze sprzed ponad trzydziestu lat nie tylko zyskał nowe życie, nie tylko stał się ośrodkiem wielomedialnej franczyzy, lecz także dzięki najnowszej powieści, „The Testaments”, został wyróżniony prestiżową Nagrodą Bookera. Co nam to mówi o zacieraniu granic między mechanizmami kultury popularnej i elitarnej?
We wrześniu ukazała się kontynuacja „Opowieści podręcznej” – słynnej książki Margaret Atwood z 1985 roku, w ostatnich latach rozwijanej w formie serialu. To bardzo ciekawy przypadek: świat przedstawiony w utworze sprzed ponad trzydziestu lat nie tylko zyskał nowe życie, nie tylko stał się ośrodkiem wielomedialnej franczyzy, lecz także dzięki najnowszej powieści, „The Testaments”, został wyróżniony prestiżową Nagrodą Bookera. Co nam to mówi o zacieraniu granic między mechanizmami kultury popularnej i elitarnej?
Nazwy żeńskie w języku polskim
2019-11-02 12:53:13
Z Katarzyną Czajką-Kominiarczuk, czyli Zwierzem Popkulturalnym ( https://zpopk.pl/ ), rozmawiam o formach żeńskich (czyli tzw. feminatywach) w języku polskim.
Dżingiel na początku odcinka powstał dzięki Andrzejowi Dębowskiemu. Ilustrująca odcinek fotografia „Kobiety z mandoliną” Barbary Houwalt (1935 rok) została udostępniona przez Katarzynę Szafrańską na licencji CC BY-SA ( https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Barbara_Houwalt,_Kobieta_z_mandolin%C4%85.jpg ).
Odcinek dostępny jest też w Spotify: https://open.spotify.com/episode/0fw8Ckd0zkdlniowttaHqU?si=EZehbRS5RYWNyH9vyaHT7A
Zapraszam również do czytania moich tekstów na stronach https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/ i https://stanislawkrawczyk.blogspot.com/ .
Z Katarzyną Czajką-Kominiarczuk, czyli Zwierzem Popkulturalnym (https://zpopk.pl/), rozmawiam o formach żeńskich (czyli tzw. feminatywach) w języku polskim.
Dżingiel na początku odcinka powstał dzięki Andrzejowi Dębowskiemu. Ilustrująca odcinek fotografia „Kobiety z mandoliną” Barbary Houwalt (1935 rok) została udostępniona przez Katarzynę Szafrańską na licencji CC BY-SA (https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Barbara_Houwalt,_Kobieta_z_mandolin%C4%85.jpg).
Odcinek dostępny jest też w Spotify: https://open.spotify.com/episode/0fw8Ckd0zkdlniowttaHqU?si=EZehbRS5RYWNyH9vyaHT7A
Zapraszam również do czytania moich tekstów na stronach https://www.facebook.com/StaszekKrawczykFanpage/ i https://stanislawkrawczyk.blogspot.com/.
Pułapki pamięci
2018-12-12 14:13:00
Jak to możliwe, że jedna i ta sama osoba w badaniu Ulricha Neissera i Nicole Harsh przedstawiła dwa zupełnie różne wspomnienia o katastrofie Challengera? I jak to możliwe, że z taką pewnością siebie podawała informacje, które okazały się całkowicie niezgodne z prawdą?
Gdy poznajemy tę historię, od razu pojawia się pytanie, ile w naszych głowach może być wspomnień, które nie mają wiele wspólnego z faktycznymi wydarzeniami. Czego możemy więc być pewni, a czego nie? I czy powinniśmy się martwić, że nasza pamięć nie przechowuje wiernie wszystkich szczegółów z przeszłości? Być może po prostu nie do tego służy?
Plik mp3 do pobrania: https://www.dropbox.com/s/1wsgwoga479mhx5/Pulapki_pamieci.mp3
***
Garść informacji o badaniach omówionych w nagraniu:
1. Publikacja Ulricha Neissera i Nicole Harsh nosi tytuł „Phantom flashbulbs: False recollections of hearing the news about «Challenger»”. Pełen tekst znajduje się tu, choć niestety nie jest dostępny bezpłatnie: https://www.cambridge.org/core/books/affect-and-accuracy-in-recall/phantom-flashbulbs-false-recollections-of-hearing-the-news-about-challenger/7940B6333F57AE18191278D07BA512B3.
2. Artykuł Marii Konnikovej opublikowany w tygodniku „The New Yorker” nazywa się „You Have No Idea What Happened”. Link: https://www.newyorker.com/science/maria-konnikova/idea-happened-memory-recollection
Polecam również:
3. Artykuł Williama Hirsta i Elizabeth A. Phelps podsumowujący badania nad wspomnieniami fleszowymi, zatytułowany po prostu „Flashbulb memories”: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4795959/.
4. Odcinek podcastu Malcolma Gladwella „Revisionist History” poświęcony historii Briana Williamsa – dziennikarza, którego wspomnienia o wojnie w Iraku okazały się niezgodne z prawdą: http://revisionisthistory.com/episodes/24-free-brian-williams (krótkie informacje na ten temat można także znaleźć tu: https://en.wikipedia.org/wiki/Brian_Williams#Iraq_War_helicopter_incident).
***
Zdjęcie ilustrujące podcast przedstawia pozostałości promu Challenger. Pochodzi ono z zasobów NASA i dostępne jest w domenie publicznej, a znalazłem je w serwisie Wikimedia Commons: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:ChallengerRemains.jpg.
Jak to możliwe, że jedna i ta sama osoba w badaniu Ulricha Neissera i Nicole Harsh przedstawiła dwa zupełnie różne wspomnienia o katastrofie Challengera? I jak to możliwe, że z taką pewnością siebie podawała informacje, które okazały się całkowicie niezgodne z prawdą?
Gdy poznajemy tę historię, od razu pojawia się pytanie, ile w naszych głowach może być wspomnień, które nie mają wiele wspólnego z faktycznymi wydarzeniami. Czego możemy więc być pewni, a czego nie? I czy powinniśmy się martwić, że nasza pamięć nie przechowuje wiernie wszystkich szczegółów z przeszłości? Być może po prostu nie do tego służy?
Plik mp3 do pobrania: https://www.dropbox.com/s/1wsgwoga479mhx5/Pulapki_pamieci.mp3
***
Garść informacji o badaniach omówionych w nagraniu:
1. Publikacja Ulricha Neissera i Nicole Harsh nosi tytuł „Phantom flashbulbs: False recollections of hearing the news about «Challenger»”. Pełen tekst znajduje się tu, choć niestety nie jest dostępny bezpłatnie: https://www.cambridge.org/core/books/affect-and-accuracy-in-recall/phantom-flashbulbs-false-recollections-of-hearing-the-news-about-challenger/7940B6333F57AE18191278D07BA512B3.
2. Artykuł Marii Konnikovej opublikowany w tygodniku „The New Yorker” nazywa się „You Have No Idea What Happened”. Link: https://www.newyorker.com/science/maria-konnikova/idea-happened-memory-recollection
Polecam również:
3. Artykuł Williama Hirsta i Elizabeth A. Phelps podsumowujący badania nad wspomnieniami fleszowymi, zatytułowany po prostu „Flashbulb memories”: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4795959/.
4. Odcinek podcastu Malcolma Gladwella „Revisionist History” poświęcony historii Briana Williamsa – dziennikarza, którego wspomnienia o wojnie w Iraku okazały się niezgodne z prawdą: http://revisionisthistory.com/episodes/24-free-brian-williams (krótkie informacje na ten temat można także znaleźć tu: https://en.wikipedia.org/wiki/Brian_Williams#Iraq_War_helicopter_incident).
***
Zdjęcie ilustrujące podcast przedstawia pozostałości promu Challenger. Pochodzi ono z zasobów NASA i dostępne jest w domenie publicznej, a znalazłem je w serwisie Wikimedia Commons: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:ChallengerRemains.jpg.
Eksperyment
2018-12-11 14:39:42
W 1961 roku narodziły się trojaczki, z których każdy trafił do innej rodziny. To nie był przypadek.
Plik mp3 do pobrania: https://www.dropbox.com/s/rvufm0eynile6fp/Eksperyment.mp3?dl=0
*
Poniżej znajdują się linki do źródeł, które dokumentują i poszerzają to, o czym mówię w dzisiejszym podcaście.
Zwiastun „Bliskich nieznajomych“: https://www.youtube.com/watch?v=c-OF0OaK3o0
Notka o filmie na stronie festiwalu Watch Docs: https://watchdocs.pl/2018/f/pl/film/79/bliscy_nieznajomi
O badaniu kierowanym przez Petera Neubauera: https://en.wikipedia.org/wiki/Jewish_Board_of_Family_and_Children%27s_Services, https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_B._Neubauer
O badaniach Harry’ego Harlowa nad małpkami rezusami: https://en.wikipedia.org/wiki/Harry_Harlow#Monkey_studies
O pracach Johna Bowlby’ego dotyczących przywiązania: https://en.wikipedia.org/wiki/John_Bowlby#%22Attachment_and_Loss%22_trilogy
Eksperyment Milgrama jest szczegółowo opisany w Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Eksperyment_Milgrama, https://en.wikipedia.org/wiki/Milgram_experiment (dla porządku uściślę to, o czym mówię w podcaście: uczestnicy tak naprawdę nie razili nikogo prądem, karconą rzekomo ofiarę odgrywał zawodowy aktor)
O polskiej replikacji eksperymentu Milgrama (w zmienionej formie): http://www.spsp.org/news-center/press-releases/milgram-poland-obey, https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/prof-dariusz-dolinski-slepe-posluszenstwo-jest-nam-wmawiane-od-najmlodszych-lat-wywiad/v7djm8k, https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1948550617693060
Hasło w Wikipedii o badaniach bliźniąt: https://en.wikipedia.org/wiki/Twin_study
Mój wpis o ADHD: https://stanislawkrawczyk.blogspot.com/2013/06/czy-adhd-istnieje.html
Przykładowe doniesienie o trudnościach ze zdrowiem psychicznym u studentów i doktorantek: https://www.nature.com/articles/d41586-018-03803-3
Dodam jeszcze, że ciekawą krytykę filmu przedstawia „Haaretz”: https://www.haaretz.com/life/film/does-three-identical-strangers-play-fair-1.6381211
*
Mój wcześniejszy podcast o pułapkach pamięci: https://www.youtube.com/watch?v=fqYYzNIp16U&t=1s (YouTube), https://soundcloud.com/stanis-aw-krawczyk/pulapki-pamieci-dziwna-historia-wspomnien-o-katastrofie-promu-challenger (SoundCloud), https://www.dropbox.com/s/1wsgwoga479mhx5/Pulapki_pamieci.mp3 (plik mp3 do pobrania)
W 1961 roku narodziły się trojaczki, z których każdy trafił do innej rodziny. To nie był przypadek.
Plik mp3 do pobrania: https://www.dropbox.com/s/rvufm0eynile6fp/Eksperyment.mp3?dl=0
*
Poniżej znajdują się linki do źródeł, które dokumentują i poszerzają to, o czym mówię w dzisiejszym podcaście.
Zwiastun „Bliskich nieznajomych“: https://www.youtube.com/watch?v=c-OF0OaK3o0
Notka o filmie na stronie festiwalu Watch Docs: https://watchdocs.pl/2018/f/pl/film/79/bliscy_nieznajomi
O badaniu kierowanym przez Petera Neubauera: https://en.wikipedia.org/wiki/Jewish_Board_of_Family_and_Children%27s_Services, https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_B._Neubauer
O badaniach Harry’ego Harlowa nad małpkami rezusami: https://en.wikipedia.org/wiki/Harry_Harlow#Monkey_studies
O pracach Johna Bowlby’ego dotyczących przywiązania: https://en.wikipedia.org/wiki/John_Bowlby#%22Attachment_and_Loss%22_trilogy
Eksperyment Milgrama jest szczegółowo opisany w Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Eksperyment_Milgrama, https://en.wikipedia.org/wiki/Milgram_experiment (dla porządku uściślę to, o czym mówię w podcaście: uczestnicy tak naprawdę nie razili nikogo prądem, karconą rzekomo ofiarę odgrywał zawodowy aktor)
O polskiej replikacji eksperymentu Milgrama (w zmienionej formie): http://www.spsp.org/news-center/press-releases/milgram-poland-obey, https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/prof-dariusz-dolinski-slepe-posluszenstwo-jest-nam-wmawiane-od-najmlodszych-lat-wywiad/v7djm8k, https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/1948550617693060
Hasło w Wikipedii o badaniach bliźniąt: https://en.wikipedia.org/wiki/Twin_study
Mój wpis o ADHD: https://stanislawkrawczyk.blogspot.com/2013/06/czy-adhd-istnieje.html
Przykładowe doniesienie o trudnościach ze zdrowiem psychicznym u studentów i doktorantek: https://www.nature.com/articles/d41586-018-03803-3
Dodam jeszcze, że ciekawą krytykę filmu przedstawia „Haaretz”: https://www.haaretz.com/life/film/does-three-identical-strangers-play-fair-1.6381211
*
Mój wcześniejszy podcast o pułapkach pamięci: https://www.youtube.com/watch?v=fqYYzNIp16U&t=1s (YouTube), https://soundcloud.com/stanis-aw-krawczyk/pulapki-pamieci-dziwna-historia-wspomnien-o-katastrofie-promu-challenger (SoundCloud), https://www.dropbox.com/s/1wsgwoga479mhx5/Pulapki_pamieci.mp3 (plik mp3 do pobrania)